Górkacowe rostliny
| |
| Bagnowa łokaśina (Caltha palustris) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| wótrěd: | Žyłkowe rostliny (Tracheophyta) |
| pódwótrěd: | Semjenicy (Spermatophytina) |
| klasa: | Pókšyty semjenjak (Magnoliopsida) |
| Eudikotyledony | |
| pórěd: | (Ranunculales) |
| swójźba: | Górkacowe rostliny |
| wědomnostne mě | |
| Ranunculaceae | |
| Juss. | |
Górkacowe rostliny (Ranunculaceae) su swójźba semjenjowych rostlinow (Spermatophytina).
(Anemone hupehensis)
(Delphinium)
(Helleborus x hybridus)
njewjesćinka (Nigella damascena)
akelaja(Aquilegia)
běła anemona (Anemone nemorosa)
(Pulsatilla rubra)
Glaucidium palmatum
lětna adonisowa rožycka (Adonis aestivalis)
(Pulsatilla montana)
zahrodny pryšćenc(Clematis x hybridus)
Wopis
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Górkacowe rostliny su pśedewšym zelišćowe rostliny, zwětšego wěcejlětne.
Rozšyrjenje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wóni su swětadaloko rozšyrjone, wósebnje w měrnych conach pódpołnocneje połkule zemje. Jano wobej pódswójźbje isopyroideae + ranunculoideae wopśimjejotej teke w srjejźnej Europje wustupujuce taksony.
Systematika
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]5 pódswójźby:
- Coptidoideae
- Glaucidioideae
- Hydrastidoideae
- Isopyroideae
- Ranunculoideae
50 rody, 1700 - 2525 družyny.
Wuběrk:
- akelaja[1] (Aquilegia)
- módra akelaja (Aquilegia einseleana)
- śamna akelaja (Aquilegia atrata)
- wšedna akelaja (Aquilegia vulgaris)
- bimbawka[2] (Pulsatilla)
- alpska bimbawka (Pulsatilla alpina)
- běła bimbawka (Pulsatilla micrantha)
- gólańska bimbawka (Pulsatilla patens)
- lěkarska bimbawka (Pulsatilla vulgaris)
- nalětna bimbawka (Pulsatilla vernalis)
- wisata bimbawka (Pulsatilla pratensis)
- wjelika bimbawka (Pulsatilla grandis)
- kichac[3][4] (Helleborus), teke kichanka[3][4]
- carny kichac (Helleborus niger)
- płotny kichac (Helleborus dumetorum)
- smjerźecy kichac (Helleborus foetidus)
- zeleny kichac (Helleborus viridis)
- čornica (Actaea)
- wšedna čornica (Actaea spicata)
- hsb:čornucha (Nigella)
- sewna čornucha (Nigella sativa)
- njewjesćinka (Nigella damascena)
- rolna čornucha (Nigella arvensis)
- hsb:črijki (Aconitum)
- chinske črijki (Aconitum chinense)
- japanske črijki (Aconitum japonicum)
- kosmate črijki (Aconitum pilipes)
- módre črijki (Aconitum napellus)
- pisane črijki (Aconitum variegatum)
- rozlatčene črijki (Aconitum degenii)
- tauriske črijki (Aconitum tauricum)
- žołte črijki (Aconitum lycoctonum)
- adonisowa rožycka[5] (Adonis)
- lětna adonisowa rožycka (Adonis aestivalis)
- nalětna adonisowa rožycka (Adonis vernalis)
- nazymska adonisowa rožycka (Adonis annua)
- płomjenita adonisowa rožycka (Adonis flammea)
- jětšanka[6] (Hepatica)
- pšawa jětšanka (Hepatica nobilis)
- žołty połnik[7] (Trollius)
- europski žołty połnik (Trollius europaeus)
- łokaśina[8][9] (Caltha)
- bagnowa łokaśina (Caltha palustris)
- górkac[10][11] (Ranunculus)
- alpinski górkac (Ranunculus alpestris)
- běły górkac (Ranunculus aconitifolius)
- blědy górkac (Ranunculus sardous)
- blušćojty górkac (Ranunculus hederaceus)
- brejnininski górkac (Ranunculus breyninus)
- dulkaty górkac (Ranunculus bulbosus)
- grenjerski górkac (Ranunculus villarsii)
- górski górkac (Ranunculus montanus)
- ilěrski górkac (Ranunculus illyricus)
- gadojty górkac (Ranunculus sceleratus)
- jěry górkac (Ranunculus acris)
- kašubski górkac (Ranunculus cassubicus)
- korjenity górkac (Ranunculus serpens)
- korutański górkac (Ranunculus carinthiacus)
- łazawy górkac (Ranunculus repens)
- lažecy górkac (Ranunculus reptans)
- lěsny górkac (Ranunculus nemorosus)
- lodojcowy górkac (Ranunculus glacialis)
- měki górkac (Ranunculus lanuginosus)
- niski górkac (Ranunculus ficaria)
- pśeměnjaty górkac (Ranunculus hybridus)
- rěcny górkac (Ranunculus flammula)
- rolny górkac (Ranunculus arvensis)
- šćotkowy górkac (Ranunculus penicillatus)
- sněgběły górkac (Ranunculus ololeucos)
- šepjerjaty górkac (Ranunculus circinatus)
- škitojty górkac (Ranunculus peltatus)
- tśiźělny górkac (Ranunculus tripartitus)
- śańki górkac (Ranunculus trichophyllus)
- wódny górkac (Ranunculus aquatilis)
- wodoklonowy górkac (Ranunculus platanifolius)
- wosebny górkac (Ranunculus polyanthemus)
- wutšobojty górkac (Ranunculus parnassiifolius)
- wusoki górkac (Ranunculus lingua)
- złoty górkac (Ranunculus auricomus)
- žwałaty górkac (Ranunculus fluitans)
- hsb:myšowka (Myosurus)
- hsb:najmjeńša myšowka (Myosurus minimus)
- anemona[12] (Anemone)
- alpska anemona (Anemone apennina)
- běła anemona (Anemone nemorosa)
- narcisowa anemona (Anemone narcissiflora)
- japańska anemona (Anemone flaccida)
- wjelika anemona (Anemone sylvestris)
- žołta anemona (Anemone ranunculoides)
- hsb:pryšćenc (Clematis)
- alpski pryšćenc (Clematis alpina)
- hórski pryšćenc (Clematis montana)
- zahrodny pryšćenc (Clematis x hybridus)
- lěsny pryšćenc (Clematis vitalba)
- prosty pryšćenc (Clematis recta)
- włóski pryšćenc (Clematis viticella)
- hsb:rohohłójčka (Ceratocephala)
- hsb:wšědna rohohłójčka (Ceratocephala falcata)
- hsb:šćón (Cinicifuga)
- hsb:smjerdźacy šćón (Cinicifuga foetida)
- hsb:wotrožnik (Consolida)
- narańši wotrožnik (Consolida hispanica)
- pólny wotrožnik (Consolida regalis)
- zahrodny wotrožnik (Consolida ajacis)
- kapłank[13][14] (Delphinium)
- hsb:hniduš (Delphinium staphisagria)
- wusoki kapłank (Delphinium elatum)
- hsb:wušnička (Isopyrum)
- wšedna wušnička (Isopyrum thalictroides)
- hsb:zymnička (Eranthis)
- wšedna zymnička (Eranthis hyemalis)
- hsb:žiwotnik (Thalictrum)
- bahnowy žiwotnik (Thalictrum lucidum)
- jednory žiwotnik (Thalictrum simplex)
- sydrikojty žiwotnik (Thalictrum simplex subsp. galioides)
- mały žiwotnik (Thalictrum minus)
- módrozeleny žiwotnik (Thalictrum speciosissimum)
- pyšny žiwotnik (Thalictrum aquilegiifolium)
- wysoki žiwotnik (Thalictrum morisonii)
- žołty žiwotnik (Thalictrum flavum)
 |
Toś ten pśinosk dej se hyšći pśełožyś. |
Nožki
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- ↑ W internetowem słowniku: Akelei
- ↑ W internetowem słowniku: Kuhschelle
- ↑ 3,0 3,1 Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 176
- ↑ 4,0 4,1 W internetowem słowniku: Nieswurz
- ↑ W internetowem słowniku: Adonisröschen
- ↑ W internetowem słowniku: Leberblümchen
- ↑ W internetowem słowniku: Trollblume
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 209
- ↑ W internetowem słowniku: Dotterblume
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 145
- ↑ W internetowem słowniku: Hahnenfuß
- ↑ W internetowem słowniku: Anemone
- ↑ Starosta: Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, Bautzen 1999, ISBN 3-7420-1096-4, bok 173
- ↑ W internetowem słowniku: Rittersporn
Literatura
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Haeupler, Muer: Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutschlands. 2. Auflage; Ulmer Verlag, Stuttgart (2007). ISBN 978-3-8001-4990-2
- Aichele, D., Golte-Bechtle, M.: Was blüht denn da? Wildwachsende Blütenpflanzen Mitteleuropas. 56. Auflage; Franckh-Kosmos-Verlag, Stuttgart (1997) ISBN 3-440-07244-4
- Botanica - Das Abc der Pflanzen. 10000 Arten in Text und Bild; Tandem Verlag (2003). ISBN 3-8331-1600-5
Žrědła
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]- Erhardt, Götz, Bödeker, Seybold: Zander - Handwörterbuch der Pflanzennamen. 17. Auflage; Ulmer Verlag, Stuttgart (2002). ISBN 3-8001-3573-6
Wótkaze
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]
- Górkacowe rostliny (Ranunculaceae) pśi DELTA (eng.)
- Górkacowe rostliny (Ranunculaceae) pśi Flora of North America. (eng.)
- Górkacowe rostliny (Ranunculaceae) pśi Flora of China. (eng.)
- Małki pśeglěd wažnych pśiznamjenja swójźby wót Uniwersity München. (nim.)
- Łapański list wót Uni-Ulm. (nim.)