Roca Valentini
Roca Valentini (İngılızki: Valentine's Day, Tırki: Sevgililer Günü) roca kı her serrı roca 14 Sıbat dı firaz bena, aya. Ena rocı rıçıkê xo Kılisa Katolikı ra gêna, yew dindaro kı namey cı Valentine biyo, raver namey ey rê pêhesno coka zi tayê şaran dı namey ay zê "Roca Valentino Eziz" (İngılızki: St. Valentine's Day) şınasiyeno. Çekuya Valentine, medeniyetê Ewropa dı merdımo kı yeno sinayış areze keno, wıni name beno. Ewro, tayê şar u mıletan dı merdımi yarê xo rê çiyê erinenê, gênê, yewbini keyfweş kenê. Aniya texmin beno kı roca 14 Şıbat dı pêro dınya sero yew (1) milyar kart merdıman yewbini rê erşawenê. Kışta enê kartan dı, yewbini rê çiyê gırewtış ra piyasa dı erinayış-roştış veciyeno miyan.
Tarixê cı
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Miyanê aşma Sıbatı eşq şıno heta çağanê antiki, o taw zi merdıman wıni kerdêne. Serrenamanê Yunanan dı zemano kı miyanê aşma Şıbat u Çıle dı manıno, o zeman zey aşma Gamelyon name biyo u merdıman o zewecê Zeus u Hera rê name kerdo, inan rê gırewto.
Roma Antike dı zi 15 Sıbat, Homay bereketi Lupercusi rê zey roca Lupercaliai firaz biyêne. Ena roc dı dindaranê Lupercusi Homay rê bızan qurban kerdêne. Dıma zi inan yew parçey postıkê ê bızan nayêne serey xo, Luperucis motêne, kuçanê Roma dı vaz dayêne u her kam kı veciyêne inan ver, dest kerdêne. Keynekê gênci xo dayêne ver, destanê Homay bereketi ra payê xo gırewtêne, waştêne kı parçey xo Homay bereketi ra bıgê. Gorey bawerkerdışê inan, Homay ra destkerdışê inan pêmendışê inan asan kerdêne. Roşanê Lupercalia ra yew roc ver, roca 14 Şıbat dı lacanê gênci qura antêne, a qura dı namê keynekê gênci est biyêne, aniya zi ê kewtêne verê yewbini.
469' dı Papa no roşano kı itıqadê Xıristiyani ra dûri vındeno kerd yesax, vet. Ey teyna antışê qura rê izına xo da. Hema a roc ra tepeya qura dı namê ezizan nusiyay, namê keynekan nêbiy.
Valentine
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tarixê 1908i ra Ensiklopediya Katolike dı lista şehidanê kıhanan dı, roca 14 Şıbat ra qeydbiyay, hirê Eziz Valenti vêrenê: Eşqo romantik u Valentine miyan dı yew irtıbat dokumananê tarixi dı çıniyo, nêvêreno u gorey tayê tarixşınasan no teyna yew vatışo kıhano, efsaneyo. bağlantı tarihi. Namey Valentine ra firazkerdış, tarixê 14 Sıbat 496 de Papa Gelasius pêhesno, kerdo ilan. Serra 1969 dı kılise serrenamey ra roca Eziz Valentine vet.
Valentine Xıristiyan biyo, coka zi kışiyao. Namey ey be eşqê romantiki seserra 14. dı veciyo miyan, efsaney vaciyay.
Tayê nê efsaneyan wıniyê:
- Valentine, roca kıştışê xo ra yew roc aver, waya gardiyani ra be imzay "Valentine" ra yew notê eşqi dao.
- Key kı eskeranê Romayıcan rê zewec biyo yesax, ey eskeran rê be nımıtey desturê zeweci dao.
Ewro roca Valentini
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Key kı serra 1800ın dı yew Amerikan be namey Esther Howlandi Roca Valentini rê yew karo verên erşawıto, aniya zi hêdi hêdi eno kerdışê cı biyo vıla, roca 14 Sıbat biya vıla, kewta kulturê şar miyan. Wıni zi bazırganan (tuccaran) waşto kı eno yew kerdışo ticari bıkero, ena roc pêro dınya sero yew demo kı erinayış-roştış ben zaf u xeylê biya. Yani arezey xoyo raştıkên ra veciya, xo vırna u xo kerda rocê da ticari.
Linkê teberi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Embarê Wikimedya de: Commons category sero dehana vêşi wesiqey estê |
- Saint Valentine's Day – BBC
- Who was St. Valentine? — St Peter Orthodox Christian Church Archived 2020-02-15 at the Wayback Machine
- "The History of Valentine's Day". History.com. http://www.history.com/topics/valentines-day.
- |date=February 7, 2010 |title=The History of Valentine's Day }} – History.com, A&E Television Networks. Retrieved February 2, 2010.
- History of Valentine's Day Christianity Today International. Retrieved February 2, 2010; "Then Again Maybe Don't Be My Valentine", Ted Olsen, 2000-01-02
- "Basilica of Saint Valentine in Terni". virtualmuseum.ca. Archived from the original on February 16, 2007. https://web.archive.org/web/20070216083119/http://www.virtualmuseum.ca/Exhibitions/Valentin/English/6/622.php3.
- Fedorova, Tatiana (February 14, 2012). "St. Valentine". Pravmir. http://www.pravmir.com/st-valentines-day-legend-and-reality/. Retrieved December 4, 2012.