Rusya
Rusya (Росси́я, Rossiya) ya zi Federasyonê Rusya (Российская Федерация Rossiyskaya Federatsiya), yew cumhuriyeto federalo ke qıtayanê Ewropa û Asya sero ronayiyo. Dewleta Rusya zaf gırda; dınya de ê yewına (1). Zımeyê Rusya de Okyanuso Arktik; veroc de Azerbaycan, Gurcıstan, Qazaxıstan û Çin; rocawan de Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya û Finlanda; rocakewtene de Japonya, Dewletê Amerikaê Yewbiyaey û Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Rusya Moskowaya. Rusya 6 eyaletan u 21 cumhuriyetan ra yena pêra (mıteşekkıla). Rusya ezaya Mıletê Yewbiyayeyan û G8iya.
Rusya | |
---|---|
Desmal û Arma | |
Melumat | |
Ware | Dewleta hegemonyal |
Mıntıqa | Post-Soviet states |
Embıryani | Azerbaycan, Belarus, Cumhuriyetê Şariê Çini, Estonya, Finlanda, Gurcıstan, Qazaxıstan, Letonya, Litwanya, Korya Zımey, Norwec, Japonya, Dewletê Yewbiyaeyê Amerika, Ukrayna, Moğolıstan, Polonya, Yewina Ewropa û İswec |
İdare | Government of RussiaFederal Assembly of the Russian Federation |
Erd | 17 075 400 km2 |
Nıfus | 145 975 300 |
Hıkumet | Super-presidential republic |
Serdar | Владимир Владимирович Путин |
Kodê telefoni | +7 |
Leteyê saete | UTC+02.00 |
Kodê interneti | .ru |
Zıwano resmi | Ruski |
Merş | State Anthem of the Russian Federation |
Cayo tewr berz | Mount Elbrus |
Cayo tewr nızm | Deryayê Xezeri |
Pere | Russian ruble |
Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,82 |
Xerita | |
Tarix
bıvurneEwelan da, taxriben seserra 15., Rusya qewetı nibıp. Feqat penira seserra 15., Rusya zaf cengênan guret û biya zaf gırd. Feqat dewletê Rusya, Cengê Dınyaê I kerde vinı, seba dewrimê kominizmi ra serra 1917ıne de SSCB vıraziyê. Wextê Cengê Dınyayê Dıyıne, Rusya rocakewtena Ewropa (Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya) gırewte. Serra 1990ıne de SSCB biya xırabe. Nıka Rusya tık tenyara.
İklım û sûki
bıvurneSeba ke dewleta Rusya zaf gırda, iklımê Rusya zaf vurriyeno. Zımeyê Rusya zaf serdıno, feqat verocê Rusya zaf germıno. Hem cemedi hem zi çoli estê.
Bacarê gırdi:
- 1. Moskowa. Nıfus: 10,375,688
- 2. Sankt Petersburg. Nıfus: 4,178,234
- 3. Novosibirsk. Nıfus: 1,439,071
- 4. Yekaterinburg. Nıfus: 1,311,398
- 5. Nizhny Novgorod. Nıfus: 1,305,264
Sûka Moskowa zaf raveri şiya. Banê xeylê berzi tede estê. Moskowa, bacarê dewiziyo, paytextê borsayo, hem merkezê iqtısadê Rusyayo hem zi merkezê siyasetê Rusyayo.
Nıfus
bıvurneNıfusê Rusya 142,8 milyono. Şarê Rusan Ewropa sero ronışteyê; tayê merdumi zi Asya sero ronışteyê. Zerreyê dewleta Rusya de zaf mıxtelif mıleti estê (Tırki, Ermeniyi, Ukraynayıci, Tatari). Dinê Rusya Xıristiyaniya û itıqadê mıletê Rusya ortodokso. Zaf Mısılmani, tayê zi Cıhudi estê. Rusya de Musewiyi zaf qewetınê. Zıwano resmi Ruskiyo; feqat şarê Rusan zaf zıwanan qısey keno.
Ekonomiye
bıvurneWextê SSBCyi de iqtısadê Rusya zaf qewetın biyo. Feqat nıka iqtısadê Rusya zaf qewetın niyo. Zafê eyaleti peyser mendê. Teknolociya Rusya zaf be kalite niya. Endustriya petrol û gazi zaf muhima. Çıke dewleta Rusya Ewropa de zaf gaz rosena. Standardê heyati Rusya da hewl niyo. Semedê ekonomiye ra zaf merdumi şiyê Amerika û Ewropa.
Çımeyi
bıvurne- Siteyê Rusyayo resmi
- Melumatê iqtısadê Rusya Archived 2019-02-21 at the Wayback Machine