Thomas Merton

Thomas Merton
Ganwyd	31 Ionawr 1915, 15 Ionawr 1915  Prades
Bu farw	10 Rhagfyr 1968  o trydanladdiad  Bangkok
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America
Alma mater	Coleg Clare Prifysgol Columbia Oakham School
Galwedigaeth	diwinydd, bardd, awdur ysgrifau, hunangofiannydd, newyddiadurwr, ymgyrchydd heddwch, offeiriad Catholig, llenor
Cyflogwr	St. Bonaventure University
Tad	Owen Merton

Americanwr o dras gymysg a ddaeth yn gomiwnydd, yna'n Babydd, wedyn yn fynach Trapydd, ac yn olaf yn Fwdhydd Zen oedd Thomas Merton (31 Ionawr 1915 – 10 Rhagfyr 1968).

Ganed Thomas Merton yn Ffrainc ar 31 Ionawr 1915, yn nhref Prades (Pyrénées-Orientales). Gŵr o Seland Newydd oedd ei dad ac Americanes o dras Seisnig oedd ei fam.

Mae'n oleuol hyd synedigaeth i siarad â Bwdhydd Zen o Japan a darganfod fod gen ti fwy yn gyffredin gydag ef na chyda dy gydwladwyr dy hun sydd heb lawer iawn o ddiddordeb mewn crefydd, neu sydd ddim ond yn ymddiddori mewn arferion allanol crefydd.^[1]

Mewn gwirionedd doedd Thomas Merton byth yn feudwy. Roedd ganddo gyfeillion ar hyd a lled y byd - Bwdhyddion o Fietnam, mynachod Hindŵ, Meistri Zen o Japan, cyfrinwyr Swffi Mwslemaidd, athrawon crefydd a chyfriniaeth o Brifysgol Caersalem, athronwyr Ffrengig, celfyddwyr a beirdd o Ewrop, De America a'r Unol Daleithiau, ysgolheigion Arabaidd, cymdeithasegwyr Mecsicanaidd, ac yn y blaen. Ysgrifennai'r rhain ato yn rheolaidd gan ymddangos wrth ei ddrws ar ôl cerdded miloedd o filltiroedd i'w weld. Er fod profiad a safwbynt gwahanol gan gyfrinwyr Cristnogol, Bwdhyddion Zen, Mwslemiaid Swffi, dedlir y dengys digwyddiadau o'r fath eu bod yn gallu croesi ffiniau archddyfarniadau, trosgynnu dogma diwinyddiaeth, ac ennill y gallu i weld Duw trwy fyw, caru a bod, a chanfod Duw ym mhopeth.

Detholiad:

• The Seven Storey Mountain (1948)
• Mystics and Zen Masters (1967)
• Zen and the Birds of Appetite (1968)