Tbilisi

Tbilisi

Math	national capital
Pronunciation audio-Tbilisi-KA.opus
Poblogaeth	1,118,035
Sefydlwyd	c. 455 (tua)
Pennaeth llywodraeth	Kakha Kaladze
Cylchfa amser	UTC+04:00
Gefeilldref/i	Saarbrücken, Ljubljana, Innsbruck, Palermo, Kyiv, Vilnius, Chişinău, Kraków, Lviv, Odesa, Lublin, Riga, Kharkiv, Baku
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Georgeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Kartli
Sir	Georgia
Gwlad	Georgia
Arwynebedd	720 km²
Uwch y môr	575 metr
Gerllaw	Afon Kura
Cyfesurynnau	41.7225°N 44.7925°E
Cod post	0100–0199
GE-TB
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaethol	Tbilisi City Assembly
Pennaeth y Llywodraeth	Kakha Kaladze
Arian	Georgian lari
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Prifddinas a dinas fwyaf Gweriniaeth Georgia, ar lannau afon Kura (Mtkvari) yn nwyrain y wlad, yw Tbilisi (Georgeg: თბილისი). Daw'r ffurf bresennol ar yr enw o'r enw Georgeg Tpilisi sy'n tarddu o'r enw Armenieg Teplis a'r enw Groeg Tiflis; benthycwyd yr olaf i'r Rwseg ac o 1936 ymlaen ei henw swyddogol yn yr iaith honno yw Тифлис (Tiflis): mae'n dal i gael ei hadnabod felly weithiau heddiw mewn ieithoedd eraill. Mae gan y ddinas arwynebedd o 726 km² (280.3 milltir sgwar) a phoblogaeth o 1,093,000.

Sefydlwyd Tbilisi yn y 5g OC gan Vakhtang Gorgasali, Brenin Siorsaidd Kartli (Iberia), a daeth yn brifddinas y wlad yn y 6g. Heddiw mae Tbilisi yn ganolfan diwydiant a diwylliant bwysig sy'n gorwedd ar groesfan hanesyddol rhwng Ewrop ac Asia. Yn gorwedd ar un o ganghennau Llwybr y Sidan, mae Tbilisi wedi gweld sawl ymigprys am reolaeth arni yn ei hanes. Adlewychir hyn yn ei phensaernïaeth gyfoethog, gydag ardal fodern Rhodfa Rustaveli a'r cylch yn ymdoddi i strydoedd cul yr hen ardal ganoloesol Narikala.

• Adeilad Gwasanaeth Fforddiau Tbilisi
• Eglwys Gadeiriol Sameba
• Eglwys Metekhi
• Narikala
• Senedd

• Alexander Orbeliani (1802-1869), bardd a dramodydd
• Rouben Mamoulian (1897-1987), cyfarwyddwr ffilm
• Boris Akunin (g. 1956), nofelydd

• Clwb Pêl-droed Dinamo Tbilisi

• Gwefan swyddogol Tbilisi