Tân gwyllt

Math o ddyfeisiadau pyrotechnegol, ffrwydrol a ddefnyddir fel rhan o ddathliadau ydy tân gwyllt. Gan amlaf, gwelir tân gwyllt fel rhan o arddangosfa gyhoeddus e.e. Agoriad yr Olympics. Mae gan dân gwyllt bedwar prif effaith: sŵn, golau, mwg a deunyddiau sy'n arnofio, (fel conffeti).

Gellir defnyddio gallu a sgil pyrotechnegol i greu i losgi gyda fflamau a gwreichion lliwgar, sydd fel arfer yn goch, oren, melyn, gwyrdd, glas, porffor ac arian. Ceir arddangosfeydd ledled y byd ac maent yn ganolbwynt i nifer o ddathliadau crefyddol a diwylliannol.

Gelwir y tân gwyllt mwyaf llachar yn Mag Stars a'u tanwydd yw aliminiwm. Mae ambell danwydd yn wenwynig.

Tân Gwyllt Amryliw

Hen ysgythriad yn dangos tân gwyllt ar Afon Tafwys, Llundain yn 1749.

Lliw	Metal	Cyfansoddion cemegol (esiamplau)
Coch	Strontiwm (coch cryf) Lithium (coch canolig)	SrCO₃ (strontiwm carbonad) Li₂CO₃ (lithiwm carbonad) LiCl (lithiwm clorid)
Oren	Calcium	CaCl₂ (calsiwm clorid)
Melyn	Sodiwm	NaNO₃ (sodium nitrad)
Gwyrdd	Bariwm	BaCl₂ (bariwm clorid)
Glas	Copr	CuCl₂ (copper chloride), ar dymheredd isel
Indigo	Cesiwm	CsNO₃ (cesiwm nitrad)
Fioled	Potasiwm Rwbidiwm (fioled-coch)	KNO₃ (potasiwm nitrad) RbNO₃ (rubidiwm nitrad)
Aur	Siarcol, haearn neu lampblack
Gwyn	Titaniwm, aliwminim, beryliwm neu bowdr magnesiwm

	Trigolion San Pedro la Laguna yn dathlu Cenhedlu'r Forwyn Fair Gŵyl draddodiadol gyda chanu a thân gwyllt; ffilmiwyd yn 2008.
Problem chwarae ffeil yma? Gweler Cymorth.

Gweler hefyd

Dolenni

Cyfeiriadau