Petronius Maximus

Petronius Maximus
Ganwyd	c. 396  Rhufain
Bu farw	31 Mai 455  o llabyddiad  Rhufain
Dinasyddiaeth	Rhufain hynafol
Galwedigaeth	gwleidydd
Swydd	Western Roman emperor, seneddwr Rhufeinig, Praefectus urbi, Conswl Rhufeinig
Tad	Anicius Probinus
Priod	Licinia Eudoxia, Volusiana
Plant	Palladius
Llinach	Llinach Theodosius

Roedd Petronius Maximus (c. 396 – 22 Ebrill 455) yn Ymerawdwr Rhufeinig yn y gorllewin am ran o'r flwyddyn 455.

Roedd Petronius o dras seneddol. Bu'n gweithredu fel praetor tua 411; yna fel tribunus et notarius tua 415 a Comes sacrarum largitionum (Cownt y Rhoddion Sanctaidd) rhwng 416 a 419. Bu'n gonswl yn 433 a 443.

Roedd gelyniaeth rhwng Petronius a Aëtius, cadfridog mwyaf amlwg yr ymerodraeth. Dywed Ioan o Antioch iddo ef a'r eunuch Heraclius berswadio'r ymerawdwr Valentinian III i ladd Aëtius. Yn ôl Ioan, Petronius hefyd oedd yn gyfrifol am berswadio Optila a Thranstila i lofruddio Valentinian III ei hun ar 16 Mawrth, 455.

Yn dilyn y llofruddiaeth, llwyddodd Petronius Maximus i gipio grym a gorfodi'r ymerodres Licinia Eudoxia i'w briodi. Wedi dod yn ymerawdwr, penododd Avitus fel Magister militum a'i yrru i Toulouse i geisio cefnogaeth y Fisigothiaid. Fodd bynnag, cyn iddo gyrraedd clyweyd fod Gaiseric, brenin y Fandaliaid, wedi cyrraedd yr Eidal. Creodd hyn ddychryn mawr yn Rhufain, a lladdwyd Maximus, un ai gan y dorf neu gan filwr o'r enw Ursus.

Dri diwrnod ar ôl marwolaeth Maximus, ar 22 Ebrill, cipiwyd dinas Rhufain gan Gaiseric.