Betws-yn-Rhos
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 1,052, 987 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Arwynebedd | 4,874.42 ha |
| Cyfesurynnau | 53.247°N 3.639°W |
| Cod SYG | W04000107 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Darren Millar (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Claire Hughes (Llafur) |
 | |
- Am enghreifftiau eraill o enwau lleol sy'n cynnwys y gair Betws, gweler Betws (gwahaniaethu).
Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig ym Conwy, mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Betws-yn-Rhos[1][2] (hefyd Betws yn Rhos). Fe'i lleolir yng nghantref Rhos.
Daearyddiaeth
[golygu | golygu cod]Fe'i lleolir yng nghefn gwlad Rhos tua 5 milltir i'r de o drefi arfordirol Abergele a Bae Colwyn. Rhed y ffordd B5821 trwy'r pentref, gan ei gysylltu â Llanelwy i'r dwyrain a Llansantffraid Glan Conwy i'r gorllewin. Mae gan y gymuned boblogaeth o 1923 (Cyfrifiad 2001).
Gorwedd mewn ardal o fryniau isel rhwng afon Dulas ac afon Elwy.
Hynafiaethau
[golygu | golygu cod]Dwy filltir i'r gogledd o'r pentref ceir bryngaer hynafol Pen y Corddyn.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5]
Pobl o Fetws-yn-Rhos
[golygu | golygu cod]- Thomas Gwynn Jones. Ganed y llenor ac ysgolhaig yn Y Gwyndy Uchaf ym mhlwyf Betws yn Rhos, ond symudodd y teulu i fyw yn Llaneilian-yn-Rhos lle treuliodd ei lencyndod. Ceir atgofion y bardd am yr ardal ym mhennof gyntaf ei gyfrol hunangofiannol Brithgofion (Llyfrau'r Dryw, 1941).
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Eglwys Mhihangel Sant
-
Yr eglwys a'r pentref y tu hwnt
-
Tua'r cefn
-
Eglwys Mhihangel Sant, tua'r allor
-
Carreg fedd ym mynwent yr eglwys
-
Plas Coed Coch tua 1885
-
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 21 Tachwedd 2021
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Trefi
Abergele · Bae Colwyn · Betws-y-Coed · Conwy · Cyffordd Llandudno · Degannwy · Hen Golwyn · Llandudno · Llanfairfechan · Llanrwst · Penmaenmawr · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel · Bae Penrhyn · Betws-yn-Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Dawn · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwys-bach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llanelian-yn-Rhos · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llangystennin · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarnyfedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd-y-foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Ysbyty Ifan