Сомерсет Моэм
Уи́льям Со́мерсет Мо́эм (William Somerset Maugham) 1874 кăрлач, 25, Париж — раштав, 16 1965, Ницца) — акăлчан çыравçи, прозă ăсти.
Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Сомерсет Моэм 1874 çулхи кăрлач, 25 Парижра, Францири Британи элчелĕхĕн юрисчĕн çемйинче çуралнă. Ачалăхра Моэм франци чĕлхипе çеç калаçнă. акăлчанла 11 çулта тăлăха тăрса юлсан ăна Уитстейбăл хулине тăванĕсем патĕнче пурăннă чух вĕренме тытăнать. Çырма пуçличчен Кентерберири патшалăх шкулĕнче вĕреннĕ, кайран Гейдельберг университетĕнче литературăпа философине тата Лондонра медицинăна вĕреннĕ.
Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи вăхăтĕнче МИ-5 ĕçтĕшĕ пулнă, вăрттăн ĕçсемпе Раççее килсе кайнă. Шыравçă-тĕпчевçĕ ĕçĕ-хĕлне «Эшенден, е Британи агенчĕ» (1928) новеллăра çырса кăтартнă.
Моэм 1965 çулхи раштав, 16 Ницца çывăхĕнчи Сен-Жан-Кап-Ферра хулара ӳпке чирĕпе (пневмонирен) вилнĕ.
Пултарулăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Лондонăн чухăн кварталĕнче таса Фома пульницинче ĕçленĕ, çакăн пирки Моэм хăйĕн пĕрремĕш романĕнче «Ламбеттă Лизи» (1897). Пĕрремĕш литература ăнăçне Моэма «Леди Фредерик» (1907) пьеса парать.
Вăрçă хыçççăн Моэм драматургипе тăрмашать, «Çавра» (1921), , «Шеппи» (1933) пьесăсем хатĕрлет. Çаплах унăн романĕсем те — «Çын хĕрӳлĕхĕн яваплăхĕ» (1915; вырăс. куç. 1959), «Уйăхпа вак укçа»(1919, вырăс. куç. 1927, 1960), «Пряникпе эль» (1930), «Хырмаллин çивĕчĕвĕ» (1944) — вулавçăсене илĕртеççĕ.
Ӗçĕсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Проза
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- «Лиза из Ламбета» (Liza of Lambeth, 1897)
- The Making of a Saint (1898)
- Orientations (1899)
- The Hero (1901)
- Mrs Craddock (1902)
- The Merry-go-round (1904)
- The Land of the Blessed Virgin: Sketches and Impressions in Andalusia (1905)
- The Bishop's Apron (1906)
- The Explorer (1908)
- «Маг» (The Magician, 1908)
- «Бремя страстей человеческих» (Of Human Bondage, 1915; рус. пер. 1959)
- «Луна и грош» (The Moon and Sixpence, 1919, рус. пер. 1927, 1960)
- «Трепет листа» (The Trembling of a Leaf, 1921)
- «На китайской ширме» (On A Chinese Screen, 1922)
- «Узорный покров»/«Разрисованная вуаль» (The Painted Veil, 1925)
- «Казуарина» (The Casuarina Tree, 1926)
- The Letter (Stories of Crime) (1930)
- «Эшенден, или Британский агент» (Ashenden, or the British Agent, 1928). Сборник новелл
- The Gentleman In The Parlour: A Record of a Journey From Rangoon to Haiphong (1930)
- «Пироги и пиво, или Скелет в шкафу»/«Пряники и эль» (Cakes and Ale: or, the Skeleton in the Cupboard, 1930)
- The Book Bag (1932)
- «Тесный угол» (The Narrow Corner, 1932)
- Ah King (1933)
- The Judgement Seat (1934)
- Don Fernando (1935)
- Cosmopolitans - Very Short Stories (1936)
- My South Sea Island (1936)
- «Театр» (Theatre, 1937)
- «Подводя итоги» (The Summing Up, 1938, рус. пер. 1957)
- «Рождественские каникулы», (Christmas Holiday, 1939)
- Princess September and The Nightingale (1939)
- France At War (1940)
- Books and You (1940)
- «По тому же рецепту» (The Mixture As Before, 1940)
- Up at the Villa (1941)
- Strictly Personal (1941)
- The Hour Before Dawn (1942)
- The Unconquered (1944)
- «Остриё бритвы» (The Razor’s Edge, 1944)
- «Тогда и теперь. Роман о Никколо Макиавелли» (Then and Now, 1946)
- Of Human Bondage - An Address (1946)
- «Игрушки судьбы» (Creatures of Circumstance, 1947)
- «Каталина» (Catalina, 1948)
- Quartet (1948)
- Great Novelists and Their Novels (1948)
- «Записная книжка писателя» (A Writer’s Notebook, 1949)
- Trio (1950)
- The Writer’s Point of View' (1951)
- Encore (1952)
- The Vagrant Mood (1952)
- The Noble Spaniard (1953)
- «Десять романистов и их романы» (Ten Novels and Their Authors, 1954)
- «Точка зрения» (Points of View, 1958)
- Purely For My Pleasure (1962)
Пьесы
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- A Man of Honour
- «Леди Фредерик» (Lady Frederick, пост. 1907)
- «Джек Строу» (Jack Straw, 1908)
- Mrs Dot
- Penelope
- The Explorer
- The Tenth Man
- «Дворянство» (Landed Gentry, 1910)
- Смит (Smith, 1909)
- The Land of Promise
- The Unknown
- «Круг» (The Circle, 1921)
- Caesar's Wife
- East of Suez
- Our Betters
- Home and Beauty
- The Unattainable
- Хлеба и рыбы (Loaves and Fishes, 1911)
- «Верная жена» (The Constant Wife, 1927)
- The Letter
- The Sacred Flame
- The Bread-Winner
- For Services Rendered
- «Шеппи» (1933)
Экранизациленисем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- 1925 — «Суэцран тухăçалла» / East of Suez
- 1928 — Sadie Thompson
- 1929 — The Letter
- 1932 — Rain
- 1934 — «Ӳкерсе илемлетнĕ вуаль» / The Painted Veil (Грета Гарбопа)
- 1938 — The Vessel of Wrath
- 1940 — The Letter
- 1942 — «Уйăх тата вак укçа» / The Moon and Sixpence
- 1946 — «Бритва çивчи» / The Razor's Edge
- 1948 — Quartet
- 1950 — Trio
- 1952 — Encore
- 1953 — Miss Sadie Thompson
- 1957 — The Seventh Sin
- 1958 — The Beachcomber
- 1962 — Julia, du bist zauberhaft
- 1969 — The Letter
- 1978 — «Театр» (Вия Артманепе, Ивар Калныньшпа)
- 1982 — The Letter
- 1984 — «Бритва çивчи» / The Razor's Edge (c Билл Мюррейпе)
- 2000 — Up at the Villa
- 2004 — Being Julia
- 2006 — «Ӳкерсе илемлетнĕ вуаль» / The Painted Veil (Эдвард Нортонпа, Наоми Уоттспа)
Библиографи
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Kanin G., Remembering Mr., Maugham, N. Y., [1966];
- Brown I., W. S. Maugham, L., 1970;
- Calder R. L., W. S. Maugham and the quest for freedom, L., 1972.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Уильям Моэм – çыравçă пултарулăхе çинчен 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- Уильям Моэм кĕнекисем, Мошков вулавăшĕнче
- Сомерсет Моэм – вăрттăн агент вырăнĕнчи буржуази çыравçи