Виски

Виски(акăл. whisky, айр. whiskey) - салат пăттинчен уйăрса кăларнă хаяр алкоголь ĕçми. Виски сахалтан та 40 градуслă хаяр тата сахалтан та виççĕ çул пичкере усранă ĕçме.^[1]

Вискитăвакан паллă çĕршывсем: Аслă Британи (Шотланди енĕ),Ирланди,АПШ,Япони тата Канада.

Вискине тăвас утăмсем:

• 1) Салат туни: тырăна (Шотландире урпапа кăна усă кураççĕ) 2-4 талăк шывра ислетеççĕ. Тырă 12 кун хушши салат авăнĕнче калчаланса ӳсет. Кайран салата торф е кăмрăк тĕтĕмĕпе типĕтеççĕ. Çак меслетпе шотланд вискийĕ тĕтĕм-сĕрĕм шăршиллĕ пулать.
• 2) Йӳçни: авăртнă салата вĕри шыва яраççĕ, çĕпре хушаççĕ. Иккĕ-виççĕ талăк иртсен йӳçнĕ 5°-9° салат пăтти (кăрчама) пулать.
• 3)Дистилляци :
  • а)пĕрсалатлă виски тумалли меслет: кăрчамана юхтару кубĕнче иккĕ хутчен пăслантарса тасатаççĕ. Пĕрре юхтарнă хыççăн 20°-25° шĕвек пулать (low wines - "анат эрехĕсем"). Анат эрехне тепĕр хут юхтараççĕ. Виççĕ пайĕнчен чи хăватлине (60°-70°) пичкере упраççĕ;
  • б) тырă вискине тумалли мĕслет: кăрчамана пĕр хут ректификаци аппарачĕ витĕр юхтарса 70° шĕвеке илеççĕ. Ку меслет питĕ тухăçли шутланать. Тырă вискинчен чылай хутăш виски тума юрать.

Шотланди енĕ тăваттă вискитăвакан тăрăха пайланать: Lowland (Тӳремлĕх), Speyside (Спейсайд), Hidhland (Сăртлăх) тата Isles (Утравсем). Хăш пĕррисем тата пиллĕккĕмĕш тăрăхĕ пур теççĕ - Campbeltown (Кампбелтаун).

Кашни тăрăхран виски хăйĕн тутипе, хăйĕн стилĕпе уйрăлса тăрать:

• Тӳремлĕх - чи çемçе те ансат виски тăваççĕ;
• Спейсайд - чи паллă виски тăрăхĕ. Кунта чылай вискитăвакан вырнаçнă. Кунта пыл, хирти шурă чечексен тата цитрус шăршиллĕ, çемçе те чăмăр тутăллă виски тăваççĕ;
• Сăртлăх - кунта торф, тĕтĕм тата пиçнĕ панулми шăршиллĕ çемçе виски тăваççĕ;
• Утравсем (Islay, Jura, Skye, Mull, Orkney тата Arran)- чи хытă, чи хăватлă тата вичкĕн шотланд вискийĕ. Утраври виски йăмăх шăршиллĕ: торф, тĕтĕм, йод, сăмала тата йӳлеке(шыв курăкĕ) шăрши туйăнма пултарать.

2005 çултан Шотланд вискийĕ çĕнĕ классификаципе тухаççĕ :

• Single malt whisky -Пĕрсалатлă виски
• Blended malt whisky e Pure malt -Салатлă хутăш виски
• Blended whisky -Хутăш виски
• Grain whisky -Тырăлă виски
• Single grain whisky -Пĕртырăлă виски
• Blended grain whisky -Тырăлă хутăш виски

• Bushmill's, Coonemara, Jameson, Kilbiggan, Tullamore Dew.

Америкăри виски виççĕ уйрăм йышсене пайлама пулать :

• Бурбон ( Bourbon ) : Four Roses (виски), Jim Beam (виски);
• Теннесси виски ( Tennessy Whiskey ) : Jack Daniels (виски);
• Ыраш виски ( Rye Whiskey ).

• Suntory, Nikka, Kariuzawa.

30 яхăн ял хуçалăх виски тăваççĕ. Чи пысăккисем :

Франци тĕнчере виски суту-илӳ ĕçпе пĕрремĕш вырăн йышăнать.Францире чи сайра виски тăваççĕ - хура тулăран : "EDDU" ( Distillerie des Menhirs ).

Раççей вискине Ставрополь Енĕнче Прасковейское савучĕ тăвать.

• Локхарт Р. Б. Виски. Шотландский секрет глазами английского шпиона. — М.: КоЛибри, 2007. — С. 7—38.
• Рэй Фоли. Глава 12. Скотч — шотландское виски; Глава 13. Ирландское виски // Рецепты коктейлей для «чайников» = Bartending For Dummies. — М.: Диалектика, 2007. — С. 416.

	виски Викисăмахсарта?
	виски Викиампарта?

• whiskys.ru 2010 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ. - виски энциклопедийĕ
• www.whisky.ru 2011 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.
• Classicdram.com — виски инфо сайчĕ
• TheDrinks.ru — Виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
• toast.ru — Виски
• Elitka.net — Виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
• Виски Бочонок.ру çинче 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
• Всё о шотландском виски (акăлч.)
• Интервью с лучшими купажистами виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.