Vezivno tkivo
Vezivno tkivo je jedno od četiri glavne vrste bioloških tkiva koji podržava, povezuje ili razdvaja različite vrste ostalih tkiva u tjelesnim organima. Ostala tri tipa su epitelno, mišićno, i nervno tkivo.[1]
Vezivno tkivo se nalazi se između ostalih tkiva svuda u tijelu, uključujući i centralni nervni sistem. Vanjske membrane u moždanim ovojnicama, koje pokrivaju mozak i kičmenu moždinu, se sastoje od vezivnog tkiva.
Sva vezivna tkiva, osim krvi i limfe sastoji se od tri glavne komponente:
- vlakna,
- potporna supstanca (kolagenskih vlakna), i
- ćelije.[2]
Krv i limfa nemaju komponentu vlakana. Svi su uronjeni u tjelesnu tečnost.
Ćelije vezivnog tkiva uključuju:
- fibroblaste,
- adipocite,
- makrofage,
- masne ćelije i
- leukocite.
Struktura
urediPrema široj podjeli, vezivna tkiva mogu biti podijeljena na:
- pravo ili pravilno vezivno tkivo,
- specijalno vezivno tkivo i
- niz drugih, manje rasprostranjenih vidova vezivnog tkiva.
Pravilno vezivno tkivo sastoji se od "labavog vezivnog tkiva" i "gustog vezivnog tkiva" (koji se dalje dijeli u "gusto redovno vezivno tkivo" i "gusto nepravilno vezivno tkivo". Posebno vezivno tkivo sastoji se od mrežastog (retikulatnog) vezivnog tkiva, masnog tkiva, hrskavice, kosti i krvi. Druge vrste vezivnog tkiva uključuju vlaknasta, elastična, i limfna vezivna tkiva.
Fibroblasti su ćelije odgovorne za proizvodnju nekih vezivnih tkiva.
Tip-I kolagena je prisutan u mnogim oblicima vezivnog tkiva, a čini oko 25% od ukupnog sadržaja proteina u sisavarskom tijelu.
Osobenosti
urediGlavne osobenosti vezivnog tkiva su:
- Ćelije se nalaze u vanćelijskj tekućini.
- Potporna supstanca - jasna, bezbojna i viskozna tečnost koja sadrži glikozaminoglikan i proteoglikan da održi tjelesnu tečnost i kolagena vlakna u međućelijskim prostorima. Potporna supstanca usporava širenje patogena.
- Vlakna – sve vrste ovog tkiva nisu vlaknaste. Primjeri nevlaknastih uključuju masno tkivo i krv. Masno tkivo, između ostalih funkcija, u tijelu stvara "mehaničke jastučiće". Skup tih ćelija drže zajedno kolagena vlakana i kolageni listovi kako bi, pod pritiskom, zadržao masno tkivo na određenom mjestu (na primjer, na tabanima). Matrica krvi je plazma.
- Matriks vezivnih tkiva čine potporne tvari i proteinske niti.
| Tipovi niti (fibrila) | |||
| Tkivo | Uloga | Komponente | Lokacija |
|---|---|---|---|
| Kollagenske niti | Međusobne veze kostiju i ostalih tkiva | Alfa polipeptidni lanci | Tetive, ligamenti, koža, rožnjača, hrskavica, kosti, krvni sudovi, crijevo i međupršljenski diskovi |
| Elastične niti | Omogućuju organima poput arterija i pluća da se stežu i opuštaju | Elastični mikrofibrili i elastin | Vanćelijski matriks |
| Mrežaste niti | Formiraju potporu za druge ćelije | Tip-III kolagena | Jetra, koštana srž i limfni organi |
Funkcija
urediVezivno tkivo ima širok spektar funkcija koje zavise od vrste ćelija i različite klase uključenih vlakana. Rastresito vezivno tkivo i gusto nepravilno vezivno tkivo, formiraju uglavnom fibroblastna i kolagena vlakna, a imaju važnu ulogu kao medij za kisik i hranjive tvari u difuziji iz kapilara u ćelije i ugljendioksida i otpadnih tvari, difuzno od ćelija natrag u opticaj. Također omogućuju organima da se odupru istezanju i kidanju. Gusto redovno vezivno tkivo, koje čini organizirane strukture, je glavna funkcijska komponenta tetiva, ligamenata i aponeuroza, a također se nalaze i u visoko specijaliziranim organima, kao što su u rožnjači.
Elastična vlakna su napravljena od elastina i fibrilina. U krvotvornim i limfnim tkivima mrežaste niti su građene od mrežastih ćelija koje omogućuju stromu, kao strukturnu podršku za parenhim ili funkcijske dijelove organa.
Mezenhim je vezivno tkivo koje se nalazi u organima u razvoju embriona koji su sposobni za diferencijaciju u tipove zrelog vezivnog tkiva. Druga vrsta relativno nediferenciranog vezivnog tkiva je sluznica vezivnog tkiva unutar pupčane vrpce.
Različite vrste specijaliziranih tkiva i ćelija svrstavaju se također u spektar vezivnog tkiva, a raznoliki su poput.
Ćelije imunološkog sistema, kao što su makrofagi, mastociti, plazma ćelije i eozinofili nalaze se rasuti u labavom vezivnom tkivu, pružajući potporu za pokretanje upalnih i imunskih odgovora u otkrivanju antigena.
Klinički značaj
urediProcjenjuje se da 1 od 10 ljudi ima poremećaj vezivnog tkiva.
Postoji nekoliko vezivnih tkiva tumora u nervnom tkivu, uključujući sarkoma, kao što su - hemangiopericitom, i maligni tumor plašta perifernih nerava.
Kongenitalna bolest, uključuju Marfan sindrom i Ehlers-Danlosov sindrom.
Miksomatozna degeneracija - patološko slabljenje vezivnog tkiva.
Mješovita bolest vezivnog tkiva - bolest autoimunog sistema i nediferencirana bolest vezivnog tkiva je uzrokovana nedostatkom vitamina C koji je neophodan za sintezu kolagena.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Mader S. S. (2000): Human biology. McGraw-Hill, New York, ISBN 0-07-290584-0; ISBN 0-07-117940-2.
- ^ "Vezivno tkivo, Studijski vodič". Arhivirano s originala, 12. 10. 2018. Pristupljeno 21. 8. 2015.