Dvanaest imama

Dvanaest imama (arapski: ٱلْأَئِمَّة ٱلْٱثْنَا عَشَر) su duhovni i politički nasljednici islamskog poslanika Muhammeda u dvanaestoimamskoj grani šiitskog islama.^[1]

Prema teologiji dvanaestoimamaca, dvanaest imama su uzorne ljudske individue koje ne samo da pravdom vladaju zajednicom, već su i u stanju da drže i tumače šerijat i esoterično značenje Kur'ana. Riječi i djela Muhammeda i imama su vodič i model za zajednicu koji treba slijediti; kao rezultat, oni moraju biti oslobođeni grešaka i grijeha (nepogrešivost) i moraju biti izabrani božanskom odredbom preko Muhammeda.^[2][3]

U dvanaestoimamskom šiizmu se vjeruje da su Muhammed i njegova porodica (ehli-bejt) nepogrešivi, posjedujući nadnaravnu mudrost (hikmet). Njihovo tlačenje i patnja služili su većim ciljevima i bili su sredstvo božanske milosti njihovim sljedbenicima.^[2][4] Imami se također rukovode sačuvanim tekstovima u njihovom posjedu, kao što su Kitabul-džefr, El-Džemija i neiskrivljene prošle knjige Tora i Indžil. Imamet, ili vjerovanje u božanskog vodiča, temeljno je vjerovanje u doktrini dvanaestorice šiita i zasnovano je na konceptu da Bog ne bi ostavio čovječanstvo bez pristupa božanskom vodstvu.

Prema dvanaestoimamcima, u svakom trenutku postoji imam tog vremena koji je božanski postavljen autoritet za sva pitanja vjere i zakona u muslimanskoj zajednici. Alija, rođak i zet Muhammeda, bio je prvi od dvanaest imama i, po mišljenju dvanaestoimamaca, zakoniti nasljednik Muhammeda, a slijedili su Muhammedovi muški potomci preko njegove kćeri Fatime. Svaki imam je bio sin prethodnog imama, sa izuzetkom Husejna, koji je bio brat Hasana. Dvanaesti i posljednji imam je Muhammed el-Mehdi, za kojeg dvanaestoimamci vjeruju da je trenutno živ i skriven u Velikoj okultaciji dok se ne vrati da donese pravdu svijetu. Svi imami su se susreli s neprirodnom smrću, sa izuzetkom posljednjeg imama koji živi u okultaciji.

Neki od imama također imaju vodeću ulogu u nekim sufijskim redovima i smatraju se duhovnim glavama islama, jer većina duhovnog lanca sufijskih redova vodi natrag do Muhammeda preko jednog od dvanaest imama.

Broj i kaligrafija	Ime	Titula	Živio Mjesto rođenja	Godine pri preuzimanju imameta	Godine pri smrti	Trajanje imameta	Značaj	Razlog & mjesto smrti Mjesto ukopa
1	Alija ibn Ebu-Talib ٱلْإِمَام عَلِيّ ٱبْن أَبِي طَالِب	Emirul-Mu'minin (أَمِير ٱلْمُؤْمِنِين) (Vođa pravovjernih)[5]	599–661[5] Mekka, Hidžaz	33	61	28	Rođak i zet Muhammedov. Prema vjerovanju šiita, on je bio jedina osoba koja je rođena u Ka'bi, najsvetijem mjestu u islamu, i prvi muškarac koji je otvoreno prihvatio islam. Šiitski islam ga smatra zakonitim nasljednikom Muhammeda. Suniti ga takođe priznaju kao četvrtog halifu. On ima visok položaj u gotovo svim sufijskim muslimanskim redovima; članovi ovih redova preko njega vode svoju lozu do Muhammeda.	Ubio ga je Abdurrahman ibn Mudžem, haridžija, u Kufi, koji je Aliju udario u glavu otrovnim mačem dok je bio na sedždi u noći kadr u mjesecu Ramazanu. Ukopan u Nedžefu, u Iraku
2	Hasan ibn Ali ٱلْإِمَام ٱلْحَسَن ٱبْن عَلِيّ	el-Mudžteba (ٱلْمُجْتَبَىٰ) (Izabrani)	625–670[6] Medina, Hidžaz[6]	39	47	8	Bio je najstariji preživjeli Muhammedov unuk preko Muhammedove kćeri, Fatime az-Zahre. Hasan je naslijedio svog oca kao halifa u Kufi, a na osnovu mirovnog sporazuma sa Mu'avijom, odrekao se kontrole nad Irakom nakon sedam mjeseci halifata.	Po naredbi Mu'avije, otrovan od strane svoje žene u Medini Ukopan u Medini, Saudijska Arabija
3	Husejn ibn Ali ٱلْإِمَام ٱلْحُسَيْن ٱبْن عَلِيّ	Sejjidu-š-Šuheda (سَيِّد ٱلشُّهَدَاء)	626–680[7] Medina, Hidžaz[7]	46	57	11	Bio je Muhammedov unuk i brat Hasana ibn Alija. Husejn se protivio legitimnosti Jezida ibn Mu'avije. Kao rezultat toga, on, njegova porodica i njegovi sljedbenici su kasnije ubijeni u bici na Kerbeli od strane Jezidovih snaga. Nakon ovog incidenta, komemoracija Husejna ibn Alija postala je centralna za šiitski identitet	Ubijen i obezglavljen na bici na Kerbeli Ukopan u Kerbeli, u Irak.
4	Ali ibn Husejn ٱلْإِمَام عَلِيّ ٱبْن ٱلْحُسَيْن ٱلسَّجَّاد	es-Sedždžad (ٱلسَّجَّاد) (Uvijek čini sedždu) Zejnul-Abidin (زَيْن ٱلْعَابِدِين) (Ornament vjernika)[8]	658/9[8] – 712[9] Medina, Hidžaz[8]	23	57	34	Preživio je bitku na Kerbeli jer mu je rečeno da ne učestvuje zbog iscrpljujuće bolesti.	Otrovan po naredbi halife El-Velida I u Medini Ukopan u Medini, Saudijska Arabija
5	Muhammed ibn Ali ٱلْإِمَام مُحَمَّد ٱبْن عَلِيّ ٱلْبَاقِر	Bakir el-'Ulum (بَاقِر ٱلْعُلُوم) (Otvarač znanja)[10]	677–732[10] Medina, Hidžaz[10]	38	57	19	Sunitski i šiitski izvori ga opisuju kao jednog od prvih i najcijenjenijih pravnih učenjaka, koji je podučavao mnoge studente tokom svog mandata.	Otrovao ga Ibrahim ibn Velid ibn Abdullah u Medini po naredbi halife Hišama ibn Abdul-Malika.
6	Džafer ibn Muhammed ٱلْإِمَام جَعْفَر ٱبْن مُحَمَّد ٱلصَّادِق	es-Sadik[11] (ٱلصَّادِق) (Iskreni)	702–765[11] Medina, Hidžaz[11]	31	65	34	Uspostavio džaferijsku pravnu školu i razvio teologiju dvanaestoimamaca. Poučavao je mnoge učenjake u različitim oblastima, uključujući imame Ebu-Hanifu i Malika ibn Enesa u fikhu, Vasila ibn Ata i Hišama ibn Hakema u islamskoj teologiji, te Džabira ibn Hajjana u nauci i alhemiji.	Otrovan u Medini po naredbi halife El-Mensura Ukopan u Medini, Saudijska Arabija.
7	Musa ibn Džafer ٱلْإِمَام مُوسَىٰ ٱبْن جَعْفَر ٱلْكَاظِم	el-Kazim[12] (ٱلْكَاظِم)	744–799[12] El-Ebva, Hidžaz[12]	20	55	35	Vođa šiitske zajednice tokom raskola ismailija, i drugih ogranaka kao što su vakifiti, nakon smrti bivšeg imama, Džafera es-Sadika. Uspostavio je mrežu agenata koji su prikupljali porez u šiitskoj zajednici Bliskog istoka i Velikog Horasana.	Zatvoren i otrovan u Bagdadu u Iraku po naređenju halife Haruna er-Rašida Ukopan u Bagdadu, u Iraku.
8	Ali ibn Musa ٱلْإِمَام عَلِيّ ٱبْن مُوسَىٰ ٱلرِّضَا	er-Rida[13] (ٱلرِّضَا)	765–817[13] Medina, Hidžaz[13]	35	55	20	Halifa El-Ma'mun ga je postavio za prestolonasljednika, poznat je po svojim debatama s muslimanskim i nemuslimanskim vjerskim učenjacima[13]	Otrovan u Mašhadu po naredbi halief El-Ma'muna Ukopan u Mašhadu, Iran
9	Muhammed ibn Ali ٱلْإِمَام مُحَمَّد ٱبْن عَلِيّ ٱلْجَوَّاد	el-Dževad[14] (ٱلْجَوَّاد) (Darežljivi) Et-Tekijj[14] (ٱلتَّقِيّ) (Bogobojazni)	810–835[14] Medina, Hidžaz[14]	8	25	17	Poznat po svojoj velikodušnosti i pobožnosti pred progonom od strane Abasidskog halifata	Otrovan od svoje žene, kćerke El-Ma'muna, u Bagdadu, u Iraku, po naredbi halife El-Mu'tesima. Ukopan u Bagdadu, u Iraku.
10	Ali ibn Muhammed ٱلْإِمَام عَلِيّ ٱبْن مُحَمَّد ٱلْهَادِي	el-Hadi[15] (ٱلْهَادِي) (Vodič)	827–868[15] Surejja, selo u blizini Medine, Hidžaz[15]	8	42	34	Ojačao mreža predstavnika u šiitskoj zajednici. Slao im je uputstva, a zauzvrat je primao novčane priloge vjernika od poreza i vjerskih zavjeta.[15]	Otrovan u Iraku po naredbi halife El-Mu'taza Ukopan u Iraku
11	Hasan ibn Ali ٱلْإِمَام ٱلْحَسَن ٱبْن عَلِيّ ٱلْعَسْكَرِيّ	el-Askeri[16] (ٱلْعَسْكَرِيّ)	846–874[16] Medina, Hidžaz[16]	22	28	6	Veći dio svog života, abasidski halifa, El-Mu'temid, postavljao mu je ograničenja nakon smrti njegovog oca. Represija nad šiitskom populacijom bila je posebno velika u to vrijeme zbog njihove velike veličine i rastuće moći.	Otrovan po naredbni halife El-Mu'temida u Iraku. Ukopran u Iraku
12	Muhammed ibn Hasan el-Mehdi ٱلْإِمَام حُجَّة ٱللَّٰه ٱبْن ٱلْحَسَن ٱلْمَهْدِيّ	el-Mehdi[17] (ٱلْمَهْدِيّ) (Vođeni) el-Ka'im (ٱلْقَائِم) el-Gajb[18] (ٱلْغَائِب) (Skriveni) Vali el-Asr (ولي العصر)	869–present[19] Irak[19]	5	nepoznato	još traje	Prema doktrini dvanaestoimamaca šiita, on je trenutni imam i obećani mehdi, vratit će se sa poslanik Isom (Isusom). On će ponovo uspostaviti ispravnu vladavinu islama i uspostaviti pravdu i mir na cijeloj zemlji.	Prema šiitima, on živi u okultaciji od 874, i živjet će tako koliko god Bog hoće.

• Šiizam
• Ehli-Bejt
• Fatima bint Muhammed