Capet (dinastija)
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Capet | |
|---|---|
 | |
| Države | Francuska, Portugal, Španija, Navara, Poljska, Ugarska, Hrvatska, Napulj, Sicilija, Luksemburg, itd. |
| Roditeljska dinastija | Robertovci |
| Osnivač | Hugo, kralj Francuske |
| Trenutni poglavar | Louis Alphonse de Bourbon |
| Osnovana | 987. |
| Ogranci | vidi tekst |
Dinastija Capet je najstarija i najmnogobrojnija evopska dinastija. Sastoji se od svih zakonitih potomaka francuskog kralja Huge Capeta u čisto muškoj liniji.
Porijeklo
[uredi | uredi izvor]Dinastija je ime dobila po svom osnivaču, Hugi Capetu. On je držao mali posjed između rijeka Sene i Loare, sa gradovima Parizom i Orleansom, prije nego što je postao francuski kralj 987. godine. Njegovi potomci u muškoj liniji su nasljeđivali francusku kraljevsku krunu.
Širenje
[uredi | uredi izvor]Henrik, potomak francuskog kralja Roberta II u neprekinutoj muškoj liniji, postao je grof Portugala u 11. stoljeću. Njegov sin je postao prvi portugalski kralj. Dinastija Capet je u Portugalu vladala sve do 14. stoljeća, kada je umro kralj Ferdinand I, a njegova kćerka Beatricija se nije uspjela izboriti za svoje nasljedstvo. Krunu Portugala zatim nose također patrilinearni potomci Huge Kapeta, ali potomci Ivana I, Ferdinandovog vanbračnog polubrata, sve do smrti kraljice Marije II.
Poslije smrti Karla IV 1328. godine, koji nije imao muških potomaka, stariji ogranak dinastije Capet nasljeđuje dinastija Valois, mlađi ogranak dinastije Capet. Dinastiju Valois je 1589. godine, po smrti Henrika III (koji je, osim Francuskom, kratko vladao i Poljskom), naslijedio još jedan mlađi ogranak dinastije Capet, dinastija Bourbon. Dinastija Bourbon je tada već vladala Navarom budući da se navarska kraljica Ivana III udala za Antonija Burbonskog i s njim imala sina Henrika, prvog burbonskog kralja Navare i i prvog burbonskog kralja Francuske.
Luj XIV, kralj Francuske, je oženio Mariju Tereziju, kastiljsko-aragonsku infantu, napuljsko-sicilijansku princezu i austrijsku nadvojvotkinju. Njihov unuk u muškoj liniji, Filip, je naslijedio krune Kastilje, Aragonije, Napulja i Sicilije, koje su se kasnije ujedinile i postale Kraljevina Španija. Filipovi potomci u muškoj liniji su među sobom podijelili krune Španije i Dviju Sicilija (kraljevstva koje je nastalo sjedinjavanjem kraljevina Napulja i Sicilije).
Istovremeno, praunuk Luja XIV, Luj XV, je naslijedio francusku krunu, a nakon njega nasljeđivali su je njegovi potomci u muškoj liniji. Nakon svrgavanja Karla X, za kralja je izabran potomak Luja XIII u muškoj liniji, Luj-Filip, koji je pripadao dinastiji Orléans.
Kada je Filip, mlađi sin špaskog kralja iz dinastije Bourbon, postao vojvoda Parme, nastao je ogranak Burbonaca od Parme. Potomci Filipa u muškoj liniji i danas polažu pravo na prijestolje Parme, a Feliks, njegov potomak u muškoj liniji, je oženio luksemburšku veliku vojvotkinju Šarlotu, te njihovi potomci u muškoj liniji i danas vladaju Luksemburgom.
Unuk francuskog kralja Luja-Filipa, Gaston d'Orléans, oženio je brazilsku prijestolonasljednicu Izabelu, te njihovi potomci u muškoj liniji i danas polažu pravo na brazilsku krunu.
Dinastija danas
[uredi | uredi izvor]Današnji poglavar dinastije Capet je Louis Alphonse de Bourbon, a dinastija danas vlada Španijom (u liku kralja Juana Carlosa) i Luksemburgom (u liku velikog vojvode Henrija).
Ogranci
[uredi | uredi izvor]Dinastija Capet se, zbog velikog broja članova i zemalja kojima je vladala, granala više puta. Najpoznatiji ogranci su (patrilinearni potomci dinastije Capet koji zbog nezakonitosti rođenja svog osnivača nisu Kapetovci su označeni nakošenim slovima):
- Burgundija
- Vermandois
- Dreux
- Anjou
- Anjou-Durazzo
- Anjou-Taranto
- Anjou-Ugarska
- Valois
- Valois-Orléans
- Valois-Anjou
- Évreux
- Bourbon
