Brieg (kumun)
Evit sterioù all an anv Brieg, gwelit Brieg.
| Brieg | ||
|---|---|---|
An ti-kêr. | ||
| Anv gallek (ofisiel) | Briec | |
| Bro istorel |  Kernev
| |
| Melestradurezh | ||
| Departamant | Penn-ar-Bed | |
| Arondisamant | Kemper | |
| Kanton | Brieg | |
| Kod kumun | 29020 | |
| Kod post | 29510 | |
| Maer Amzer gefridi | Thomas Férec 2020-2026 | |
| Etrekumuniezh | Kemper Breizh ar C'hornôg | |
| Bro velestradurel | Bro Gerne | |
| Lec'hienn Web | Ti-kêr | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 5 736 ann. (2020)[1] | |
| Stankter | 85 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | bihanañ 44 m — brasañ 230 m | |
| Gorread | 67,87 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Brieg zo ur gumun e Kerne-Izel e Breizh. Pennlec'h kanton Brieg e departamant Penn-ar-Bed eo ivez. Emañ er vroig Glazik.
Anv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Dauzat & Rostaing : Briaco, 642[2].
- Bernard Tanguy (1990) : Plebs Brithiac, XIvet kantved, 1160 ; Briziac, 1249, war-dro 1330, 1368, 1405, 1574 ; Briziec, 1675 ; e brezhoneg : Brieg[3].
- Erwan Vallerie (1995) : Brithiac, XIvet ; Brisiac, 1038 ; Brithiac, XIvet ; Brisiac, 1160 ; Briziac, 1220 ; Brithiac, XIIIvet ; Brizyac, 1368 ; Briziac, 1516 ; Briziac, 1533 ; Briziac, 1536 ; Briziac, 1574 ; Brisac, 1630 ; Briziec, 1675 ; Briec pe Brisiac, 1731.
- Emb. Flohic (1998): Briziac pe Brithiac.
- Hervé Abalain (2000) : Plebs Brithiac en XIvet kantved ; Briziac e 1330.
- Gerdarzh
|
|
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Er bloaz 818 e voe e Brieg un emweladenn etre Loeiz an Deol, Roue Bro-C’hall, ha Morvan Lez-Breizh, roue Breizh[7].
- Emsavadeg ar Bonedoù ruz: toket e voe ar c'hloc'h-galv d'an 9 a viz Even 1675. Preizhet ha devet e voe maner ar Veuzid gant ur strollad emsavidi, etre 700 hag 800 e oant[8]. Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh tri den eus Brieg, Le Moing (bras), Louis Laleveou ha Querozean, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz[9] .
- Dekred ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe graet al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Goraguer, person, ha gant ur c'hure, Ruppe e anv ; nac'het e voe gant ur c'hure arall anvet Timen[10].
- Lazhet e voe Gorager, ar person touer, e miz Mezeven 1795, gant ur vandennad chouanted da-geñver an argad a-enep da boultrerezh Pont-ar-Veuzenn[11].
- Mervel a reas 271 gwaz abalamour d'ar brezel, eleze 6,11% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[12].
- Mervel a reas 28 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel[13].
- D'an 23 a viz Genver 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-25-BO (anvet "Susfu" ha marilhet 41-24584) eus aerlu ar Stadoù-Unanet en Edern hag e Brieg ; diwar an dek milour eus e baread e varvas daou, unan anezhe a zo douaret er Brittany American Cemetery e Montjoie-Saint-Martin (Bro-C'hall), c'hwec'h a voe tapet gant an Alamaned, an daou all a zeuas a-benn da achap[14].
Brezelioù didrevadennañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Mervel a reas tri milour eus ar gumun[15].
- Lazhet e voe ur soudard d’an 2 a viz Here 1956 en Aflou (departamant Tiaret)[16].
Brezhoneg
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Ar Brezoneg er Skol
- 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[17].
- Ya d'ar brezhoneg
- D'ar 1añ a viz Kerzu 2009 e oa bet votet live 2 ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
- D'an 8 a viz Genver 2018 eo bet roet al label a live 2 da gumun Brieg.
- Deskadurezh
- E distro-skol 2024 e oa 117 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (19,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[18]
Monumantoù ha traoù heverk
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]-
Chapel Santez Aziliz
-
Chapel Sant Sebastian
-
Chapel Sant Kaourintin
-
Chapel Sant Venneg
-
Chapel ar C'hreizkêr
-
Chapel Santez Madalen
-
Delwenn Santez Gwenn, er chapel sant Venneg
- Chapelioù katolik.
- Iliz katolik Sant Pêr.
- Maner Trohanet.
- Monumant ar re varv,[19], bet dioueliet d'ar 16 a viz Gouere 1922[20].
Emdroadur ar boblañs abaoe 1962
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Niver a annezidi
Tud marvet eno
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Yves Marie Audrein, eskob touer ha kannad muntret gant ar Chouaned, 19 a viz Du 1800.
Gevelliñ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (fr) INSEE
- (fr) Lec'hienn an ti-kêr
- (br) Brieg war lec'hienn Geobreizh
Daveoù ha notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ Albert Dauzat & Charles Rostaing ː Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. Larousse, 1963 ; Guénégaud, 1978
- ↑ Bernard Tanguy ː Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée - Ar Men, 1990
- ↑ Dauzat & Rostaing
- ↑ Bernard Tanguy
- ↑ Michel Froger & Michel Pressensé ː Armorial des communes du Finistère. 2001.
- ↑ (fr) Cassard, Jean-Christophe. Les Bretons de Nominoë. Brasparzh : Éditions Beltan, 1990, p. 14 (ISBN 978-2-905939-17-3)
- ↑ Serge Duigou, La Révolte des Bonnets Rouges en Pays Bigouden, Embannadurioù Ressac, Kemper, 1989, pajenn 4 ; kontet eo ivez an darvoud-se gant Yann Bijer en e romant Torr e benn (Al Liamm, 2011).
- ↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)
- ↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 50 ha 51
- ↑ Hervez Yeun ar Gow, Ar Person touer, p. 8
- ↑ Memorial Genweb
- ↑ Memorial Genweb
- ↑ Pertes USAAF Finistère
- ↑ Memorial Genweb
- ↑ Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
- ↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 264, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
- ↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek
- ↑ Memorial Genweb luc'hskeudenn
- ↑ Université de Lille
- ↑ Gefeilldrefi - Twinned Towns - Villes Jumelées