Насельніцтва Румыніі

Насельніцтва Румыніі
Краіна	Румынія
Месцазнаходжанне	Румынія
Has census	Romania 1930 census[d], 1941 Romanian census[d], 1992 census of Romania[d], Romania 2002 census[d], 2011 Romanian census[d], 1899 census of Romania[d], 1912 census of Romania[d], 1948 census of Romania[d], February 1956 Population Census (Romania)[d], Population and housing census of March 1966 (Romania)[d], 1977 census of Romania[d], 2021 Romanian census[d] і Q22704065?
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Паводле дадзеных 2019 года насельніцтва Румыніі складае больш за 19 млн жыхароў, гэта 7-е месца ў ЕС. Характэрная адмоўная дынаміка колькасці насельніцтва, адзін з самых нізкіх паказчыкаў нараджальнасці ў свеце. У нацыянальным складзе пераважаюць румыны, венгры і цыганы. Большасць насельніцтва атаясамлівае сябе з праваслаўным хрысціянствам і карыстаецца румынскаю мовай. Самы нізкі ў ЕС узровень урбанізацыі (54 %). Вялікія гарады Румыніі — Бухарэст, Брашаў, Клуж-Напока, Ясы, Тымішаара, Канстанца, Краёва.

Розныя крыніцы даюць даволі розныя ацэнкі колькасці насельніцтва Румыніі — ад 19,5 да 21,5 млн чалавек. Натуральны прырост адмоўны і складае каля −3.5 праміле (2018). Сумарны каэфіцыент нараджальнасці вельмі нізкі — усяго 1,36 (у 2015 — 1,33), што нашмат ніжэй за ўзровень простага ўзнаўлення (2,1). Міграцыйны складнік слабаадмоўны. Сярэдні ўзрост складае 41,6 гадоў, працягласць жыцця — 75,6 гадоў. Насельніцтва старэе. Адсотак дзяцей і падлеткаў да 15 гадоў (14 %) меншы за долю асоб старэйшых за 65 гадоў (16 %).^[1].

Гл. таксама Цыганы ў Румыніі

Згодна з перапісам 2011 года 89 % жыхароў краіны адносяцца да тытульнай нацыі — румынаў — раманскага народа; 6,1 % насельніцтва — гэта венгры, што з даўніх часоў кампактна пражываюць у Трансільваніі; 3 % — гэта цыганы. Сярод іншых меншасцей — туркі, немцы, украінцы, арамуны (старажытны раманізаваны балканскі народ), сербы і інш. У 2009 у Румыніі пражывалі 133 000 імігрантаў, большай часткай з Малдовы і Кітая. Лічыцца, што па-за межамі Румыніі па ўсім свеце жыве не менш за 12 мільёнаў румынаў і асоб з румынскімі каранямі.

Дзяржаўная мова румынская — найбольш шматлікая ў падгрупе ўсходне-раманскіх моў. У румынскім алфавіце 26 класічных лацінскіх літар і 5 дадатковых: 'ă','â','î','ț', і 'ș'. На румынскай мове размаўляе 90 % насельніцтва, на венгерскай — 6 %, на ўлашскіх дыялектах цыганскай мовы — 1,2 %. Каля 50 000 чалавек у паўночных жудзецах размаўляе па-ўкраінску. Канстытуцыя забяспечвае правы нацыянальных меншасцей: у рэгіёнах, дзе нетытульныя народы складаюць больш за 20 %, іх мовы выкарыстоўваюцца ў адукацыі, справаводстве і інш. У школьнай адукацыі аддаецца перавага англійскай і французскай мовам як замежным. Згодна з дадзенымі Еўрабарометра 2012, англійскай валодае 31 % румынаў, французскай — 17 %.

Румынія — секулярная дзяржава. Тым не менш, рэлігія мае важную ролю ў жыцці румынаў. Паводле перапісу 2011, 81 % насельніцтва — праваслаўныя хрысціяне. Астатнія хрысціяне складаюць яшчэ 10 % (пратэстанты — 6 %, каталікі — 4 %). Туркі і татары пераважна мусульмане (64 000 чалавек). Атэістаў усяго 40 000. Румынская праваслаўная царква аўтакефельная, мае ўласнага патрыярха. Гэта другая па памерах праваслаўная царква свету, юрысдыкцыя якой распаўсюджваецца таксама на вернікаў Малдовы і румынскую дыяспару па ўсім свеце.

Шчыльнасць насельніцтва складае 84 чал/км². Насельніцтва размеркавана па тэрыторыі краіны даволі раўнамерна. Узровень урбанізацыі адзін з самых нізкіх у Еўропе — усяго 54 %. Дарэчы, з 1990-х узровень урбанізацыі нават паменшыўся. У Бухарэсце жыве 1,8 млн чалавек, у сталічнай агламерацыі — блізу 2,2 млн. Усяго маецца 19 гарадоў з насельніцтвам больш за 100 000 чалавек. Больш за 300 000 жывуць у Тымішаары і Клуж-Напоцы. Іншыя вялікія гарады — Ясы, Брашаў, Канстанца, Краёва.

Г Р П Найбуйнейшыя гарады Румыніі Перапіс 2011 г.[2]
	№	Горад	Жудзец	Нас.	№	Горад	Жудзец	Нас.
Клуж-Напока	1	Бухарэст	Бухарэст	1,883,425	11	Брэіла	Брэіла	180,302	Тымішаара Ясы
	2	Клуж-Напока	Клуж	324,576	12	Арад	Арад	159,704
	3	Тымішаара	Тыміш	319,279	13	Пітэшты	Арджэш	155,383
	4	Ясы	Ясы	290,422	14	Сібіу	Сібіу	147,245
	5	Канстанца	Канстанца	283,872	15	Бакэў	Бакэў	144,307
	6	Краёва	Долж	269,506	16	Тыргу-Мурэш	Мурэш	134,290
	7	Брашоў	Брашоў	253,200	17	Бая-Марэ	Марамурэш	123,738
	8	Галац	Галац	249,342	18	Бузэў	Бузэў	115,494
	9	Плаешці	Прахава	209,945	19	Баташань	Баташань	106,847
	10	Арадзя	Біхор	196,367	20	Сату-Марэ	Сату-Марэ	102,441