Арбітальны апарат

Арбітальны апарат — гэта беспілотны касмічны апарат для даследавання планеты або іншага нябеснага цела з арбіты вакол гэтага цела.

Арбітальныя апараты пры дапамозе дыстанцыйных метадаў (аптычных, радыёфізічных і г.д.) могуць даследаваць значную частку планеты (тады як пасадачныя модулі і планетаходы атрымліваюць больш падрабязныя дадзеныя аб атмасферы і паверхні, але толькі ў раёне месца пасадкі). Найлепшым з’яўляецца выкарыстанне арбітальнага апарата ў спалучэнні са спускальным. У такім выпадку сабраныя імі дадзеныя дапаўняюць адзін адное^[1].

Паспяхова працавалі (ці працуюць) арбітальныя апараты, у адпаведнасці з аб’ектамі іх вывучэння (у парадку запуску):

NEAR Shoemaker

Запушчаны NASA у 1996 годзе да астэроід Эрас. Стаў першым штучным спадарожнікам астэроіда і першым апаратам, які здзейсніў пасадку на астэроід. Па шляху да Эраса даследаваў астэроід Мацільда. Працаваў да 28 лютага 2000 года.

Хаябуса

Апарат Японскага агенцтва аэракасмічных даследаванняў (JAXA). Запушчаны ў 2003 гаду для вывучэння астэроіда Ітакава і дастаўкі ўзораў яго грунта на Зямлю. Нягледзячы на шэраг праблем, узяцце грунту адбылося і 13 чэрвеня 2010 года апарат увайшоў у атмасферу Зямлі і скінуў спускамую капсулу.

• «Венера-9» і «Венера-10»
• «Піянер-Венера-2»
• «Венера-15»
• «Венера-16»
• «Магелан»
• «Венера-экспрэс»

• «Марынер-9»
• «Марс-2»
• «Марс-3»
• «Марс-5»
• «Вікінг-1»
• «Вікінг-2»
• «Фобас-2»
• «Марс Глобал Сервеер»
• «Марс Адысей»
• «Марс-экспрэс»
• «Mars Reconnaissance Orbiter»
• «Mars Science Orbiter»

• «MESSENGER»

• «Месяц-10»
• «Эксплорэр-33»
• «Lunar Orbiter-1»
• «Месяц-11»
• «Месяц-12»
• «Lunar Orbiter-2»
• «Lunar Orbiter-3»
• «Lunar Orbiter-4»
• «Эксплорэр-35»
• «Lunar Orbiter-5»
• «Месяц-14»
• «Месяц-19»
• «Эксплорэр-49»
• «Месяц-22»
• «Hiten»
• «Clementine»
• «Lunar Prospector»
• «Смарт-1»
• «Кагуя»
• «Чан’э-1»
• «Чандраян-1»

Запушчаны 22 кастрычніка 2008 года з індыйскай стартавай пляцоўкі Шрыхарыкота. 12 лістапада 2008 года выведзены на разліковую калямесяцавую арбіту. Сярод задач — пошук карысных выкапняў і запасаў лёду ў палярных рэгіёнах Месяца, а таксама складанне трохмернай карты паверхні^[2].

• «Lunar Reconnaissance Orbiter»

Запуск адбыўся 19 чэрвеня 2009 года. 23 чэрвеня 2009 г. апарат выйшаў на месяцавую арбіту. Плануемы тэрмін асноўнай місіі — 1 год, дадатковай — да 5 гадоў. У задачы апарата ўваходзіць^[3]:

• вывучэнне месяцавай глабальнай тапаграфіі;
• вымярэнне радыяцыі на месяцавай арбіце;
• вывучэнне месяцавых палярных рэгіёнаў, што ўключае ў сябе пошук пакладаў вадзянога лёду і даследаванне параметраў асветленасці;
• складанне звышдакладных карт з нанясеннем аб’ектаў не менш за 0,5 метра з мэтай знайсці лепшыя пасадкавыя пляцоўкі.

• «Lunar Crater Observation and Sensing Satellite».

• «Касіні — Гюйгенс»

• «Піянер-5»
• «Піянер-6», −7, −8, −9
• «Геліёс I» і II
• «International Cometary Explorer»
• «Уліс»
• «WIND»
• «SOHO»
• «Genesis»
• «STEREO»

• «Галілеа»

Апарат быў запушчаны ў 1989 гаду і працаваў да 2003 года, правёўшы мноства даследаванняў Юпітэра і яго спадарожнікаў. Стаў адзіным апаратам, які выйшаў на арбіту Юпітэра, які вывучаў гэтую планету доўгі час і які скінуў ў яе атмасферу спускальны зонд.