Піза
Піза | |||||
італ. Pisa | |||||
| |||||
Краіна: | Італія | ||||
Рэгіён: | Таскана | ||||
Правінцыя: | Піза | ||||
Кіраўнік: | Мікеле Конці[d] | ||||
Плошча: | 185 км² | ||||
Вышыня: | 4 м н. у. м. | ||||
Насельніцтва: |
| ||||
Часавы пас: | UTC+1 | ||||
летні час: | UTC+2 | ||||
Тэлефонны код: | 050 | ||||
Паштовыя індэксы: | 56100 | ||||
Нумарны знак: | PI | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 43°43′0″ пн. ш. 10°24′0″ у. д. / 43.71667° пн. ш. 10.4° у. д.Каардынаты: 43°43′0″ пн. ш. 10°24′0″ у. д. / 43.71667° пн. ш. 10.4° у. д. | ||||
Піза | |||||
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||
comune.torino.it |
Пі́за (па-італьянску: Pisa) — горад у цэнтральнай Італіі, які знаходзіцца ў рэгіёне Таскана. Адміністрацыйны цэнтар правінцыі Піза. Места шырока вядома за кошт сваёй вежы, які нахілена ў бок і здаецца нібыта зьбіраецца паваліцца. У горадзе на 2014 год налічвалася крыху больш за 89 тысяч чалавек, пры гэтым у мэтраполіі пражывала каля 200 тысяч чалавек. У горадзе знаходзяцца больш за 20 цэркваў, шмат мастоў і палацаў.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Да прыходу рымлянаў, верагодна, мясцовасьць сучаснага гораду была населеная лігурыйцамі. Пасьля 180 году да н. э. места ўваходзіла ў склад Рымскай рэспублікі і была адной зь ейных вайскова-марскіх базаў. Аб існаваньні Пізанскай эпіскапіі вядома з 313 году. У VII стагодзьдзі праз Пізу адпраўляліся вайсковыя экспэдыцыі да бізантйскай Равэнны. Гэтыя напады зьдзяйсьняліся з дапамогай папы Грыгорыюса I. Піза была адзіным цэнтрам бізантыйскай Тасканы, якая мірна перайшла да ўлады лянгабардаў. Празь некаторы час Піза стала галоўным портам паўночнай часткі Тырэнскага мора і стала галоўным гандлёвым цэнтрам паміж Тасканай, Корсыкай, Сардыніяй і паўднёвымі берагамі Францыі і Гішпаніі.
Пасьля таго як Карл Вялікі разграміў лянгабардаў пад камандаваньнем Дэзыдэрыюса ў 774 годзе, Піза перажывала крызіс, які неўзабаве хутка скончыўся. Палітычна места сталася часткай герцагства Люка. У 860 годзе Піза была захоплена вікінгамі на чале з Б’ёрнам Жалезнабокім. У 930 годзе Піза стала павятовым цэнтрам у межах маркі Тусцыя.
У XII—XIII стагодзьдзях горад вёў вялікае будаўніцтва ў раманскім стылі, то бок над ягоным упрыгожваньнем працавала сямейства таленавітых мастакоў і рамесьнікаў Пізы, у гэты час расквітае Пізанская школа жывапісу. Нягледзячы на тое, што пізанскія грамадзяне заручыліся падтрымкай імпэратараў Сьвятой Рымскай імпэрыі і ўмацавалі свае пазыцыі ў гады крыжовых паходаў, канец залатому веку Пізанскай дзяржаўнасьці паклала параза ад генуэзцаў у бітве пры Мэлёрыі ў 1284 годзе. Прычынай паслабленьня марской моцы гораду сталася заіленаваньне ракі Арна. Зьмена рэчышча ракі канчаткова адрэзала Пізу ад марскога гандлю.
Архітэктура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У той час як званіца сабору, вядомая як Пізанская вежа, зьяўляецца самым вядомым вобразам гораду. Адным з многіх твораў мастацтва і архітэктуры зьяўляецца гарадзкая плошча П’яцца дэі Міраколі (італ. Piazza dei Miracoli — «Плошча цудаў»), якая знаходзіцца на поўначы ад гістарычнага цэнтру места.
Гарады-сябры
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Сант’яга-дэ-Кампастэля, Гішпанія
- Кольдынг, Данія
- Акала, ЗША
- Корал-Гэйблз, ЗША
- Ака, Ізраіль
- Кальяры, Італія
- Уна, Нямеччына
- Ерыхон, Палестынская аўтаномія
- Анжэ, Францыя