Вікіпэдыя:Праект:Правілы

• Сыстэматызацыя і структураваньне правілаў і рэкамэндацыяў.
• Аналіз правілаў на працаздольнасьць, адпаведнасьць здароваму сэнсу і заканадаўству.
• Ліквідацыя супярэчнасьцяў паміж лякальнымі і фундамэнтальнымі правіламі.

Калі стваралася Вікіпэдыя, яе фундатарамі былі закладзеныя асноўныя правілы, якія не падлягаюць абмеркаваньню. Арыгінал гэтых правілаў знаходзіцца на meta:Founding principles. Пераклад жа іх наступны:

	Некаторыя асаблівасьці праектаў фундацыі Вікімэдыя вызначаны самім фондам і не падлягаюць абмеркаваньню. Часта тыя, хто прынцыпова нязгодны зь імі, вымушаныя пакінуць праект. У ліку гэтых прынцыпаў: Нэўтральны пункт гледжаньня як аснова прадстаўленьня інфармацыі. Магчымасьць рэдагаваньня артыкулаў без рэгістрацыі. «Вікі-працэс» зьяўляецца вызначаючым у пытаньнях, зьвязаных з кантэнтам (за выключэньнем выпадкаў, якія прыводзяцца ў пункце 5). Свабоднае ліцэнзаваньне, на практыцы - GFDL, CC-BY-SA ці CC-BY. Рада Павераных валодае неабмежаванай уладай па любых пытаньнях. Па дамоўленасьці Джымі Уэйлз валодае выключнымі правамі на некаторыя з праектаў. Некаторыя зь вікі-праектаў, не прыналежныя да фундацыі Вікімэдыя, значна адрозьніваюцца ў сваіх прынцыпах. Напрыклад, h2g2 і некаторыя іншыя маюць рэдакцыйныя рады, якія рэцэнзуюць артыкулы. Праект Фрэда Бодэра Wikinfo выкарыстоўвае прыязны падыход, а не нэўтральны, як у Вікіпэдыі. Праект Лары Сэнгера Citizendium адрозьніваецца тым, што для рэдагаваньня артыкулаў там трэба быць зарэгістраваным удзельнікам.

Ніжэй падаецца сьпіс правілаў і рэкамэндацыяў беларускай Вікіпэдыі (ужо прынятых; па якіх ідзе галасаваньне; ці якія знаходзяцца ў стадыі распрацоўкі). Зялёным колерам пазначаная квінтэсэнцыя асноватворных прынцыпаў, якія яшчэ завуцца слупамі Вікіпэдыі. Гэтыя прынцыпы не падлягаюць абмеркаваньню ці аспрэчваньню. Блакітным — правілы, якія дэталёва тлумачаць гэтыя прынцыпы.

• Пераклад сайту Вікімэдыі на беларускую мову. Ініцыяльнае абмеркаваньне можна правесьці тут.
• Аўтарскія правы — правіла выглядае трохі недапрацаваным, прапануецца перапрацаваць тэкст з улікам падобных правілаў у іншых моўных падзелах, і ініцыяваць зьмены ў правілы ў адпаведнасьці з існай мэтадалёгіяй.
• Перакласьці сюды некалькі ўзораў дазволаў на выкарыстаньне матэрыялаў.

Зраблю на Commons, потым сюды скапіюю. Wizardist ^{г +у} 14:30, 3 чэрвеня 2010 (UTC)

• ВП:Спрэчныя артыкулы(en), Дапамога:Гісторыя правак(en).

Стварэньне правілаў і рэкамэндацыяў, таксама як і ўнясеньне зьменаў у іх адбываецца наступным чынам:

1. Адзін ці група сталых удзельнікаў фіксуюць свой пазытыўны вопыт стварэньня ці рэдагаваньня артыкулаў у пэўным дакумэнце, па якім дасягаецца кансэнсус сярод астатніх удзельнікаў.
2. Удзельнік ці, зноў жа, група ўдзельнікаў прапануе ўнесьці зьмену ў існую практыку рэдагаваньня і спрабуе знайсьці кансэнсус у рэалізацыі гэтай зьмены сярод астатніх удзельнікаў, прапануючы суполцы дакумэнт, у якім зафіксаваная сутнасьць зьмены.
3. Джымі Ўэйлз, Рада Павераных ці распрацоўшчыкі робяць заявы (задакумэнтаваныя і абавязковыя для падпарадкаваньня), якія тычацца прынамсі аўтарскіх правоў, прававых аспэктаў, загрузкі сэрвэраў.

Фактычна, першы з гэтых варыянтаў і зьяўляецца асноўнай крыніцай правілаў і рэкамэндацыяў. Іншымі словамі, трэба спачатку папрацаваць у нейкім кірунку, сутыкнуцца з праблемай, з рознымі падыходамі, паспрачацца, дасягнуць кансэнсусу і толькі тады прапаноўваць правіла. У гэтым выпадку яно аказваецца «адшліфаваным» і звычайна «праходзіць». Калі ж правіла гіпатэтычнае, то верагоднасьць дасягнуць па ім кансэнсусу не вялікая.

Перад тым, як нейкая добрая і сталая практыка стварэньня і рэдагаваньня матэрыялаў афармляецца ў выглядзе афіцыйнага правіла ці рэкамэндацыі, яна праходзіць стадыю прапановы — гэта праект правіла ці рэкамэндацыі, па якім кансэнсус яшчэ не дасягнуты, ці які яшчэ абмяркоўваецца.

Адхіленыя прапановы — тыя прапановы правілаў, па якіх цягам разумнага часу пагадненьне так і не было дасягнутае. Каб прапанова была адхіленая не абавязкова, каб яна была безумоўна адхіленая пераважнай бальшынёй удзельнікаў. Калі меркаваньні ўдзельнікаў нэўтральныя ці кансэнсус незразумелы і не назіраецца прагрэс, тады гэта таксама зьяўляецца падставай адхіліць прапанову. Невялікая дапрацоўка праекту прапановы наўрад ці здольная зьмяніць сытуацыю кардынальна і ў гэтым выпадку рэкамэндуецца перапрацаваць прапанову поўнасьцю, верагодна падышоўшы да яе зь іншага боку.

{{Правіла}} :

Гэтая старонка — частка правілаў Вікіпэдыі. Пададзеным тут нормам мусяць падпарадкоўвацца ўсе ўдзельнікі. Перад рэдагаваньнем упэўніцеся, што зьмены адпавядаюць пагадненьню. Калі маеце сумневы, сьпярша абмяркуйце зьмены на старонцы абмеркаваньня.

{{Плянаванае правіла}} :

Гэтая старонка плянуецца ў якасьці правіла Вікіпэдыі. Прапанова можа быць у працэсе распрацоўкі, абмеркаваньня, дасягненьня кансэнсусу ці галасаваньня, таму не спасылайцеся на яе, як на дзейнае правіла. Калі правіла будзе прынятае супольнасьцю, трэба замяніць гэтае паведамленьне шаблёнам {{Правіла}}, а калі адхіленае — шаблёнам {{Адхіленая прапанова}}.

{{Рэкамэндацыя}} :

Гэтая старонка — частка рэкамэндацыяў Вікіпэдыі. Усім удзельнікам рэкамэндуецца прытрымлівацца пададзеных тут нормаў. Аднак, гэтыя нормы — ня догма. Кіруйцеся здаровым сэнсам. Перад рэдагаваньнем гэтай старонкі ўпэўніцеся, што зьмены адпавядаюць пагадненьню. Калі маеце сумневы, спачатку абмяркуйце зьмены на старонцы абмеркаваньня.

{{Плянаваная рэкамэндацыя}} :

Гэтая старонка плянуецца ў якасьці рэкамэндацыі Вікіпэдыі. Прапанова можа быць у працэсе распрацоўкі, абмеркаваньня, дасягненьня кансэнсусу ці галасаваньня, таму не спасылайцеся на яе, як на дзейную рэкамэндацыю. Калі рэкамэндацыя будзе прынятая супольнасьцю, трэба замяніць гэтае паведамленьне шаблёнам {{Рэкамэндацыя}}, а калі адхіленая — шаблёнам {{Адхіленая прапанова}}.

{{Адхіленая прапанова}} :

На гэтай старонцы знаходзіцца адхіленая прапанова правіла ці рэкамэндацыі Вікіпэдыі. Калі вы жадаеце высунуць гэтую прапанову ізноў, напішыце аб гэтым у адпаведны форум.

{{Сьцісла}} :

Асноўны сэнс сьцісла: {{{1}}}

• Дзьмітры Юрцэвіч зь 19 ліпеня 2008 г. (стваральнік і каардынатар)
• Wizardist ^{г +у}, з 28 лютага 2010 г.
• Kazimier Lachnovič з 11 верасьня 2018 г.
• Ліцьвін з 11 верасьня 2018 г.