Пран

Пран
Pran
Исеме	Пран Кришан Сиканд
Тыуған көнө	12 февраль 1920({{padleft:1920|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[1]
Тыуған урыны	Нью-Дели, Британия Һиндостаны
Вафат көнө	12 июль 2013({{padleft:2013|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[1] (93 йәш)
Һөнәре	актёр
Карьераһы	1940 — 1978
Наградалары
IMDb	ID 0695199
pransikand.com
Пран Викимилектә
Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Пран (үҙенең фамилияһы Пран Кришан Сиканд, ингл. Pran Krishan Sikand; 12 февраль 1920 йыл, Нью-Дели, Британия  Һиндостаны — 12 июль 2013 йыл, Һиндостан, Мумбай, Махараштра) — Һиндостан киноактёры, бер нисә премия лауреаты, шул иҫәптән Һиндостан кинематографындағы юғары ҡаҙаныштары өсөн награда — Дадасахеба Фальке исемендәге премия.

Инженер-төҙөүсе һәм хөкүмәт подрядчигы Кевал Кришан Сикандтың бай ғаиләһендә тыуған; Прандың алты ағаһы һәм апаһы була^[2]. Бала саҡтан һәләтлелеге менән айырылып тора, бигерәк тә математиканан. Атаһы Һиндостандың төрлө ҡалаларында эшләүе арҡаһында, Пран Капуртхала, Уннао, Мирут, Дехрадун ҡалаларында белем ала һәм, ниһайәт, Рампурҙа мәктәпте тамамлап ҡуя. Урта белем алғандан һуң Шимлала Das & Co училищеһына уҡырға инә, ул профессиональ фотограф булырға хыяллана, шунда уҡ башҡарыу сәнғәте менән мауығып китә һәм Рамаяна постановкаһында үҙенең беренсе Сита ролен башҡара^[3].

1940 йылда Лахорҙа яҙыусы Мөхәммәт Вәли менән осраҡлы күрешеүенән һуң режиссёр Моти Б. Гидваниҙың «Jat Yamla» картинаһында үҙенең беренсе яуыз йән (злодей) ролен уйнай^[4]. Әммә беренсе ысын уңыш уға 1942 йылда ғына «Khandaan» картинаһындағы төп роленән һуң йылмая. 1942—1946 йылдарҙа Пран 22 фильмда төшә, улар иҫәбенән 18 прокатҡа 1947 йылдан һуң ғына сығарыла. Артабан ул Лахорҙы ташлап сығып китә һәм Мумбайға күсенә.

Мумбайҙа яҙыусы Сәғәҙәт Хәсән Манто ярҙамы менән актёр «Ziddi» картинаһында роль ала, төр ролдәрҙә Дев Ананд һәм Камини Каушал төшәләр. 1950 йылда Пран тип баш злодей Болливудтың төп яуыз йәне тип һанала. Актёр Дилип Кумар менән хеҙмәттәшлеге бигерәк тә емешле була: уның менән Пран «Азад» (1955), «Девдас» (1955), «Мадхумати» (1958), «Рам һәм Шиам» (1967) фильмдарында уйнай.

Кишор Кумар менән Пран комедия фильмдарында бер нисә роль башҡара: «Aasha» (1957), «Тәрбиәсе» (1958), «Dewaqoof» (1960), «Льготалы билет» (1962), «Аферист» (1963).

1960 йыл аҙағында Пран «Upkar» (1967) картинаһында һуғыш геройы — ветеран Маланг Чача ролен уйнай. Был фильм уға беренсе Filmfare Awards премияһын алып килә.1969 йылдан һуң уға «Farishta Nannha» (1969), «Mein Mangal Jangal» (1972), «Дөрөҫлөктө» (1973), «Ek Ek Kunwara Kunwari» (1973), «Раха кетон һәм» (1978), «Өс мушкетер кеүек» (1984)^[5], «Мөхәббәт тураһында легенда» (1984) фильмдарында төп ролдәр тәҡдим итәләр. Пран Ашок Кумарҙың бик яҡын дуҫы була, улар бергә 27 фильмда төшәләр, шул иҫәптән «Сәскәгә әйләнгән күҙ йәштәре» (1969), «Көнбайыш һәм Көнсығыш» (1970), «Ғәҙел хөкөм» (1971), «Рам һәм Шанкр» (1976), «Туған ҡан» (1978), «Ике юлдаш» (1978) һәм башҡа күп фильмдарҙа.

1969—1982 йылдарҙа Пран, Раджеш Кханнанан ҡала, Болливудтың иң юғары түләнмәле актёры тип һанала. 1973 йылда ул ваҡытта Болливудта яңыларҙан булған Амитабх Баччанды режиссёр Пракаш Мехраның «Һуңлап килгән яза» фильмына төп ролгә тәҡдим итә, был ролгә алдан билдәлерәк булған актёрҙарҙы, мәҫәлән, Дев Анандты йәки Дхармендраны саҡырырға планлаштырылған булған. Ошонан һуң Пран һәм Баччан бергә 16 картинала төшә: «Амар, Әкбәр, Антони», «Мафия башлығы» (1978), «Ганга исеме менән ант итәм» (1978), «Тоғро дуҫтар» (1980), «Калия» (1981) һәм башҡалар. Пран Манмохан Десаиҙың яратҡан актёры була һәм Десаи уны үҙенең картиналарына даими саҡырып торған. Пран уның «Мутлашыусы» (1960), «Алдаҡсы» (1963), «Мәңгелек мөхәббәт әкиәте» (1977) һәм «Яҙмыш» (1981) фильмдарында төшә.

1998 йылда Пран 78 йәшендә йөрәк өйәнәген кисерә^[6] һәм артабан режиссёрҙар тәҡдим иткән бөтә ролдәрҙән тиерлек баш тарта.

• Пран 1939 йылда, Радж Капур, Дев Ананд һәм Дилип Кумарҙан алдараҡ, үҙенең карьераһын башлай.
• Ул яуыздар ролен шул тиклем килештереп уйнай, хатта Һиндостанда ата-әсәләр балаларына оҡшаш исем ҡушыуҙан тыйылалар.
• Амитабх Баччан менән берлектә уйнаған фильмдарҙың береһендә генә Пран кире ролде уйнай.
• «Мафия башлығы» фильмындағы роле өсөн Пранға гонорарҙы төп ролде башҡарған Амитабх Баччанға ҡарағанда ике мәртәбәгә күберәк түләгәндәр.
• «Бобби» фильмын төшөргән саҡта Радж Капур Пранға тейешле гонорар түләй алмай, шуға күрә Пран фильмда символик хаҡҡа ғына — 1 рупияға — ҡатнашырға ризалаша.
• «Бобби» фильмын төшөргән саҡта Пран йылғала бата яҙа. Бәхеткә ҡаршы, ул ташҡа тотоноп өлгөрә һәм бәләнән ҡотола.
• 1990 йылдарҙа, оло йәштә, аяҡтар менән булған проблемаларға ҡарамаҫтан, Пран «Үлем фәрештәһе» һәм «Беҙҙең менән һинең хыялдар» фильмдарында төшөргә риза була, әммә күпселек сәхнәләрҙә ул ултырған килеш төшкән.

1945 йылдың 18 апрелендә^[7] Пран Шукле Сикандҡа өйләнә, ике улы һәм ҡыҙы бар:

• Арвинд (1946 йылдың 11 авгусында тыуған), бизнесмен, Лондонда йәшәй, ҡатыны — Читра, ике улы бар.
• Сунил (1947 йылдың май айында тыуған), ҡатыны — Джотти, улы бар.
• Пинки (1949 йылда тыуған), ире — Вивек Пхал, ике улы бар.

• 2013 йыл — Дадасахеба Фальк исемендәге премия^[8].

• Пран (инг.) Internet Movie Database сайтта(инг.) Internet Movie Database сайтта