İkinci fars-türk müharibəsi
| Fars-Türk müharibələri | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 619-cu il | ||
| Yeri | Mərkəzi Asiya | ||
| Nəticəsi | Göytürk Qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
|
|
|||
İkinci Göytürk-Sasani müharibəsi — 603/619 cu illərdə Sasanilər ilə Qərbi Göytürklər arasında baş vermiş müharibə idi
603/604-cü illərdə Qərbi Göytürk Xaqanlığının və Ağ Hunların Sasanilərin nəzarətində olan İrana hücumu ilə başlayan bir sıra münaqişələr. Müharibə Göktürklərin Sasanilərə qarşı qəti qələbəsi ilə nəticələndi.[1][2][3][4]
603-cü ildə Kuşanlar İranın şərqində üsyana başladılar. Smbat 12000-dən çox itki versə də, Kuşanları məğlub edə bildi.[5] Bu döyüşdə məğlub olan Kuşanlar “şimal bölgələrinin böyük xanı”ndan kömək istədilər.[6] Bu vaxt Smbat öz qərargahını Nişapurda qurmuşdu[7] və Göytürklər 604-cü ildə Hroxt şəhərinə çatdılar və tezliklə Smbatın qərargahının qarşısında göründülər.[8] Çembuhun komandanlığı altında olan türklər onun qərargahında olan Smbatı mühasirəyə alaraq hücuma keçdilər. Smbat 3 nəfəri ilə döyüşdən qaça bilsə də, onun köməkçisi Datayan öldürüldü.
Sasani ordusunun məğlubiyyətindən sonra türklər İsfahana qədər bütün Şərqi İranı talan etdilər. [9]Lakin böyük xanın əmri ilə Göytürk ordusu 604/605-ci ildə Toles üsyanı münasibəti ilə İran torpaqlarından geri çəkildi. [10]
Göytürk ordusunun geri çəkilməsindən sonra Smbat, üsyançı Kuşanların ərazilərinə yenidən hücum etdi. Bəlxi tutaraq talan etsə də, Baktriyaya girməyə müvəffəq olamadı ve yenidən imperiyanın şərq sərhədlərini gözləməyə başladı.[11]
Həmçinin-bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 'Pourshariati 2008, p. 139.[2]
- Sebos. İraq imeratorunun tarixi.
 | |
|---|---|
İlteriş xaqan · Qapağan xaqan · İnel xaqan · Bilgə xaqan · Yollıq xaqan · Bilgə Qutluq xan · Ozmış Teqin xan · Kulun bəy · (Kültigin) · (Tonyukuk) | |
- ↑ Lev Gumilev, Eski Türkler, Selenge Yayınları, s. 172
- ↑ J. Marquart, Eranshahr, s.66
- ↑ Sebeos, Istoriya Imperatora, s.52
- ↑ Robert Haug, The Eastern Frontier: Limits of Empire in Late Antique and Early Medieval Central Asia
- ↑ Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172.
- ↑ Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172.
- ↑ Akbulut, Dursun A. Arap Fütuhatına Kadar Maveraünnehir ve Horasan’da Türkler (MÖ II- MS VII. Yy), (Doktora Tezi). 1984. s. 116.
- ↑ Mario Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler. s. 238.
- ↑ Artamonov, M. İ. Hazar Tarihi (Türkler, Yahudiler, Ruslar). Selenge Yayınları. s. 192.
- ↑ Mario Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler. s. 238.
- ↑ Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172.