Sieglu V

El sieglu V d. C. (sieglu quintu dempués de Cristu) o sieglu V EC (sieglu quintu de la era común) empezó'l 1 de xineru del añu 401 y terminó'l 31 d'avientu de 500. Tamién ye llamáu'l "sieglu de los bárbaros".

A la muerte del emperador Teodosio I el Grande, los sos dos fíos, Honorio y Arcadio, herieden los dos metaes del Imperiu romanu, que queda oficialmente estremáu, amosándose dambos mozos como emperadores incapaces. L'imperiu occidental empieza a sufrir problemes cuando un éxodu masivu de tribus bárbares, crucien el ríu Rin y enfusen pola Galia y Hispania, l'imperiu occidental sufre continuos ataques y sulevaciones, y nel añu 410, la mesma Roma sufre un saquéu a manes de los visigodos, dirixíos pol so rei Alaricu I, tres el saquéu, dambos imperios gocien d'una estabilidá aparente, pero l'imperiu occidental sufre otru duru golpe, cuando los vándalos tomen Cartago, la capital de la provincia romana d'África, pela so parte, l'imperiu oriental tien que faer frente a un nuevu enemigu, desconocíu pa los romanos, los hunos, dirixíos pol so caudiellu Atila, ataquen l'imperiu oriental, y darréu l'occidental, siendo deteníu na Batalla de los Campos Cataláunicos por una coalición de romanos y bárbaros, dirixíos por Flavio Aecio y Teodoricu I, a la muerte de Atila, los hunos se disgregan, pero Roma habría de sufrir un nuevu saquéu, esta vegada a manes de los vándalos del rei Genserico, nel añu 455, l'agonía final de Roma acabó nel añu 476, cuando l'emperador Rómulo Augústulo ye depuestu por un xefe bárbaru. Anguaño marca l'empiezu de la Edá Media, l'imperiu oriental, habría de sobrevivir casi 1.000 años más. Distintes tribus bárbares, se disgregan polos antiguos territorios del Imperiu romanu d'Occidente.

Distintos autores consideren que los dos sucesos que marcaron esti sieglu fueron la Cayida del Imperiu romanu d'Occidente cayida de Roma y la destrucción de la biblioteca d'Alexandría, dando orixe al oscurantismo européu.

• 406: Tribus xermániques crucien el ríu Rin ante la pasividá del Imperiu Romanu d'Occidente; diches tribus se disgregan pola Galia y Hispania.
• 407: El autoproclamado emperador Constantino III abandona Britania, asitiándose n'Arles; l'Imperiu romanu d'Occidente abandona Britania.
• 439: Los vándalos tomen Cartago y apodérense d'África, provincia del Imperiu romanu d'Occidente.
• 440: El anglosaxones asentir na Britania.
• 451: Un exércitu romanu-bárbaru empobináu por Flavio Aecio y Teodoricu I derrota al exércitu hunu y bárbaru d'Atila na Batalla de los Campos Cataláunicos.
• 453: Muerre Atila, el so fíu Elac herieda'l so imperiu, que nun va tardar en quedar estremáu.
• 454: Produzse la Batalla de Nedao, onde un exércitu gépido-ostrogodu derrota al exércitu hunu del fíu d'Atila, Elac.
• 461: Una pequeña flota vándala destrúi totalmente a la flota romana na Batalla de Cartaxena.
• 469: Muerre l'últimu rei del Imperiu hunu.
• 472: Muerre Ricimero, gobernante de facto del imperiu occidental y moteyao el «Facedor d'Emperadores».
• 476: L'últimu emperador del Imperiu romanu d'Occidente, Rómulo Augústulo, ye depuestu por Odoacru; sume oficialmente l'imperiu occidental.
• 480: Ye asesináu Julio Nepote, últimu emperador oficial del Imperiu romanu d'Occidente.
• 490: Produzse la Batalla del Monte Badon, onde un exércitu britanu y romanu empobináu supuestamente pol Rei Arturu refuga una incursión anglosaxona.
• 493: Teodoricu'l Grande, rei de los ostrogodos, asesina a Odoacru y ye proclamáu rei d'Italia.
• 496: El rei francu Clodoveo I vence a los alamanes na Batalla de Tolbiac.

• 410: Los visigodos d'Alaricu I escalen Roma ante la pasividá del emperador Honorio.
• 430: El llagu de Ilopango entra n'erupción y afara ciudaes mayes nel actual El Salvador.
• 455: Los vándalos de Genserico escalen Roma per segunda vegada en menos de 50 años.

• 415/416: Ye asesinada la filósofa y científica Hipatia, a manes d'una alteria de cristianos.
• 440: Los últimos rexistros históricos que menten la Biblioteca d'Alexandría
• 455: Fúndase la ciudá de Chichen Itzá, nel actual Méxicu.
• 461/493: Muerre Patriciu d'Irlanda, conocíu por cristianizar Irlanda.
• Nacen les primeres escueles monástiques.

• Agustín d'Hipona (354 - 430): Teólogu romanu.
• Alaricu I (370 - 410): Rei de los visigodos, conocíu por escalar Roma.
• Atila (395 - 453): Rei de los hunos, conocíu col llamatu de «L'azote de Dios».
• Bodhidharma: Fundador del budismu Zen.
• Clodoveo I (466 - 511): Rei de los francos.
• Constantino III: Militar romanu, autoproclamado emperador del Imperiu romanu d'Occidente.
• Filostorgio (368 - 439): Historiador bizantín.
• Flavio Aecio (396 - 454): Postreru de los grandes xenerales romanos.
• Gala Placidia (388/392 - 450): Emperatriz consorte de Roma y reina consorte de los visigodos.
• Genserico (389 - 477): Rei de los vándalos, conocíu por tomar el Norte d'África y escalar Roma.
• Hipatia (355/370 - 415/416): Filósofa y científica d'Alexandría.
• Jerónimo de Estridón (340 - 420): Traductor de la Biblia.
• Lleón I el Magno (390 - 461): Santu y Papa de Roma.
• Nestorio (386 - 451): Patriarca de Constantinopla y fundador del nestorianismu.
• Odoacru (435 - 493): Rei de los hérulos, depunxo al últimu emperador romanu.
• Patriciu d'Irlanda: Predicador, introdució'l cristianismu n'Irlanda.
• Pelagio: Monxu y reformista britanu.
• Ricimero (405 - 472): Gobernante de facto del Imperiu romanu d'Occidente.
• Rómulo Augústulo (461/462 - 476): Últimu emperador del Imperiu romanu d'Occidente.
• Teodoricu'l Grande (454 - 526): Rei de los ostrogodos, fundador del Reinu Ostrogodu.
• Zu Chongzhi (429 - 500): Astrónomu y matemáticu chinu.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Sieglu V.