Ifat

	estáu desapaecíu
Alministración
Capital	Zeila (es)
Forma de gobiernu	monarquía
Xeografía
Coordenaes	8°34′13″N 39°36′24″E / 8.570285°N 39.606547°E

Ifat (Awfat, Wafat) foi un sultanatu musulmán qu'ocupaba una vasta rexón que tomaba dende la zona este de Shoa n'Etiopía hasta Berbera en Somalia, y qu'esistió ente los años 1285 hasta 1403 o 1415.

Historia

Nel sieglu XIII consta la esistencia de dellos estaos musulmanes en Shoa, el más importante de los cualos yera'l de Djabarta, que según la tradición fuera fundáu'l 896 y gobernáu pola dinastía makhzúmida.^[1] Esti estáu va esistir hasta 1285.

Esi añu foi conquistáu por un soberanu vasallu, de nome Omar^[2] que llevaba'l títulu de walashma o walasma,^[3] que tamién va someter a otros estaos vecinos, incluyendo al estáu nómada d'Adal dalgún tiempu dempués. El nuevu estáu foi conocíu como Awaft (Ifat polos cronistes etíopes), y foi en delles ocasiones vasallu del reinu paganu de Damot, y n'otres del reinu cristianu de Abisinia, con dellos periodos d'independencia plena.

Yera'l más septentrional de los estáu musulmanes, topándose daqué más sur taben Hayda, Fatajar y otros a quien sirvía de tapón contra la espansión abisinia. Taddesse Tamrat diz que trataben de consolidar el dominiu musulmán nel Cuernu d'África de la mesma manera que los cristianos consolidar en Abisinia^[4] y que los dos estaos van topetar en Shoa inevitablemente, pero los sultanatos musulmanes yeren débiles y taben estremaos[1].

Hakk al-Din (Haqq al-Din) va lluchar contra'l negus (emperador) Amda-Seyon Seyon (escontra 1314-1344) pero foi ganáu1328, teniendo que pagar tributu; el negus va atacar en 1332 Zeila (Zaylac) capital del estáu de Adal, cuando l'emir de Adal, qu'intentaba corta-y el pasu, foi derrotáu y muertu. En Ifat foi instaláu un soberanu vasallu Jamal al-Din (escontra 1333-1337). Ifat va remontase pero foi derrotáu y el so soberanu Jamal al-Din asesináu, conquistando los etíopes la so capital Talag;^[5] dempués foi alzáu al tronu'l so hermanu Nasr ad-Din.^[6]

L'historiador Al-Umari danos un importante rellatu d'esa dómina al dicir que'l territoriu de Ifat estender hasta Zeila al este(incluyendo esa ciudá).^[7] Paez pos que Adal pasó a ser parte de Ifat nuna fecha desconocida del silu XIV. Los historiadores modernos piensen que Ifat incluyía Fatawar, Daware y la provincia de Bale asegurando la ruta hasta'l puertu de Zeila, que -yos otrogaba un considerable poder comercial^[8]

Ifat va remontase delles vegaes contra los abisinios. La revuelta que se produció escontra'l 1400 foi dirixida por Sa'd al-Din. Ganáu l'exércitu de Ifat, el sultán Sa'ad ad-Din va fuxir a Zeila, hasta onde foi escorríu pol emperador, morriendo nes islla que se topa enfrente de la ciudá y que güei lleva'l so nome (1403 o 1415)^[9]

Entós el sultanatu foi anexonáu por Abisinia. La dinastía walashma, dempués d'un curtiu exiliu nel Yemen, retorna al cabu de poco tiempu y funda un nuevu estáu nes sos provincies d'orixe (Adal-Zeila), llevando'l títulu de sultanes de Adal o de Zeila. Ver Sultanatu de Adal.

Llista de soberanos

Umar Walashma hacia 1285
Ali ben Umar hacia 1285-1304
Baziwi (o Jaziwi) hacia 1304-1321
Hakk al-Din I hacia 1321-1328
Husain hacia 1328-1330
Al-Mansur I hacia 1330-1332
Jamal al-Din I hacia 1332-1335
Nasr I hacia 1335-1340
Abud hacia 1340-1343
Zubair hacia 1343-1344
Ma'at Layla (reina) hacia 1344-1352
Sabr al-Din I Muhammad Walkhui hacia 1352-1354
Qat-Ali ibn Sabir al-Din hacia 1354-1360
Ahmad Harbi Ar'ed hacia 1360-1366
Hakk al-Din II hacia 1366-1373
Sa'ad al-Din Ahmad 1373-1415

Fonte: (Regnal Chronologies, con retoques) Archiváu 2009-08-28 en Wayback Machine

Referencies

↑ Según l'historiador árabe Ibn Said
↑ según delles fontes el soberanu conquistador foi Omar, pero según otros foi'l so fíu Ali
↑ documentu descubiertu por Y. Cerulli
↑ Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (1270-1527) (Oxford: Clarendon Press, 1972), páxina 125
↑ Huntingford, George Wynn Brereton (1965). The Glorious Victories of Ameda Seyon, King of Ethiopia (n'inglés). Oxford: Oxford University Press, páx. 20, 71.
↑ The Glorious Victories, p. 107.
↑ G.W.B. Huntingford, The Glorious Victories of Ameda Seyon, King of Ethiopia (Oxford: University Press, 1965), p. 20.
↑ Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (1270-1527) (Oxford: Clarendon Press, 1972), p. 84.
↑ J. Spencer Trimingham, Islam in Ethiopia (Oxford: Geoffrey Cumberlege for the University Press, 1952), p. 74 con nota esplicativa sobre la discrepancia nes fontes sobre los dos feches, una resultante de les cróniques etíopes y la otra de la "Crónica de Walashma".

Bibliografía

Amás de les obres indicaes nes notes:

Y. Cerulli: Studi Etiopici, I, 5; Documenti Arabi per la storia dell'Etiopia, 1931; Il soldanato dello Scioa nel secolo XIII a Resegna di studi Etiopici, 1941
J. Perruchon, Histoire des guerres d'Amda Syon, 1889
J. F. Ade Ajayi & Michael Crowder, Historical Atlas of Africa

Enllaces esternos

[1] Según l'historiador árabe Ibn Said

[2] según delles fontes el soberanu conquistador foi Omar, pero según otros foi'l so fíu Ali

[3] umentu descubiertu por Y. Cerulli

[4] Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (1270-1527) (Oxford: Clarendon Press, 1972), páxina 125

[5] Huntingford, George Wynn Brereton (1965). The Glorious Victories of Ameda Seyon, King of Ethiopia (n'inglés). Oxford: Oxford University Press, páx. 20, 71.

[6] The Glorious Victories, p. 107.

[7] G.W.B. Huntingford, The Glorious Victories of Ameda Seyon, King of Ethiopia (Oxford: University Press, 1965), p. 20.

[8] Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (1270-1527) (Oxford: Clarendon Press, 1972), p. 84.

[9] J. Spencer Trimingham, Islam in Ethiopia (Oxford: Geoffrey Cumberlege for the University Press, 1952), p. 74 con nota esplicativa sobre la discrepancia nes fontes sobre los dos feches, una resultante de les cróniques etíopes y la otra de la "Crónica de Walashma".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]