Colás de Cusa

Colás de Cusa
Camarlengo del Colegio Cardenalicio (es) 1463 - 28 xineru 1464 ← Jacopo Piccolomini (es) - Jacopo Piccolomini (es) → Obispo de Brixen (es) 23 marzu 1450 - 11 agostu 1464 ← Johann Röttel - Francesco Gonzaga (es) → Diócesis: Diócesis de Brixen (es) cardenal presbítero (es) San Pedro Encadenado, Italia (es) 3 xineru 1449 - 11 agostu 1464 ← Juan de Cervantes - Sixto IV (es) → Cardenal 20 avientu 1448 -
Vida
Nacimientu	Bernkastel-Kues[1], 1401[2]
Nacionalidá	Sacru Imperiu Romanu Xermánicu [3]
Muerte	Todi[4], 11 d'agostu de 1464[5] (62/63 años)
Sepultura	San Pietro in Vincoli (es) Q76636853 Tomb of the cardinale Nicolò Cusano (en)
Estudios
Estudios	Universidá de Heidelberg (1416 - 1417) Universidá de Padua (1417 - 1423) Universidá de Colonia (1426 -
Nivel d'estudios	doctoráu
Llingües falaes	llatín medieval altu alemán mediu llatín[6]
Alumnu de	Heymeric de Campo (es)
Oficiu	matemáticu, astrónomu, diplomáticu, filósofu, escritor, sacerdote católicu, teólogu, xurista, políticu, obispu católicu, escriba (es)
Movimientu	Renacimiento alemán (es)
Creencies
Relixón	Ilesia Católica[7]

Nicolaus von Kues o Nicolás de Cusa (Cusa, Tréveris, 1401 - Todi, Umbría, 11 d'agostu de 1464). El so nome primitivu yera Nicolaus Krebs o Chrypffs, pero foi conocíu por Nicolás de Cusa pela ciudá en que nació, Kues. Fíu del navieru Johan Cryfts y de Katherina Roemer. Teólogu y filósofu, ye consideráu'l padre de la filosofía alemana y, como personaxe clave na transición del pensamientu medieval al del Renacimientu, unu de los primeros filósofos de la modernidá.

Estudió griegu y hebréu, amás de Filosofía, Teoloxía, Matemátiques, Astronomía y munches otres disciplines. A los 22 años d'edá llogró'l doctoráu en Derechu Canónicu, y en 1448 foi nomáu cardenal.

En 1425 matricular en Teoloxía na Universidá de Colonia, onde estudió les doctrines d'Alberto Magno, el platonismu y Raimundo Lulio. Dende 1426 foi secretariu del legáu papal (Orsini), lo que-y dexó aportar al círculu de los humanistes ya introducise nel mundu de la política eclesiástica. Él mesmu dedicóse al estudiu de códices, afayando hasta 800 testos de Cicerón y, en 1429, unu con 16 comedies de Plauto qu'apurrió al cardenal Orsini, ente otros testos.

Ordenáu presbíteru en 1430, doctorar en Derechu canónicu. En 1431 participó nel Conceyu de Basilea, onde entabló amistá con Juan de Segovia. Ente 1432–1436 defendió de manera activa'l conciliarismo, pero la radicalización antipapal del conceyu asorar y reconciliar coles tesis del Papa, convirtiéndose nel so sofitu intelectual más relevante. Intervieno nes negociaciones que consiguieron un curtiu periodu de conciliación ente les ilesies católica y ortodoxa y na cuestión husita, predicó la cruzada contra los turcos y medió na pacificación de les rellaciones ente Francia ya Inglaterra.

Identificáu como antiaristotélico o antiescolástico, introdució la noción de coincidentia oppositorum ("coincidencia d'opuestos"), que ye Dios, pa superar toles contradicciones de la realidá. Foi unu de los primeros filósofos en cuestionar el modelu xeocéntricu del universu.

En 1448 ye nomáu cardenal y Obispu de Bresanona. El duque Segismundo nun acepta'l nomamientu. Destacando sobremanera na so actividá política como legáu papal, empeñar en faer una reforma de la Ilesia, y foi un gran conciliador de postures confrontadas, llegando inclusive a unificales. En 1459 el papa Pío II nómalu Camarlengo del Colexu Cardenaliciu y Vicariu Xeneral. Entabló amistá col médicu Paolo Toscanelli. Inventó les lentes cóncaves pa tratar la miopía.

• Toa conocencia va dende lo conocío a lo desconocío por aciu l'establecimientu de proporcionalidades.

• Nun esiste proporción perfecta ente la cosa conocida y la nuesa conocencia d'ella nin, polo xeneral, ente lo midío y la midida. La ciencia humana ye, por ello, conjetural.

• Dios ye ratio essendi y ratio cognoscendi de tola realidá; de cuenta qu'en cualquier investigación filosófica tien por horizonte a Dios. Nun hai entruga nin ente que nun suponga necesariamente a Dios como'l so principiu.

Nicolás de Cusa parte d'una idea pola qu'entiende que tou lo creao, incluyíu l'home, ye imaxe de Dios. Tou ye manifestación d'un únicu modelu, pero nun ye una copia, sinón un signu d'esi Ser Supremu.

Al traviés de les coses materiales podemos averar al Ser Supremu, pero'l Ser Supremu ye inalcanzable, porque como la imaxe nun ye perfecta'l Ser Supremu ye inalcanzable. “La verdá de la imaxe nun puede ser vista tal como ye en sí al traviés de la imaxe porque la imaxe nunca apuerta a el modelu” toa perfeición vien del exemplar que ye razón de les coses. Este ye la manera como Dios relluz nes coses. De resultes l'Absolutu ye incomprensible, yá que lo invisible nun puede amenorgase a lo visible, lo infinito nun s'atopa no finito. Como va dicir: “Porque en Dios produz una contradicción” ye por cuenta de que Dios no Absoluto y al empar ye lo uno y múltiple.

Nós conocemos por comparanza, por diferenciación, al dixebrar una cosa d'otra sábese que ye cada cosa. Asina por comparanza adquierse la conocencia.

Hai qu'averase a lo absoluto dende lo concreto que ye visible, d'esta miente lo invisible faise visible, a lo menos al traviés de les sos señales. Dios ye la síntesis de contrarios, de la unidá y de la multiplicidá al empar. Por eso Dios nun ye captáu en nengún oxetu porque nengún oxetu llindar, por eso Dios ye lo non otru, lo cual espresa un doble significáu:

1. Que Dios nun se dixebró del mundu, sinón que ye aquello que constitúi'l so propiu ser.

2. Al anunciar el non otru, ta anunciando: Que la unidá nun s'atopa determinada en nada concretu.

“Dios ye tou nel tou y nun ye, sicasí, nada nel tou.”

La inorancia d'una mente infinita frente a una finitud nun ye la indiferencia. La reconocencia de la inorancia ye una inorancia instruyida, docta. Sicasí, la naturaleza intelectiva siéntese atraida por conocer lo incomprensible. Ye la torna, atráinos una natural pregustación que nos impulsa a siguir buscando. Tien una aspiración escontra la sabiduría, escontra Dios, entá reconociendo que'l sabiu ye agora quien se decata de que nun puede algamar a Dios, la plenitú del conocer. Dios ye inaprensible, inalcanzable.

La docta inorancia nun ye trascendente, la sabiduría nun vien de fora infundida, sinón que ta dientro d'unu mesmu. Esto crea un choque cola modernidá.

La conocencia surde d'unu mesmu. La mente se adecua y crez, entá sabiendo que nunca va algamar lo Absoluto, pero va avanzando.

La docta inorancia tien la rellación que si la razón va avanzando y averándose a la conocencia. La conocencia encontar no sensible, la esperiencia, na asimilación, pero eso nun ye la verdadera conocencia. La verdadera conocencia ye'l que s'esprende de la esperiencia.

La razón ye la que se debe determinar les coses, l'estremar nun ye l'Absolutu, pos hai coses non estremables o que son confundibles.

Pa poder atopar la verdadera conocencia, hai que dixebrase de les carauterístiques de les coses y atopar la esencia de les coses. Y hai que buscar lo que fai que la cosa ye lo que ye, esprendiéndose de tolo que nun la fai única, p'atopar la cualidá o categoría esencial. Lo que dexa atopar la cualidá na llende pequeña.

Por casu: no más pequeño del home atopamos la Humanidá.

Hai que prescindir de la estensión de la esperiencia pa topar el mundu, pa captar el conceutu puru, anque nun se capta de manera completa.

L'intelectu capta la cualidá, ente que la esperiencia capta la estensión, por asimilación cáptense los oxetos y por comparanza colos nuesos modelos conocemos. Cuando reconocemos daqué que'l nuesu propiu intelectu (imaxe de lo Absoluto que ta en nós) tien como modelu per mediu de la esperiencia sensible.

“Entós por aciu los actos de la so vida intelectiva, atopa en sí mesmu descritu lo que busca. Tienes qu'entender esta descripción como una rellumada del exemplar de toles coses, a la manera como la verdá resplande na so imaxe” La mente V, páx. 70.

“Y la mente nun se quitar# la sede inda, porque nun albidra la verdá precisa de too, sinón qu'albidra la verdá nuna cierta necesidá determinada que tien cada cosa en cuantes que una ye d'una manera y otra d'otru, y caúna ta compuesta de los sos partes. Y la mente ve qu'esta manera de ver nun ye la verdá mesma, sinón una participación de la verdá de cuenta que una cosa ye verdadera d'una manera y otra d'otru, alteridad que nun puede nunca convenir a la verdá mesma, considerada na so precisión absoluta ya infinita. Por ello la mente, mirando la so propia simplicidá, esto ye, non yá abstraída de la materia sinón tamién incomunicable cola materia, esto ye, na manera d'una forma non unible sirvir d'esta simplicidá como preséu p'asimilase a toes coser” Diálogos del Fatu VII, páx. 78. La mente ye imaxe de Dios y na mente topa tou la conocencia. La mente nun se conforma cola asimilación.

Atópase la plenitú del ser en caúna de les sos formes y nun se quitar# la sede con esto y busca la esencia de too ello. Busca la simplificación absoluta, la unificación, el Ser en sí, lo Absoluto, inaprensible, el principiu de lo Absoluto de les esencia. Ye l'enclín a lo Absoluto inevitable pa la razón humana, pa dir más allá de la alteridad, y que nunca llega a algamar, ye inaprensible.

Mientres los sieglos XIV y XV realizaron delles reformes dientro de la mesma Ilesia Católica. Nicolás de Cusa foi'l impulsor de la reforma nos países xermánicos. Educáu polos Hermanos de la Vida Común y dientro de la Devotio moderna —un movimientu reformador nacíu nos Países Baxos y fundáu por otru reformador Gerardo Groote— Nicolás de Cusa llegó a Alemaña como cardenal coles mires de reformar la ilesia xermánica. Empecipió la so xera en Salzburgu, onde celebró un conceyu provincial con vista a la reforma del cleru y a la mayor unión col Papa de Roma. Depués pasó a Viena y unvió visitadores apostólicos a monesterios benedictinos y agustinos. Siguió la so visita a Núremberg, Érfurt y Magdeburgu. En dellos llugares prohibió cultos supersticiosos. Nos Países Baxos visitó'l Monesteriu de Windesheim y les ciudaes d'Utrecht, Haarlem, Nijmegen, Maastricht y Liexa.

A fines del sieglu XV un contemporaneu resumía asina'l llabor de Nicolás de Cusa:

Apaeció n'Alemaña como un ánxel de lluz y de paz metanes tanta tiniebla y tracamundiu. Restableció de nuevu la unidá de la Ilesia, guarnió l'autoridá de la so cabeza suprema y espardió rica grana de nueva vida.

Plantégase una imaxe del mundu que ye imaxe de Dios. Si Dios ye lo unitario y lo infinito al empar, el mundu tamién ye infinitu. Este ye'l pasu radical a la física moderna: si l'Universu ye infinitu, nun tien fin, estrayer, pos, que nun esiste centru del Universu, polo que la Tierra nun ye'l centru del Universu, polo que tampoco esiste un puntu de referencia, tou ye relativu y nun hai un llugar de privilexu nel Universu. Tampoco hai apaciguadura, sinón que tou ta en movimientu, incluyíu'l Sol. Que nun decatemos del movimientu, nun significa que nun esista.

Nicolás de Cusa tamién especuló sobre la esistencia d'otros mundos y esta idea foi retomada más de cien años dempués por Giordano Bruno, quien lleera la so obra.

Nicolás de Cusa oponer a la idea de que seres humanos pudieren tener rellaciones carnales con demonios nin que pudieren adoptar formes d'animales.

• 1434: De auctoritate praesidendi in conceyu generali, una propuesta pa resolver la cuestión de la presidencia sobre les deliberaciones del Conceyu de Basilea.
• 1434: De concordantia catholica
• 1434/35: Reparatio kalendarii, una propuesta de reforma del calendariu xulianu.
• 1440: De Docta ignorantia.
• 1441-2: De coniecturis.
• 1441: Dialogus concludens Amedistarum errorem.
• 1444/1445: De Deo abscondito.
• 1445: De quaerendo Deum.
• 1445/1446: De date patris luminum.
• 1445: De transmutationibus geometricis
• 1445: De arithmetricis complementis.
• 1445: De filiatione Dei.
• 1445: De xenes.
• 1449: Apologia doctae ignorantiae, una respuesta a los cargos de herexía y panteísmu de la escuela teolóxica de Heidelberg fixo John Wenck nel so trabayu De ignota lliteratura.
• 1450: Fatu de mente. Formáu por cuatro diálogos: De Sapientia I-II, De Mente III, and De staticis experimentis IV.
• 1453: De visione Dei.
• 1453: De pace fidei , escritu en respuesta a la noticies de la cayida de Constantinopla en manes de los turcos.
• 1456: De theologicis complementis.
• 1457: Caesarea circuli quadratura.
• 1458: De beryllo, un curtiu tratáu epistemolóxicu utilizando un berilu o piedra tresparente como l'analoxía fundamental.
• 1459: De aequalitate
• 1459: De principiu
• 1459: Reformatio generalis, un tratáu sobre la reforma xeneral de la Ilesia encargáu pol papa Pio II pero dempués ignoráu pol mesmu.
• 1460: De possest
• 1461: Cribratio Alkorani, evaluación avera del Coran.
• 1462: De non aliud.
• 1462: De venatione sapientiae
• 1463: De ludo globi.
• 1463: Conpendium.
• 1463: De mathematicis complementis
• 1464: De apice theoriae.

• Filosofía Natural na Edá Moderna
• Università degli Studi Niccolò Cusano

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Nicolás de Cusa.
• Bibliografía de Nicolás de Cusa en castellán
• Cusanus-Portal: ye una páxina web que cunta con una versión digitalizada de la Ópera Omnia Cusana –Edición crítica de los testos llatinos de Nicolás de Cusa, editaos pola Academia de Ciencies de Heidelberg– coles sos traducciones al alemán y al inglés, un léxicu especializáu y una bibliografía internacional sobre'l Cusano.
• Curtiu semblanza sobre la vida y obra de Nicolás de Cusa.
• Precursores de la Cábala Hermética na Renacencia: Nicolás de Cusa
• La docta inorancia (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). Obra de Nicolás de Cusa.