Cedrus

Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. Pues añadiles tu mesmu o avisar al autor principal del artículu na so páxina d'alderique pegando: {{subst:Avisu referencies|Cedrus}} ~~~~

Cedrus
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Pinophyta
Clas:	Pinopsida
Orde:	Pinales
Familia:	Pinaceae
Xéneru:	Cedrus
Distribución
Especies
Ver testu
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
[editar datos en Wikidata]

Los cedros constitúin un xéneru de coníferes pináceas. Son árboles de gran tamañu, de madera golioso y copa cónica o vertical, bien utilizaos pa ornamentación de parques. Tienen una distribución dixunta: Norte d'África, Oriente Mediu y el Himalaya.

La pallabra «cedru» procede del llatín cedrus, que de la mesma vien del griegu (kedros), espresión cola que se denominaba tamién al enebro.

El cedru ye l'árbol nacional d'El Líbanu y la so figura figura sobre la bandera d'esti país.

Esisten cuatro especies de cedros:

• Cedru d'El Líbanu, Cedrus libani A.Rich.
• Cedru del Atles, Cedrus atlantica (Endl.) G.Manetti ex Carrière
• Cedru de Xipre, Cedrus brevifolia Henry
• Cedru del Himalaya, Cedrus deodara (Roxb. ex D.Don) G.Don.

La clasificación taxonómica de los cedros ye oxetu de discutiniu. Dellos botánicos amenorguen los cuatro especies a trés, considerando que'l cedru de Xipre ye una subespecie del cedru d'El Líbanu (Cedrus libani subsp. brevifolia). Otros creen que'l cedru del Atles ye tamién una subespecie del cedru d'El Líbanu (Cedrus libani subsp. atlantica) y llinden a dos el númberu d'especies.

Crez nes árees montascoses de la rexón mediterránea, dende Turquía y El Líbanu hasta Marruecos. Tien dos subespecies: el cedru d'El Líbanu (Cedrus libani subsp. libani; El Líbanu, oeste de Siria y sur-centro de Turquía) y el cedru de Turquía (Cedrus libani subsp. stenocoma; suroeste de Turquía).

Orixinariu del norte d'África (Arxelia, Marruecos). Abonda sobremanera nos Aurés.

Ye la más rara de les especies (o subespecies) de cedru y namái s'atopa nos montes Troodos de la islla de Xipre.

Crez nel oeste del Himalaya (India, Paquistán, Caxmir, Nepal y Afganistán), en rimaes ente los 1300 y 2500 metros d'altitú.

Los cedros son grandes árboles de 25 a 50 metros d'altor, nos que les fueyes ―aguyes perennes y curties (de 2 a 4 cm), un pocu apuntiaes, pero más llargues (de 3 a 6 cm) y más flexibles nel casu del cedru del Himalaya― axuntar en ramilletes sobre ramines curties. La so copa, afilada mientres la so mocedá, toma una forma tabular carauterística a partir de los delgaos, dixebrándose antes de la so cayida del árbol. Les granes triangulares tienen ales.

Los cedros pueden vivir más de 2000 años.

Los cedros fueron introducíos n'Europa ellí onde son llargamente utilizaos como árboles d'ornamientu en xardinos. Esisten numberoses variedaes hortícolas.

Una de les variedaes más conocíes ye'l cedru azul», Cedrus atlantica 'Glauca', que tamién esiste con forma de desmayu: Cedrus atlantica 'Glauca pendula'.

La madera de cedru d'El Líbanu foi profusamente utilizada como material de construcción nel Antiguu Exiptu y ―según la Biblia― utilizar pa construyir el primer Templu de Xerusalén,^[1][2][3] (posiblemente escontra'l 976 e.C. ). La so madera tien la cualidá d'estornar a inseutos y viérbenes, y un golor peculiar. El cedru ―erez n'hebréu― ye l'árbol más citáu de la Biblia.

Sicasí, por ser una madera bastante fráxil, el so emplegu en carpintería ye bien llindáu. Les sos propiedaes d'imputridez facer aparente na construcción naval y la fabricación de sarcófagos. Usar na construcción, sobremanera como recubrimientu de murios esteriores (bevel-siding) y para texes de madera (shingles).

La madera noble d'esti árbol ye útil pa crear preseos musicales, como guitarres, de gran sonoridá y guapura, según pa iguar oxetos talla en madera artesanu (arques, xoyeros, etc.). Tamién s'usa davezu na fabricación de llapiceros.

L'aceite natural arumosu del cedru del Atles tien propiedaes antisépticas. Nun confundir esti aceite col aceite de cedru utilizáu pa la observación microscópica, estrayíu del enebro de Virginia, por eso llamáu cedru de Virginia.

Pa los exipcios antiguos, la esencia del cedru utilizar nel procesu d'embalsamamientu de momies.

1. Na maxa caldeo: árbol proteutor de l'acción de los malos espíritus.^[4]
2. En China ye denomináu árbol del amor non desconfiable^[5]
3. Na Edá Medieval comentábase, qu'unu de los trés maderos de la cruz, el fabricáu de cedru, representaba al Padre imperecedero^[6]
4. Almitíen que la so fruta sirvió d'alimentu a Adán.
5. Al cedru nomar la "vida de los muertos", pos el golor de la so madera estornaba de los sepulcros inseutos y viérbenes.
6. A dicir de ciertu personaxe, Pitágoras preconizaba como una de les plantes más auténtiques pa emponderar la divinidá fuera'l cedru, xunto al ciprés, la encina, el lloréu y el mirto.
7. El cedru arreya'l maxestosu signu de la inmortalidá, perdurabilidad, dignidá y pujanza.^[7]
8. "El xustu va floriar como la palmera; va crecer como cedru n'El Líbanu". (Salmos 92:12 RV 1960)

En ciertos países suelse llamar «cedru» (cedar, n'inglés) a delles coníferes. La llista siguiente nun ye refecha:

• Cedru blancu (Thuja occidentalis), la to del Canadá o to occidental.
• Cedru d'Alaska (Cupressus nootkatensis, anguaño Callitropsis nootkatensis), el falsu ciprés de Nootka.
• Cedru de Canaries (Juniperus cedrus).
• Cedru de China (Toona sinensis).
• Cedru d'España (Juniperus oxycedrus), ye una especie d'enebro d'España.
• Cedru d'inciensu o calocedro (Calocedrus decurrens), el libocedro de California.
• Cedru de San Juan, cedru de Goa o cedru de Bussaco (Cupressus lusitanica), ye una especie de ciprés de Méxicu y Centroamérica.
• Cedru coloráu xaponés o criptomeria xaponesa (Cryptomeria japonica).
• Cedru coloráu occidental o to xigante (Thuja plicata).
• Cedru coloráu oriental, cedru de Virginia o enebro de Virginia (Juniperus virginiana).
• Cedru de les Bermudes o enebro de Bermudes (Juniperus bermudiana), que la so madera ye d'un colloráu más acusáu y l'arume qu'esprende, más duce, que'l del so primu de Virginia.
• Cedru Americanu (Cedrela odorata). Una especie de Meliácea del continente Americanu.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Cedros.
• El xéneru Cedrus n'Árboles Ibéricos

Wikispecies tien un artículu sobre Cedrus.