Carassius auratus

Carassius auratus; carpín doráu
Estáu de caltenimientu
	; Esmolición menor (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Actinopterygii
Orde:	Cypriniformes
Familia:	Cyprinidae
Xéneru:	Carassius
Especie:	C. auratus; (Linnaeus, 1758)
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

El carpín doráu^[2] (Carassius auratus) ye una especie de pexe d'agua duce de la familia Cyprinidae. Foi unu de los primeros pexes adomaos pol home, y anguaño ye unu de los más comunes peces d'acuariu.^[3]

Foi adomáu per primer vegada en China hai más de mil años, y munches races distintes desenvolviéronse dende entós. Les distintes races del carpín doráu varien enforma en tamañu, forma del cuerpu, configuración de les aletes y coloración.

Historia

Na antigua China, delles especies de carpes (coleutivamente conocíos como Carpes asiátiques) fueron adomaes y fueron criaes como pescáu pa consumu humanu per miles d'años. Nel casu del carpín doráu, que de normal ye de coloración gris o plata, suelen apaecer bonalmente mutantes que tienen un enclín a tonarse con un color coloráu, naranxa o mariellu, lo que foi rexistráu per primer vegada na dinastía Jin (265-420).^[4] Mientres la Dinastía Tang (618-907), yera popular criar carpes n'estanques ornamentales y Xardinos acuáticos. Una mutación xenética natural provocó una coloración dorada (realmente amarellentáu o anaranxáu) en llugar de coloración plata nunos carpines. La xente empezó a criar la variedá oro en llugar de la variedá plata, calteniéndoles n'estanques o otros cuerpos d'agua. N'ocasiones especiales nes que s'esperaben convidaos, los pexes podíen ser movíos a un contenedor enforma menor.^[5]^[6]^[7]^[5] ^[8]^[9]

Reproducción

El carpín doráu precisa pa crecer afechiscamente abonda agua y nutrición fayadiza. Algama'l maduror sexual n'unu a dos años, dependiendo del tamañu alcanzáu. Reprodúcense fácilmente en cautividá, sobremanera en redolaes d'estanque. La maduración de los reproductores suel asoceder dempués d'un cambéu significativu de la temperatura, de cutiu na primavera. Los machos escuerren a les femes, emburriándoles contra les plantes acuátiques lo que les lleva a la lliberación de los sos güevos.^[10]

Los carpínes, como tolos ciprínidos, son ovíparos. Los sos güevos son adesivos y amarellentaos y xúntense a la vexetación acuática, polo xeneral a les plantes trupes como Cabomba o Elodea o una mopa de friega. Los güevos eclosionan en 48 a 72 hores dependiendo de la temperatura de l'agua. Nes sos primeres etapes de vida alimentar de zooplancton. Dependiendo de les variedaes los pexes pueden retrasar delles selmanes n'asumir la so forma final y en delles variedaes puede pasar un añu primero que se desenvuelva'l color definitivu. Dellos criadores utilicen el métodu de reproducción artificial llamáu "friega manual" el que dexa asegurar una bona fecundación de los güevos, pero puede estropiar a los pexes si nun se realiza correutamente. Depués de termináu la friega los pexes adultos pueden empezar a comer los güevos xuntaos a les plantes, polo cual el criadores suelen sacalos a otros sitios pa faer la incubación. Una fema adulta puede poner nuna friega ente 300 y 2000 güevos. Les femes son capaces de desovar más d'una vegada na dómina de reproducción (primavera). La temperatura ideal del acuariu ye de 20º y precisen 40 llitros per pez cuando son pequeños, pero al crecer precisaren un acuariu de 80 llitros a lo menos.

Críes yá nacíes d'un carpín (Var. Ryukin)

Coloración

Un carpín de la variedá telescópica negra

Por aciu seleición desenvolvióse nel carpín doráu distintes coloraciones. Esisten colores uniformes: Negru, blancu, colloráu, doráu, azuláu, mate y albín. Peces de dos colores: sarasa (colloráu y blancu), panda (blancu y negru). Peces de dellos colores como'l Cálico: sobre base azulada, distribúyense manches coloraes y naranxes y sobre estos colores hai un chiscáu de negru. Dellos colores nun son definitivos sinón una transición de color, camudando depués el pexe a los so color definitivu (por casu los colloraos nacen de color gris selvaxe y camuden depués a colloráu)

Referencies

↑ Huckstorf, V. & Freyhof, J. (2013). «Carassius auratus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2016.1. Consultáu'l 21 d'agostu de 2016.
↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
↑ "Carassius auratus". En FishBase (Ranier Froese y Daniel Pauly, eds.). Consultáu en xunetu de 2011. N.p.: FishBase, 2011.
↑ «Goldfish». Ocean Park. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2010. Consultáu'l 16 de payares de 2009.
↑ ^5,0 ^5,1 «Background information about goldfish». Consultáu'l 28 de xunetu de 2006.
↑ Nutrafin Aquatic News, Issue #4, 2004, Rolf C. Hagen, Inc. (USA) and Rolf C. Hagen Corp. (Montreal, Canada)
↑ «goldfish». Archiváu dende l'orixinal, el 1 de setiembre de 2009. Consultáu'l 21 de xunetu de 2006.
↑ Brunner, Bernd (2003). The Ocean at Home. New York: Princeton Architectural Press. ISBN 1-56898-502-9.
↑ Mulertt, Hugo (1883). The Goldfish And Its Systematic Culture With A View To Profit. Consultáu'l 7 de xunetu de 2009.
↑ Symons, Mitchell. How to avoid a Wombat's Bum, páx. 68.

Enllaces esternos

Sistema Integráu d'Información Taxonómica. «Carassius auratus (TSN 163350)» (inglés). Consultáu'l 5 d'ochobre de 2004.
Bristol Aquarists' Society: Goldfish — Photographs and descriptions of the different goldfish varieties.

[1] Huckstorf, V. & Freyhof, J. (2013). «Carassius auratus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2016.1. Consultáu'l 21 d'agostu de 2016.

[25371c05886d508f0bd3b89319c1e188ec3c8883-2] URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.

[fishbase-3] "Carassius auratus". En FishBase (Ranier Froese y Daniel Pauly, eds.). Consultáu en xunetu de 2011. N.p.: FishBase, 2011.

[Ocean_Park-4] «Goldfish». Ocean Park. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2010. Consultáu'l 16 de payares de 2009.

[bristol-5] 5,0 ^5,1 «Background information about goldfish». Consultáu'l 28 de xunetu de 2006.

[6] Nutrafin Aquatic News, Issue #4, 2004, Rolf C. Hagen, Inc. (USA) and Rolf C. Hagen Corp. (Montreal, Canada)

[7] «goldfish». Archiváu dende l'orixinal, el 1 de setiembre de 2009. Consultáu'l 21 de xunetu de 2006.

[Brunner-8] Brunner, Bernd (2003). The Ocean at Home. New York: Princeton Architectural Press. ISBN 1-56898-502-9.

[9] Mulertt, Hugo (1883). The Goldfish And Its Systematic Culture With A View To Profit. Consultáu'l 7 de xunetu de 2009.

[htaawb-10] Symons, Mitchell. How to avoid a Wombat's Bum, páx. 68.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]