Amersfoort

Amersfoort
flag of Amersfoort (en) coat of arms of Amersfoort (en)
Alministración
País	Reinu de los Países Baxos
País	Países Baxos
Provincia	Utrecht
Tipu d'entidá	conceyu de los Países Baxos[1]
Mayor of Amersfoort (en)	Lucas Bolsius
Nome oficial	Amersfoort (nl)
Nome llocal	Amersfoort (nl)
Códigu postal	3800–3829
Xeografía
Coordenaes	52°09′N 5°23′E / 52.15°N 5.38°E / 52.15; 5.38
Amersfoort Amersfoort (Países Baxos)
Superficie	63.86 km²
Altitú	3 m
Llenda con	Bunschoten, Barneveld, Soest, Zeist, Leusden y Baarn
Demografía
Población	157 462 hab. (1r xineru 2021)
Porcentaxe	12.56% de Utrecht
Densidá	2465,74 hab/km²
Viviendes	65 998 (1r xineru 2015)
Más información
Fundación	1259 (Gregorianu)
Prefixu telefónicu	033
Estaya horaria	UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes	Liberec
amersfoort.nl

Amersfoort ( /ˈaː.mərs.ˌfʊːrt/ (?·i)) ye una ciudá, y tamién un conceyu, de los Países Baxos, na Provincia d'Utrecht xunto al ríu Eem. La so población xube a los 150.088 habitantes (según censu de 2013), lo que la convierte na segunda ciudá de la rexón tres Utrecht.

El conceyu de Amersfoort componer de les siguientes ciudaes, pueblos o distritos: Amersfoort, Hoogland, Hooglanderveen y Stoutenburg Noord.

Grupos de cazadores pañadores instalaron los sos campamentos na rexón de Amersfoort mientres el Mesolíticu. Al norte de la ciudá atopáronse restos bien vagos d'estos asentamientos, xeneralmente del nucleu del campamentu. En dalgunos d'ellos tamién s'atoparon oxetos microlíticos fabricaos en xiles.

Los primeros asentamientos na rexón de Amersfoort daten d'alredor de 1000 e.C., pero'l nome de Amersfoort nun apaez hasta'l sieglu XI. El nome de la ciudá podría venir de un vau (foort) del ríu Amer (anguaño'l ríu Eem).

La ciudá desenvolvióse en redol a l'actual plaza central, el Hof. Foi equí onde'l Obispu d'Utrecht instaló'l so palaciu con cuenta de controlar meyor la Gelderse vallei. En 1259 l'entós obispu d'Utrecht, Hendrik van Viandeno concéde-y l'estatus de ciudá.

Sobre 1300 rematóse la construcción d'un primer muriu defensivu de lladriyu. Nun tardó enforma en quedase pequeñu dau la crecedera de la ciudá, polo qu'alredor de 1380 entamóse la construcción d'un nuevu muriu, que foi rematáu sobre 1450. La famosa Koppelpoort (una puerta terrestre y fluvial coles mesmes) forma parte d'esta edificación defensiva. El primer muriu foi baltáu y el so llugar foi ocupáu por cases. L'actual cai Muurhuizen (cases del muriu) atopar nel mesmu allugamientu qu'ocupaba esti primer muriu, tando estes cases construyíes sobre los cimientos del muriu.

La construcción de la ilesia de La nuesa Señora empieza en 1444. En 1787 derrumbóse de resultes d'una esplosión, quedando de pies namái la torre, conocida como Onze-Lieve-Vrouwentoren (Torre de La nuesa Señora), una de les torres d'ilesia más altes del país, con 98 m. Anguaño la torre ye'l puntu de referencia del sistema de coordenaes RD utilizáu pol Serviciu Topográficu Neerlandés, siendo les sos coordenaes (155.000, 463.000).

La ciudá vieya conserva cuasi intactu l'aspeutu que tenía na Edá Media, dómina na que la ciudá yera un importante centru d'industria testil y cuntaba con numberoses fábriques de cerveza. Nel sieglu XVIII la ciudá florió gracies al cultivu del tabacu.

El nomatu de Amersfoort, Keistad (ciudá de la piedra), deber a la Amersfoortse Kei, una roca que foi abasnada por 400 persones hasta la ciudá en 1661 por causa de un apueste. Esta historia avergoñaba a los sos habitantes, asina que soterraron el morrillu, pero cuando foi atopáu en 1903 foi asitiada nun allugamientu destacáu de la ciudá como monumentu.

Mientres la Segunda Guerra Mundial cerca de la ciudá hubo un campu de concentración. El campu yera llamáu oficialmente Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort, anque yera más conocíu como Kamp Amersfoort. En realidá taba allugáu na vecina llocalidá de Leusden.Tres la guerra, el responsable del campu, Joseph Kotälla, foi sentenciáu a muerte.

• Como yá se comentó, la ciudá vieya conserva cuasi intactu'l so aspeutu medieval.

• La Onze-Lieve-Vrouwetoren (Torre de La nuesa Señora, [1]).

• La ilesia de Sint-Joris.

• La Koppelpoort una puerta terrestre y fluvial nos murios de la ciudá.

• Les Muurhuizen (cases del muriu), construyíes sobre los terrenes qu'ocupaba'l primer muriu defensivu de la ciudá.

• La Amersfoortse Kei, enantes motivu de vergüenza pa la ciudá y agora convertida nuna parada indispensable pa cualesquier que visite la ciudá.

• Paulus Buys (1531-1594) – grand pensionary.
• Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619) – estadista.
• Gaspar van Wittel (1653-1736) – pintor.
• Matthias Stomer (¿1600?-¿1650?) - pintor.
• Piet Mondrian (1872-1944) – pintor.
• Johannes Heesters (1903-2011) – actor, cantante y artista.
• Ben Pon (1936) – pilotu automovilísticu.
• Loet Geutjes (1943) – xugador de water-polo.
• Feike de Vries (1943) – xugador de water-polo.
• Anke Rijnders (1956) – nadador.
• Peter Drost (1958) – nadador.
• Frank Drost (1963) – nadador.
• Jan Wagenaar (1965) – xugador de water-polo
• Deidre Holland (1966) – actriz porno.
• Arie van de Bunt (1969) – porteru de water-polo.

• Tolos años nel mes de marzu, la piscina Sportfondsenbad celébrase un día nudista (namái pa donantes y miembros del NFN).

• En xunetu Amersfoort celebra añalmente un tornéu de l'ATP.

• Cada añu 't Atrium, un institutu de Amersfoort, participa nun programa internacional d'intercambiu escolar con numberosos países d'Europa y tamién Canadá. En 2006 participaron nesti programa Irlanda, Noruega, Francia, República Checa, España y Canadá.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Amersfoort.

• Web oficial
• AmersfoortYourWay Información turística y reserva d'hoteles. (n'inglés)
• Planu de la ciudá (n'inglés)
• Web del Campu de concentración allugáu en Amersfoort mientres la Segunda Guerra Mundial Archiváu 2007-02-07 en Wayback Machine