1915
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Anyos: 1912 1913 1914 - 1915 - 1916 1917 1918 |
| Decenios: Anyos 1900 - Anyos 1910 - Anyos 1920 |
| Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI |
Escaicimientos
[editar | modificar o codigo]Aragón
[editar | modificar o codigo]- 5 d'octubre - Juan Moneva y Puyol funda o Estudio de Filología de Aragón baixo lo nombre de Instituto de Filología de Aragón, anque os suyos estatutos no s'aprebarían dica 1916, cuan se fa definitivo o nombre.[1]
Atros países
[editar | modificar o codigo]- 18 de chinero - mientres a Primera Guerra Mundial, as tropas de l'Imperio Alemán mandadas por Paul Emil von Lettow-Vorbeck redotan a l'Exercito britanico en a batalla de Jassin, en l'actual Tanzania.
- 19 de febrero - mientres a Primera Guerra Mundial, escomienza a batalla de Gallipoli con bombardeyos navals d'os Aliaus sobre as fortificacions otomanas en os Dardanelos.
- 20 de mayo - o Reino d'Italia dentra en a Primera Guerra Mundial chunto a los Aliaus en declarar a guerra a l'Imperio austrohongaro (encara que no la li declara a l'Imperio Alemán).[2]
- 5 d'octubre - o Reino de Bulgaria dentra en a Primera Guerra Mundial chunto a las Potencias Centrals.[3]
Naixencias
[editar | modificar o codigo]Aragón
[editar | modificar o codigo]- 20 d'octubre - naixencia en Andorra (Andorra-Sierra d'Arcos, Teruel) d'o cantaire d'ixota aragonés José Iranzo Bielsa.
Atros países
[editar | modificar o codigo]Chinero
[editar | modificar o codigo]- 18 de chinero - naixencia en Xixón (provincia d'Asturias) d'o politico comunista Santiago Carrillo Solares (†2012).
- 31 de chinero - naixencia d'o etnomusicologo Alan Lomax.
Febrero
[editar | modificar o codigo]
- 21 de febrero - naixencia en Denton (Texas) de l'actriz estausunidense Ann Sheridan (†1967).[4]
Abril
[editar | modificar o codigo]- 3 d'abril - naixencia en Flå (Buskerud) d'o politico noruego Per Borten.
- 7 d'abril - naixencia en Philadelphia (Pennsilvania) d'a cantaire y compositora de jazz y swing estausunidense Billie Holiday (†1959).
- 21 d'abril - naixencia en Chihuahua (Chihuahua) de l'actor mexicano Anthony Quinn (†2006).[5]
Mayo
[editar | modificar o codigo]- 6 de mayo - naixencia en Kenosha (Wisconsin) de l'actor, guionista, director cinematografico y teatral y productor cinematografico estausunidense Orson Welles (†1985).[6]
- 16 de mayo - naixencia en Viareggio (Reino d'Italia, hue Toscana, Italia) d'o director cinematografico y guionista italiano Mario Monicelli (†2010).[7]
Chunio
[editar | modificar o codigo]- 13 de chunio - naixencia en Oakland (California) d'o chugador de tenis estausunidense Don Budge (†2000).
Chulio
[editar | modificar o codigo]- 10 de chulio - naixencia en Lachine (hue Mont Reyal, Québec, Canadá) d'o escritor canadiense-estausunidense Saul Bellow, Premio Nobel de Literatura en 1976 († 2005).
- 16 de chulio - naixencia en Bedford Hills (Nueva York) de l'actor estausunidense Barnard Hughes.
Agosto
[editar | modificar o codigo]- 29 d'agosto - naixencia en Estocolmo de l'actriz sueca Ingrid Bergman (†1982).[8]
Setiembre
[editar | modificar o codigo]- 10 de setiembre - naixencia en Nueva York (Nueva York) de l'actor, director y productor cinematografico estausunidense Edmond O'Brien (†1985).[9]
Octubre
[editar | modificar o codigo]- 13 d'octubre - naixencia en Nueva York (Nueva York, Estaus Unius) de l'actor y director cinematografico estausunidense Cornel Wilde (†1989).[10]
- 15 d'octubre - naixencia en Ruzhany (Imperio Ruso) d'o politico israelín Yitzhak Shamir.
- 17 d'octubre - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o escritor y dramaturgo estausunidense Arthur Miller (†2005).
- 23 d'octubre - naixencia en Kuopio (Savonia d'o Norte, Finlandia de l'Ueste) d'o escritor finlandés Simo Puupponen (†1967).
- 24 d'octubre - naixencia en Nueva York (Nueva York) d'o escritor y debuixant estausunidense Bob Kane, creyador d'o personache de Batman (†1998).
- 25 d'octubre
- - naixencia en Buenos Aires de l'actor archentino José Marrone (†1990).[11]
- - naixencia d'o matematico canadiense Ivan Niven (†1999).
- - naixencia en Tudela (merindat de Tudela) d'o churista espanyol Francisco Salinas Quijada (†2006).
- 26 d'octubre - naixencia en Llinars del Vallés (Vallés Oriental, provincia de Barcelona) d'o debuixant catalán Ramón Sabatés i Massanell (†2003).
Aviento
[editar | modificar o codigo]- 12 d'aviento - naixencia en Hoboken (Nueva Jersey) d'o cantaire, actor, productor y director cinematografico estausunidense Frank Sinatra (†1998).[12]
- 13 d'aviento - naixencia en Los Gatos (California, Estaus Unius) d'o escritor y novelista de novela negra estausunidense-canadiense Ross Macdonald (†1983).
- 14 d'aviento - naixencia en Nueva York (Nueva York, Estaus Unius) de l'actor y ballarín estausunidense Dan Dailey.
- 19 d'aviento - naixencia en París (Isla de Francia, Francia) d'a cantaire francesa Édith Piaf.
Defuncions
[editar | modificar o codigo]Aragón
[editar | modificar o codigo]Atros países
[editar | modificar o codigo]- 9 de mayo - muere en combate, mientres a Primera Guerra Mundial, en Carency (Paso de Calais, Francia) o ciclista luxemburgués François Faber (n.1887).
- 4 d'octubre - muere en Engelbreckt (condau d'Estocolmo) o politico sueco Karl Staaff, primer ministro de Suecia en 1905-1906 y 1911-1914 (n.1860).
- 11 d'octubre - muere en Sérignan-du-Comtat (Vauclusa, Provenza-Alpes-Costa Azul) o entomologo, poeta y escritor francés Jean-Henri Fabre (n.1823).
- 12 d'octubre - muere en Schaerbeek (Rechión de Bruselas-Capital, Belchica) a enfermera britanica Edith Cavell, fusilata mientres a Primera Guerra Mundial por as tropas de l'Exercito alemán acusata d'espionache a favor d'os Aliaus (n.1865).
- 24 d'octubre - muere o explorador y arqueologo francés Désiré Charnay (n.1828).
- 19 d'aviento - muere en Breslau (Imperio Alemán, hue Wrocław en Polonia) o medico psiquiatra, neurologo y neuropatologo alemán Alois Alzheimer (n.1864).
- 30 d'aviento - muere en Múnich (Bavera) o psicologo alemán Oswald Külpe.
- 31 d'aviento - muere en Florencia (Toscana) l'actor teatral italiano Tommaso Salvini.
Se veiga tamién
[editar | modificar o codigo]Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (es) Articlo «Juan Moneva y Puyol, el Estudio de Filología de Aragón, en 1916» en o Diario del Alto Aragón de 23 d'octubre de 2016. Consultau o 5 de mayo de 2019.
- ↑ (es) Fernando Cohnen: Un mundo en llamas. Una breve historia entre 1914 y 1945, Editorial Crítica, Barcelona, 2020, 1era edición, p.58. ISBN 078-84-9100-253-0.
- ↑ (es) Fernando Cohnen: Un mundo en llamas. Una breve historia entre 1914 y 1945, Editorial Crítica, Barcelona, 2020, 1era edición, p.59. ISBN 078-84-9100-253-0.
- ↑ (en) Ann Sheridan en IMDb.
- ↑ (en) Anthony Quinn en IMDb.
- ↑ (en) Orson Welles en IMDb.
- ↑ (en) Mario Monicelli en IMDb.
- ↑ (en) Ingrid Bergman en IMDb.
- ↑ (en) Edmond O'Brien en IMDb.
- ↑ (en) Cornel Wilde en IMDb.
- ↑ (en) José Marrone en IMDb.
- ↑ (en) Frank Sinatra en IMDb.
