Gelon
Dr Gelon (* um 540 v. d. Z.; † 478 v. d. Z.) isch im 5. Joorhundert v. d. Z. Herscher vo Gela und denn vo Syrakus gsi. Er isch dr Soon vom Deinomenes gsi us dr Familie vo de Deinomide.
Noch em Dood vom Hippokrates, em Tyrann vo Gela 491 v. d. Z. isch dr Gelon, wo bis denn dr Kommandöör vo dr Kawallerii gsi isch, Herscher worde. 488/487 v. d. Z. het er s Waagerenne bi de Olympische Spiil gwunne. 485 v. d. Z. häi en d Gamore, wo oligarchischi Landäigedümer z Syrakus gsi si und wo d Bevölkerig verdriibe het, um Hilf bittet, är het sich aber sälber zum Her vo dr Stadt gmacht.
Er het denn Gela sim Brueder Hieron überloo und het draa gschafft, Syrakus z vergröössere. D Stadt isch denn ussergwöönlig riich und iiflussriich worde. Er het d Armee und d Flotte usbaut. Wo die Grieche um sini Hilf gegen e Xerxes bittet häi, heter sä abgwiise, wil si iim s Kommando über die alliierte Chreft nid häi welle gee (Herodot vii. 171).
Im gliiche Joor si d Karthager in Sizilie iigfalle um de Tyrann Anaxilaos vo Rhegio zunderstütze, dr Gelon und si Schwiigervater Theron, wo dr Tyrann vo Akragas und dr Vater vo dr Damarete gsi isch, häi sä bi Himera vernichdend gschlaage, und eso isch dr Gelon Her über die ganzi Insle worde. Er het si Macht abgsicheret, und het denn drgliiche doo, wie wenn er well zruggdräte. E Meerhäit het das abgleent und er het denn bis zu sim Dood 478 v. d. Z. ooni Opposizioon chönne regiere.
Dr Gelon isch as Held vereert worde, und d Lüt häi sich no an iin erinneret au wo 150 Joor spööter, in dr Zit vom Timoleon, d Messingstatue vo de Tyranne verchauft worde si, und mä het en Usnaam gmacht für en.
Kwelle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Herodot vii.;
- Diodorus Siculus xi. 20-38.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Helmut Berve: Die Tyrannis bei den Griechen. 2 Bände. Beck, München 1967.
- Alexander Bolz: Gelon von Gela. Erster Herrscher Siziliens. AL-BE-CH Verlag, Lüneburg 1994, ISBN 3-926623-19-5.
- Alexander Graf Schenk von Stauffenberg: Trinakria. Sizilien und Großgriechenland in archaischer und frühklassischer Zeit. Oldeburg, Münche u. a. 1963.