Robischwil

Rupperswil
	Wappe vo Rupperswil
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	Aargau (AG)
Bezirk:	Lenzburg
BFS-Nr.:	4206
Poschtleitzahl:	5102
UN/LOCODE:	CH RPP
Koordinate:	652021 / 250446Koordinate: 47° 24′ 10″ N, 8° 7′ 40″ O; CH1903: 652021 / 250446
Höchi:	373 m ü. M.
Flächi:	6,22 km²
Iiwohner:	5912 (31. Dezämber 2022)
Website:	www.rupperswil.ch
Charte
	Charte vo Rupperswil

Robischwil (oder au Rupperswiu; amtlich Rupperswil) esch en Gmeind im Bezirk Länzbrg vom Kanton Aargau i de Schwiiz. D Gmeind findet me zwösche de Städt Aarau ond Länzburg.

Gschicht

Im achte Johrhundert hai sich Alemanne im Gebiet vom Länzertwald und Suretwald niiderglo. Zun erste Mol wird Rupperswil in ere Urkunde 1173 as «Rubiswile» erwähnt, wo d Grafe vo Kyburg d Landesherrschaft vo de Grafe vo Länzburg übercho hai. 1264 hai d Habsburger s Gebiet übernoh. D Herre vo Rupperswil hai die niideri Grichtsbarkeit bsässe; und wo die im 14. Johrhundert usgstorbe si, si si vo de Herre vo Hallwyl ersetzt worde.

1415 hai d Bärner dr Ober-Aargau eroberet; Robischwil het dodermit zum Untertanegebiet vo de Schtadt Bärn ghört und isch dr Hauptort vom ene Grichtsbezirk im Amt Lenzburg gsi. 1521 hei d Hallwyler ihri Rächt z Robischwil dr Stadt Bärn überlo und drfür ihri Gerichtsbefuegniss z Schafise erwiiteret. D Reformation isch 1528 iigfüehrt worde. Im März 1798 hei d Franzose d Schwiiz eroberet, die «Gnädige Herre» vo Bärn entmachtet und di Helvetischi Republik usgrüeft. Robischwil ghört sitdäm zum Kanton Aargau.

Währed Johrhunderte hei d Dorfbewohner mit de Fluete vo de Aare z kämpfe gha. Zwüsche 1865 und 1873 hei si dr Fluss begradigt und Hochwasserschutzdämm baut, und des alles in Fronarbet. Dr Aschluss ans Iisebahnnetz isch am 15. Mai 1858 bassiert, wo die Schwiizerischi Nordostbahn d Strecki Aarau–Brogg mit emä Bahnhof z Robischwil eröffnet het. Am 23. Juni 1874 isch d Strecki vo der Aargauische Südbahn nach Wohle ufgmacht worde, wo bis 1881 nach Arth-Goldau verlängeret und mit dr Gotthardbahn verbunde worden isch. Dr Bau vo de Iisebahne het die wirtschaftligi Entwicklig vom Dorf begünstiget. Sit 1900 het sich d Bevölkerigszahl fast vervierfacht – bsundrigs usprägt isch s Wachstum in de 1950er und 1980er Johr gsi.

Endi 2015 isch Rupperswil i d Schlagzyle cho wäg eme schlimme Verbräche, em Mordfall vo Rupperswil.