Vismeel
Vismeel is 'n kommersiële produk wat meestal gemaak word van vis wat nie vir menslike gebruik bestem is nie; vismeel word gewoonlik gebruik om plaasdiere in die landbouomgewing te voed. Aangesien die voedingswaarde hoog is en dit goedkoop is om te produseer, speel vismeel 'n kritieke rol in die groei van fabrieksplase en die aantal plaasdiere wat moontlik is om te teel en te voed.
Vismeel word gemaak van die bene en die afval wat oorbly van visse wat deur kommersiële visserye gevang word. Die oorgrote meerderheid van die vis waaruit vismeel vervaardig word, word nie vir menslike verbruik gebruik nie; vismeel word eerder uit byvangste vervaardig.[1]
Vismeel neem die vorm van poeier of koek aan. Hierdie vorm word verkry deur die vis en visdele te droog en dit dan fyn te maal. As die vis wat gebruik word 'n vetterige vis is, word dit eers gepers om die meeste visolie te onttrek. [1][2]
Die produksie van vismeel is kontroversieel. Dit moedig korporatiewe visserye aan om nie hul opbrengste van byvangste (waaruit vismeel gemaak word) te beperk nie, en lei dus tot die uitputting van ekosisteme, omgewingsbeskadiging en die ineenstorting van plaaslike visserye. Die rol daarvan in die fasilitering van die teel en oorvoeding van miljoene varke en hoenders op fabrieksplase word gekritiseer deur diereregte en dierewelsyngroepe. Produsente van vismeel argumenteer dat vismeel se rol in die voeding en teel van miljoene plaasdiere bydra tot die produksie van meer voedsel en voeding vir miljoene mense regoor die wêreld.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Vis-neweprodukte is histories gebruik om pluimvee, varke en ander gekweekte visse te voed. 'n Primitiewe vorm van vismeel word aan die begin van die 14de eeu in The Travels of Marco Polo genoem: "hulle maak hul beeste, koeie, skape, kamele en perde gewoond aan droë vis wat gereeld aan hulle gevoer word, sonder enige teken van afkeur. "Die gebruik van haring as industriële grondstof het reeds in ongeveer 800 n.C. in Noorweë begin; 'n baie primitiewe proses om die olie met behulp van houtborde en klippe uit die haring te pers. [2]
Gebruik
[wysig | wysig bron]Voor 1910 is vismeel hoofsaaklik as kunsmis gebruik, wel in die Verenigde Koninkryk.
Vismeel word hoofsaaklik as proteïenaanvulling in saamgestelde voer gebruik.[2][3] Vanaf 2010 word ongeveer 56% van die vismeel gebruik vir visboerdery, ongeveer 20% is in varkvoer gebruik, ongeveer 12% in pluimveevoer, en ongeveer 12% in ander gebruike, wat kunsmis insluit.[1]
Die toenemende vraag na vis, namate mense in die ontwikkelde wêreld hul rug keer op rooivleis en ander bronne van vleisproteïen verkies, het die vraag na boerderyvis laat toeneem, met geboerde vis die helfte van die vis wat wêreldwyd verbruik word vanaf 2016. Die vraag na vismeel het dienooreenkomstig toegeneem, maar oeste word gereguleer en die aanbod kan nie uitbrei nie.[1] Dit het gelei tot 'n neiging na die gebruik van ander bestanddele soos sojaboonmeel, katoensaadmeel, oorskiet van verwerking van mielies en koring, peulgewasse en alge, en 'n toename in navorsing na alternatiewe vir vismeel.[4][5]
Vissoorte gebruik
[wysig | wysig bron]Vismeel kan van byna enige soort seekos gemaak word, maar word meestal vervaardig uit klein seevis met 'n groot persentasie bene en olie, en word gewoonlik nie as direkte menslike verbruik beskou nie. Die vis wat slegs vir vismeeldoeleindes gevang word, word "industriële vis" genoem.[1] Ander bronne van vismeel is afkomstig van byvangste en neweprodukte tydens verwerking (visafval) van verskillende seekosprodukte bestem vir direkte menslike verbruik.
Die belangrikste visbronne per land is:[1][2][3]
- Chili: ansjovis, makriel
- China: verskillende spesies
- Denemarke: pout, sandpaling, sprot
- Europese Unie: pout, lodde, paling en makriel
- Ysland en Noorweë: lodde, haring, kolwit
- Japan: sardien, pilchard, sauries, makriel
- Peru: ansjovis
- Suid-Afrika: pilchard
- Thailand: verskillende spesies
- Verenigde State: menhaden, pollock
Dit neem 4 tot 5 ton vis om een ton vismeel te produseer; ongeveer 6 miljoen ton vis word elke jaar geoes net om vismeel te maak.[1] Vismeel word gemaak deur vis of visafval te kook, te pers, droog en te maal tot 'n vaste stof verkry word. Die meeste van die water en sommige of al die olie word verwyder.
Voedingsamestelling
[wysig | wysig bron]Enige volledige dieet moet proteïene bevat, maar die voedingswaarde van die proteïen hou direk verband met die aminosuursamestelling en verteerbaarheid daarvan. Vismeel van hoë gehalte bevat gewoonlik tussen 60 en 72% ru-proteïen per gewig. Tipiese diëte vir visse kan 32 tot 45% totale proteïen bevat.[6]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 R. D. Miles en F. A. Chapman. FA122: The Benefits of Fish Meal in Aquaculture Diets Fisheries and Aquatic Sciences Department, UF/IFAS Extension. November 2005.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 M. L. Windsor for the UK Department of Trade and Industry, Torry Research Station. Fish meal. Torry Advisory Note No. 49 Geargiveer 1 Januarie 2019 op Wayback Machine Published by FAO in partnership with Support unit for International Fisheries and Aquatic Research, SIFAR, 2001) Bibliographical information from FAO index page Geargiveer 30 Desember 2018 op Wayback Machine
- ↑ 3,0 3,1 Tim Cashion from Sea Around Us. The end use of marine fisheries landings Geargiveer 11 Junie 2016 op Wayback Machine Fisheries Centre Research Reports, 2016
- ↑ Fry JP, et al. Environmental health impacts of feeding crops to farmed fish. Environ Int. 2016 May;91:201-14. Review. Sjabloon:Catalog lookup link Free full text
- ↑ NOAA NOAA-USDA Alternative Feeds Initiative verkry 3 Junie 2016
- ↑ "Manufacture, storage, composition and use of fish meal" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2019. Besoek op 7 Maart 2020.
