Manitoba

Manitoba
(Vlag van Manitoba) (Landswapen van Manitoba)
Leuse : Gloriosus et Liber
Ander provinsies en gebiede van Kanada
Land	Kanada
Hoofstad	Winnipeg 49°58′N 97°07′W / 49.967°N 97.117°W / 49.967; -97.117
Grootste stad	Winnipeg
Goewerneur-generaal	Janice Filmon
Eerste Minister	Heather Stefanson (Progressisve Conservative Party)
Oppervlakte	647 797 km²
- Land	553 556 vk km
- Water	64 241 vk km (14,5%)
Bevolking (2011)
- Totaal	1 208 268 inw.
- Digtheid	2,2 inw./vk km
Toelating tot die Kanadese Federasie
- Datum	15 Julie 1870
Verteenwoordiging in die Parlement
- Parlement	14
- Senaat	6
Posafkorting	MB
Voorsetsel by poskode	R
Tydsone	UTC -6
Internet-domein	.mb.ca

Manitoba is 'n Kanadese provinsie. Dit was in 1870 deur die Kanadese regering gestig as die vyfde provinsie. Die bevolking (2006) is 1 178 348. Manitoba is die mees oostelike van die drie Prairie-provinsies.

Die provinsiale hoofstad, en woonplek van die meeste van die bevolking, is Winnipeg. Brandon, Dauphin, Thompson, Portage la Prairie, Flin Flon en Churchill is ander belangrike dorpe. Saskatchewan grens aan die weste van Manitoba en Ontario aan die ooste.

Manitoba is bekend vir sy talle mere: vars water bedek ongeveer 14% van die oppervlak. Die grootste van die mere is die Winnipegmeer en Lake Manitoba. Groot riviere sluit in die Red, die Assiniboine, die Winnipeg, die Nelson en die Churchill.

Die klimaat is tipies van 'n noordelike kontinentale gebied, met baie koue winters en warm somers. Die suidelike gedeelte ontvang die meeste reën, hoofsaaklik in die lente. In die somer is dit dikwels vogtig en donderstorms is algemeen.

Die provinsie se hoofnywerheid is land- en beesbou. Die mees algemene gewasse is olie-saad (by voorbeeld vlas) en koring. Manitoba verteenwoordig 11% van Kanada se landbou oppervlak. Vervaardiging van motor- en vliegtuigonderdele sowel as verwerking van landbouprodukte is ook belangrik.

Die regering volg die Westminster-model, met 'n Luitenant-Goewerneur wat die Britse koning of koningin verteenwoordig. Die hoof van die party met die meeste setels in die enkel-kamer parlement word die Premier. Die huidige Luitenant-Goewerneur is die Eerbare John Harvard, en die Eerste Minister is Gary Doer.

Die inboorlinggroepe die Assiniboine die Ojibwa en die Cree het Manitoba bewoon toe die Engelse ontdekkingsreisiger Thomas Button dit eers besoek het in 1612. Franse reisigers het ook besoek, maar na die Sewejarige Oorlog het Franse kolonisasie van Noord-Amerika tot 'n einde gekom. Die hele noordwestelike gedeelte van moderne Kanada ('Rupert's Land') was toe in 1673 aan die Hudson's Bay Company, 'n Britse pelsbedryf-maatskappy gegee as 'n monopolie gebied. Toe Rupert's Land deel geword het van Kanada in 1869, was die nageslag van Franse en inheemse volke (die Métis), 'n belangrike bevolkingsgroep in die Red riviervallei. Hulle leier, Louis Riel, het 'n tydelike regering gestig en onderhandel met die federale regering van Kanada in Ottawa vir provinsiale status vir hulle streek. Eerste Minister John A. MacDonald het ingestem en in 1870 het die gebied 'n provinsie geword. Hierom word Louis Riel die vader van Manitoba genoem. Oor die jare het Manitoba tot sy huidige oppervlak gegroei.

In 1890 het die provinsiale parlement probeer om die regeringsondersteuning van Katolieke skole vir die Franssprekende minderheid af te sny; na 'n tydperk van onsekerheid het die regering in Ottawa die provinsie verplig om die diens te verskaf waar daar genoeg aanvraag was. Die provinsie was 'n gewilde bestemming vir Europese immigrante; op die manier was die suidelike bevolk met immigrant-boere. Winnipeg het egter aan probleme gely wat tiepies is aan 'n stad wat vinnig groei. Een van die bekendste onruste was 'n algemene staking in 1919. Deur die twintigste eeu het Manitoba saam met Kanada gemoderniseer, en geniet 'n belowende toekoms.

• Nieu-Ysland

• Statistics Canada
• Whitcomb, Ed. A Short History of Manitoba (1982) (ISBN 0-920002-15-3)