Mazeppa (skip)
Die skoener Mazeppa het ‘n paar maal ‘n rol in die geskiedenis van Suid-Afrika gespeel.
Hierdie snelvarende koopvaardyskip met sy skerp boeg en twee maste is in die 1830’s as ‘n slaweskip in die Verenigde State vir John Owen Smith gebou. Later in daardie dekade was die skip veral betrokke in smokkelhandel aan die Suid-Afrikaanse ooskus, maar het selfs oor die hele Atlantiese en Indiese Oseane gevaar.
In Julie bring die skip onder kapt. Tate die 27 oorlewendes (hoofsaaklik vroue en kinders) van die trek van Louis Tregardt van Delagoabaai na Durban, waar hulle op 19 Julie aankom.
Die Beleg van Congella begin op 23 Mei 1842 en maak ‘n einde aan die Natalia Republiek onder Andries Pretorius. In die gevegte buit die Voortrekkers die skip Mazeppa wat in die baai van Port Natal voor anker lê. Hulle skiet die wagte, vang 16 Engelse soldate en 9 burgerlikes, buit 500 pond in kontant, 56 wavragte goedere en ‘n kanon. Aan boord het ook 28 gesinslede van die Britse garnisoen in Port Natal geskuil. Kapt. C.J. Cato voer ‘n kordaatstuk uit deur met die skip te ontsnap terwyl daar op hulle geskiet word. En vaar na Delagoabaai om hulp te soek. Na die opheffing van die beleg het die skip na Durban teruggekeer.
Algoabaai was tussen 1837 en 1848 die skip se tuishawe. Daarna was dit tot 1858 in Port Louis in Mauritius. Volgens gerugte het Cato met sy skip in Mazeppabaai naby Port St. Johns gaan skuil en het die skip daar op die rotse geloop.