Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Gaan na inhoud

Jennifer Doudna

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jennifer Doudna
Geboortenaam Jennifer Anne Doudna
Gebore 19 Februarie 1964 (1964-02-19) (60 jaar oud)
Washington, D.C., Verenigde State van Amerika
Nasionaliteit Amerika
Vakgebied Biochemie[1]
Instelling(s) Universiteit van Colorado Boulder
Yale-universiteit
Universiteit van Kalifornië, Berkeley
Gladstone-institute
Universiteit van Kalifornië, San Francisco
Johnson & Johnson
Alma mater Pomona-kollege (BA)
Harvard-universiteit (PhD)
Doktorale promotor(s) Jack Szostak
Bekend vir
  • Eerste X-straal-gebaseerde struktuur van katalitiese RNS
  • RNS-steuring
  • CRISPR
Beïnvloed deur Rachel Haurwitz
Toekennings
  • Alan T. Waterman-toekenning (2000)
  • Jacob Heskel Gabbay-toekenning (2014)
  • Deurbraakprys in Lewenswetenskappe (2015)
  • Princess of Asturias-toekenning (2015)
  • Tang-prys in Biofarmaseutiese Wetenskap (2016)
  • Japan-prys (2017)
  • Kavli-prys in Nanowetenskap (2018)
  • Wolf-prys in Geneeskunde (2020)
  • Nobelprys vir Chemie (2020)
Webblad

Jennifer Anne Doudna (gebore op 19 Februarie 1964)[2] is 'n Amerikaanse biochemikus wat bekend is vir haar baanbrekerswerk in CRISPR-geenbewerking, waarvoor sy die Nobelprys vir Chemie in 2020 saam met Emmanuelle Charpentier ontvang het.[3][4] Sy is die Li Ka Shing-kanseliersvoorsitter in die Departement Chemie en die Departement Molekulêre en Selbiologie aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley. Sy is 'n ondersoeker aan die Howard Hughes Mediese instituut sedert 1997.[5]

Beknopte biografie

[wysig | wysig bron]

Doudna is in Washington gebore en het in Hilo, Hawaii grootgeword. In 1985 het sy aan Pomona-kollege gestudeer en 'n Ph.D. behaal aan Harvard-universiteit se Mediese skool in 1989. Afgesien dat sy 'n professor aan Universiteit van Kalifornië, Berkeley is, is sy ook president en voorsitter van die raad van die Innovative Genomics-instituut, 'n fakulteit-wetenskaplike aan die Lawrence Berkeley nasionale laboratorium, 'n senior ondersoeker by die Gladstone-institute, en 'n adjunk professor in sellulêre en molekulêre farmakologie aan die Universiteit van Kalifornië, San Francisco.[1][6][7][8][9][10]

Doudna was 'n toonaangewende figuur in wat genoem word die "CRISPR-rewolusie" vir haar fundamentele werk en leierskap in die ontwikkeling van CRISPR-gemedieerde genoomredigering.[11] In 2012 was Doudna en Emmanuelle Charpentier die eerste wat voorgestel het dat CRISPR-Cas9 (ensieme van bakterieë wat mikrobiese immuniteit beheer) gebruik kan word vir programmeerbare redigering van genome,[4][11] wat nou beskou word as een van die belangrikste ontdekkings in die geskiedenis van biologie.[12]

Toekennings

[wysig | wysig bron]

Doudna het fundamentele bydraes gelewer in biochemie en genetika en het vele gesogte toekennings en genootskappe ontvang, waaronder die Nobelprys vir chemie in 2020, met Charpentier, 'vir die ontwikkeling van 'n "metode vir genoomredigering",[3][4] die 2000 Alan T Waterman-toekenning vir haar navorsing oor die struktuur soos bepaal deur x-straalkristallografie van 'n ribosiem,[13] en die deurbraakprys in lewenswetenskappe van 2015 vir CRISPR-Cas9-genoomredigeringstegnologie, met Charpentier.[14] Sy was mede-ontvanger van die Gruber-prys in genetika (2015),[15] die Tang-prys (2016),[16] die Canada Gairdner-internasionale toekenning (2016),[17] en die Japan-prys (2017).[18]

Buiten die wetenskaplike gemeenskap is sy in 2015 aangewys as een van die Time 100-invloedrykste mense (saam met Charpentier),[19] en in 2016 was sy, saam met ander CRISPR-navorsers, as 'n naaswenner van Time se "Persoon van die Jaar" gelys.[20] In 2017 was sy die hoofskrywer (saam met Samuel Sternberg) van A Crack in Creation: Gene Editing and the Unthinkable Power to Control Evolution,[11] 'n seldsame geval van die eerste persoon se weergawe van 'n groot wetenskaplike deurbraak, gerig op die algemene publiek, wat kort na die deurbraak gepubliseer is.[21]

Persoonlike lewe

[wysig | wysig bron]

As nadoktorale navorser aan die Universiteit van Colorado het Doudna vir Jamie Cate ontmoet, toe 'n gegradueerde student; hulle het saam aan 'n projek gewerk om die struktuur van die ribonukleïensuur-ensiem genoemd "Tetrahymena Groep I intron P4-P6" se katalitiese streek te kristalliseer en te bepaal. Hulle is getroud toe sy op Yale skoolgehou het, en hulle het albei fakulteitsposisies aan Universiteit van Kalifornië, Berkeley aanvaar en saam daarheen verhuis. Cate is tans 'n professor in Berkeley en werk aan geenredigering van giste om hul sellulose-fermentasie vir produksie van biobrandstof te verhoog. Doudna en Cate het 'n seun wat in 2003 gebore is wat "van rekenaars en wiskunde hou".[4]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Jennifer Doudna". ‪Google Scholar‬ (in Engels).
  2. ↑ "Jennifer Doudna – American biochemist". Encyclopædia Britannica Online (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 Wu, Katherine J.; Zimmer, Carl; Peltier, Elian (7 Oktober 2020). "Nobel Prize in Chemistry Awarded to 2 Scientists for Work on Genome Editing". The New York Times (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 "Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2020". nobelprize.org (in Engels). Nobel Foundation. 7 Oktober 2020. Besoek op 14 Desember 2020.
  5. ↑ "Curriculum Vitae (Jennifer A. Doudna)" (PDF) (in Engels). Lawrence Berkeley National Laboratory. Besoek op 14 Desember 2020.
  6. ↑ "UC Berkeley's Jennifer Doudna wins 2020 Nobel Prize in Chemistry" (in Engels). University of California, Berkeley. Besoek op 14 Desember 2020.
  7. ↑ Langelier, Julie (5 September 2018). "Jennifer Doudna Opens Laboratory at the Gladstone Institutes". Gladstone Institutes (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2018. Besoek op 14 Desember 2020.
  8. ↑ "Interview with Jennifer Doudna (2004)" (in Engels). National Academy of Sciences. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Desember 2015. Besoek op 14 Desember 2020.
  9. ↑ Marino, M. (2004). "Biography of Jennifer A. Doudna". Proceedings of the National Academy of Sciences (in Engels). 101 (49): 16987–9. Bibcode:2004PNAS..10116987M. doi:10.1073/pnas.0408147101. PMC 535403. PMID 15574498.
  10. ↑ "Scopus preview - Doudna, Jennifer A. - Author details". Scopus (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Doudna, Jennifer; Sternberg, Samuel H. (2017). A crack in creation : gene editing and the unthinkable power to control evolution (in Engels). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-544-71696-4. OCLC 953709904.
  12. ↑ Pollack, Andrew (11 Mei 2015). "Jennifer Doudna, a Pioneer Who Helped Simplify Genome Editing". The New York Times (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  13. ↑ "Alan T. Waterman Award Recipients, 1976 – present" (in Engels). National Science Foundation. Besoek op 14 Desember 2020.
  14. ↑ "Laureates: Jennifer A. Doudna". breakthroughprize.org (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  15. ↑ "2015 Genetics Prize: Jennifer Doudna" (in Engels). The Gruber Foundation. Besoek op 14 Desember 2020.
  16. ↑ "Laureates: Biopharmaceutical Science (2016)" (in Engels). Tang Prize Foundation. Besoek op 14 Desember 2020.
  17. ↑ "Jennifer Doudna" (in Engels). Canada Gairdner Foundation. Besoek op 14 Desember 2020.
  18. ↑ "Laureates of the Japan Prize: Jennifer A. Doudna, Ph.D." (in Engels). The Japan Prize Foundation. Besoek op 14 Desember 2020.
  19. ↑ "Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna". Time (in Engels). 15 April 2015. Besoek op 14 Desember 2020.
  20. ↑ "CRISPR Technology Scientists on Their Gene Editing Tool". Time (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
  21. ↑ "A Crack in Creation review – Jennifer Doudna, Crispr and a great scientific breakthrough" (in Engels). Besoek op 14 Desember 2020.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Jennifer_Doudna&oldid=2583749"