John Flamsteed

	John Flamsteed
	Portret van John Flamsteed deur Godfrey Kneller in 1702
Gebore	19 Augustus 1646; Denby, Derbyshire, Engeland
Oorlede	31 Desember 1719 (op 73); Burstow, Surrey, Engeland
Nasionaliteit	Engeland
Vakgebied	Sterrekunde
Alma mater	Jesus College, Cambridge
Bekend vir	Eerste koninklike sterrekundige
Invloed op	Joseph Crosthwait, Abraham Sharp

John Flamsteed (19 Augustus 1646 – 31 Desember 1719) was ’n Engelse sterrekundige en die eerste koninklike sterrekundige (Engels: Astronomer Royal). Hy het meer as 3 000 sterre aangeteken.^[1]

Lewe

Flamsteed is in 1646 in Denby, Derbyshire, Engeland, gebore. In ’n tyd toe hy sy studies moes staak weens siekte, het hy ’n belangstelling ontwikkel in wiskunde en sterrekunde. Op 12 September 1662 het hy sy eerste gedeeltelike sonsverduistering gesien. Hy het ook verskeie boeke gelees wat sy belangstelling in verskeie aspekte van sterrekunde geprikkel het. In Augustus 1665 het hy op 19-jarige leeftyd sy eerste sterrekunde-artikel, Mathematical Essays, geskryf oor die ontwerp, gebruik en bou van ’n sterrekundige hoekmeter.

Op 4 Maart 1675 is hy deur koning Karel II aangestel as die eerste koninklike sterrekundige. In Junie 1675 is die stigting van die koninklike Greenwich-sterrewag gelas. In Februarie 1676 het hy ’n fellow van die Royal Society geword en in Julie het hy in die sterrewag ingetrek, waar hy tot in 1684 gewoon het toe hy as priester in Burstow, Surrey, aangestel is. Hy was ’n priester en die koninklike sterrekundige tot met sy dood.

Wetenskaplike werk

Flamsteed het die sonsverduisterings van 1666 en 1668 korrek bepaal. Hy was verantwoordelik vir die eerste bekende waarneming van die planeet Uranus, hoewel hy dit vir ’n ster aangesien en as "34 Tauri" in sy katalogus aangeteken het.

As koninklike sterrekundige het Flamsteed sowat 40 jaar bestee aan die bestudering van sterre vir sy katalogus, waarin die inskrywings in Tycho Brahe se lugatlas eindelik verdriedubbel is. Hy wou nie sy werk bekend stel met ongeverifieerde data nie en daarom het hy sy onvolledige rekords in Greenwich toegesluit. In 1712 het Isaac Newton, toe president van die Royal Society, en Edmund Halley die data verkry en ’n katalogus gepubliseer. Flamsteed het 300 van die 400 gedrukte eksemplare in die hande gekry en hulle verbrand.^[2]

In 1725 is Flamsteed se eie weergawe van die Historia Coelestis Britannica ná sy dood gepubliseer. Dit het ’n katalogus ingesluit met 2 935 sterre waarvan die gegewens akkurater was as in enige vorige werk. Dit is beskou as die eerste merkwaardige bydrae van die Greenwich-sterrewag en die numeriese Flamsteed-name vir sterre wat in daaropvolgende Franse weergawe verskyn het, word vandag steeds gebruik.^[3]

Die krater Flamsteed op die maan is na hom genoem, asook die asteroïde (4987) Flamsteed en verskeie skole en kolleges in Derbyshire.

Verwysings

↑ Robert Chambers, Book of Days
↑ Sobel, Dava (1995). Longitude: The True Story of a Lone Genius Who Solved the Greatest Scientific Problem of His Time. New York: Walker & Company. ISBN 978-0-8027-1529-6.
↑ Ridpath, Ian. "Flamsteed numbers – where they really came from" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Oktober 2019. Besoek op 8 Januarie 2012.

Eksterne skakels

Aanlyn-katalogus van Flamsteed se werk en persoonlike dokumente
John Flamsteed-biografie (SEDS) Geargiveer 2 Desember 2008 op Wayback Machine
Flamsteed in die 1911-uitgawe van Encyclopaedia Britannica
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia

[1] Robert Chambers, Book of Days

[2] Sobel, Dava (1995). Longitude: The True Story of a Lone Genius Who Solved the Greatest Scientific Problem of His Time. New York: Walker & Company. ISBN 978-0-8027-1529-6.

[3] Ridpath, Ian. "Flamsteed numbers – where they really came from" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Oktober 2019. Besoek op 8 Januarie 2012.

[1]

[2]

[3]