Egiptologie

Egiptologie (van "Egipte" en die Griekse agtervoegsel -λογία, "-logia") is die studie van Antieke Egiptiese geskiedenis, taal, letterkunde, godsdiens, argitektuur en kuns. ’n Navorser op die gebied word ’n "Egiptoloog" genoem.

Die eerste verkenners was die Antieke Egiptenare self. Toetmoses IV het die Groot Sfinks laat restoureer nadat hy ’n droom gehad het waarvan hy op die Droomstele vertel het. Minder as twee eeue later het prins Chaemweset, ’n seun van Ramses II, historiese geboue, grafkelders en tempels laat restoureer, ook die Groot Piramide.^[1]

Van die eerste historiese beskrywings van Egipte is in die Grieks-Romeinse tydperk gegee deur skrywers soos Herodotus, Strabo en Diodorus Siculus, asook die priester Manetho tydens die bewind van Ptolemeus I Soter en Ptolemeus II Philadelphus in die 3de eeu v.C. Die Ptolemeërs het baie belanggestel in die werk van die Antieke Egiptenare en het baie antieke monumente, insluitende die piramides, laat restoureer.

Die Middeleeuse skrywer Abd-al-Latif het in die 13de eeu gedetailleerde verslae geskryf oor Antieke Egiptiese monumente.^[2] Ook die 15de-eeuse Egiptiese historikus al-Maqrizi het in besonderhede oor Egiptiese antieke voorwerpe geskryf.

Europese verkenning en reisverslae het in die 13de eeu begin. In die vroeë 17de eeu het die Britse antiekkenner John Greaves die piramides gemeet.^[3] Hy het die geïllustreerde Pyramidographia in 1646 gepubliseer, terwyl die Jesuïetepriester Athanasius Kircher dalk die eerste was wat opgemerk het hoe belangrik die ontsyfering van die Egiptiese hiërogliewe was.^[4]

Moderne Egiptologie het omstreeks 1822 begin met die Franse inval in Egipte deur Napoleon. Franse geleerdes het die Egiptiese flora, fauna en geskiedenis nagevors en hul bevindings tussen 1809 en 1829 gepubliseer in Description de l'Egypte. So het bronmateriaal vir die eerste keer tot die beskikking van Europeërs gekom.^[5] Van die eerste belangrike Egiptoloë was Jean-François Champollion, Thomas Young en Ippolito Rosellini. Die Duitser Karl Richard Lepsius was ’n vroeë deelnemer aan die kartering, opgrawing en optekening van verskeie terreine. Champollion het aangekondig dat hy uitgewerk het hoe om hiërogliewe te ontsyfer, hoofsaaklik danksy die Rosettasteen. Die ontsyfering van dié steen was ’n baie belangrike ontwikkeling in Egiptologie. Daardeur het die kennis oor die Antieke Egiptiese taal en skryfstelsel geweldig uitgebrei en het die begrip van die antieke beskawing vinniger gevorder.

Egiptologie het meer professioneel geraak danksy die werk van onder andere Flinders Petrie. Hy het metodes ingestel vir veldbewaring, optekening en uitgrawings. Die Brit Howard Carter se ekspedisie het Egiptologie ook grootliks bevorder. Baie geleerde amateurs wat nou in Egipte gereis het, soos Harriet Martineau en Florence Nightingale, het ook fassinerende skrywes nagelaat oor hul reise.^[6]

In die moderne tyd beheer die Opperraad vir Oudhede^[7] uitgrawings en verskaf permitte daarvoor.

• Egyptology Forum
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Egiptologie.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia