Fabian Gottlieb von Bellingshausen
Fabian Gottlieb Thaddeus von Bellingshausen Фаддей Фаддеевич Беллинсгаузен Faddei Faddejewitsj Bellinsgaoezen | |
---|---|
'n Portret van Fabian Gottlieb von Bellingshausen | |
Geboortedatum | 20 September 1778 |
Geboorteplek | Saaremaa (Ösel), Russiese Ryk (tans Estland) |
Sterfdatum | 13 Januarie 1852 (73 jaar oud) |
Sterfplek | Kronstadt, Russiese Ryk |
Lojaliteit | Russiese Ryk |
Diens/Tak | Russiese Vloot |
Jare in diens | 1795–1852 |
Rang | Vise-Admiraal |
Veldslae/oorloë | Russies-Turkse Oorlog (1828–1829) |
Toekennings | Orde van Sint George, Orde van Sint Wladimir |
Ander werk | bevelvoerder van die tweede Russiese ekspedisie wat om die aardbol seil |
Fabian Gottlieb Thaddeus von Bellingshausen (in Russies ook bekend as Фаддей Фаддеевич Беллинсгаузен; Faddei Faddejewitsj Bellinsgaoezen) (20 September 1778 – 13 Januarie 1852) was 'n vlootoffisier van die Russiese Ryk en bevelvoerder van die tweede Russiese ekspedisie om om die aardbol te seil. So het Bellingshausen een van die eerste drie mense geword wat die kontinent Antarktika sien.
Bellingshausen is gebore in 'n Balties-Duitse familie in Saaremaa (Ösel) in Estland – toe deel van die Russiese Ryk. Hy het op die ouderdom van 10 'n kadet in die Russiese Vloot geword. Nadat hy op 18 aan die Vlootakademie in Kronstadt gegradueer het, styg hy spoedig tot die rang van kaptein. As 'n bewonderaar van James Cook se reise dien hy in 1803 in die eerste Russiese vaart om die wêreld op die vaartuig Nadezjda ("Hoop") onder Krusenstern, en voltooi die sending in 1806. Sy loopbaan vorder met die bevelvoering oor verskeie skepe in die Oos- en die Swartsee.
Toe tsaar Aleksander I in 1819 'n ekspedisie na die suidelike poolgebied magtig, kies die owerhede weer vir Bellingshausen om dit te lei. Hulle verlaat Portsmouth op 5 September 1819 met twee skepe, die 600 ton-korvet Wostok en die 530 ton-steunvaartuig Mirni (met Michail Lazaref as kaptein) en steek op 26 Januarie 1820 die Antarktiese Sirkel oor (die eerste mense sedert Cook). Op 28 Januarie 1820 (nuwe styl) ontdek die ekspedisie die Antarktiese vasteland en nader die Antarktiese kus by 'n punt met koördinate 69°21′28″S 2°14′50″W / 69.35778°S 2.24722°W en neem daar ysvelde waar. Die punt lê binne 32 km van die Antarktiese vasteland. Bellingshausen se dagboek, sy verslag aan die Russiese vlootminister op 21 Julie 1821 en ander dokumente, beskikbaar in die Russiese Staatsmuseum van die Arktiese Gebied en Antarktika Geargiveer 7 Februarie 2005 op Wayback Machine in Sint Petersburg, Rusland, is sorgvuldig deur die Britse geskiedkundige A.G.E. Jones in sy 1982-studie Antarctica Observed met die skeepsjoernale van ander aanspraakmakers vergelyk. Jones maak die gevolgtrekking dat Bellingshausen inderdaad die ontdekker van die gesogte Terra Australis is — eerder as die Britse Vloot se Edward Bransfield op 30 Januarie 1820 of die Amerikaanse Nathaniel Palmer op 17 November 1820. Tydens die reis besoek Bellingshausen ook die Suidelike Shetlandeilande. Hy besoek en doop ook onder meer die Peter I-Eiland en 'n skiereiland op die Antarktiese vasteland wat hy die Alexander-kus noem, maar meer onlangs tot Alexander-eiland herdoop is.
Nadat hy sonder veel toejuiging op 4 Augustus 1821 na Kronstadt teruggekeer het, hou Bellingshausen aan om die tsaar te dien. Hy veg in die Russies-Turkse Oorlog van 1828–1829 en kry die rang van admiraal. Hy word in 1839 militêre goewerneur van Kronstadt en sterf in 1852 daar.
Vernoemings
[wysig | wysig bron]- Bellingshausen-eiland in die Suid-Atlantiese Oseaan
- Bellingshausensee in die Suidelike Oseaan
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Fabian Gottlieb von Bellingshausen.
- 70South – inligting oor Fabian von Bellingshausen Geargiveer 29 Julie 2005 op Wayback Machine
- Двукратные изыскания в Южном Ледовитом океане и плавание вокруг света... Bellingshausen se boek in Russies met detail oor die Antarktiese ekspedisie onder sy leiding
- Biografie (in Russies) Geargiveer 18 Januarie 2012 op Wayback Machine
- 'n Kaart van sy Antarktiese ekspedisie (in Russies), let wel alle datums is volgens die ou styl (Juliaanse kalendar)