Dooiersak

Die dooiersak is 'n membraanagtige sak wat aan 'n embrio verbind is, en wat gevorm word deur die selle van die hipoblast aangrensend aan die embrioniese skyf. Die dooiersak het 'n belangrike rol in die vroeë embrioniese bloedverskaffing, en word grotendeels in die ontwikkelende ingewande geïnkorporeer tydens die vierde week van ontwikkeling.^[1]

Die dooiersak is die eerste element wat in die swangerskapsak gesien kan word, gewoonlik op 3 dae swangerskap.

Die dooiersak is geleë op die ventrale kant van die embrio; dit is deur ekstra-embrioniese endoderm uitgevoer, waarbuite 'n laag van ekstra-embrioniese mesenkiem, voorkom, wat vanuit die mesoderm ontwikkel.

Bloed word aan die wand van die dooiersak deur die primitiewe aorta gelei, en nadat dit deur 'n kapillêre pleksus met 'n growwe netwerk van bloedvate sirkuleer, keer dit deur die vitelline are terug na die buisvormige hart van die embrio. Hierdie vloei is die vitelline sirkulasie, wat voedingstowwe uit die dooiersak aan die embrio oordra.

Aan die einde van die vierde week bestaan die dooiersak slegs nog uit 'n klein peer-vormige opening (bekend as die naelstring vesikel), wat uitmond in die spysverteringsbuis deur 'n lang, smal buis, die vitelline buis.

• 
  Diagram toon vroegste waargenome stadium van die menslike eiersel.
  1 – Amniotiese holte
  2 – Dooiersak
  3 – Chorion
• 
  Diagram illustreer die vroeë vorming van die allantois en differensiasie van die liggaam-steel.
  1 Amniotiese holte
  2 Liggaam-steel
  3 Allantois
  4 Dooiersak
  5 Chorion
• 
  Diagram wat later stadium van allantois se ontwikkeling aanton, met die begin van die vernouing van die dooiersak.
  1 Hart
  2 Amniotiese holte
  3 Embrio
  4 Liggaam-steel
  5 Plasentale villi
  6 Allantois
  7 Dooiersak
  8 Chorion
• 
  Diagram illustreer 'n later stadium in die ontwikkeling van die naelstring.
  1 Plasentale villi
  2 Dooiersak
  3 Naelstring
  4 Allantois
  5 Hart
  6 Spysverteringsbuis
  7 Embrio
  8 Amniotiese holte

Die dooiersak kan in die nageboorte waargeneem word as 'n klein, effens ovaalvormige liggaam met deursnee tussen 1 en 5 mm; dit is geleë tussen die amnion en die chorion en kan op of naby die plasenta lê.

Normaalweg word die buis volledig tydens die sewende week vernietig, maar in ongeveer twee persent van gevalle duur die proksimale gedeelte voort as 'n diverticulum van die dunderm, Meckel se diverticulum, sowat 60 cm proksimaal tot die ileosekale klep, en mag ook word deur 'n veselagtige koord aan die abdominale wand by die umbilicus geheg wees.

Soms word 'n vernouing van die lumen van die dunderm waargeneem word aan die teenoorgestelde kant van die aanhegtingspunt van die buis.

Die dooiersak begin tydens die tweede week van embrioniese ontwikkeling te vorm, teen dieselfde tyd as wat die amnionsak vorm. Die hipoblast begin om sywaarts uit te groei en neer te daal. Terselftertyd begin Heuser se membraan, geleë op die teenoorgestelde pool van die ontwikkelende vesikel, sy opwaartse verspreiding en sluit by die hipoblast aan.

• Primêre dooiersak: dit is die vesikel wat in die tweede week ontwikkel. Sy onderkant word deur Heuser se membraan verteenwoordig, en die bokant deur die hipoblast. Dit staan ook bekend as die eksoselomiese holte.
• Sekondêre dooiersak: hierdie struktuur word gevorm wanneer die ekstra-embrioniese mesoderm skei om die ekstra-embrioniese seloom te vorm; selle van die mesoderm knyp 'n gebied van die dooiersak af, en wat oorbly is die sekondêre dooiersak.
• Die finale dooiersak: tydens die vierde week van ontwikkeling, tydens organogenese, word 'n gedeelte van die dooiersak deur endoderm omring en opgeneem in die embrio om die ingewande te vorm. Die oorblywende deel van die dooiersak is die finale dooiersak.

• 
  Oppervlakaansig van die embrio van Hylobates concolor.
• 
  Die menslike embrio — lengte, 2 mm Dorsale aansig, met die amnion oopgevlek. ×30 vergroting.
• 
  Dorsum van die menslike embrio, 2.11 mm in lengte.
• 
  Deursnee deur middel van die embrio.
• 
  Fetus van ongeveer agt weke, ingesluit in die amnion.
• 
  Model van die menslike embrio, 1.3 mm lank.
• 
  Deursnee deur eiersel ingebed in die baarmoeder se voering
• 
  Die menslike embrio, ongeveer vyftien dae oud. Brein en hart, vanuit die regterkant gesien. Spysverteringsbuis en dooiersak in mediaan-deursnit.