Belse opstand

De Belse opstand of Belse Revolutie was een gebeurtenis in het behun van de 19e eêuw. De noordeleke en zuujeleke Nederlan'n wiere in 1815 saemen gevoegd op het Congres van Wenen. De verschillen tussen 't noor'n en 't zuujen waere groôt en 't zuujen voelende z'n eigen achtergesteld. In 1825 leek de nieuwe staet echter geaccepteerd, mae vanof 1818 ging 't weer mis. D'r wiere aollerlei petities nae D'n Aegt 'ezonde. In 1830 sloog de vlamme in de panne. De opera La Muette de Portici in de Koninklijke Muntschouwburg van Brussel ontaerdt op 25 auhustus van dat jaer in rellen en vurmt de anleiding van de Belse Revolutie tegen koning Wullem I. In 1831 toog Wullem I nae 't zuujen om de orde te 'erstellen. Dat lukkende aerdig, mae de groôte Europese lan'n steunende um nie. Maestricht bleef in Nederlandse 'anden, dankzij ut in de stad anwezige garnizoen. Zoô bleef de stad toet an 1839 Ollans, mae de rest van Nederlands Limburg was in Belhische 'anden, de bevolkieng had zich immers achter de opstand 'eschaerd. Maestricht was een geisoleerde 'Ollandse stad in Bels hebied. Pas in 1839 wier de Belse onafankelijkeid deu Olland erkend. Koning Willem I ongerteêkent het Verdrag van Londen en erkent deermee het Koninkriek België. Nederlands Limburg komt bie Nederland. Luxemburg wor 'esplitst in een Bels en een zelfstandig deel, weer koning Willem I in personele unie Groôthertog wor.

• 25 auhustus - De opera La Muette de Portici in de Koninklijke Muntschouwburg van Brussel ontaerdt in rellen en vurmt de anleiding van de Belse Revolutie tegen koning Wullem I.
• 26 auhustus - Een burherwacht onger leiding van Emmanuel van der Linden d'Hooghvorst 'erstelt de orde int rumoerige Brussel.
• 30 auhustus - Een 6000 man stêrke troepenmacht onger commando van de prins van Oranje en prins Frederik trekt z'n eige bie Vilvoorde saeme.
• 4 oktober - Het Verloôpig Bewind roôpt de Belse onafankelijkeid uut.
• 9 oktober - Opstandelingen bezetten de Domaniale miene bie Kerkraede.
• 28 oktober - Publicaotie van een ontwerp-grondwet voo een onafankelijk België.
• 28 oktober - Generaal Daine vertrekt mee het Maesleger uut Maestricht.
• 20 december - Op een conferentie van de groôte lan'n in Londen wor 't recht op Belae onafankelijkeid erkend.

• 5 feberwari - Jan van Speijk laet z'n eihen kanonneerboôt vol munitie exploderen in de haevene van Antwerpen om te voorkommene dat het in han'n zou vallen van de Belgen.
• 2 auhustus - Behun van de Tiendaegse Veldtochte.
• 8 auhustus - De Prins van Oranje verslit het Belse Maesleher in de Slag bie Hasselt.

• 19 april - Koning Willem I ongerteêkent het Verdrag van Londen en erkent deermee het Koninkriek België. Nederlands Limburg komt bie Nederland. Luxemburg wor 'esplitst in een Bels en een zelfstandig deel, weer koning Willem I in personele unie Groôthertog wor.

• Recueil des pièces diplomatiques aux affaires de la Hollande et de la Belgique en 1830 et 1831, Den Haag, 1831-1833
• Papers relative to the Affairs of Belgium, Londen, 1833
• Recueil des rapports et autres pièces diplomatiques imprimés par ordre du Congrès National et de la Chambre des Représentants (1831-1883), Brussel
• Louis DE POTTER, De Belgische omwenteling, 1828-1839, Dordrecht, 1840.
• Louis DE POTTER, Révolution belge 1828 à 1839 : souvenirs personnels, avec des pièces à l’appui, Brussel, 1840.
• E. HUYTTENS, Discussions du Congrès National de Belgique, 1830-1831, Brussel, 1844-1845
• Th. JUSTE, Le Congrès National, Brussel, 1880
• W. J. KNOOP, Herinneringen aan de Belgische omwenteling van 1830, ’s Gravenhage, 1886.
• W. P. SAUTYN KLUIT, Dagbladvervolgingen in België, 1815-1830, Amsterdam, 1891
• Charles TERLINDEN, Guillaume Ier, roi des Pays-Bas et l'Eglise Catholique en Belgique, Brussel, 1906.
• H. VAN KALKEN, Histoire du royaume des Pays-Bas et de la révolution de 1830, Brussel, 1910
• C. BUFFIN, Mémoires et documents inédits sur la Révolution belge et la Compagne des Dix Jours (1830-1851), Commission royale d'histoire, Brussel, 1912
• Emile BANNING, Les traités de 1815 et la Belgique, Brussel/Parijs, 1919
• Louis DE LICHTERVELDE, Le Congrès National de 1830. Etudes et portraits, Brussel, 1922
• Louis DE LICHTERVELDE, Les premiers jours du règne de Léopold Ier, in: Revue générale, 1927
• P. HARSIN, Essai sur l'opinion publique en Belgique de 1815 à 1830, Charleroi, 1930
• Fl. DE LANNOY, Histoire diplomatique de l'indépendance belge, Brussel, 1930
• R. STEINMETZ, Englands Anteil an der Trennung der Niederlände 1830, Den Haag, 1930
• Gerard KNUVELDER, Het rampjaar 1830, Hilversum, 1930.
• F. MARNEFFE, Le pétitionnement belge pour le redressement des griefs (1828-1830), in: Revue Belge de Philologie et d'Histoire, 1933
• R. DEMOULIN, Les Journées de septembre 1830 à Bruxelles et en province, Luik, 1934
• R. DEMOULIN, Documents relatifs à la Révolution belge de 1830, in: Bulletin de la Commission royale d'histoire, 1935
• C. GERRETSON, Muiterij en Scheuring, Antwerpen, 1936
• H. T. COLENBRANDER, De Belgische Omwenteling, Den Haag, 1936
• R. DEMOULIN, Guillaume Ier et la transformation économique des provinces belges, 1815-1830, Luik, 1938
• Albert DE JONGHE, De taalpolitiek van koning Willem I in de Nederlanden (1814-1830), Brussel, 1943
• J. WILLEQUET, 1830, Naissance de l'Etat belge, Parijs, 1945
• P. OUD, Het constitutioneel recht van het Koninkrijk der Nederlanden (1814-1830), Zwolle, 1947-1948
• Carlo BRONNE, L'Amalgame. La Belgique de 1814 à 1830, Brussel, 1948
• A. SIMON, L'Eglise catholique et les débats de la Belgique indépendante, Wetteren, 1949
• Arnold SMITS, 1830. Scheuring in de Nederlanden, Brugge, 1950 (2 delen) en Heule, 1983 (4 delen)
• R. AUBERT, L'attitude des catholiques belges lors de l'élaboration de la Constitution, in: Collectanea Mechliniensia, 1950
• Jean STENGERS, Sentiment national, sentiment orangiste et sentiment français à l'aube de notre indépendance, in: Revue belge de Philologie et d'Histoire, 1950-1951.
• Lode WILS, Vlaams en Hollands in het Verenigd Koninkrijk, Antwerpen, 1956.
• J. A. BENTLEY, Belgium and Poland in international relations, 1830-1831, Den Haag, 1960
• W. VAN DEN STEENE, De Belgische Grondwetscommissie (oktober-november 1830). Tekst van haar notulen en ontstaan van de Belgische Grondwet, Brussel, 1963
• Theo LUYCKX, Politieke geschiedenis van België van 1789 tot heden, Brussel/Amsterdam, 1964
• A. J. VERMEERSCH, Vereniging en Revolutie. De Nederlanden 1814-1830, Bussum, 1970.
• M. BOLOGNE, De proletarische opstand van 1830 in België, Leuven, 1979.
• Jerzy LUKASZEWSKI Les révolutions belge et polonaise 1830-1831, Brugge, 1980
• J. P. NATER, De tiendaagse veldtocht: de Belgische opstand 1830/1831, Haarlem, 1980.
• Lode WILS, De Groot – Nederlandse geschiedschrijving, Leuven, 1984.
• J. S. FISHMAN, Diplomacy and revolution: the London conference of 1830 and the Belgian revolt, Amsterdam, 1988.
• Els WITTE, Politieke geschiedenis van België van 1830 tot heden, Antwerpen, 1990.
• Lode WILS, Vlaanderen, België, Groot-Nederland : mythe en geschiedenis, Leuven, 1994.
• Xavier MABILLE, Histoire politique de la Belgique, Crisp, Brussel, 1997
• Lode WILS, De Belgische Revolutie en de natievorming, in: Wetenschappelijke tijdingen, 2001.
• E. PEETERS, Het labyrint van het verleden. Natie, vrijheid en geweld in de Belgische geschiedschrijving 1787-1850, Leuven, 2003.
• J. JANSSENS, De helden van 1830: Feiten & mythes, Antwerpen, 2005.
• R. VAN OPBROECKE, België: de geboorte van een staat, Roeselare, 2005.
• F. JUDO, & S. VAN DE PERRE, (red.), De prijs van de scheiding : het uiteenvallen van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1830-1839), Kapellen, 2006
• Rietbergen, P.J.A.N.; Verschaffel, T. (2006): De erfenis van 1830, Acco, Leuven.
• Gita DENECKERE, Leopold I, de eerste koning van Europa, Antwerpen, 2012.