Noun
rada f
- advice; tip
- thought; decision
- (attested in Lesser Poland) advising; deliberation
1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 35, 2:Gdyby radzczą albo gyny myesczanyn, czo by gy przyszwano w rada tagemną (ad consilium vocatus), a tha radą wszyawylby (si... consilium... revelaret)- [Gdyby radźca albo jiny mieszczanin, co by ji przyzwano w radę tajemną (ad consilium vocatus), a tę radę wzjawiłby (si... consilium... revelaret)]
Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 176a:Fszythczy szemane szøcz szø onj byly do gednego mastha sgachaly [y] y szøcz ony na tho radø byly mely, kakocz bichø ony s tim tho vczinicz bily mely- [Wszytcy ziemianie sąć się oni byli do jednego miasta sjachali i sąć oni na to radę byli mieli, kakoć bychą oni z tym to uczynić byli mieli]
1908 [c. 1500], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume V, page 18:Jesu, raczy myą wyszluchacz, a dar rady dobrey my dacz- [Jesu, raczy mię wysłuchać, a dar rady dobrej mi dać]
- (attested in Lesser Poland, Masovia) council, board
1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 35, 4:Stare radzcze... owynyly przed prawem gednego czlowyeka... a (pro o) gedna rzecz, ktorąsz przed pelna rada wysznal (coram pleno consilio fassus est)- [Stare radźce... owinili przed prawem jednego człowieka... o jednę rzecz, ktorąż przed pełną radą wyznał (coram pleno consilio fassus est)]
1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 43, 4:Tako to ma bycz gysczono, yako szyedzaczą radą wysznala- [Tako to ma być jiszczono, jako siedząca rada wyznała]
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 17:Rada zlich (concilium malignantium) osadla iest me- [Rada złych (concilium malignantium) osiadła jest mie]
1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 3:Mi thake thesz boze gymyą wzywawszi a radą mandrich k sobye zezwafszi (consilio sapientium communicato nobiscum)..., vfalami- [My takie też boże jimię wzywawszy a radę mądrych k sobie zezwawszy (consilio sapientium communicato nobiscum)..., ufalamy]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 115:Potem czeszarz s rada senaczka (tandem de consilio senatus) krolyewstvo zydowskye rozdzyelyl na troye- [Potem cesarz s radą senacką (tandem de consilio senatus) krolewstwo żydowskie rozdzielił na troje]
1911 [End of the fifteenth century], Ludwik Bernacki, editor, Karta z "Rozmyślania o życiu Pana Jezusa", page 472:Wczora wyrzekl ku zydow[skiej] radzye- [Wczora wyrzekł ku żydow[skiej] radzie]
References
Bańkowski, Andrzej (2000) “rada”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Boryś, Wiesław (2005) “rada”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rada, reda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN