Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Attisch (dialect)

dialect Van Wikipedia, de vrije encyclopedie

Attisch (dialect)

Het Attisch is een Oudgrieks dialect. Het vindt zijn oorsprong op het Griekse schiereiland Attica, met daarop de stad Athene. Omdat Athene in de klassieke oudheid het belangrijkste economische en culturele centrum van de Griekse wereld was, verspreidde het lokale Ionisch-Attische dialect (de taal van Sokrates, Xenophon, Sophocles, Plato, Thucydides en Demosthenes) zich buiten zijn oorspronkelijke grenzen en groeide het uit tot een soort algemene omgangstaal in de Griekssprekende gebieden. Dit is de reden dat in onze scholen hoofdzakelijk de Attische grammatica wordt onderwezen. Het is niet verwonderlijk dat de eerste Griekse eenheidstaal, het Koinè-Grieks, is ontstaan uit dit dialect.

Thumb
Verbreiding van de Oudgriekse dialecten. Attisch in het magenta.

Alfabet

Meer informatie Grieks alfabet, Verouderde letters ...
Grieks alfabet
Ααalfa Ννnu
Ββbèta Ξξxi
Γγgamma Οοomikron
Δδdelta Ππpi
Εεepsilon Ρρrho
Ζζzèta Σσςsigma
Ηηèta Ττtau
Θθthèta Υυypsilon
Ιιjota Φφphi
Κκkappa Χχchi
Λλlambda Ψψpsi
Μμmu Ωωomega
Verouderde letters
Ϝϝdigamma Ϸϸsho
Ϛϛstigma Ϙϙqoppa
Ͱͱheta Ϡϡsampi
Ϻϻsan
Sluiten
Zie Grieks alfabet voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De kleine letters: α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ ο π ρ σ/ς* τ υ φ χ ψ ω
De hoofdletters: Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

* = de kleine sigma heeft twee vormen:

  • σ voor op het begin of in het midden van een woord.
  • ς voor op het einde van een woord.

Grammatica

Samenvatten
Perspectief

Substantieven

De substantieven kunnen een lidwoord, dat niet in het Latijn voorkomt, hebben.

Het Grieks heeft 5 naamvallen:

  • Nominativus (nom), gebruikt bij onderwerpen
  • Accusativus (acc), gebruikt bij lijdende voorwerpen
  • Genitivus (gen), gebruikt bij aanduidingen van bezit of als aanvulling
  • Dativus (dat), gebruikt als aan/voor bij personen of met/door bij objecten, of als aanvulling
  • Vocativus (voc), gebruikt als iemand iets zegt

Er zijn drie genera:

  • Mannelijk
  • Vouwelijk
  • Onzijdig

Als laatst waren er oorspronkelijk drie getallen, maar de dualis werd gedurende de jaren minder vaak gebruikt:

  • Singularis: één zaak
  • Dualis: twee zaken
  • Pluralis: meer dan één zaak

Eerste klasse

De modellen van de eerste klasse zijn:

  • ὁ δοῦλος (ho doûlos): de slaaf
  • ἡ τιμή (hē timè): de eer, het eerbewijs
  • το δῶρον (to dooron): het geschenk
Meer informatie enk, mv ...
enkmv
mvronzmvronz
nomὁ δοῦλοςἡ τιμήτὸ δῶρον οἱ δοῦλοιαἱ τιμαίτὰ δῶρα
accτὸν δοῦλοντὴν τιμήντὸ δῶρον τοὺς δούλουςτὰς τιμάςτὰ δῶρα
genτοῦ δούλουτῆς τιμῆςτοῦ δώρου τῶν δούλωντῶν τιμῶντῶν δώρων
datτῷ δούλῳτῇ τιμῇτῷ δώρῳ τοῖς δούλοιςταῖς τιμαῖςτοῖς δώροις
vocὦ δοῦλεὦ τιμήὦ δῶρον ὦ δοῦλοιὦ τιμαίὦ δῶρα
Sluiten

Tweede klasse

De modellen van de tweede klasse zijn:

  • ὁ ῥήτωρ (ho rètoor): de redenaar
  • τὸ σῶμα (to sοôma): het lichaam
Meer informatie enk, mv ...
enkmv
m + vronzm + vronz
nomὁ ῤήτωρτὸ σῶμα οἰ ῤήτορ-εςτὰ σώματ-α
accτὸν ῤήτορ-ατὸ σῶμα τοὺς ῤήτορ-αςτὰ σώματ-α
genτοῦ ῤήτορ-οςτοῦ σώματ-ος τῶν ῤητόρ-ωντῶν σωμάτ-ων
datτῷ ῤήτορ-ιτῷ σώματ-ι τοῖς ῤήτορ-σι(ν)τοῖς σώμα-σι(ν)
Sluiten

werkwoorden

Bij de werkwoorden zitten de personen (ik, jij, hij, wij, ... ) in de vorm zoals in het Latijn. Er is net als in het Nederlands een actief en een passief, maar er is ook een in het Nederlands niet bestaand medium. Het medium kan op verschillende manieren vertaald worden, namelijk als een actief werkwoord, als een wederkerend werkwoord en als een passief werkwoord.

Meer informatie INFINITIVUS, activum ...
INFINITIVUSactivumvertalingmediumvertaling
λύεινlosmakenλύ-εσθαιworden losgemaakt
Sluiten
Meer informatie INDICATIVUS, activum ...
INDICATIVUSactivumvertalingmediumvertaling
enkelvoudλύ-ωik maak losλύ-ομαιik word losgemaakt/ ik maak mezelf los
λύ-ειςjij maakt losλύ-ειjij wordt losgemaakt/jij maakt jezelf los
λύ-ειhij, zij maakt losλύ-εταιhij, zij wordt losgemaakt/hij, zij maakt zichzelf los
meervoudλύ-ομενwij maken losλυ-όμεθαwij worden losgemaakt/wij maken onszelf los
λύ-ετεjullie maken losλύ-εσθεjullie worden losgemaakt/jullie maken jezelf los
λύ-ουσι(v)zij maken losλύ-оvταιzij worden losgemaakt/zij maken zichzelf los
Sluiten
Meer informatie IMPERATIVUS, activum ...
IMPERATIVUSactivumvertalingmediumvertaling
enkelvoudλύ-εmaak losλύ-ουword los gemaakt!/maak jezelf los!
meervoudλύ-ετεmaak losλύ-εσθεword los gemaakt!/maak jezelf los!
Sluiten

Bij de 3e persoon meervoud wordt de 'ν' aan het eind van het werkwoord gezet zodra:

  • Het het laatste woord in de zin is.
  • Het volgende woord in de zin met een klinker (α,ε, η, ι, ο, υ, ω) begint.

Men noemt dit een welluidendheidsnu.

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Cursus Attisch.

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.