Gluck Info
Gluck Info
Gluck Info
Meer informatie
Algemene informatie
Land Duitsland
Werk
Genre(s) Klassiek
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
Portaal Muziek
Christoph Willibald Ritter von Gluck (Erasbach bij Berching, 2 juli 1714 - Wenen, 15 november 1787)
was een Duits operacomponist.
In het Heimatmuseum in het Beierse Berching is een deel van de collectie gewijd aan zijn werk en
leven.
Inhoud
[verbergen]
1Levensloop
3Composities
3.1Muziektheater
3.1.1Hervormingsopera's
3.1.2Overige opera's
4Bibliografie
5Externe link
Levensloop[bewerken]
Gluck was de oudste zoon van een houtvester (een soort bosbeheerder) in dienst van
de Beierse keurvorst. In 1717 vestigde het gezin zich in Bohemen. Zijn vader was in dienst bij
prins Lobkowicz. Over zijn muzikale opleiding is niet veel bekend, vanaf 1726 was hij koorknaap
in Komotau. In 1732 ging Gluck naar Praag, waar hij aanvankelijk als organist aan de kost kwam.
Als violist trad hij vervolgens in dienst van verschillende adellijke heren, eerst in Praag en daarna in
Wenen.
Pas op zijn 23ste begon hij serieus met componeren. Via prins Melzi maakte hij kennis met Giovanni
Battista Sammartini en richtte zich op de Italiaanse opera. In 1741 kwam zijn eerste opera
in Milaan op de planken: Artaserse, op een libretto van Pietro Metastasio. Het werk was succesvol en
er volgden opdrachten uit verschillende steden in Italië.
In 1745 maakte hij als begeleider van prins Lobkowicz een reis naar Parijs, waar
hij Rameau ontmoette, en naar Londen, waar hij kennis maakte met Händel. Händel vond dat Gluck
minder van contrapunt had begrepen dan zijn kok. Uiteindelijk kwam het toch nog goed en gaven ze
samen een uitvoering.[1] In de daaropvolgende jaren volgden reizen door Duitsland in het
operagezelschap van Pietro Mingotti, dat lange tijd in Hamburg verbleef.
In 1749 dong hij vergeefs naar de hand van Marianna Pergin, de dochter van een rijke Weense
bankier. Toen de vader in het volgende jaar stierf, kon het huwelijk alsnog doorgaan. Het leverde
Gluck een aanzienlijk fortuin op, en hij vestigde zich definitief in Wenen. Hij werd hofdirigent en
schreef een aantal gelegenheidsopera's, vanaf 1755 vooral Franse opéra-comiques, die toen in
Wenen in de mode kwamen. Paus Benedictus XIV sloeg hem tot ridder en vanaf 1756 heette hij Von
Gluck.
Onder invloed van de ideeën van de Italiaanse tekstdichter Raniero de' Calzabigi, die in Parma groot
succes had als librettist van een opera door Tommaso Traetta, kwam in 1761 in Wenen aan, schreef
met Gluck zijn legendarische Orfeo ed Euridice (1762), een dramma per musica. Hierin brak hij met
de heersende operaconventies en luidde daarmee een nieuwe fase in de operageschiedenis in. Aan
het verhaal dat in de barokopera ondergeschikt was, werd meer aandacht besteed. Hij greep terug
op de Griekse tragedie, Racine en de tragédie-Lyrique.
In de volgende jaren keerde Gluck terug tot zijn vroegere stijl, en pas met Alceste uit 1767 kwam de
tweede hervormingsopera tot stand, wederom op tekst van Calzabigi. De hervormingen werden in
deze opera zelfs consequenter doorgevoerd dan in Orfeo en uitgebreid toegelicht in een voorwoord,
een belangrijk manifest uit de muziekgeschiedenis. Alceste werd een groot succes.
Minder succesvol was Paride ed Elena uit 1770. Een attaché aan de Franse ambassade, François
Leblanc du Roullet, vestigde zijn aandacht op de Franse operatraditie en bezorgde hem in 1772 een
Frans libretto, Iphigénie en Aulide. De opera die Gluck schreef werd door de Parijse Opéra in 1774
opgevoerd, gevolgd door een sterk omgewerkte Franse versie van de Orfeo onder de naam Orphée
et Eurydice.
Deze opera's deden veel stof opwaaien, en toen zich in 1776 een tegenstander aanbood, namelijk de
Italiaan Niccolò Piccinni, ontbrandde een hevige richtingenstrijd tussen de
hervormingsgezinde Gluckisten en de Piccinnisten, aanhangers van de Italiaanse traditie.
Gluck bleef tussen Wenen en Parijs heen en weer pendelen. In Parijs kwamen de Franse versie
van Alceste en de nieuwe opera's Armide, Iphigénie en Tauride en Echo et Narcisse tot
opvoering. Iphigénie en Tauride was Glucks grootste triomf, maar Echo et Narcisse was een
mislukking, en verbitterd verliet Gluck Parijs. Hij raakte gedeeltelijk verlamd en in de laatste jaren van
zijn leven componeerde hij niet meer.
Gluck is bekend als hervormer van het operagenre. Met zijn Orfeo ed Euridice ontketende hij haast
een revolutie in de operawereld. Zijn invloed was het grootst in Parijs, en duurde tot Hector Berlioz.
Berlioz was een groot bewonderaar van Gluck, en diens opera Les Troyens is zonder Gluck
ondenkbaar.
Composities[bewerken]
Muziektheater[bewerken]
Hervormingsopera's[bewerken]
Voltooid i
titel aktes première libretto
n
5 oktober
Orfeo ed 1762, Wenen, Burgtheater
Ranieri de' Calzabigi;
Euridice; ;
1762/177 drie bedrijve Franse versie: bewerkt
Franse Sterk bewerkte Franse
4 n door Pierre-Louis
versie: Orphée versie:
Moline
et Euridice 2 augustus 1774, Parijs,
Académie Royale
Iphigénie en
Aulide
François Gand-Leblanc
(opgedragen
drie 19 april 1774, Parijs, du Roullet naar Jean
1774 aan
bedrijven Académie Royale Racine (naar Euripides
koning Lodewij
)
k XVI van
Frankrijk)
Overige opera's[bewerken]
Voltooid i
titel aktes première libretto
n
Demofoonte
(opgedragen aan:
Otto Ferdinand 3 6 januari 1743, Milaan,
1742 Pietro Metastasio
Graf von bedrijven Regio Ducal Teatro
Abensberg und
Traun)
Carlo
Goldoni naar Francesc
3 26 september o Silvani
1743 Il Tigrane
bedrijven 1743, Cremona "La Virtù trionfante
dell'amore, e
dell'odio"
La Sofonisba
Francesco Silvani
(opgedragen aan:
3 18 januari 1744, Milaan, (Recitatieven) en
1743 Vorst Georg
bedrijven Regio Ducal Teatro Pietro Metastasio
Christian von
(Aria's)
Lobkowitz)
La finta
schiava voltooid 13 mei 1744, Venetië,
1744 Francesco Silvani
door Giacomo Teatro San Angelo
Maccari
21 november 1744,
3
1744 Ipermestra Venetië, Teatro San Pietro Metastasio
bedrijven
Giovanni Grisostomo
Pietro Metastasio
3 26 december 1744, Turijn,
1744 Poro "Alessandro
bedrijven Teatro Regio
nell'Indie"
Ippolito
(opgedragen aan:
1744- 3 31 januari 1745, Milaan,
Vorst Georg Gioseffo Gorino Corio
1745 bedrijven Regio Ducal Teatro
Christian von
Lobkowitz)
Francesco Vanneschi
3 4 maart 1746, Londen,
1746 Artamene naar Bartolomeo
bedrijven King's Theatre
Vitturi
29 juni
Le nozze d'Ercole e 2
1747 1747, Pillnitz bij Dresden, sl
d'Ebe bedrijven
ot Pillnitz
3
1752 Issipile 1752, Praag Pietro Metastasio
bedrijven
24 september 1754,
1754 Le cinesi 1 akte Pietro Metastasio
Schlosshof bij Wenen
Les amours
1755 1755
champêtres
Le Chinois poli en
1756 1756
France
Le déguisement
1756 1756
pastoral
Louis
8 januari 1758, Wenen,
1757 La fausse esclave 1 akte Anseaume en Pierre
Burgtheater
de Marcouville
Charles-Simon Favart,
naar
voorjaar 1759, Wenen, Barthélemy-
La Cythère 2
1759 Burgtheater; Christophe Fagan «Le
assiégée bedrijven
nieuwe versie 1775 pouvoir de l'Amour»
ou «Le siège de
Cythère»
Michel Jean
Sedaine, Pierre
Le diable à quatre,
3 Baurans
1759 ou La double 28 mei 1759, Laxenburg
bedrijven naar Charles
métamorphose
Coffey "The Devil to
Pay"
Pierre Louis
Moline naar een
L'arbre enchanté, 3 oktober 1759, Wenen, Frans vaudeville van
1759 1 akte
ou Le tuteur dupé Schloss Schönbrunn Jean-Joseph Vadé,
«Le poirier», dat op
Lafontaines
«La gageure des trois
commères» baseerde
Louis Anseaume
en Jean-Baptiste
2 eind 1760, Wenen, Lourdet de Santerre
1760 L'ivrogne corrigé
bedrijven Burgtheater naar een idee van de
sprookjesdichter La
Fontaine
naar Pierre-René
1761 Le cadi dupé 1 akte 8 december 1761, Wenen,
Lemonnier
Marco
Il Telemaco, ossia 30 januari 1765, Wenen,
1765 2 aktes Coltellini naar Carlo
L'isola di Circe Burgtheater
Sigismondo Capece
Raniero Simone
5 30 november 1770, Wenen,
1770 Paride ed Elena Francesco Maria de'
bedrijven Burgtheater
Calzabigi
1e versie: 24 september
Louis Théodore Baron
1779, Parijs, Académie
3 de
1779 Écho et Narcisse Royale;
bedrijven Tschudi naar Ovidius'
2e versie: 8 augustus 1780,
"Metamorphosen"
Parijs, Académie Royale
Bibliografie[bewerken]
A.R. Thoeming: Die Amazone im gelben Zimmer : Gerd Albrecht und Peter Mussbach bringen Glucks
Armide an der Hamburgischen Staatsoper heraus, Oper und Konzert 34:7-8 N1 1996
S. Schuetz: Selig die Musik, die Schatten erweicht, Orchester, Das 44:55 N10 1996
G. Rohde: Nach Paris der Oper wegen : Jenufa im Théâtre du Châtelet, Glucks Titus im Théâtre des
Champs-Élysées, Norma in der Opéra Bastille, Carmen in der Opera Comique, in: Opernwelt N8:7-9
Aug 1996
G. Rohde: Beziehungskiste und ewige Liebe : Zweimal Gluck : Armide in Hamburg, Alceste in
Strassburg, Opernwelt N4:12-15 Apr 1996
Lutz Lesle: Vom Liebesblitz versengt : Armide von Christoph Willibald Gluck in der Hamburgischen
Staatsoper, Orchester, Das 44:34-5 N6 1996
Max Loppert: Magnificent conception, imperfect achievement, Opera (England) 47:379-87 Apr 1996
Dezso Legany: A nyitany fejlodese Gluck ota, Magyar Zene 36:76 N1 1996
Nice Trois Gluck pour faire un monde, Diapason (France) N425:10 Apr 1996
J. Sunier: Classical recordings Rebel : Les Elemens - Telemann : Sonata in E Minor for Septet - Gluck :
Alessandro (Musica Antiqua Koln, Reinhard Goebel) (Archiv CD), Audio 80:74 May 1996
Patricia Howard: Gluck the family man : an unpublished letter, Music & Letters 77:92-6 N1 1996
Patricia Howard: Christoph Willibald Gluck: a guide to research, 2nd edition, Routledge, 2003. 148
p., ISBN 978-0-415-94072-6
J. James: Classical music Gluck : Orphee et Eurydice (Dawn Upshaw, Jennifer Larmore, Alison Hagley;
Orchestra and Chorus of San Francisco Opera, Donald Runnicles, conductor) (Teldec, 2 CDs), Stereo
Review 61:120 Dec 1996
Externe link[bewerken]
Bladmuziek van Christoph Willibald Gluck op de website van het International Music Score Library
Project
Omhoog↑ Gluck of Lobkowicz kwam in het bezit van de originele Messiah, die later door Mozart gebruikt zou worde
Zie de categorie Christoph Willibald Gluck van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp
Categorieën:
18e-eeuws componist
Duits componist
Duits muziekpedagoog
Klassiek componist
Duits operacomponist
Navigatiemenu
Niet aangemeld
Overleg
Bijdragen
Registreren
Aanmelden
Artikel
Overleg
Lezen
Bewerken
Geschiedenis
Zoeken
Top of Form
Bottom of Form
Hoofdpagina
Vandaag
Etalage
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
Snelcursus
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Verwante wijzigingen
Bestand uploaden
Speciale pagina's
Permanente koppeling
Paginagegevens
Wikidata-item
Afdrukken/exporteren
Boek maken
Printvriendelijke versie
In andere projecten
Wikimedia Commons
In andere talen
العربية
Deutsch
English
Español
Français
Bahasa Indonesia
Русский
Türkçe
中文
Nog 52
Koppelingen bewerken
Privacybeleid
Over Wikipedia
Voorbehoud
Ontwikkelaars
Cookiesverklaring
Mobiele weergave