Full download test bank at ebookmeta.

com

The Mevlidi Sherif The Nativity of The Prophet

Muhammad 1st Edition Chelebi

For dowload this book click LINK or Button below

https://ebookmeta.com/product/the-mevlidi-sherif-
the-nativity-of-the-prophet-muhammad-1st-edition-
chelebi/

OR CLICK BUTTON

DOWLOAD EBOOK

Download More ebooks from https://ebookmeta.com

More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

The Covenants of the Prophet Muhammad with the

Christians of the World 1st Edition John Andrew Morrow

https://ebookmeta.com/product/the-covenants-of-the-prophet-
muhammad-with-the-christians-of-the-world-1st-edition-john-
andrew-morrow/

The Sealed Nectar Biography of Prophet Muhammad SAW

Safiur Rahman Mubarakpuri Darussalam

https://ebookmeta.com/product/the-sealed-nectar-biography-of-
prophet-muhammad-saw-safiur-rahman-mubarakpuri-darussalam/

The Story of the Blessed Birth of the Prophet Muhammad

■ and his Blessed Nursing 1st Edition Ibn Kath■r

https://ebookmeta.com/product/the-story-of-the-blessed-birth-of-
the-prophet-muhammad-%ef%b7%ba-and-his-blessed-nursing-1st-
edition-ibn-kathir/

Kitab al Tabaqat al Kabir Life of the Prophet Vol I

Parts I and II 1st Edition Muhammad Ibn Sad

https://ebookmeta.com/product/kitab-al-tabaqat-al-kabir-life-of-
the-prophet-vol-i-parts-i-and-ii-1st-edition-muhammad-ibn-sad/
Life of the Prophet in Makkah 1st Edition Zakaria
Beshier

https://ebookmeta.com/product/life-of-the-prophet-in-makkah-1st-
edition-zakaria-beshier/

An Exegetical Study of the Verse of Purification The

Family of the Prophet 1st Edition M.H Jaffer

https://ebookmeta.com/product/an-exegetical-study-of-the-verse-
of-purification-the-family-of-the-prophet-1st-edition-m-h-jaffer/

Prophetic Traditions in Islam - On the Authority of the

Family of the Prophet 1st Edition Fadhlalla Haeri
(Compiler)

https://ebookmeta.com/product/prophetic-traditions-in-islam-on-
the-authority-of-the-family-of-the-prophet-1st-edition-fadhlalla-
haeri-compiler/

The Rule of Law in the United Nations Security Council

Decision Making Process Turning the Focus Inwards 1st
Edition Sherif Elgebeily

https://ebookmeta.com/product/the-rule-of-law-in-the-united-
nations-security-council-decision-making-process-turning-the-
focus-inwards-1st-edition-sherif-elgebeily/

The Titles of the Naqshbandi Golden Chain 1st Edition

Shaykh Muhammad Hisham Kabbani

https://ebookmeta.com/product/the-titles-of-the-naqshbandi-
golden-chain-1st-edition-shaykh-muhammad-hisham-kabbani/
 The
M EV L I D I S H E R I F
The Nativity of The Prophet Muhammad

Süleyman Chelebi
Translated by
F. Lyman MacCallum

The Ottoman Community and

Heritage Foundation Trust
Copyright © 2018 The Ottoman Community and Heritage
Foundation Trust.

British Library Cataloguing-in-Publication Data.

A catalogue record for this book is available from the
British Library.

isbn-10: 1916439306
isbn-13: 978-1916439306

Originally published in 1943 by John Murray. This edition

is published in 2018 by The Ottoman Community and
Heritage Foundation Trust, registered charity in England
and Wales No. 1057630. Registered office: Godbys Farm,
Cricklade, Swindon, SN6 6HT. For more information visit
www.rabbaniway.co.uk

Cover design copyright © 2018 Ottomon Community and

Heritage Foundation Trust.
In the days of Tamerlane (at the end of the
14th century) Süleyman Chelebi was one
of the royal chaplains of Sultan Beyazid the
Thunderbolt. When Tamerlane overthrew
Beyazid, Süleyman found refuge as chief–
priest of the Great Mosque at Bursa. There,
he composed the MEVLIDI SHERIF (The
Birth–Song of the Prophet) to confute a
teaching that Muhammed was no greater
than other Prophets. The poem survives after
500 years and is much loved by the people of
Turkey. It is recited at times of thanksgiving
and sorrow and on many special occasions.
An authority on Turkey said recently: “No
one can know what Muhammed means to the
Turk, unless he is familiar with this poem.”

— F. Lyman MacCallum
 •

Contents
Editor's Note 5
Introduction  6
The Mevlidi Sherif 22
The Prophetic Succession 25
The Birth of Muhammed  27
The Miracles of Allah’s Apostle 36
The Heavenly Journey of Allah’s Apostle 40
The Petition 52
The Refuge in Allah 54
The Prayer  57
The Mevlidi Sherif Scores 60
 •

Editor's Note
In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.

In the age of tribulations across the globe,

the need for guidance and tranquility has never
been greater.
The Mevlidi Sherif is a classic poem in praise
of God’s final Prophet Muhammed  and has
been recited for centuries at times of joy and
grief.
Written in Turkey at the end of the 14th
century, this poem served as a collection of
sunni beliefs about the status of Muhammad
in relation to all of creation, much of which has
sadly been confused in the modern day.
We hope this work serves as a medium for
the love of Muhammed and His teachings of
peace and mercy.
F. Lyman MacCallum translated this work
during his travels to Turkey and was published
as part of “the wisdom of the East” series in
1943 by John Murray. No alterations to the
original wording has been made in this edition.

5
 •

Introduction
A POEM which has lived in the heart of a
people for five hundred years, cannot be with-
out merit. The Magnificat is perhaps the nearest
English approach to such poetical longevity,
but the ceremonial use of that song in English
must fall well short of the five centuries. One
or two carols are perhaps our only current
poetry to have survived from those days. To
us the English of Chaucer seems far away and
strange, yet the Mevlidi Sherif, written by a
contemporary of Chaucer, still speaks to the
heart of the common people of Turkey.
The author, Süleyman was one of the earli-
est Ottoman poets. His grandfather was Sheyh
Mahmud, a learned theologian, and member of
one of the Dervish orders. Süleyman’s father
was a certain Ahmed Pasha, Grand Vizier under
Sultan Murad I (a.d. 1359–1389) Süleyman
had a place in the retinue of Prince Süleyman,
the most distinguished son of that Sultan. He
was also a recognised leader in the Halvati order
of Dervishes having received the instruction
and blessing of the celebrated Sheyh, Amir
Sultan (d. a.d. 1439). Under Sultan Beyazid
the Thunderbolt (a.d. 1389–1403), Süleyman
was one of the court chaplains.

6
 In t r od uc t ion

On the overthrow of the Thunderbolt by

Timur the Lame (Tamer lane), Süleyman
found asylum as chief Imam (priest) of the
Great Mosque at Bursa, at that time the Turkish
capital. Here his death took place in the year
a.h. 825 (1421) and his tomb is still revered
in that city.
Popular legend, supported by Turkish
chroniclers, ascribes to the Mevlid the fol-
lowing origin. During Süleyman’s intendency
of the Great Mosque, a preacher, more zeal-
ous than instructed, preaching from the text
“We make no distinction between any of his
prophets” (Koran, II, 285), declared that the
Prophet Muhammed was not to be more highly
regarded than were other true prophets. An
Arab in the congregation was so outraged that
he did not rest until an ecclesiastical order for
silencing the expositor had been obtained. But
as the obstinate fellow persisted in his error,
and was joined in it by a good pan of the citi-
zens of Bursa, the Arab one day “fell upon the
preacher before the mosque and slaughtered
him as a butcher doth a sheep” (Latifi). In
the excitement of these events, Süleyman is
said to have composed a single couplet out of
which soon grew the entire poem. This couplet,

“No death did Jesus die, but he ascended

To join with all Muhammed’s loyal people,”

7
 t h e M e v l idi Sh er if

is not found in the present translation. Such is

the legend of the poem’s origin.1
Much more probable is the suggestion that it
may have been composed by Süleyman at the
request of the Sultan, or of the poet’s friends,
in order that there might be a Turkish poem
in praise of the Prophet similar to the Arabic
poems of this nature which had been popular
for centuries. Special celebration of the Proph-
et’s birthday were first instituted at Arbela in
the year a.h. 604 (1208) by al–Malik Muzaffer
al–Din Kökbüri, brother–in–law of Saladin.
These celebrations included parades, torchlight
processions and feasts, as well as the more
ancient custom of chanting poems expressing
the unique position of the Prophet. This inno-
vation met with strong opposition from the
more orthodox Muslims, for whom the cult of
the Prophet seemed a complete contradiction
of early Islam, while the celebrations themselves
seemed highly imitative of the Christmas fes-
tivities of the Crusaders, their enemies. This
opposition has continued in some form down
to the twentieth century but joyous practice has
proved stronger than dogmatic theory during
all the intervening generations.

1
E. J. W. Gibb, A History of Ottoman Poetry, vol. I,
p. 225. London, 1909.

8
 In t r od uc t ion

The Birth of the Prophet is still an annual

popular festival throughout the entire Muslim
world. These celebrations are said to have been
introduced into Turkey in the year a.h. 996
(1589) by Sultan Murad III. This is almost two
centuries after Süleyman wrote his Mevlid, but
it is natural to suppose that during those two
centuries the poem may have been chanted on
the 12th of Rebi–ul–evel, the third month of the
Muslim year, and on other suitable occasions,
without the accompaniment of the secular
displays introduced later.
The original copy of the poem is said to
have been dated at Bursa in the year a.h. 812
(1409). It was entitled, Vesilatun Nedjat (The
Means of Deliverance). The oldest MSS. now
known are from a period almost two centuries
later. Though each claims to be a true copy of
the original, they vary greatly in length. Von
Hammer and Smirnov give 600 couplets as the
length of the poem. MSS. studied by Engelke
varied between 360 and 630 couplets, while
printed copies are usually under 300 couplets.
The present English translation contains some
263 couplets, in which it follows the printed
Turkish original.1 This text omits the two sec-
tions, which deal with the death of the Prophet
and of his faithful Fatima. These death scenes
1
Süleyman Dede, Mevlidi Serif. Ahmet Halit
Kitaphanesi, Istanbul, 1931.

9
 t h e M e v l idi Sh er if

are not found in some of the old MSS., and in

the public chanting of the poem the death of
the Prophet is often omitted, while the death
of Fatima is practically never given.
The present translation has not been planned
as a critical study of an ancient classic ; rather it
is an attempt to open the barriers of language so
that Western readers may enter into something
of the emotional experience, which is the Turk-
ish listener’s inheritance. On the ground that the
death scenes, missing from many MSS., may not
be part of the original poem, and because they
are not often used in public recitals, the transla-
tor has felt justified in omitting these sections.
The style of the poem to quote Gibb, “is very
simple, without art of any kind. All the same,
the work has, in great measure on account of
this, a picturesque directness ; while there is an
artless charm in the naïve and childlike fashion
in which the poet presents his marvels that is
absent from the more laboured and pretentious
productions of later imitators.”
As the accounts of the birth of Jesus, as given
by Matthew and Luke, form one of the richest
spiritual treasures for the Christian, so it is the
poem of Süleyman Chelebi, rather than any
more authentic sources, which fills the Turkish
mind with emotional content regarding the
birth of Muhammed.

10
 In t r od uc t ion

The poem consists of a number of sections

or cantos, usually separated by a couplet and
response, which serve as chorus. These sections
are as follows:

I. A song of invocation and praise to Allah.

II. A brief request (always carefully observed
in recitals) for prayers for the author,
“Süleyman, the lowly”.
III. A discourse on the ‘Light of Muhammed’,
or the prophetic succession.
IV. The birth of Muhammed.
V. The ‘Merhaba’, a triumphant chorus of
welcome to the new–born Prophet.
VI. Further recital of the marvels attending
the birth.
VII. The miracles of the Prophet.
VIII. The ‘Miradj’, or heavenly journey of the
Prophet.
IX. Concluding confession and prayer.

At public services the recital is brought to a

close by a ‘Douadji’, or prayer leader, to whose
crescendo of petition the congregation responds
at almost every breath with fervent Amins.
The present English translation has been
made in the “Mesnevi” metre employed by
Süleyman Chelebi, which runs: Fă–i’–lă–tŭn,
fă–i’–lă–tŭn fă–i’–lŭn. The rhymed couplets
of the original are, in translation and mostly
un–rhymed, since fidelity to the text would

11
 t h e M e v l idi Sh er if

otherwise too often have been sacrificed on

the altar of harmony.
For critical study of some of the Mevlid MSS.
to be found in European libraries, the reader
is referred to the thesis by Irmgard Engelke.1
A charming account of a salon recital at about
the beginning of the present century is to be
found in Halide Edib’s novel, The Clown and His
Daughter, where this recital becomes a turning
point in the fortunes of the chief character.2
Mouradja d’Ohsson has left a remarkable
description of the annual Mevlid service cele-
brated with imperial display in the mosque of
Sultan Ahmed during the eighteenth century.
It runs:
“The Mevlid is a festival which Murad III
instituted in a.h. 996 (1589) in honour of
the birthday of the Prophet. This solemnity is
celebrated on the 12th of Rebi–ul–evel by a
sermon, or rather a panegyric, on the life of
the Prophet, on his miracles and on his death.
This celebration is for the court only, not for
the people. The ceremonies observed there,
a mixture of religious practices and political
display are far from the spirit of the public cult
of Islam.
1
Irmgard Engelke, Süleyman Tschelebis
Lobgedichte auf die Geburt des Propheten. Halle, 1926.
2
Halide Edib, The Clown and His Daughter, chap.
42. London, 1935.

12
 In t r od uc t ion

“This Mevlid always takes place, as do the two

Bayram feasts, in the mosque of Sultan Ahmed,
owing to the convenience for the great retinue
of the Sultan offered by the spaciousness of the
Hippodrome just opposite. The service takes
place at about ten o’clock, between the morning
and midday Namaz. The various orders of state
go to the mosque separately, each lord followed
by the officers of his household or department.
All wear semi–gala apparel, but the one who
presents himself with the most pomp is the
Kizlar Aghasi, the Chief of the Black Eunuchs
of the Palace. This is the one day in the year
on which he is permitted to appear in public
with great display, for at other times he leaves
the Palace only in the train of the Sultan on
occasions when the latter goes publicly to the
mosque. He takes precedence in this festival in
his capacity of Inspector General of the sacred
funds of the two cities of Arabia. On this day he
leaves the Palace half an hour before the Sultan,
and goes to the mosque with a numerous reti-
nue, composed of the whole body of the Black
Eunuchs and of the halberdiers, in uniform.
“The order and rank of the chief officers
of state in the mosque are regulated on this
occasion by a special etiquette. The Grand
Vizier and the Mufti place themselves before
the prayer–niche, the first on the right and the
second on the left, both seated on high stools,
like cushions. To the right of the Grand Vizier

13
 t h e M e v l idi Sh er if

are the High Admiral, the Agha of the Janis-

saries and the Minister of Finance, at the head
of all the clerks, who are ranged behind him
in order of rank. These officers form a long
file underneath the royal loge. Each is seated
on a little carpet of Barbary. To the left of the
Mufti are the Jurists of the first rank. This file is
continued underneath the pulpit by the lower
Jurists, who form a second parallel line as far
as the Kürsü, or throne of the preacher Sheyhs.
Behind this line is a third, formed by the pro-
fessors, all these men of law being seated on
cushions. Between the first two lines, which
enclose a long rectangle, are the Secretary of
State and the Chief Usher. Each is seated on a
rug, turned not towards the prayer–niche but
towards the royal loge.
The chief of the Emirs (descendants of the
Prophet) enjoys particular distinction on
these days ; he has a seat apart from the rest
of the Jurists, of whom he is also one of the
leading members. He sits under a green tent
erected near the throne of the Sheyhs, and
is surrounded by a band of his chaushes, all
equally Emirs, and wearing the green turban.
The Grand Master of Ceremonies and a private
officer of the Grand Vizier stand erect behind
this minister, their backs to the prayer–niche.
The Zaghardji–bashi and the Samsondju–bashi
(staff officers of the Janissaries), both wearing
their great ceremonial turbans, also stand near

14
 In t r od uc t ion

the throne of the Sheyhs. Finally, all this court

is separated from the people by two rows of
Janissaries in plain uniform.
“It is in the midst of these that the Sultan
appears at the mosque with his usual retinue,
composed only of the officers of his household,
all in semi–gala dress. At the moment when His
Majesty enters the loge, which he always does
by a hidden doorway, one of the first gentlemen
of his chamber announces his arrival by draw-
ing aside the curtains. At this all the assembly
stands, the Grand Vizier and Mufti take several
steps towards the loge, and at the moment when
the Sultan allows a portion of his head, or rather
of his turban, to appear, these two make him a
deep obeisance, and as the curtains close at the
same instant, they resume their seats, as does
everyone else.
“The ceremony begins with a panegyric
divided into three parts, which are given
successively by three priests: (1) by the chief
priest of the mosque of Aya Sophia, as the first
of all the preachers of the royal mosques ; (2)
by the chief priest of the mosque wherein the
ceremony is taking place ; and (3) and by the
chief priest of one of the other royal mosques,
which enjoy this distinction in turn annually,
according to the rank of the mosque. During
the panegyric, the Swordbearer and the First
Valet de Chambre, who are the first gentlemen
of the Sultan’s chamber, present him during

15
 t h e M e v l idi Sh er if

the discourse of each of the three Sheyhs, with

sherbet, with rose–water and with perfume of
aloes–wood. At the same time, sixty of the
Zuluflu–baltadjis, officials of the Palace, per-
form the same honours thrice for the assembled
Jurists and officials. As each of the three Sheyhs
finishes his discourse and descends from the
throne, he is received at the foot of the ladder
by the chief Secretary and the Steward of the
Halberdiers, two important officers of the
Palace under the Chief of the Black Eunuchs.
As a special honour they support these priests
under the arms, and decorate them with a robe
of sable fur in the name of the Sultan.
“At the end of the panegyric, the Muezzins
of the mosque intone from the height of their
tribune the Nathi–sherif, a hymn in praise of the
Prophet. Fifteen other singers called Muveshis,
seated behind the movable platform erected
only for this ceremony, then sing one of the
chants (Ilahi). After that, three ministers called
Mevlid–Hanan, mount the platform and chant
successively the Mevlid, a kind of hymn on the
birth of the Prophet, in Turkish verse. Then the
Baltadjis of the Palace, to the number of two
hundred, advance carrying huge trays in their
hands. These are loaded, some with sweetmeats,
others with ten or twelve crystal or porcelain
vases filled with sherbets of different kinds and
colours. The Zaghardji–bashi and Samsondju–
bashi immediately leave their places, and with

16
 In t r od uc t ion

their own hands place two of the trays before

the Grand Vizier, and others before the Mufti.
The administrators and clerks of the sacred
funds of the two cities of Arabia advance at the
same time to present two of these trays to each
of the Jurists and the officers of state who make
up the assembly. Nothing is richer than the trays
destined for the Sultan ; the Swordbearer alone
has the right to place them before His Majesty.
“As soon as the first of the three singers has
finished the first section of the Mevlid hymn,
he descends from the platform and gives place
to the second, who continues. At the moment
when this one pronounces the words which tell
of the birth of the Prophet, the whole assembly
stands, and they proceed to the ceremony of
receiving the official letter sent to the Sultan by
the Sherif of Mecca. This letter is in answer to
one, which His Majesty addresses annually to
the Prince of Arabia on the subject of the safety
of pilgrims, and of the other different matters
relating to the pilgrimage.
“The Sultan’s letter is put into the hands of the
Surra–Emini the day he leaves Constantinople
with the sacred revenues for Mecca ; the reply
of the Sherif is confided to the Müdjdedji–bashi,
who, returning to Damascus with the Pasha of
that province and the pilgrim caravan, always
takes care to reach Constantinople a few days
before the celebration of the Mevlid. On this
day, this officer stands in the mosque beside

17
 t h e M e v l idi Sh er if

the halberdiers, dressed in a robe and wearing

a turban wrapped round with black muslin
and crowned with a plume. At the invitation
of the private officer of the Grand Vizier, who
leaves his place for this purpose, this deputy
approaches, holding high in his hand the letter
of the Sherif, enclosed in a purse of green satin,
and presents it to the Grand Vizier. The First
Minister passes it to the Secretary of State, who
with a grave step, and preceded by the chief of
the ushers, approaches the loge of the Sultan.
The Chief of the Black Eunuchs receives the
letter at the door of the loge and presents it to
the Sultan. The latter returns it to him after read-
ing it ; the Chief of the Black Eunuchs passes it
back to the Secretary of State, to be deposited
according to custom in the Imperial Chancery.
“At this moment the Chief of the Black
Eunuchs is honoured with a sable robe which
he dons in the Sultan’s presence. In his turn this
official gives robes of honour to the Secretary
of State and the three officials. Throughout this
ceremony the chanting of the Mevlid continues.
Immediately the hymn is finished, the three
singers or Mevlid–Hanan also receive a robe
of honour each. The service concludes with a
brief prayer by all the assembly.
“Then the two general officers of the Janis-
saries approach the Grand Vizier and the Mufti,
remove the trays from in front of them and pass
them to their own footmen, to be carried to

18
 In t r od uc t ion

these officers’ quarters as a perquisite. The ser-

vants of the Jurists and other lords do the same,
causing a general movement in the mosque.
“The Sultan returns to the Palace with the
same retinue. As on other feast days, he bestows
money on the people ; the First Valet de Cham-
bre throws silver money to the crowd. Neither
the Grand Vizier nor any other official follows
the Sultan to the Palace. Even the Chief of
the Black Eunuchs does not accompany him.
This official returns a quarter of an hour after
His Majesty. On leaving the mosque he is
accompanied by the Agha of the Janissaries,
who walks before his horse for a distance of
not less than fifty paces. All the expense of this
festival, which is held to honour the Chief of
the Black Eunuchs, is paid from the revenues of
this mosque, under the oversight of the Voivode
of Galata, acting in his capacity as responsible
guardian. He has for the expenses of this cer-
emony a fixed allowance of 7500 piasters (L.
stg. 1,700).
“This festival is celebrated in other mosques
as well, but on different days, though usually
during the course of this or the succeeding
month. The celebration is always at the will of
the responsible guardian of each mosque, who
arranges the day with the Yazidji–Effendi, and
with the clerks and officials of the Department
of Sacred Endowments, under the inspection
of the Chief of the Black Eunuchs. They alone

19
 t h e M e v l idi Sh er if

attend the festival, which in other mosques is

always celebrated without any particular display
and with few ceremonies.”1
The following translation of a deed establish-
ing a fund for the regular chanting of the Mevlid
for the repose of the souls of a slave and of her
mistress may also be of some interest:

“In the year 1232 (1816/17) the very virtu-

ous and charitable Dame Mihri Vefa, through
her hala, El Nadji Reyhan Aga, and in the
presence of the Head Confectioner (of the
Palace), hath given the sum of 2000 piasters
to the confectionery kitchens in order that
prayers may be said for the repose of the soul
of Dame Durnab, slave of Sultan Mahmud II,
and also for the repose of the soul of the giver.
The interest from this sum is to be expended
for the reading of the Mevlid and for contingent
expenses as follows:
“60 piasters for 10 okes of ‘kalbe’ (candy) ;
60 piasters for 12 okes of mixed candies ; 2
piasters for one oke of rose–water ; 15 piasters
for 15 drams of sandal–wood ; 10 piasters for
one oke of coffee ; 15 piasters for the 1st Reader
of the Mevlid ; 5 piasters for the 2nd Reader ;
2 piasters each for five large kerchiefs ; 10 pias-
ters for the head confectioner ; 6 piasters for a
1
Mouradja d’Ohsson, Tableau général de l’empire
ottoman, vol. II, pp. 358-368. Paris, 1799-1824.

20
 In t r od uc t ion

2nd official from the confectionery kitchens ;

4 piasters for each of 3 others ; 3 piasters for two
others ; and 4 piasters for the person in charge
of the arrangements. The administrator of this
Vakif must be bonded. May Allah pardon the
sins and reward the good deeds of those who
preserve this trust. Amin.”
In Republican Turkey the Mevlid continues
to be chanted in mosques and in homes, and the
recital takes place either on some religious fes-
tival, such as the Night of Power, or at a time of
rejoicing, such as a house–warming or a victory
of the Turkish arms, or at a time of mourning.
Perhaps its commonest occurrence is on the
fortieth day after a death ; invitations to such
memorial recitals are a common feature of the
Istanbul press. During the recital rose–water
is sprinkled on the hands of the congregation,
and sweets are distributed.
The fact that the Mevlidi Sherif, as the finest
expression of reverence for Muhammed, forms
an essential part in the religious pattern of most
Turkish minds, and that from its striking pictures
and musical lines many Turks draw a large part of
their stock of religious ideas, may give this poem
interest and significance even for many who
have little direct contact with the world of Islam.
Remembering what the music of Christmas carols
means to the Western world may help to an under-
standing of what the Turk experiences as he listens
to the music of Süleyman Chelebi’s Mevlidi Sherif.

21
 •

The Mevlidi Sherif

In the Name of God, the Merciful, the Compassionate.

Allah! This name invoke we in beginning,

For this is ever due from us, his servants.

Allah! The name which brings to all who call it,

God’s present aid, the weight of labour light’ning.

Did Allah’s name begin each fresh endeavour,

The end would ne’er fall short of full attainment.

With every breath repeat that name, unceasing ;

In Allah’s name see every task completed.

Who says: Allah! in language truly loving

Shall see his sins, like autumn leaves, removing.

That man is pure who on the pure name calleth ;

Who cries: Allah! attains his every purpose.

Come then in love, that holy name repeating ;

Your woeful tears and heartfelt fears commingle.

He may accord us mercy, that great Sov’reign,

The Generous, the Merciful, the Holy.

22
 T h e M e v l i di Sh er i f

He’s One! Doubt not his Unity eternal,

Though multitudes profess their creeds of error.

While yet the worlds were not, Allah had being,

Mighty was he, richer than all creation.

He was, while yet was found nor man nor angel,

No earth, moon, sun, nine spheres nor highest heaven.

His was the art by which these all were founded,

Him they confess, his Unity they witness.

Omnipotence in these revealed his power

While giving proofs that testified his Oneness.

“Be!” said he, and the world stood forth in splendour ;

Were he to say: “Be not!” so would it vanish,

Why, therefore, need we still prolong discussion?

Allah is One ; beyond him is none other.

The proofs might be till Judgement Day extended—

Yea, more such Days might fall ere they were ended.

Since Muhammed is cause of this existence,

With simple hearts petition his assistance.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With grief and love repeat the Salutation.

23
 t h e M e v l idi Sh er if

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

Introduction
O worthy friends, ere we begin our story,
We charge you with a legacy most solemn ;

A charge which he who holds in due observance,

Musk–sweet shall be his soul among its fellows.

May God Most High remember with his mercy

Each one of you who me1 in prayer remembers.

For me, your slave, make earnest supplication ;

A Fatiha I beg, your rich donation.

The Fatiha
Praise be unto Allah, the Lord of all creatures,
the Most Merciful, the King of the Day of Judge-
ment. Thee do we worship and of Thee do we beg
assistance. Direct us in the right way, the way of
those to whom Thou hast been gracious ; not of
those against whom Thou are incensed, nor of those
who go astray. Amin.
1
I.e. the soul of the author, Süleyman.

24
 •

The Prophetic Succession

When man was first by Allah’s pow’r created,
The ornament was he of all things living.

To Adam came all angels in submission,

A gesture oft, at God’s command, repeated.

On his brow first God set the Light of Prophets.

Saying: This Light belongs to my Belovèd.

Long years that Light shone there, nor ever wavered,

Until the prophet’s earthly life was ended.

Know that to Eve’s brow next the Light migrated,

Remaining there through many months and seasons.

Then Seth received this sigil of Mustafa,1

Which glowed more bright as year to year was added.

Thus Abraham and Ishmael received it—

My time would fail should all the line be counted.

From brow to brow, in linkèd chain unbroken,

The Light at last attained its goal, Muhammed.
1
Throughout this poem the names Ahmed, Mu-
hammed and Mustafa are used for the Prophet.

25
 t h e M e v l idi Sh er if

The Mercy of the Worlds appeared, and straightway

To him the Light took wing, its journey ended.

Give ear, then, to his merits, O ye pious,

And know who is the one will justify us.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

26
 •

The Birth of Muhammed

(on whom be peace!)
Now Amine, Muhammed’s tender mother
(Mother–of–pearl, her one pearl like none other),

Had been with child by Abdullah, the faithful,

And time had sped, her hour was fast approaching.

But in that night when he to earth descended,

A host of herald signs bespoke his coming.

It was the happy month, Rebi–ul–evel,

And of this month the twelfth, Isneyn, the Blessed,

On which was born the Welfare of the Peoples,

῾Mid marvels by his wond’ring mother witnessed.

“I saw,” said she, “a wondrous light up–springing,

And streaming from my house, with blaze increasing.

Round it the sun revolved, moth–like and dazzled,

While earth and sky gave back this
matchless splendour.

Heaven’s radiant doors stood wide, and Dark

was vanquished.
There came three angels bearing shining banners ;

27
 t h e M e v l idi Sh er if

They raised one at the world’s east brink, another

At farthest west, the third atop the Kaaba.

Then rank on rank the heavenly host descended,

And round my dwelling marched, as ’twere
God’s mansion.

This multitude made clear to me that straightway

Their lord to earth would come, to bless his people.

In air I saw a silken mattress wafted,

By angel band adoringly attended.

So clear before my eyes appeared these visions,

That all my heart o’erflowed with glowing wonder.

But now the wall at hand was sharply riven ;

In stepped three shining houris1 fresh from Heaven.

Some say that one was Asiye, fair consort

Of Egypt’s King, who noble Moses nurtured.

One was, without a doubt, the lady Mary ;

The third, a graceful houri, their attendant.

Most graciously the moon–browed three

approached me,
And, bowing low, said kindly: ‘Peace be on thee!’
1
Angelic, heavenly beings.

28
 T h e Bi rt h of Muh a mmed

Then close at hand they sat in friendly circle

While each announced glad tidings of Mustafa.

To me they said: ‘Not since the world’s creation

Hath mother had such cause for exultation.

No son like thine, such strength and grace possessing,

Hath God to earth sent down, for its redressing.

Great favour hast thou found, thou lovely mother,

To bear a son surpassing every other.

Sultan is he, all hidden truth possessing,

Full knowledge of the Unity professing.

For love of him, thy son, the skies are turning ;

Mankind and angels for his face are yearning.

This is the night foretold in song and story,

In which the worlds rejoice to see his glory.

This night the world a paradise he maketh,

This night God’s mercy on mankind awaketh.

Men of goodwill this night are all elated,

All upright men this night have long awaited.

The Mercy of both Worlds is he, Mustafa,

The Refuge of the sinner is Mustafa!’

29
 t h e M e v l idi Sh er if

With gracious words his nature thus they pictured,

And for that blessèd Radiance set me yearning.”

Here Amine made ending, for the hour

In which should come that best of men had sounded.

“I thirst,” she cried, “I thirst, I burn with fever!”

A brimming glass to her at once was proffered.

White was that glass, than snow more white,

and colder ;
No sweetmeat ever made held half such sweetness.

“I drank it, and my being filled with glory,

Nor could I longer self from light distinguish.

On pinions bright a bird of white came floating,1

And stroked my back, so strongly yet how kindly ;

The Sultan of the Faith that hour was given,

And drowned in glory lay both earth and heaven.”

Now pray to him, make peace and full submission,

That Paradise be yours for your contrition.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.
1
At this point in the recital the congregation
stands to welcome the arrival of the Prophet.

30
 T h e Bi rt h of Muh a mmed

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

All things created joyfully acclaimed him,

Sorrow was done, new life the world was flooding.

The very atoms joined in mighty chorus,

Crying with sweetest voices: Welcome, welcome!

Welcome, O matchless Sultan, thou art welcome,

Welcome, O Source of Knowledge, thou art welcome.

Welcome, thou Secret of the Koran, welcome,

Welcome, Affliction’s Cure, thou art most welcome.

Welcome, thou Nightingale of Beauty’s garden,

Welcome, to him who knows the Lord of Pardon.

Welcome, thou Moon and Sun of God’s salvation,

Welcome, who knowst from Truth no deviation.

Welcome, the rebel’s only place of hiding,

Welcome, the poor man’s only sure confiding.

Welcome, Abiding Spirit, thou art welcome,

Welcome, the Lovers’ Cup–bearer, O welcome.

31
 t h e M e v l idi Sh er if

Welcome, thou Eyesight of thy true adorer,

Welcome, thou Prince, loved by the World’s Restorer.

Welcome, the humble soul’s Illuminator,

Welcome, thou cherished Friend of the Creator.

Welcome, thou Soul Belovèd, thou art welcome,

Welcome, Affliction’s Cure, thou art most welcome.

Welcome, since thou of both worlds art the Blesser,

Welcome to thee, the sinner’s Intercessor.

Welcome, thou Monarch by two worlds awaited,

For whom both earth and heaven were created.

O thou, whose face with noonday splendour gloweth,

Whose hand is quick to raise up all the fallen,

Thou art the stay and comfort of all lovers,

The only refuge both of slave and freeman ;

O balm of broken hearts, joy of the contrite,

O Sultan of the world and all its creatures,

King art thou to the noble race of Prophets,

Light–of–the–eye to men, both saint and simple ;

O, last to mount the throne of the Apostles,

O thou, the seal and warrant of the Prophets,

32
 T h e Bi rt h of Muh a mmed

Whose light did make the whole world shine

in brilliance,
Whose rose–like beauty filled the world with roses,

O’ercame the night of ignorance and error,

And brought Attainment’s Vineyard to perfection,

O thou, Belov’d of God, grant thy assistance,

Smile on us in that hour when ends existence.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

When he, the Friend of God ruthful and clement,

Brought to the world the beauty of his presence,

Each angel to his fellow bore glad tidings,

While earth itself in exultation trembled.1

1
A reference to the earthquake believed to have
taken place at the time of the Prophet’s birth. In this
earthquake the famous vaulted hall at Ctesiphon is
supposed to have been ruined.

33
 t h e M e v l idi Sh er if

Affrighted by these portents, sweet Amine

’Twixt swoon and waking saw a wondrous vision—

She found herself alone, the houris vanished,

Likewise her son. Believing that they had him,

In tremulous dismay her loss she pondered,

Imploring God the while to send him to her.

Her anxious eye sought every nook and corner,

Till suddenly she spied him, deep in worship ;

The Welfare of Mankind, facing the Kaaba,

Had fallen prone, in holy adoration.

There he with head and tongue was praising Allah,

Whose Unity his outstretched finger witnessed.

He cried: “Oh God, I look to thee, beseeching,

Grant me my people, let them all be near me!”

Amine said: “So clear I saw this vision,

That I to earth was drawn by my impatience.

So my mind cleared, these shadows all departed,

And lo, my son, light of my eyes, Mustafa!

But hear the marvel—cord already severed,

Eyes painted, and his circumcision perfect!

34
 T h e Bi rt h of Muh a mmed

His face was lighted with a smile like daybreak,

A sight which set my heart with joy a–tremble.

My heart glowed hot with fires of tender passion,

I snatched him up, and pressed him to my bosom.

Trembled his lips, I saw that words were forming.

What could my Bird of Paradise be saying?

I bent my ear towards his mouth and listened

With wonder, for his speech was plain to follow.

Freely submitting all his will to Allah,

He murmured low: ‘My people, oh, my people!’”

For you he prayed, though he was but an infant,

Yet you, full–grown, forsake his path of virtue.

‘My people!’ thus he yearningly addressed you ;

Salute him then, for love will heal and rest you.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

35
 •

The Miracles of Allah’s

Apostle
That night the Meccan chiefs, men pure and guileless,
While circling round the Kaaba, deep in worship,

Beheld the shrine in homage bow its summit,

And right itself again, not one stone missing.

At this each noble chief his neighbour greeted,

Crying: “The Welfare of Mankind is with us!”

And how the Kaaba spoke with voice of triumph ;

“Tonight is born the Sun, who all men lighteth.

From idols and all blasphemy he’ll cleanse me,

And save from those who hold that God
hath partners.

Henceforth his people, pure of heart and lowly,

Round me will march barefoot, with
heads uncovered!”

That night the Prophet’s thund’rous drums resounded,

Satan that night from heaven was ejected ;

36
 T h e M i rac l e s of Al l ah’s Ap o st l e

In shrine and temple dashed were god and painting,

While ’neath God’s scourge the sons of wrath
were fainting.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

The Glory of the World, when he was forty,

Assumed the crown of prophecy, mysterious.

Oft heard he then a great voice cry: “O Faithful,

Thee have I made to be the world’s sure Mercy!”

By verse and verse came down the sacred Koran,

While miracles most passing strange were witnessed.

Know first that never did that sacred body

Cast shadow on the earth, not e’en at noonday ;

From head to foot his frame was light in essence,

And sure it is that light has not a shadow.

Above that noble head there hung unfailing,

A cloudy fragment sent from heav’n to shield him ;

37
 t h e M e v l idi Sh er if

Its shadow cooled the burning heats of summer,

And where he moved, the cloud to him was faithful.

The miracles his eyes displayed are many ;

Attend, while I recount these blessed marvels.

Whate’er those eyes might see before them lying,

Could they behold as clear when left behind him.

When Gabriel brought down a revelation,

The very instant when from heav’n he parted,

On earth his scent would fill the Prophet’s nostrils,

Who waited then with joy the coming message.

Those glorious lips had but to quiver faintly,

And lo, the sun with all his train would tremble.

When winds of dawn about his head played lightly,

The scent of musk and amber filled their eddies.

By night his pearly teeth so brightly glittered,

Lost needles by that light might be recovered.

His breast poured forth a light by which his comrades

Through darkest night could walk the path of safety.

The Friend of God in twain the moon divided,

Though he but gestured towards it with his finger.

38
 T h e M i rac l e s of Al l ah’s Ap o st l e

The Ruler of the World would oft plant palm–trees,

And pluck the honeyed fruit within the hour.

This tale might be till Judgement Day extended—

Yea, more such Days might fall ere it were ended.

If from Hell’s flame you hope to find salvation,

With love and zeal repeat the Salutation.

Response

Blessing and greeting upon thee, O Apostle of Allah!

Blessing and greeting upon thee, O Beloved of Allah!

39
Another random document with
no related content on Scribd:
zijn naam door het nageslacht vervloekt zou worden. Wiechen wilde
dien vloek op zich nemen, zijn naam geven aan de uitvinding, en
dusdoende den ander verlossen van den gevreesden vloek, de
zegeningen samen deelende.

En die zouden niet gering zijn! Wel was volgens Boom de machine
niet geschikt voor spoorwegen of stoombooten, daar zij, als
gebaseerd op de aantrekkingskracht der aarde, zuiver horizontaal
moest blijven staan, en haar lengte-as steeds in de richting naar de
magnetische pool moest blijven, doch hoeveel omzet was er niet
buiten die twee bedrijven. Ja, waar meer en meer electrische
spoorwegen in zwang schenen te komen, kon voor deze het gebrek
geheel verwaarloosd worden. Dus, behalve schepen, alles gedreven
door de machine „systeem Wiechen!” Zijn naam zou beroemd
worden, gezuiverd van de smet, die zijn bedrijf van thans erop
geworpen had. Die malle Boom, met zijn vloek van het nageslacht!
Rijkdom en eer zouden zijn deel zijn. Of had ooit iemand door een
uitvinding de wereld verarmd? Trouwens, dat raakte hem niet, al
mocht het later blijken. De menschen konden hem precies even
weinig schelen, als hij de menschen. [34]

Er werd geklopt. Het was van Vleuten. En ontwakende uit zijn

droomerij, dwong hij zich tot de meer nabijliggende bezigheid van
het nazien der effecten, die de bezoeker hem bracht. Misschien was
het daaraan voorafgegane wel goed; want hij, die straks millardair
zou zijn, beschouwde het sommetje hem nu toevertrouwd, niet meer
met dezelfde oogen als gister en eergister, al was het voorloopig
welkom.

Men had de waarde der effecten spoedig genoteerd en de

contracten geschreven.

„De overeengekomen rente staat er niet in,” merkte van Vleuten op,
eer hij teekende.
„Dat doe ik nooit,” zeide Wiechen. „Op dat punt moeten we elkaar
vertrouwen. U begrijpt, dat nooit iemand mag weten, welke hooge
rente ik u betalen kan. Het publiek is te dom om dat te vatten. En
voor u zou het ook niet plezierig zijn.”

„Ik ben niet voornemens onze relatie in de courant te zetten. U wel?”

„Neen, zeker niet! Maar we zijn beiden sterfelijk; en als anderen

eens in onze nalatenschap neusden, zou dit voor dan overlevende
niet prettig zijn.”

„Daar is iets van aan,” erkende van Vleuten. „Vooruit dan maar. Dus
ik ontvang den eersten van elke maand de rente.… laat eens
kijken.… negenhonderd zes en negentig gulden.”

„Den eersten niet. Tusschen den eersten en den vijfden laat ik innen.
Dus tusschen den vijfden en den tienden kunt u beschikken. Ik zal u
een model-quitantie geven. Ziehier. U ziet, ook hierop is het woord
rente uitgelaten.”

„Dank u.”

Van Vleuten stak de quitantie in zijn portefeuille, en vertrok.

Wiechen liep snel naar zijn bureau, nam er een stuk [35]wasdoek uit,
en sloeg dat om de effecten, het pak met een riempje bevestigend.
Reeds had hij den hoed gegrepen, om uit te gaan, toen een
herhaald zacht tikken op het vloerzeil hem op den grond deed zien.
Vier of vijf roode bloeddruppels lagen vlak vóór zijn voeten, en
werden door meer gevolgd. Hij liet den hoed los, slingerde het pak
op zijn bureau, en bracht zijn zakdoek aan den neus. Hij belde.

De bediende keek even, knikte en spoedde zich weg, om terug te

komen met een paar schoone zakdoeken.
„U moest daar toch eens met een dokter over spreken,” meende de
man, toen de bloeding minder werd.

„Onzin,” bromde Wiechen. „Ik heb vandaag belangrijke zaken

gedaan. Dan is het altijd zoo. Hier, pak aan! ’t Is al over. Niemand
achter?”

„Neen, meneer. Maar straks moet die timmerman komen.”

„Jawel; ik zal de quitantie achterlaten. Als hij er geweest is, sluit je

het kantoor. Ik kom vóór den eten niet terug. Zorg om half acht hier
te zijn.”

Het pak effecten weer opnemende, verliet Wiechen zijn kantoor en

sprong op zijn rijwiel. Gaandeweg echter verminderde hij vaart, om
bij het tramhuisje op het Plein stil te blijven staan, quasi wachtende
op iemand die met de tram moest komen. Doch inderdaad was het
om na te denken.

Met Karsten & Co., waarheen hij op weg was, deed hij zaken, en het
leed geen twijfel, of die firma zou hem onmiddellijk van de effecten
afhelpen, hetzij door verkoop, hetzij door prolongatie. Doch in den
laatsten tijd was er in de verhouding een zekere spanning gekomen.
Inderdaad, al was het niet met zooveel woorden gezegd, scheen de
firma geneigd de relatie te laten afloopen, althans in te krimpen. En
mocht hij hierin al mis zien, er was iets anders, waar [36]hij in ’t eerst
niet aan gedacht had. De effecten die hij had, waren door Karsten &
Co. voor van Vleuten aangekocht! Dat ging niet, dat hij er nu mee
aankwam.

Snel besloten sprong hij weer op de fiets en reed er in andere

richting mee weg.
„Zoo, Wiechen, weet je al wat?” vroeg Arnolds dien avond, toen hij in
Central binnenkwam.

„Is Beenhuis in de stad?” informeerde Wiechen.

„Ja, hij komt zoo dadelijk … daar heb je ’m al! Kan je het doen?”

„Jawel.”

Een reeds grijzende blonde man, van onmiskenbaar Joodsch type,

naderde hun tafeltje. Arnolds stelde hem en Wiechen aan elkaar
voor.

„Drinken de heeren een glas champagne mee?” noodigde Beenhuis;

en toen die uitgezocht was en besteld, ging hij voort: „Arnolds heeft
u over dat zaakje gesproken. Gaat het?”

„Och ja,” antwoordde Wiechen. En het accent van den ander

imiteerende: „Het sjaakje gaat, maar het geld is duur.”

„Wat noemt u duur? Of liever, zegt u maar ineens hoeveel u hebben

moet.”

„Vijf en twintig.”

Beenhuis toonde geen verrassing. Hij haalde een notitieboekje uit

den zak, en cijferde er eenige oogenblikken in.

„’t Is goed,” zeide hij toen. „Morgen vóór twaalven?”

„Onnoodig, ik heb het bij mij.”

Het gelaat van Beenhuis bleef onbewogen, doch dat van Arnolds
glom van bewondering.
„Fameus, fameus!” mompelde hij, de wissels te voorschijn halende,
en die op het tafeltje neerleggende.

Beenhuis nam ze tot zich, en toen men het eens was [37]over de
bedragen, die, om den schijn van reëelen handel eraan te geven,
over gebroken getallen liepen, zette hij zich tot invullen der
formulieren.

„Zullen wij ze, voor uw gemak, maar domiciliëeren op uw kantoor?”

vroeg hij.

„Och neen,” zeide Wiechen. „Dat lijkt zoo bijzonder. Uw eigen adres
te Parijs, als u het goedvindt.”

„’t Is in orde,” zeide Beenhuis, de wissels naar Wiechen

toeschuivend. „Wilt u even nazien?”

Wiechen nam de wissels, en een blanco quitantie uit zijn zak halend,
legde hij die naast de wissels, en ging zitten invullen.

„Waartoe dient dat?” vroeg Beenhuis, toen hij de quitantie had

doorgeloopen. „Ik heb toch de wissels geaccepteerd, waarin reeds
kwijting gelegen is.”

„Dat dacht ik vroeger ook,” expliceerde Wiechen; „maar onze

rechters denken er sedert kort anders over. ’t Is een quaestie van
formeel of notarieel.…”

„Materieel,” verbeterde Arnolds.

„Voor mijn part. Maar men moet tegenwoordig kunnen bewijzen, dat
men het geld werkelijk gegeven heeft. Daarom vraag ik naast de
wissels een quitantie.”
„Die evenveel of even weinig bewijst,” lachte Beenhuis. „Enfin, ’t is
omslachtig, maar ik heb er geen bezwaar tegen. Ziehier.”

Wiechen telde nu twintigduizend gulden aan bankpapier uit, die

Beenhuis opstreek, terwijl de ander de wissels bergde.

Arnolds, die de handen op zijn knieën hield, onder tafel, voelde bijna
tegelijkertijd een duwtje tegen elke hand, en greep de papiertjes,
hem van weerszijden toegestoken, ze haastig in zijn zak moffelende.

Een nieuwe flesch champagne, nu door Wiechen aangeboden,

besproeide de transactie. [38]

Toon Beenhuis was heengegaan, haalde Arnolds het hem door

Wiechen toegestopte bankpapier voor den dag.

„Tweehonderd pop? Ben je bedonderd?”

„Welnu?” vroeg Wiechen, doodkalm.

„Twee mille moet ik hebben, of.…”

„Bedaar, alsjeblieft. Je kunt nog wel wat krijgen, maar nu niet. Als je
met teveel geld naar Woestduin of Forest gaat, is het toch in één
keer op.”

„Al was dat zoo, wat gaat het jou aan?”

„Omdat je mij telkens om niets vervelen komt. Sputter nu maar niet;

daar geef ik toch geen zier om. Hoeveel heb je van Beenhuis
gekregen?”

„Geen bliksem.”

„Dat lieg je. En nu, bonjour! ’t Is mijn tijd.”

„Verrek!” mompelde Arnolds, zijn vuist ballende achter den rug van
den vertrekkende.

Toen grabbelde hij met de hand in zijn andere zak, en bekeek

hetgeen Beenhuis hem gegeven had. Vijf en zeventig gulden! Hij
vloekte. [39]
[Inhoud]
 HOOFDSTUK IV.

Het was een drukke dag aan het strand te Scheveningen. Met
moeite hadden van Vleuten en Betsy een paar stoelen gekregen,
waarin zij waren neergestreken in die beginnende loomheid, die de
zeelucht veroorzaakt bij hen die er niet dagelijks in verblijven.

„Wat zijn we lui,” merkte Betsy op, een geeuw verbergend.

„Ja,” erkende hij. „En ik vooral. Dat nietsdoen, dat me eerst zoo
aangenaam leek, begint me hartelijk te vervelen. Maar hoe ik zoek,
werk schijnt hier moeielijk te vinden. Als we eens gingen reizen?”

„Reizen kost geld. En je weet wat je mij beloofd hebt, Jan.”

„Nu ja.…,” begon hij, doch zweeg toen zij hem ernstig aankeek.

De belofte waarop zij zinspeelde, was gegeven enkele dagen nadat

hij zijn geld bij Wiechen gebracht had. Toen hij haar verteld had, hoe
prachtig hij dat had belegd, en zij nu royaal konden leven. Eerst was
zij met hem blij geweest, maar eens, toen zij Wiechen had gezien,
had haar een onverklaarbare angst bekropen. Zij had toen buiten
haar man om geinformeerd, en men had haar allerlei verschrikkelijks
van dien zoogenaamden bankier verteld. Hij was een woekeraar van
de allerergste soort, klein begonnen, [40]met weekklantjes, die hij
tien, twintig gulden leende, en hem daarvoor elken Zaterdag één,
twee gulden rente moesten betalen. Langzamerhand was hij grooter
zaken gaan doen, doch eigenlijk gezegd fortuin kende men hem niet
toe. Hij leende van den een, om het tegen hooger rente aan den
ander uit te leenen.
Van Vleuten had haar gesust. De werkkring van een bankier was nu
eenmaal zoo. Hij was de tusschenpersoon in den geldhandel. Zijn
verdiensten waren de belooning voor zijn werk. Weliswaar begreep
hij ook niet goed, hoe men in Holland zulk een enorme rente kon
opbrengen, maar dat het niets bijzonders was, bleek uit de relatie
tusschen dien Wiechen en Karsten & Co. Deze firma was toch een
der eersten in den Haag, die zich niet zou afgeven met iemand van
twijfelachtig allooi.

Dit argument deed Betsy zwijgen, maar zij dacht aan de practijken,
waar zij in Indië wel eens van gehoord had. Hoe zelfs vrouwen van
hooge ambtenaren kleine bedragen uitleenden aan dos-à-dos
koetsiers, aan klontongs enzoovoort, óók tegen hooge rente, een
dubbeltje per gulden, ’s ochtends gehaald, ’s avonds terug te
betalen. Maar dat er dan op gerekend werd, dat het kapitaal verloren
was op den duur, immers ten slotte de leener in gebreke bleef.

En toen had zij Jan de belofte afgedwongen, dat zij eenvoudig

zouden blijven leven, en van de maandelijksche rente een nieuw
kapitaaltje vormen, voor geval van nood. Hij had toegegeven, doch
zich niet al te veel willen bekrimpen, totdat zij met heen en weer
praten besloten hadden zeshonderd gulden per maand
onaangeroerd te laten, en zoodanig te beleggen, dat er van gevaar
ze te verliezen geen sprake was.

Had dit zijn voordeel in het vooruitzicht van een toekomst zonder
zorg, nadeel was een zekere eentonigheid [41]in hun leven, zoolang
van Vleuten geen bezigheden had.

„Gauw Jan, kijk eens!”

Hij volgde de richting van haar parasol, waarmee zij tusschen de

stoelen door wees, en zag Wiechen, naast een dame wandelend, in
druk gesprek.
„Wat zou dat?” vroeg hij. „O, nu begrijp ik je. Mevrouw van
Groningen! Hoe komen die twee bij elkaar?”

„Verschrikkelijk, Jan; je moet haar waarschuwen.”

„Voor wat?” vroeg hij.

„Ik weet het niet,” zeide zij droevig, terugleunend in haar stoel. „Maar
het is zoo.… zoo.… kassian.”

Hij tuurde het zich verwijderende paar na, en gevoelde wat Betsy
noch hij in woorden wisten weer te geven. Er was iets ongepasts in
het samenzijn van dat jonge gedistingueerde weeuwtje met dien
man, iets compromitteerends, dat hij in het oog scheen te willen
doen vallen door zijn houding en gebaren. En als dat zijn doel was,
dan gelukte het volkomen. Men zag, overal waar zij passeerden, de
menschen opkijken, soms elkaar iets vragend en fluisterend
beantwoordend, dan weer door blik of houding toonend wat zij er
van dachten. Wiechen was blijkbaar een bekende persoonlijkheid in
den Haag.

„Ik wil eens probeeren haar hierheen te krijgen,” zeide hij opstaande.

„Doe dat, Jan; maar zonder hèm. Ik wil geen kennis met dien vent
maken.”

„Geen nood,” lachte hij, voortijlend.

Handig schoot hij tusschen de stoelen door, nu en dan springend

over vijvertjes en bergjes, door kinderhand gevormd, tot hij het
langzaam wandelend paar vóór was.… Toen wendde hij zich om,
hen quasi ongezocht tegemoet loopend. Wiechen zag hem, en
hoewel met een dame wandelend, groette hij het eerst. Van Vleuten
lichtte even zijn hoed, [42]en bleef toen als verrast voor de jonge
weduwe staan, die hem nu ook herkende.
„Mevrouw,” zeide hij, „ik heb de opdracht u te ontvoeren, en direct bij
mijn vrouw te brengen. Meneer Wiechen, tot ziens.”

Het lukte. Eer Wiechen tijd had had zich te bezinnen, had mevrouw
van Groningen hem met een koele neiging zijn afscheid gegeven en
was met van Vleuten meegegaan. Wiechen zag, of meende te zien,
hoe de gezichten in zijn onmiddellijke omgeving spotachtig
grijnsden. Woedend liep hij weg.

„Om u de waarheid te zeggen, ben ik heel blij, dat u mij weghaalde,”

zeide de jonge weduwe. „Maar ik was alleen, en wist niet hoe dien
man kwijt te raken. Hij is mij, toen ik pas hier kwam, een oogenblik
van dienst geweest, op aanbeveling van een kennis.”

De beide dames begroetten elkaar hartelijk. Van Vleuten stond zijn

stoel af aan mevrouw Van Groningen, en verklaarde een eindje te
willen oploopen langs het strand.

Nauwelijks was hij uit de stoelenrijen, of iemand schoot op hem af.

Het was Boom, gekleed in een keurig grijs pakje, een Panama-hoed
op het hoofd.

„Dag meneer Van Vleuten. U heeft daareven een goed werk

gedaan.”

„Hoe bedoelt u dat?” vroeg de aangesprokene eenigzins koel.

„Zag u niet hoe iedereen er pret in had? U heeft, wil ik hopen, de

reputatie van een fatsoenlijke dame gered. Men heeft nu begrepen,
dat zij er argeloos was ingevlogen. Maar anders … De vrouw, die
zich in het publiek met Wiechen zien laat, is reddeloos
gecompromitteerd. Dat is toch duidelijk.”

Van Vleuten keek den ander gespannen aan.

„Weet u dan niet wie Wiechen is?” vroeg Boom verwonderd. „En
waarmee hij zijn geld verdiend heeft?” [43]

„Ik hoorde er zooiets van, juist een paar dagen geleden. Met geld
uitzetten tegen hooge rente. Maar dat schijnt hier niet zoo erg te
zijn.”

„Hm, ja. Neen, dat is het ook niet. Maar ik wil niemand benadeelen,
al heeft hij het ook niet aan mij verdiend. Als u wat langer hier in den
Haag is, zult u het vanzelf wel hooren, zonder dat juist ik het u zeg.”

„Ik dacht dat u een vriend van hem was?”

„Dat minder. Hij helpt mij uit eigenbelang, omdat hij zeker is een half
millioen aan mij te zullen verdienen.”

„Met die machine, waarover u laatst sprak?”

„Juist, meneer.”

En Boom begon te redeneeren over zijn uitvinding, met zooveel vuur

en overtuiging, dat van Vleuten onwillekeurig meegesleept werd. Als
hij dien man eens hielp! Hij scheen zeker van zijn zaak …

„Heeft u veel noodig om er mee klaar te komen?” vroeg hij.

„Met tweeduizend gulden ben ik geheel geholpen,” verklaarde Boom.

„Daar is wel aankomen aan,” meende Van Vleuten. „Alleen, men zou
zekerheid moeten hebben. Niet dat ik aan uw kunde twijfel, doch.…
u is geen vakman, immers?”

„Vakman!” smaalde Boom. „Wanneer heeft ooit een vakman iets

uitgevonden? Die menschen zitten teveel in hetgeen zij geleerd
hebben en dagelijks doen vastgeroest, om op te letten. Weet u, hoe
ik op het denkbeeld van mijn machine gekomen ben?”

„Door een toeval misschien, zooals gewoonlijk.”

„Neen, door het zien van iets, wat we dagelijks zien. Vlak tegenover
ons huis was een weg, schuin oploopend naar den spoorwegdijk.
Een jongen reed er een handkar [44]tegenop, met een koffer, dien
alleen hij niet had kunnen dragen. Hoe verklaart u dat?”

„Ik ben geen technicus, meneer Boom,” zeide van Vleuten. „Doch ik
herinner mij wel op school iets over hefboomen geleerd te hebben.
Is uw machine daarop gebaseerd?”

„Gedeeltelijk. Dáárop, op de slingerbeweging, en op de

aantrekkingskracht der aarde. En eindelijk op nog een kracht, die ik
niet noemen kan, maar die bestaat. Ik zeide u reeds, dat ik geen
vakman was; ik weet niet of anderen die kracht kennen. Alleen weet
ik, dat zij tot nog toe onbenut bleef, altijd in technischen zin. Want we
zien haar in alles voorkomen.”

„Dan zou het mij verwonderen, als de technici haar niet kenden, en,
als zij inderdaad zoo belangrijk is als u vermoedt …”

„Meer dan vermoeden, meneer! Ik heb haar toegepast, zien werken.

De machine is vroeger reeds door mij gemaakt. Ik had in mijn tuin
een werkplaatsje voor mezelf, en daar had ik haar in stilte
samengesteld. Toen zij werkte, liep ik in mijn vreugde den tuin door,
naar mijn moeder, die in de verandah van ons huis zat, haar al van
ver roepend om te komen. Zij kwam, mede opgewonden, want zij
wist waaraan ik bezig was. Zij alleen. Toen we samen bij het
tuinhuisje kwamen, lagen de stukken en brokken van mijn machine
in het rond verspreid. Ik begreep er eerst niets van, maar
gaandeweg zag ik mijn fout in. Mijn machine is geen zoogenaamd
perpetuum mobile, het is een krachtwerktuig, en ik had verzuimd
haar te belasten, werk te laten verrichten. Daardoor zamelde de niet
verbruikte kracht zich op in de machine, en sloeg zij zichzelf aan
stukken.”

„Verbazend!” riep van Vleuten uit. „En heeft u haar toen niet opnieuw
gemaakt?” [45]

„De omstandigheden hebben mij dat belet,” antwoordde Boom. „U

weet dat ik failliet ben?”

„Neen …”

„Failliet, met ruim een millioen schuld!”

Boom zeide dit met iets als trots in zijn stem, wat van Vleuten
mishaagde. Zoo verhoovaardigt zich de inbreker erop, meer te
hebben gestolen dan tien zijner makkers te samen.

„Failliet,” ging Boom voort. „Ik was een en twintig jaar, en werd van
alle kanten bestolen en bedrogen. Sedert is mijn streven geweest
zooveel te verdienen, dat ik ieder het zijne kan teruggeven. De
eenige weg daartoe is, dat ik mijn machine maak. Niet primitief,
zooals toen, maar goed afgewerkt in model, zoodat ik haar
vertoonen kan. Wiechen zou mij daarin helpen; doch ik doorzie hem!
Hij wil mijn constructie in handen zien te krijgen en alleen de
vruchten plukken. En dat nooit. Daarom zeg ik: al zou het tien,
twintig jaren duren, éénmaal zal ik genoeg bijeen hebben om haar
zelf af te maken. Maar er iemand van op de hoogte te brengen,
nooit!”

Het was verwonderlijk, dacht van Vleuten; men wist niet wat men
aan dien man had. In het eene oogenblik maakte hij een
ongunstigen, dan weer een gunstigen indruk.
„Mag ik eens een paar dagen nadenken, over hetgeen u mij gezegd
heeft?” vroeg hij. „Als u mij uw adres wilt geven, zal ik mijn besluit
persoonlijk komen meedeelen.”

Boom gaf hem een visitekaartje, na daarop met potlood het

verlangde te hebben geschreven, waarna van Vleuten, ziende dat
zijn vrouw hem een wenk gaf, zich excuseerde.

Gedurende zijn rondslenteren met Boom, hadden de dames elkaar

hun lotgevallen sedert hun ontmoeting te Soerabaja zitten te
vertellen. Inmiddels tot grootere intimiteit dan toen geraakt, hadden
zij afgesproken elkaar te [46]bezoeken, en al dadelijk bij den naam te
noemen.

Was Betsy’s levensloop zonder groote schokken voorbijgegaan, niet

alzoo die harer vriendin, Marie van Groningen. Kort na haar
terugkomst in het moederland, was zij bevallen, en gedurende den
tijd dat zij in het kraambed lag, was haar moeder gestorven. Haar
vader was door dien slag geknakt, en zou zich in het ambtelooze
leven hebben teruggetrokken, ware hem niet de onderscheiding
eener benoeming tot Vice-President van den Hoogen Raad ten deel
gevallen. Hopende, dat een nieuwe omgeving, een nieuwe werkkring
hem de oude geestkracht zouden teruggeven, waren zij naar den
Haag verhuisd. Doch het nieuwe ambt had hij nimmer aanvaard.
Een week vóór zijn installatie was hij door een beroerte getroffen en
kort daarop overleden.

„Wat een treurigheid,” zeide Betsy geroerd.

Het was in dien tijd geweest, dat zij in aanraking was gekomen met
den „bankier”. De dokter die haar vader had behandeld, Arnolds
heette hij, had hem bij haar gebracht, ter regeling harer financieele
belangen. Maar op zekeren dag had oom Slot—Betsy herinnerde
zich hem misschien nog van Soerabaja—hem in de gang ontmoet,
en haar gevraagd wie dat was. Oom vroeg haar den volgenden dag
om een stukje te teekenen, wat zij deed, en vertelde haar toen, dat
die man niet te vertrouwen was, en hij zelf voor haar zou zorgen. Tot
nu kort geleden hoorde noch zag zij iets van dien man. Vóór een
week of drie was zij hem op het strand tegengekomen; hij had haar
een paar maal gegroet, en eindelijk aangesproken. Zeer bescheiden
had hij aan het gebeurde herinnerd, zijn spijt uitgesproken, dat hij
niet voor haar belangen had mogen zorgen, en gehoopt dat die in
goede handen waren. Af en toe had hij haar geheel belangeloos
goeden raad gegeven. Zij meende hem verongelijkt te hebben, en
had in dien zin iets gezegd; doch hij [47]wilde daar niets van weten,
beschouwde die zaak als afgedaan, als een streek van een of
anderen concurrent, die haar niet geweten mocht worden. Zoo
ontmoette zij hem bijna elken dag aan het strand; als zij haar kindje
eens meenam, speelde hij er haast opofferend mee. Maar gister was
tante Slot bij haar geweest, had haar onderhouden over het
ongepaste van haar gedrag, om zich zoo druk met hem te
vertoonen, en had haar bovendien iets vreeselijks verteld …
Vandaag was het haar opgevallen hoe de menschen haar hadden
aangekeken, en zij begon dat vreeselijke te gelooven, dat zij Betsy,
na lang aarzelen, slechts durfde influisteren.…

„Daarom was ik zoo blij, dat je man mij weghaalde,” besloot zij.
„Maar ik durf nu niet meer naar het strand te gaan, zonder oom en
tante. En die gaan zoo zelden!”

„Sluit je gerust bij ons aan,” zeide Betsy. „Ik zal hem wel afbijten. O,
je weet niet hoe snibbig ik kan zijn!—Kijk eens, mijn man heeft een
nieuwen kennis gemaakt. Zoo op het eerste gezicht, een net
mensch.”

„Inderdaad,” beaamde Marie. „Hark hen eens hierheen.”

Betsy had toen de wenk gegeven, doch tot groote teleurstelling der
dames kwam van Vleuten alleen.

„Waarom liet je je nieuwen vriend schieten?” riep Betsy. „Marie wou

zoo graag zijn kennis maken.”

„Foei, ’t is niet waar!” zeide deze.

„Ik kan toch zoo maar niet iedereen bij je brengen,” opperde van
Vleuten. „Een vriend is trouwens wel wat veel gezegd. Ik zag hem
heden voor de tweede maal. De eerste keer was het in gezelschap
van Wiechen.”

De gezichten betrokken. Het was merkwaardig, hoe de naam van

dien man alles en iedereen die met hem in aanraking kwam,
bezoedelde. [48]
[Inhoud]
 HOOFDSTUK V.

„Aux Mathurins!”

„Jawel, maar we gaan mee.”

Het portier van den fiacre loslatend, wendde zich Beenhuis om, en
zag bij het licht dat Maxim uitstraalde, de figuren van Arnolds en
Wiechen. Eén ondeelbaar oogenblik scheen hij zich te bezinnen.

„Stapt in, heeren,” zeide hij toen. „Onderweg praten we even.”

De pneu Michelet dempte het geratel der wielen, zoodat men

ongehinderd kon spreken.

„Hebt u de wissels bij u?” vroeg Beenhuis, en op bevestigend

antwoord van Wiechen, vervolgde hij: „Ze hadden vandaag moeten
zijn aangeboden; maar dat doet er niet toe.—Waar logeeren de
heeren?”

„In ’Des’ Pays-Bas,” zeide Wiechen.

„Hm,” deed Beenhuis, even glimlachend om de zonderlinge

aanduiding. „We zullen de zaak morgen samen regelen. Laat eens
zien.… tegen half één wacht ik de heeren in den cour van Grand
Hôtel. Ik moet daar iemand spreken. We gaan dan eerst
déjeuneeren.”

„Brengt u geld mee?” vroeg Wiechen.

„Ik denk wel. Maar we zijn dicht bij de Mathurins. De heeren nemen
den fiacre zeker verder door?” [49]