Anesthesia Review 1000 Questions and Answers To Blast The BASICS and Ace The ADVANCED LWW Wolters Kluwer 2024 Scribd Download
Anesthesia Review 1000 Questions and Answers To Blast The BASICS and Ace The ADVANCED LWW Wolters Kluwer 2024 Scribd Download
Anesthesia Review 1000 Questions and Answers To Blast The BASICS and Ace The ADVANCED LWW Wolters Kluwer 2024 Scribd Download
OR CLICK LINK
https://textbookfull.com/product/anesthesia-
review-1000-questions-and-answers-to-blast-the-
basics-and-ace-the-advanced-lww-wolters-kluwer/
Read with Our Free App Audiobook Free Format PFD EBook, Ebooks dowload PDF
with Andible trial, Real book, online, KINDLE , Download[PDF] and Read and Read
Read book Format PDF Ebook, Dowload online, Read book Format PDF Ebook,
[PDF] and Real ONLINE Dowload [PDF] and Real ONLINE
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...
https://textbookfull.com/product/essential-clinical-anesthesia-
review-keywords-questions-and-answers-for-the-boards-1st-edition-
linda-s-aglio/
https://textbookfull.com/product/ace-the-programming-
interview-160-questions-and-answers-for-success-1st-edition-
edward-guiness/
https://textbookfull.com/product/critical-care-medicine-
review-1000-questions-and-answers-1st-edition-abraham-sonny-
edward-a-bittner-ryan-j-horvath-sheri-berg/
https://textbookfull.com/product/neurology-board-review-
questions-and-answers-1st-edition-mcgregor/
Neurocritical Care Board Review Questions and Answers
1st Edition Asma Zakaria Md
https://textbookfull.com/product/neurocritical-care-board-review-
questions-and-answers-1st-edition-asma-zakaria-md/
https://textbookfull.com/product/math-workout-for-the-gre-4th-
edition-275-practice-questions-with-detailed-answers-and-
explanations-the-princeton-review/
https://textbookfull.com/product/questions-and-answers-a-guide-
to-fitness-and-wellness-gary-liguori/
https://textbookfull.com/product/questions-and-answers-a-guide-
to-fitness-and-wellness-gary-liguori-2/
https://textbookfull.com/product/millers-anesthesia-review-
lorraine-sdrales/
ANESTHESIA
REVIEW
1000
QUESTIONS AND ANSWERS
TO BLAST THE BASICS
AND ACE THE ADVANCED
Sheri M. Berg, MD
Instructor of Anesthesia
Harvard Medical School
Medical Director, PACUs
Department of Anesthesia, Critical Care, and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Rebecca I. Kalman, MD
Clinical Instructor of Anesthesia
Department of Anesthesia, Critical Care, and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
All rights reserved. This book is protected by copyright. No part of this book may be reproduced or transmitted in any
form or by any means, including as photocopies or scanned-in or other electronic copies, or utilized by any information
storage and retrieval system without written permission from the copyright owner, except for brief quotations
embodied in critical articles and reviews. Materials appearing in this book prepared by individuals as part of their
official duties as US government employees are not covered by the abovementioned copyright. To request permission,
please contact Wolters Kluwer at Two Commerce Square, 2001 Market Street, Philadelphia, PA 19103, via email at
permissions@lww.com, or via our website at lww.com (products and services).
987654321
Printed in China
Names: Berg, Sheri M., editor. | Schnur, Maricela, editor. | Kalman, Rebecca I., editor. | Bittner, Edward A., 1967-
editor.
Title: Anesthesia review : 1000 questions and answers to blast the basics and ace the advanced / [edited by] Sheri M.
Berg, Maricela Schnur, Rebecca I. Kalman, Edward A. Bittner.
Description: Philadelphia : Wolters Kluwer, [2019] | Includes bibliographical references.
Identifiers: LCCN 2018017425 | ISBN 9781975116736
Subjects: | MESH: Anesthesia | Examination Questions
Classification: LCC RD82.3 | NLM WO 218.2 | DDC 617.9/6076—dc23 LC record available at
https://lccn.loc.gov/2018017425
This work is provided “as is,” and the publisher disclaims any and all warranties, expressed or implied, including any
warranties as to accuracy, comprehensiveness, or currency of the content of this work.
This work is no substitute for individual patient assessment based up on health care professionals’ examination of each
patient and consideration of, among other things, age, weight, gender, current or prior medical conditions, medication
history, laboratory data, and other factors unique to the patient. The publisher does not provide medical advice or
guidance, and this work is merely a reference tool. Health care professionals, and not the publisher, are solely
responsible for the use of this work, including all medical judgments, and for any resulting diagnosis and treatments.
Given continuous, rapid advances in medical science and health information, independent professional verification of
medical diagnoses, indications, appropriate pharmaceutical selections and dosages, and treatment options should be
made and health care professionals should consult a variety of sources. When prescribing medication, health care
professionals are advised to consult the product information sheet (the manufacturer’s package insert) accompanying
each drug to verify, among other things, conditions of use, warnings, and side effects and identify any changes in
dosage schedule or contraindications, particularly if the medication to be administered is new, is infrequently used, or
has a narrow therapeutic range. To the maximum extent permitted under applicable law, no responsibility is assumed
by the publisher for any injury and/or damage to persons or property, as a matter of products liability, negligence law or
otherwise, or from any reference to or use by any person of this work.
LWW.com
DEDICATION
To the fellows and residents who go to work every day and still find time to prepare
themselves for the next chapter in their lives.
To my husband and son who always motivate me to be my best each and every day.
—Maricela Schnur
This book is dedicated to two of the most amazingly incredible people I know, my
parents, Anne and Gary. Thank you for everything, but above all, thank you for writing a
book of eternal love, infinite generosity, and exceptional kindness—I never read this
book—because of you, this story is my life. Your endless support in everything I have
done, and continue to do, puts me at a loss for words. I am forever grateful.
—Sheri M. Berg
CONTRIBUTORS
Aditi Balakrishnan, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Christine Choi, MD
Critical Care Fellow
Department of Anesthesia
Critical Care and Pain Medicine, Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Jennifer Cottral, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Michael Fitzsimons, MD
Chief Cardiac Anesthesia
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Rebecca I. Kalman, MD
Clinical Instructor of Anesthesia
Department of Anesthesia, Critical Care, and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Mara Kenger, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Jean Kwo, MD
Clinical Instructor
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachussetts General Hospital
Boston, MA
Nathan Lee, MD
Critical Care Fellow
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Lydia Miller, MD
Critical Care Fellow
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Christoph Nabzdyk, MD
Critical Care Fellow
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Alexander Nagrebetsky, MD
Critical Care Fellow
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Emily Naoum, MD
Resident Physician
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Alexandra Plichta, MD
Resident Physcian
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachussetts General Hospital
Boston, MA
Katarina Ruscic, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Lauren Smith, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Abraham Sonny, MD
Clinical Instructor
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Harvard Medical School
Boston, MA
Jamie L. Sparling, MD
Resident Physician
Department of Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
Qing Yang, MD
Resident Physician
Anesthesia, Critical Care and Pain Medicine
Massachusetts General Hospital
Boston, MA
TABLE OF CONTENTS
I. Basic Section
2. Basic Anatomy
Lauren Smith
7. Renal System
Jamie L. Sparling
8. Hematology
Matthieu A. Newton
11. Statistics
Maricela Schnur
13. Pain
Alexandra Raisa Adler
21. Trauma
Jennifer Cottral, Christine Choi, Jean Kwo, Christoph Nabzdyk, Alexander
Nagrebetsky, and Kyan Safavi
23. Geriatrics
Alexandra Plichta, Christoph Nabzdyk, Nathan Lee, Alexander Nagrebetsky,
Alexandra Raisa Adler, and Jerome Crowley
Index
1
MONITORS AND ANESTHESIA
DELIVERY DEVICES
Matthieu A. Newton
2. Correct answer: A
See answer explanation given for question 1.
Inhaled anesthetics accumulate to specific concentrations in the CNS by creating a
certain partial pressure of the gas in the lung. Solubility is the tendency of a gas to
equilibrate with a solution. Partial pressure of a gas in solution is the pressure of the
gas in the gas phase when in equilibrium with the liquid. The concentration of gas in
a mixture of gases depends on the partial pressures in the gas phase in equilibrium
with the solution and its solubility within that solution. As anesthetic gases move
from the alveoli to the blood, the partial pressures of the blood and alveoli
equilibrate. The final concentration of anesthetic depends on the partial pressure it
exerts at equilibrium and at its blood solubility. This same process occurs from
blood to the target tissue, brain. Given that this system (from alveoli to blood to
target tissue) is closed, the concentration of a gas in the alveoli is theoretically the
same as the concentration of the said gas in the brain. Thus, minimum alveolar
concentration is a proxy for the concentration of the gas in the brain. This is
expressed via the Henry law; the concentration of gas in solution is proportional to
its partial pressure in the gas phase: Cg = kPg. Cg is the concentration of the gas in
solution, k is a solubility constant, and Pg is the partial pressure of the gas.
Reference:
1. Ebert TJ, Lindebaum L. Inhaled anesthetics. In: Barash PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical
Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2013:447-477.
3. Correct answer: A
Excessive tipping of a vaporizer allows liquid anesthetic to leak into the bypass
chamber, causing increased vapor concentrations when delivering an anesthetic.
Tipping rarely occurs when the vaporizer is connected to the machine and most
often occurs during transportation or connection of a vaporizer to the machine. After
being tipped, the vaporizer should be taken out of service and run at a high fresh gas
flow with the vaporizer concentration set to a high concentration and should
continue until all liquid anesthetic has evaporated. This allows the majority of the
flow to pass through the bypass chamber. Several types of vaporizers now have a
transport mode, which isolates the liquid anesthetic from the bypass chamber to
eliminate the risk of tipping.
Reference:
1. Riutort KT, Eisenkraft JB. The anesthesia workstation and delivery systems for inhaled anesthetics. In: Barash
PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;
2013:641-696.
4. 4. Correct answer: D
Several factors affect the output concentration of vaporizers. These include fresh gas
flow rate, temperature, and the composition of fresh gas. At low fresh gas flow
rates, there is not enough turbulence to pick up the anesthetic vapors, whereas at
high flow rates >15 L/min, the output is less than the actual dial setting, as there is
not enough time to saturate the carrier gas. Modern vaporizers accommodate varying
temperatures by using a bimetallic strip or expansion element to direct a greater
portion of gas flow through the bypass chamber when temperature increases and less
when temperature decreases. When the fresh gas is changed from 100% oxygen to
100% nitrous oxide, a rapid decrease in the vaporizer output occurs, as the nitrous
is more soluble in anesthetic liquid than is the oxygen. When the ratio of oxygen to
nitrous oxide is increased, the reverse occurs such that output increases as the
amount of oxygen increases.
Reference:
1. Riutort KT, Eisenkraft JB. The anesthesia workstation and delivery systems for inhaled anesthetics. In: Barash
PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;
2013:641-696.
5. Correct answer: C
Temperature fluctuations of the anesthetic agent while in the vaporizer can lead to
varying amounts of agent being delivered at a given amount of concentration per the
dial. Thus it is imperative that the vaporizer maintain a constant temperature.
Specific heat is the number of calories needed to increase 1 g of a substance by 1°C.
High specific heat minimizes the temperature changes with vaporization. Thermal
conductivity is the measure of speed with which heat flows through a substance. A
high thermal conductivity allows for the uniformity of temperature throughout the
vaporizer.
Reference:
1. Riutort KT, Eisenkraft JB. The anesthesia workstation and delivery systems for inhaled anesthetics. In: Barash
PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;
2013:641-696.
6. Correct answer: C
Oxygen E-cylinders are small and portable and are on the back of every anesthesia
machine. It is imperative to know the amount of time left in the tank in case the wall
supply fails or perhaps when providing offsite anesthetic services. The E-cylinders
contain 625 L and have a pressure of 2000 psig. A quick way to determine the
amount of time left in an oxygen tank can be derived via the following equation:
T (hours) = Oxygen cylinder pressure (psig) / 200 × Oxygen flow rate (L/min)
Therefore, using our example:
T =1760/200×8
=1760/1600
=1.1 hours
Reference:
1. Riutort KT, Eisenkraft JB. The anesthesia workstation and delivery systems for inhaled anesthetics. In: Barash
PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;
2013:641-696.
7. Correct answer: B
The critical temperature is the highest temperature at which a gas can exist in liquid
form. The critical temperature of nitrous oxide (36.5°C) is just above room
temperature (20°C), which means that it can remain a liquid at room temperature.
Nitrous tanks are filled with liquid with a small amount of gas near the top of the
tank. As the tank is opened and gas leaves, more liquid is vaporized to maintain its
equilibrium within the tank. The ratio of liquid to gas remains the same, maintaining
the same pressure within the tank until the tank is almost empty. The only way to
determine the volume of nitrous remaining in the tank is to weigh the tank and
subtract the weight of an empty tank. Once the tank is near empty and contains only
gas, the volume of gas remaining can adequately be calculated from the pressure.
Full E-cylinders of nitrous contain approximately 1600 L of gas and exert a pressure
of approximately 750 psig.
Reference:
1. Riutort KT, Eisenkraft JB. The anesthesia workstation and delivery systems for inhaled anesthetics. In: Barash
PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health;
2013:641-696.
8. Correct answer: A
See answer explanation given for question 1.
Inhaled anesthetics accumulate to specific concentrations in the CNS by creating a
certain partial pressure of the gas in the lung. Solubility is the tendency of a gas to
equilibrate with a solution. Partial pressure of a gas in solution is the pressure of the
gas in the gas phase when in equilibrium with the liquid. The concentration of gas in
a mixture of gases depends on the partial pressures in the gas phase in equilibrium
with the solution and its solubility within that solution. As anesthetic gases move
from the alveoli to the blood, the partial pressures of the blood and alveoli
equilibrate. The final concentration of anesthetic depends on the partial pressure it
exerts at equilibrium and at its blood solubility. This same process occurs from
blood to the target tissue, brain. Given that this system (from alveoli to blood to
target tissue) is closed, the concentration of a gas in the alveoli is theoretically the
same as the concentration of the said gas in the brain. Thus, minimum alveolar
concentration is a proxy for the concentration of the gas in the brain. This is
expressed via the Henry law; the concentration of gas in solution is proportional to
its partial pressure in the gas phase: Cg = kPg. Cg is the concentration of the gas in
solution, k is a solubility constant, and Pg is the partial pressure of the gas.
Reference:
1. Ebert TJ, Lindebaum L. Inhaled anesthetics. In: Barash PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical
Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2013:447-477.
9. Correct answer: D
Uptake is the mechanism by which volatile agents entering the alveoli are mixed
with blood in the lungs. Uptake can be assessed by the ratio of fractional
concentration of alveolar anesthetic to inspired anesthetic (Fa/Fi). The faster the Fa
rises, the faster the speed of induction. Distribution is the mechanism by which the
volatile agents from the blood are taken up by 3 physiologic tissue groups: the
vessel-rich group (VRG) (which includes brain, heart, kidney, liver, gastrointestinal
tract, and glandular tissue), muscle groups, and fat groups. Uptake of the anesthetic
depends on the partial pressure the gas exerts at equilibrium, its blood solubility,
and pulmonary blood flow. Partial pressure differences determine the rate of flow to
and from alveoli, blood, and physiologic tissue. Higher pulmonary blood flow
allows for increased uptake, and decreased flow allows for lower and slower
uptake. The partition coefficient is the ease with which anesthetic agent moves from
the alveoli to blood, and a high coefficient means there is a higher concentration in
the blood and vice versa. While blood concentrations of the gas are equilibrating
with the alveoli, the same is happening in the 3 physiologic tissues. The tissues
equilibrate at different speeds, however, owing primarily to their differences in
perfusion. The VRG perfuses at about 75 mL/min per 100 g of tissue, whereas
muscle and fat perfuse at 3 mL/min per 100 g. Fat is further limited by its lower
percentage of cardiac output. Thus, fat plays little to no role in the speed of
induction but may be a factor in delayed emergence in cases longer than 4 hours.
Reference:
1. Ebert TJ, Lindebaum L. Inhaled anesthetics. In: Barash PG, Cullen BF, Stoelting RK, et al, eds. Clinical
Anesthesia. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health; 2013:447-477.
[Inhoud]
REPTIELEN.
Ophidia.—Over de slangen heb ik weinig te zeggen. Dr. Günther deelt mij mede, dat de
mannetjes altijd kleiner zijn dan de wijfjes, en over het algemeen langer en dunner staart
hebben; maar hij kent geen ander verschil in hun uiterlijk maaksel. Ten opzichte der kleur
kan Dr. Günther bijna altijd het mannetje van het wijfje onderscheiden door zijn sterker
uitgesproken tinten; zoo is de zwarte zigzagvormige band op den rug van het mannetje
van de Engelsche adder scherper begrensd dan bij het wijfje. Het verschil is veel grooter
bij de ratelslangen van N. Amerika, waarvan het mannetje, gelijk de oppasser in den
Londenschen dierentuin mij toonde, dadelijk van het wijfje kan worden onderscheiden,
doordat hij over het geheele lichaam meer donkergeel heeft. In Zuid-Afrika vertoont
Bucephalus capensis een soortgelijk verschil; want het wijfje „bezit op de zijden nooit
zooveel gele schakeeringen als het mannetje.” 53 Het mannetje van den Indischen Dipsas
cynodon is daarentegen zwartachtig bruin met gedeeltelijk zwarten buik, terwijl het wijfje
roodachtig of gedeeltelijk olijfkleurig is met een ’t zij eenvormig gelen of met zwart
gemarmerden buik. Bij Tragops dispar uit het zelfde land is het mannetje helder groen en
het wijfje bronskleurig. 54 Ongetwijfeld dienen de kleuren van vele slangen tot
bescherming, zooals de groene tinten van boomslangen en de verschillende gespikkelde
schakeeringen van soorten die op zandige plaatsen leven; maar bij vele soorten, b.v. bij
de gewone Engelsche slang of adder, is het twijfelachtig of haar kleuren dienen om haar
te verbergen, en nog twijfelachtiger is dit bij de vele inlandsche soorten [27]die uiterst fraai
zijn gekleurd. De kleuren van sommige soorten zijn zeer verschillend bij volwassen en
jonge voorwerpen. 55
Gedurende den rijtijd scheiden aan hun anus gelegen klieren een sterk riekende stof af 56;
en het zelfde is het geval met dergelijke klieren bij de hagedissen, en, zooals wij hebben
gezien, met onder de kaken gelegen klieren bij de krokodillen. Daar de mannetjes der
meeste dieren de wijfjes zoeken, dienen deze riekende stoffen afscheidende klieren
waarschijnlijk meer om het wijfje op te wekken en te bekoren, dan om haar den weg te
wijzen naar de plaats waar het mannetje is te vinden. 57 Hoewel de mannetjes der slangen
zoo vadsig schijnen, zijn zij toch verliefd van gestel; want men heeft waargenomen, hoe
vele van hen zich rondom het zelfde wijfje en zelfs rondom het lijk van een wijfje
opeendrongen. Het is niet bekend, of zij uit minnenijd met elkander vechten. Hun
verstandelijke vermogens zijn hooger ontwikkeld, dan men a priori zou hebben verwacht.
In den Londenschen dierentuin leeren zij spoedig geen aanval te doen op de ijzeren staaf
waarmede haar kooien schoon worden gemaakt; en Dr. Keen van Philadelphia meldt mij,
dat eenige slangen welke hij bezat, na vier of vijf malen een strik leerden vermijden,
waarmede zij in den beginne gemakkelijk werden gevangen. Een uitnemend waarnemer,
de heer E. Layard 58, zag op Ceylon een brilslang haar kop door een nauw gat steken en
een pad inzwelgen. „Met deze belemmering kon zij zich niet terugtrekken; dit
bemerkende spuwde zij met weêrzin het lekkere hapje weêr uit, dat begon weg te
kruipen; dit was meer dan haar slangenphilosophie kon verdragen; zij greep de pad
opnieuw, maar nogmaals was de slang, na hevige pogingen om te ontsnappen,
gedwongen om haar prooi te laten varen. Ditmaal had zij echter geleerd; de pad werd bij
een poot gegrepen, medegetrokken en daarna in zegepraal opgeslokt.” [28]
De oppasser in den Londenschen dierentuin is stellig overtuigd, dat sommige slangen, bij
voorbeeld Crotalus en Python, hem van alle andere personen onderscheiden. Cobra’s, te
zamen in de zelfde kooi gehouden, schijnen eenige gehechtheid voor elkander te
gevoelen. 59
Uit het feit, dat slangen een weinig redeneerend vermogen en sterke hartstochten
bezitten, volgt echter nog niet, dat zij ook met voldoenden smaak zijn begaafd om de
schitterende kleuren van haar gezellen zoodanig te bewonderen, dat dit leidt tot
verfraaiing van de soort door seksueele teeltkeus. Desniettemin is het moeilijk zich op
eenige andere wijze rekenschap te geven van de buitengewone schoonheid van
sommige soorten; bij voorbeeld van de koraalslangen van Zuid-Amerika, die een
schitterend roode kleur met zwarte en gele dwarsbanden bezitten. Ik herinner mij nog
zeer goed, hoezeer ik verbaasd was over de schoonheid van de eerste koraalslang die ik
in Brazilië over een pad zag kruipen. Slangen welke op deze bijzondere wijze zijn
gekleurd, worden, zooals de heer Wallace op autoriteit van Dr. Günther verzekert 60,
nergens anders ter wereld gevonden dan in Zuid-Amerika, en daar komen er niet minder
dan vier geslachten van voor. Een daarvan, Elaps, is vergiftig; van een tweede, zeer
verschillend geslacht, is het twijfelachtig, of het vergiftig is, en de beide andere zijn
volkomen onschadelijk. De soorten die tot deze geslachten behooren, bewonen de zelfde
streken en gelijken zoozeer op elkander, dat niemand, „dan een natuuronderzoeker de
onschadelijke van de vergiftige soorten zou kunnen onderscheiden.” De heer Wallace
gelooft daarom, dat de onschadelijke soorten haar kleuren tot bescherming hebben
gekregen volgens het beginsel van nabootsing; want zij moeten natuurlijk door haar
vijanden voor gevaarlijk worden aangezien. De oorzaak van de schitterende kleuren van
de vergiftige Elaps blijft dan echter nog onverklaard, en deze bestaat wellicht in de
seksueele teeltkeus. (5)
Slangen brengen nog andere geluiden voort dan sissen. De doodelijke Echis carinata
heeft op haar zijden eenige schuine rijen schubben van een bijzonder maaksel met
gezaagde randen; en, als deze slang toornig wordt, wrijft zij deze schubben tegen
elkander, hetgeen „een merkwaardig, lang aanhoudend, bijna sissend geluid”
voortbrengt. 61 Wat het ratelen van de ratelslang aangaat, hebben wij ten minste eenig
[29]rechtstreeksch bericht; want Professor Aughey getuigt 62, dat hij bij twee
gelegenheden, zelf niet gezien wordende, op een kleinen afstand een opgerolde
ratelslang bespiedde, met opgerichten kop, die een half uur lang met korte
tusschenpoozingen voortdurend ratelde; eindelijk zag hij een andere slang naderen, en
toen zij bij elkander waren, paarden zij. Hierdoor werd hij overtuigd, dat een van de
doeleinden van den ratel is om de seksen bij elkander te brengen. Ongelukkig vergewiste
hij zich niet, of het het mannetje dan wel het wijfje was, dat stil bleef liggen en de andere
slang riep. Doch uit bovenstaand feit volgt in geenen deele, dat deze slangen den ratel
niet kunnen gebruiken voor andere doeleinden, als een waarschuwing voor dieren die
haar anders zouden aanvallen enz. Ook kan ik de verschillende verhalen niet geheel en
al betwijfelen, die men heeft gedaan ten bewijze, dat zij daarmede haar prooi van vrees
verlammen. Sommige andere slangen maken ook een bepaald geluid door haar staart
snel tegen de omringende planten te doen trillen; en ik heb dit zelf Trigonocephalus in
Zuid-Amerika hooren doen.
Lacertilia.—De mannetjes van sommige, waarschijnlijk van vele hagedissen vechten uit
minnenijd met elkander. Zoo is de boombewonende Anolis cristatellus uit Zuid-Amerika
uiterst strijdlustig. „Gedurende de lente en het eerste gedeelte van den zomer ontmoeten
twee volwassen mannetjes elkander zelden zonder gevecht. Als zij elkander het eerst
zien, buigen zij hun koppen drie of vier malen op en neder, en zetten tegelijkertijd den
kraag of zak dien zij onder aan de keel hebben, op; hun oogen fonkelen van woede, en
na hun staarten gedurende eenige weinige seconden van de eene zijde naar de andere
golvend te hebben bewogen, als om hun krachten te verzamelen, storten zij zich
woedend op elkander, rollen over elkander heen en houden elkander stevig met de
tanden vast. De strijd eindigt gewoonlijk daarmede, dat een der strijders zijn staart
verliest, die dikwijls door den overwinnaar wordt verslonden.” Het mannetje van deze
soort is aanmerkelijk grooter dan het wijfje 63, en dit is, voor zoover Dr. Günther kon
nagaan, de algemeene regel bij alle soorten van hagedissen.
De seksen verschillen dikwijls zeer in uitwendige kenmerken. Het mannetje van den
bovenvermelden Anolis is voorzien van een kam [30]die over den rug en den staart loopt
en willekeurig kan worden opgezet; van dezen kam vertoont echter het wijfje geen spoor.
Bij de Indische Cophotis Ceylanica bezit het wijfje op den rug een kam, hoewel die veel
minder is ontwikkeld dan bij het mannetje, en evenzoo is het, gelijk Dr. Günther mij
mededeelt, met de wijfjes van vele leguanen, kameleons en andere hagedissen. Bij
sommige soorten is echter de kam bij beide seksen even goed ontwikkeld, zooals bij
Iguana tuberculata. Bij het geslacht Sitana zijn alleen de mannetjes van een grooten
keelzak voorzien (Fig. 15), die evenals een waaier kan worden opgevouwen en blauw,
zwart en rood is gekleurd. Met deze prachtige kleuren pronkt hij alleen gedurende den
paartijd. Het wijfje bezit zelfs geen rudiment van dit aanhangsel. Bij Anolis cristatellus
bestaat, volgens den heer Austen, de keelzak die helderrood met geel gemarmerd is,
ook, hoewel in rudimentairen toestand, bij het wijfje. Hier zien wij, evenals in zoovele
vroeger vermelde gevallen, bij soorten tot de zelfde groep behoorende, het zelfde
kenmerk tot de mannetjes beperkt, of meer volkomen ontwikkeld bij de mannetjes dan bij
de wijfjes, of bij beide seksen gelijkelijk ontwikkeld. De kleine hagedissen van het
geslacht Draco, die de lucht doorklieven op haar door haar ribben ondersteunde
valschermen, en wier kleurenpracht elke beschrijving te boven gaat, zijn aan hun keel
van door uitbreidingen der huid gevormde aanhangsels voorzien, „op de keelkwabben
van hoenderachtige vogels gelijkende.” Deze worden opgezet als het dier wordt
geprikkeld. Zij komen bij beide seksen voor, maar zijn het best ontwikkeld bij het
mannetje, wanneer dit tot volwassen leeftijd is gekomen; het middelste aanhangsel is dan
soms tweemaal zoo lang als de kop. Bij de meeste soorten loopt ook een lage kam
boven over den hals; en deze is bij de volwassen mannetjes veel meer ontwikkeld, dan
bij de wijfjes of de jonge mannetjes. 64
[31]
Fig. 16.
Fig. 17.
Mannetje van Ceratophora
Stoddartii. Wijfje van
Ceratophora
Stoddartii.
Bij het geslacht Chameleon komen wij tot het toppunt van verschil tusschen de beide
seksen. Het bovenste gedeelte van den schedel van het mannetje van Chameleon
bifurcus (Fig. 18), een bewoner van Madagascar, is verlengd tot twee groote, stevige,
beenige uitwassen, evenals de overige deelen van den kop met schubben bedekt, en van
deze wondervolle wijziging van maaksel vertoont het wijfje (Fig. 19) slechts een rudiment.
Evenzoo draagt het mannetje van Chameleon Owenii (Fig. 20) van de Westkust van
Amerika op zijn snoet en voorhoofd drie merkwaardige horens waarvan het wijfje (Fig.
21) geen spoor bezit. Deze horens bestaan uit een beenig uitwas met een gladde schede
bedekt, die een deel uitmaakt van de algemeene bekleeding van het lichaam, zoodat zij
in maaksel overeenkomen met die van een rund, geit of ander holhoornig herkauwend
dier. Hoewel de drie horens zoozeer in uiterlijk van de beide groote schedeluitwassen
van Chameleon bifurcus verschillen, [32]kunnen wij nauwelijks betwijfelen, dat zij in de
huishouding dezer beide dieren tot het zelfde algemeene doel dienen. De eerste
onderstelling die iedereen zal invallen, is, dat zij door de mannetjes worden gebruikt om
met elkander te vechten; en, daar deze dieren zeer twistziek 65 zijn, is deze meening
waarschijnlijk juist. De heer T. W. Wood meldt mij ook, dat hij eens twee voorwerpen van
C. pumilus bespiedde, die op een boomtak hevig met elkaâr vochten; zij bewogen hun
koppen in het rond en trachtten elkander te bijten; daarop rustten zij een tijd lang en
zetten later den strijd voort.
Fig. 18.
Bij vele soorten van hagedissen verschillen de seksen een weinig in kleur, daar de tinten
en strepen van de mannetjes helderder en scherper zijn begrensd dan die van de wijfjes.
Dit is bij voorbeeld het geval met den bovenvermelden Cophotis en met Acanthodactylus
capensis van Zuid-Afrika. Bij een Cordylus-soort uit dit laatste land, is het mannetje hetzij
veel rooder of groener dan het wijfje. Bij den Indischen [33]Calotes nigrilabris is er
tusschen de seksen een grooter verschil in kleur; bij het mannetje zijn ook de lippen
zwart, terwijl die van het wijfje groen zijn. Bij onze gewone kleine hagedis (Zootoca
vivipara) zijn „de ondervlakte van het lichaam en het grondvlak van den staart bij het
mannetje helder oranje met zwarte vlekken; bij het wijfje zijn deze deelen bleek
grijsachtig groen zonder vlekken.” 66 Wij hebben gezien, dat bij Sitana alleen de
mannetjes een keelzak bezitten, en deze is prachtig blauw, zwart en rood gekleurd. Bij
Proctotretus tenuis uit Chili is alleen het mannetje met blauwe, groene en koperroode
vlekken geteekend. 67 Ik verzamelde in Zuid-Amerika veertien soorten van dit geslacht en
hoewel ik verzuimde de seksen aan te teekenen, nam ik waar, dat alleen sommige
individu’s met smaragdgroene vlekken waren geteekend, terwijl andere oranjekleurige
kelen hadden, en dit waren in beide gevallen ongetwijfeld de mannetjes.
Fig. 21.
Bij de voorgaande soorten zijn de mannetjes levendiger gekleurd dan de wijfjes; bij vele
hagedissen zijn echter beide seksen op de zelfde sierlijke of zelfs prachtige wijze
gekleurd, en er is geen reden om te onderstellen, dat dergelijke opzichtige kleuren tot
bescherming dienen. Bij sommige hagedissen dient echter de groene kleur ongetwijfeld
om ze te verbergen en een voorbeeld is reeds in het voorbijgaan gegeven van ééne soort
van Proctotretus, die volkomen gelijkt op het [34]zand waarop zij leeft. Over het geheel
mogen wij vrij veilig besluiten, dat de schoone kleuren van vele hagedissen, even goed
als verschillende aanhangsels en andere vreemde wijzigingen van maaksel door de
mannetjes zijn verkregen tot versiering ten gevolge van de seksueele teeltkeus en hetzij
alleen door hun mannelijk kroost of door beide seksen zijn overgeërfd. De seksueele
teeltkeus schijnt bij de Reptielen inderdaad een even belangrijke rol te hebben gespeeld
als bij de Vogels. De minder opzichtige kleuren van de wijfjes in vergelijking van die der
mannetjes kunnen echter niet, zooals de heer Wallace gelooft, dat bij vogels het geval is,
worden verklaard door het blootgesteld zijn der wijfjes aan gevaar gedurende de
uitbroeding der jongen. (6)
[Inhoud]
AANTEEKENINGEN.
(1) In de groote bosch-moerassen of zwampen van onze kolonie Suriname leeft een
soort van visch die aldaar de Kwi-Kwi wordt genoemd (de wetenschappelijke naam van
het dier is mij onbekend), welke uit gras en biezen nestjes bouwt, die door een sterk
biesje zoodanig aan een in het water groeienden rietstengel zijn bevestigd, dat zij bij
rijzing of daling van het water op en neder kunnen gaan. In deze nestjes legt het wijfje
haar eieren en sluit daarna de opening in het water met een soort van taai slijm dicht.
Deze eieren worden langzamerhand zoo groot als kleine knikkers en zijn dan een
geliefkoosd aas voor een soort van wilde eenden die men in Suriname Doksie’s noemt.
Het mannetje en het wijfje van den Kwi-Kwi zwemmen echter voortdurend onder het net
door om dit en zijn inhoud te beschermen, zoodat, wanneer er Doksie’s op afkomen,
meestal een hevig gevecht volgt, waarbij deze laatsten dikwijls ernstig worden gehavend,
daar de Kwi-Kwi’s aan den kop met twee zeer sterke en scherpe beweegbare stekels en
scherpe tanden zijn gewapend.
In een brief, dato 15 Dec. 1871, van St. Thomas, bericht Agassiz, dat hij een ronden bal
van Sargasso-wier had opgevischt, dat vischeieren bevatte en het nest bleek te zijn van
Chironectes pictus. De takjes van het wier waren onderling stevig verbonden door
veerkrachtige draden („Amer. Journ.”, Febr. 1872, blz. 154).
In het „Album der Natuur”, 1876, blz. 382, vindt men bijzonderheden omtrent den
nestbouw van den regenboogvisch uit Voor-Indië, een soort van het geslacht Colisa.
Tevens vindt men daarin vermeld, hoe het mannetje met zijn kleurenpracht pronkt om het
wijfje te bekoren, en zorg draagt voor de jongen. In den jaargang 1877 van het zelfde
tijdschrift staat een artikel over den nestbouw van den Goerami (Osphronemus olfax),
een visch uit Indië, China en Java, en de zorg van het mannetje voor de jongen. Beide
artikelen steunen op waarnemingen van den heer Carbonnier van Parijs.
In „Nature”, 19 Nov. 1874 (en daaraan ontleend in „Alb. d. Nat.”, 1875, [35]blz. 110)
beschrijft Robert W. S. Mitchell een nest van een baarsachtig vischje van het eiland
Trinidad. De jongen werden door een der ouders bewaakt.
Ook in ’t „Alb. d. Nat.”, 1861, blz. 144, wordt een kleine, tot de Siluroïden behoorende
visch uit Brazilië vermeld, die zijn jongen in zijn keel- of kieuwholte medevoert.
(2) Johannes Müller („Archiv für Anatomie und Physiologie”, blz. 262) telt uit de volgende
families geluidgevende visschen op:
Bij Synodontis schijnt het geluid te ontstaan door de beweging der sterke stekels van de
borstvinnen; bij Dactylopterus volitans C. V. en orientalis ontstaat het door het openen der
kieuwdeksels en beweging daarbij in het slaapgewricht, bij Trigla en Zeus faber
waarschijnlijk door trillende bewegingen van de spieren der zwemblaas. Bij Cottus
scorpius nam Landois proefondervindelijk waar, dat het knorrende geluid ontstond door
krachtige beweging van de spieren van den schoudergordel, versterkt door de resonantie
van de groote mondholte. Bij de Sciaenoïden of Ombervisschen waartoe ook de door
Darwin vermelde Sciaena aquila (de Umbrina der Italiaansche visschers) behoort,
schijnen geluiden te worden voortgebracht door ongelijkmatige drukking of
samentrekking der zwemblaas die bij hen van aanhangsels is voorzien, zoodat de lucht
bij de verplaatsing nauwe doorgangen ontmoet. Het geluid dezer visschen schijnt dan
ook meer van dat van een fluit of orgel, dan van dat van een trommel, waarmede Darwin
het vergelijkt, te hebben. Het geluid van Pogonias wordt door sommigen bij klokkengelui,
door anderen bij het gekwaak van groote kikvorschen, door wederom anderen bij het
geluid van trommels vergeleken. Bij Balistes vetula ontstaat het geluid volgens Sörensen
door stootswijs achteruitbewegen der stekels van de voorste rugvin. Op grond van
waarnemingen en ontleedkundig onderzoek van Zuid-Amerikaansche S i l u r o ï d e n en
C h a r a c i n i d e n besluit Sörensen, dat de zwemblaas ook een trommelend geluid kan
geven, als zij door een hard, trillend gedeelte van het skelet wordt getroffen. Bij Doras
maculatus komt de overbrenging der trillingen van de zwemblaas op het omgevende
medium tot stand door een bewegelijk gedeelte der huid, dat beenplaten omvat, onder
welke geen spieren liggen, zoodat zij onmiddellijk op de zwemblaas rusten.
Möbius („Sitzungsber. K. Akad. d. Wiss. Berlin”, Phys. math. Klasse, XLVI, 14 Nov. 1889)
hoorde op Mauritius Balistes aculeatus een luid trommelend geluid voortbrengen en zag
tegelijkertijd een kleine plaats der huid, dicht achter de kieuwopening, levendig trillen. In
dat gedeelte der huid liggen beenplaten. Het geluid ontstaat door snel opeenvolgende
samentrekkingen van de achterste en voorste segmenten der zijdelingsche spieren van
den romp, waardoor het postilaviculare in trilling wordt gebracht. Deze worden op de
wanden van de dicht daarnaast liggende zwemblaas en haar luchtinhoud overgebracht,
hierdoor en door het medetrillen van de veerkrachtige [36]dunne plaat van de clavicula
zelf versterkt en tevens door de zwemblaas op bovengenoemde huidbeenplaten,
waarmede zij rechtstreeks in aanraking is, en daardoor op het omringende medium
overgebracht.
Het nut van het geluid is in dit en in vele andere gevallen waarschijnlijk, dat het vijanden
doet schrikken. Bij de Zuid-Amerikaansche Siluroïden is het echter in den rijtijd het sterkst
en wordt het dan door geheele scharen dezer dieren tegelijk voortgebracht. Sörensen
onderstelt daarom, dat het bij deze als lokmiddel voor seksueele doeleinden dient.
In de rivier Pontianak op Borneo schijnen geluidgevende visschen voor te komen, wier
tonen door de inboorlingen aan geesten worden toegeschreven.
Ik heb eens een pas uit het water gehaalden gewonen snoek (Esox Lucius) een schor,
kuchend geluid hooren geven, dat uit het inwendige van het dier scheen voort te komen.
Dufossé vermeldt in een zeer uitvoerige verhandeling („Ann. des sciences natur.,
Zoologie”, 1874, T. XX) 52 Europeesche visschen die geluid maken. Visschen bij welke
het geluid ontstaat door trillingen van de spieren der zwemblaas, kunnen ook
verschillende opvolgende tonen voortbrengen, hetgeen hij bij een soort van zang
vergelijkt.
(4) De mannelijke schildpadden zijn doorgaans kleiner dan de wijfjes; hierin komen zij
dus met de visschen (verg. blz. 6) en de slangen (vergelijk blz. 26) overeen. Wat het
verschil in schakeering aangaat, op laatstgenoemde blz. tusschen de beide seksen van
de Engelsche adder aangegeven, moet ik nog opmerken, dat bij onze inlandsche,
soortelijk niet van de Engelsche verschillende adder de grondkleur bij de wijfjes
roodbruin, bij de volwassen mannetjes zilver- of witachtig grijs is, dat bij de jongen in het
bruinachtige trekt. Het regenboogvlies (iris) is bij de jonge wijfjes geel, bij de oude wijfjes
vuurrood, bij de mannetjes donkerrood.
(5) Het kan voor een zwak dier dikwijls voordeeliger zijn als vergiftig te worden herkend,
dan zijn gif te gebruiken. Wat helpt het een koraalslang, bij voorbeeld, die door een
mensch wordt doodgetrapt, of zij hem een doodelijken beet toebrengt. Blijkbaar is het
voordeeliger voor haar, als zij door haar opzichtige kleur wordt opgemerkt, en dus uit
vrees niet doodgetrapt; zoo kunnen m.i. de schitterende (waarschuwende) kleuren van
vele gifslangen en insekten en ook de ratel der ratelslang enz. het best worden verklaard.
(6) Daar de werking der seksueele teeltkeus in nauw verband staat met de ontwikkeling
der geestvermogens, vergelijke men „Album der Natuur”, 1865, blz. 191; men zal dan
zien, dat de geestvermogens bij de hagedissen veel ontwikkelder zijn dan men
waarschijnlijk zou hebben verwacht. [37]
1 Yarrell’s „Hist. of British Fishes”, vol. II, 1836, blz. 417, 425, 436. Dr. Günther deelde mij mede, dat de
stekels bij Raja Clavata alleen aan het wijfje eigen zijn. ↑
2 „The American Naturalist”, April 1871, blz. 119. ↑
3 Zie de belangwekkende artikelen van den heer R. Warington in „Annals and Mag. of Nat. Hist.”, Oct.
1852 en Nov. 1855. ↑
4 Noel Humphrey’s „River Gardens”, 1857. ↑
5 Loudon’s „Mag. of Nat. History”, vol. III, 1830, blz. 331. ↑
6 „The Field”, 29 Juni, 1867; voor de mededeeling van den heer Shaw, zie „Edinburgh Review”, 1843. Een
ander geoefend waarnemer (Scrope’s „Days of Salmon Fishing”, blz. 60) merkt op, dat het mannetje, als
hij maar kon, evenals het hert, alle andere mannetjes verwijderd zou willen houden. ↑
7 Yarrell, „History of British Fishes”, vol. II, 1836, blz. 10. ↑
8 „The Naturalist in Vancouver’s Island”, vol. I, 1866 blz. 54. ↑
9 „Scandinavian Adventures”, vol. I, 1854, blz. 100, 104. ↑
10 Zie Yarrell’s verhandeling over de Roggen in zijn „Hist. of British Fishes”, vol. II, 1836, blz. 416, met een
uitmuntende afbeelding, en blz. 422, 432. ↑
11 Aangehaald in „The Farmer”, 1868, blz. 369. ↑
12 Ik heb deze beschrijving ontleend aan Yarrell’s „British Fishes”, vol. I, 1836, blz. 261 en 266. ↑
13 „Catalogue of Acanth. Fishes in the British Museum”, door Dr. Günther, 1861, blz. 138–151. ↑
14 „Game Birds in Sweden”, enz., 1867, blz. 466. ↑
15 Ten opzichte van deze en de volgende soorten ben ik aan Dr. Günther mededeelingen verschuldigd: zie
ook zijn verhandeling over de visschen van Centraal-Amerika, in „Transact. Zoolog. Soc.”, vol. IV, 1868,
blz. 485. ↑
16 Dr. Günther maakt deze opmerking: „Catalogue of Fishes in the British Museum”, vol. III, 1861, blz.
141. ↑
17 Zie over dit geslacht Dr. Günther in „Proc. Zoolog. Soc.”, 1868, blz. 232. ↑
18 F. Buckland, in „Land and Water”, Juli 1868, blz. 377, met een afbeelding. ↑
19 Dr. Günther, „Catalogue of Fishes”, vol. III, blz. 221 en 240. ↑
20 Zie ook „A Journey in Brazil”, door Prof. en Mevr. Agassiz, 1868, blz. 220. ↑
21 Yarrell, „British Fishes”, vol. II, 1836, blz. 10, 12, 35. ↑
22 W. Thompson, in „Annals and Mag. of Nat. History”, vol. VI, 1841, blz. 440. ↑
23 „The American Agriculturist”, 1868, blz. 100. ↑
24 „Annals and Mag. of Nat. Hist”, Oct. 1852. ↑
25 „Nature”, Mei 1873, blz. 25. ↑
26 „Bull. de la Soc. d’Acclimat.”, Parijs, Juli 1869 en Jan. 1870. ↑
27 Bory de St. Vincent, in „Dict. Class. et Hist. Nat.”, tome IX, 1826, blz. 151. ↑
28 Ten gevolge van eenige opmerkingen over dit onderwerp in mijn werk „Het Varieeren der Huisdieren en
Cultuurplanten” gemaakt, heeft de heer F. W. Mayers („Chinese Notes and Queries”, Aug. 1868, blz.
123) de oude Chineesche Encyclopedieën doorzocht. Hij vindt, dat de goudvisschen het eerst in gevangen
staat werden aangefokt onder de Sung-dynastie die in het jaar 960 voor Chr. aan de regeering kwam. In het
jaar 1129 was er een overvloed van deze visschen. Op een andere plaats wordt gezegd, dat er sinds het
jaar 1548 „te Hangchow een verscheidenheid is voortgebracht, de vuurvisch genaamd, wegens zijn
levendig roode kleur. Hij wordt algemeen bewonderd, en er is geen huishouding waar hij niet wordt
aangefokt, in wedijver ten opzichte van zijn kleur, en als een bron van geldelijk voordeel.” ↑
29 „Westminster Review”, Juli, 1867, blz. 7. ↑
30 „Indian Cyprinidae”, door den heer J. M’Clelland, „Asiatic Researches”, vol. XIX, part. III, 1839, blz.
230. ↑
31 „Proc. Zoolog. Soc.”, 1865, blz. 357, pl. XIV en XV. ↑
32 Yarrell, „British Fishes”, vol. II, blz. 11. ↑
33 Volgens de waarnemingen van den heer Gerbe; zie Günther’s „Record of Zoolog. Literature”, 1865, blz.
194. ↑
34 Cuvier, „Règne Animal”, vol. II, blz. 242. ↑
35 Zie de hoogst belangwekkende beschrijving van de gewoonten van den Gasterosteus leiurus door den
heer Warrington, in „Ann. and Mag. of Nat. Hist.”, November 1855. ↑
36 Prof. Wyman, in „Proc. Boston Soc. of Nat. Hist.”, 15 Sept. 1857. Ook W. Turner in „Journal of Anatomy
and Phys.”, 1 Nov. 1866, blz. 78. Ook Dr. Günther heeft nog andere gevallen beschreven. ↑
37 Yarrell, „Hist. of British Fishes”, vol. II, 1836, blz. 329, 338. ↑
38Dr. Günther heeft, nadat hij een beschrijving van deze soort heeft gegeven in „The Fishes of Zanzibar”,
door Col. Playfair, 1826, blz. 137, de voorwerpen opnieuw onderzocht en nu de bovenstaande
mededeeling gedaan. ↑
39 De weleerw. heer C. Kingsley, in „Nature”, Mei 1870, blz. 40. ↑
40 „Comptes rendus”, tome XLVI, 1858, blz. 353. Tome XLVII, 1858, [21]blz. 916. Tome LIV, 1862, blz. 393.
Het geluid, door de Ombervisschen (Sciaena aquila) gemaakt, gelijkt volgens sommige schrijvers meer
op dat van een fluit of orgel dan op trommelen. Dr. H. Hartogh Heys van Zouteveen deelt in de
Nederlandsche vertaling van dit werk (3de uitgaaf, deel II, blz. 33) eenige meerdere bijzonderheden mede
omtrent de door visschen voortgebrachte geluiden. ↑
41 Bell, „History of British Reptiles”, 2nd. edit., 1849, blz. 156–159. ↑
42 Bell, ibid., blz. 146, 151. ↑
43 „Zoology of the Voyage of the „Beagle””, 1843. „Reptiles”, door den heer Bell. blz. 49. ↑
44 „The Naturalist in Nicaragua”, 1874, blz. 321. ↑
45 Alleen het mannetje van Bufo sikimmensis (Dr. Anderson, „Proc. Zoolog. Soc.”, 1871, blz. 204) heeft
twee plaatvormige eeltachtigheden op de borst en zekere ruwe plekken op de vingers, die wellicht voor
het zelfde doel dienen als de bovenvermelde verhevenheden. ↑
46 „The Reptiles of India”, door Dr. A. Günther, Roy. Soc. 1864, blz. 413. ↑
47 Bell, „History of British Reptiles”, 1849, blz. 93. ↑
48 J. Bishop, in „Todd’s Cyclop. of Anat. and Phys.”, vol. IV, blz. 1503. ↑
49 Bell, ibid., blz. 112–114. ↑
50 Zie mijn „Journal of Researches during the Voyage of the „Beagle””, 1845, blz. 384. ↑
51 „Travels through Carolina”, enz., 1791, blz. 128. ↑
52 Owen, „Anatomy of Vertebrates”, vol. I, 1866, blz. 615. ↑
53 Sir Andrew Smith, „Zoolog. of S. Africa: Reptilia”, 1849, pl. X. ↑
54 Dr. A. Günther, „Reptiles of British India”, Roy. Soc. 1864, blz. 304, 808. ↑
55 Dr. Stolicza, „Journal of Asiatic Soc. of Bengal”, vol. XXXIX, 1870, blz. 205, 211. ↑
56 Owen, „Anatomy of Vertebrates”, vol. I, 1866, blz. 615. ↑
57De beroemde plantkundige Schleiden merkt ter loops op („Ueber den Darwinismus”, „Unsere Zeit”,
1869, blz. 269), dat de ratelslangen haar ratels gebruiken als een seksueele lokstem, waardoor de beide
seksen elkander vinden. Ik weet niet, of deze bewering op eenige directe waarneming berust. Deze
slangen paren in den Londenschen dierentuin; maar de oppassers hebben nooit waargenomen, dat zij haar
ratels in dien tijd meer gebruiken dan anders. ↑
58 „Rambles in Ceylon”, „Annals and Mag. of Nat. Hist.” 2nd. series, vol. IX, 1852, blz. 333. ↑
59 Dr. Günther, „Reptiles of British India”, 1864, blz. 340. ↑
60 „Westminster Review”, 1 Juli 1867, blz. 32. ↑
61 Dr. Anderson, „Proc. Zoolog. Soc.”, 1871, blz. 196. ↑
62 „The American Naturalist”, 1873, blz. 85. ↑
63 De heer N. L. Austen hield deze dieren geruimen tijd levend; zie „Land and Water”, Juli 1867, blz. 9. ↑
64Al deze mededeelingen en aanhalingen ten opzichte van Cophotis, Sitana en Draco, zoowel als de
volgende feiten ten opzichte van Ceratophora zijn ontleend aan Dr. Günther’s prachtig werk over de
„Reptiles of British India”, Roy. Soc., 1864, blz. 122, 130, 135. ↑
65 Dr. Bucholz, „Monatsbericht der K. Preus. Akad.”, Jan. 1874, blz. 78. ↑
66 Bell, „History of British Reptiles”, 2nd. edit., 1849, blz. 40. ↑
67 Omtrent Proctotretus zie „Zoology of the Voyage of the „Beagle””: „Reptiles”, door den heer Bell, blz. 8.
Omtrent de hagedissen van Zuid-Afrika, zie „Zoology of S. Africa, Reptiles” door Sir Andrew Smith, pl.
25 en 39. Omtrent den Indischen Calotes, zie „Reptiles of British India” door Dr. Günther, blz. 143. ↑
[Inhoud]
DERTIENDE HOOFDSTUK.
SECUNDAIRE SEKSUEELE KENMERKEN BIJ DE VOGELS.
Bij de vogels zijn de secundaire seksueele kenmerken meer verschillend en vallen meer in
het oog, hoewel zij wellicht geen belangrijker veranderingen van maaksel veroorzaken, dan
bij eenige andere Klasse van dieren. Ik zal daarom dit onderwerp zeer uitgebreid
behandelen. Mannelijke vogels bezitten soms, hoewel niet dikwijls, bijzondere wapens om
met elkander te vechten. Zij bekoren de wijfjes door vocale en instrumentale muziek van
de meest verschillende soort. Zij zijn versierd met allerlei soort van kammen,
vleeschlappen, uitwassen, horens, door lucht uitgezette zakken, kuiven, naakte schachten,
pluimen en verlengde vederen die op bevallige wijze op allerlei plaatsen van het lichaam
ontspringen. De snavel en het naakte vel aan den kop, en de vederen zijn dikwijls prachtig
gekleurd. De mannetjes maken somtijds aan de wijfjes het hof door te dansen, of door
fantastische vertooningen op den grond of in de lucht uit te voeren. Er bestaat op zijn minst
één voorbeeld, dat het mannetje een muskusachtigen geur verspreidt, die, gelijk wij mogen
veronderstellen, dient om het wijfje te bekoren of op te wekken; want de heer Ramsay 1, die
uitmuntende waarnemer, zegt van de Australische muskuseend (Biziura lobata), dat „de
geur dien het mannetje gedurende den zomer verspreidt, tot die sekse is beperkt, en bij
sommige individu’s het geheele jaar voortduurt; ik heb nooit, zelfs niet in den paartijd, een
wijfje geschoten, dat eenigszins naar muskus rook.” Zoo sterk is die geur gedurende den
paartijd [38]dat men hem kan ruiken, lang voor men den vogel kan zien. 2 Over het geheel
schijnen de vogels de meest aesthetische van alle dieren te zijn, met uitzondering
natuurlijk van den mensch, en zij hebben bijna den zelfden smaak voor het schoone als
wij. Dit blijkt uit het behagen dat wij in het gezang der vogels scheppen, en doordat onze
vrouwen, zoowel beschaafde als wilde, haar hoofden met geleende vederen bedekken en
edelgesteenten gebruiken, die nauwelijks schitterender zijn gekleurd, dan de naakte huid
en de vleeschlappen van zekere vogels.
Voor ik de kenmerken behandel, waarmede wij hier meer in het bijzonder hebben te
maken, wil ik eerst wijzen op zekere verschillen tusschen de seksen, die blijkbaar
afhangen van verschillen in haar levenswijze; want dergelijke gevallen, hoewel in de lagere
klassen algemeen, zijn in de hoogere zeldzaam. Twee kolibri’s, tot het geslacht
Eustephanus behoorende, die het eiland Juan Fernandez bewonen, werden lang voor
verschillende soorten gehouden, doch men weet nu, gelijk de heer Gould mij meldt, dat het
de seksen van de zelfde soort zijn, en zij verschillen eenigszins in den vorm van den
snavel. In een ander geslacht van kolibri’s (Grypus) is de snavel van het mannetje langs
den rand gezaagd en aan het uiteinde gebogen, en verschilt dus veel van dien van het
wijfje. Bij de merkwaardige Neomorpha van Nieuw-Zeeland is er een nog grooter verschil
in den vorm van den snavel; en men heeft den heer Gould medegedeeld, dat het mannetje
met zijn „rechten en sterken snavel” den bast van de boomen afscheurt, opdat het wijfje
zich met haar zwakkeren en meer gekromden snavel zou kunnen voeden met de
blootkomende larven. Iets van den zelfden aard zou men wellicht kunnen waarnemen bij
den distelvink (Carduelis elegans), want de heer Jenner Weir heeft mij verzekerd, dat de
vogelvangers de mannetjes aan hun een weinig langere snavels kunnen onderscheiden.
Men vindt de mannetjes gewoonlijk, volgens de getuigenissen van een ouden en
geloofwaardigen vogelvanger, zich met zaden van den kaardebol (Dipsacus) voedende,
die zij met hun verlengden snavel kunnen bereiken, terwijl de wijfjes zich meer algemeen
voeden met de zaden van het helmkruid (Scrophularia). Met een gering verschil van dezen
aard tot grondslag, kunnen wij begrijpen, hoe de snavels der beide seksen er door de
natuurlijke teeltkeus toe kunnen zijn gekomen om zeer van elkander te verschillen. In al
deze gevallen echter, vooral in dat van de twistzieke [39]kolibri’s, is het mogelijk, dat de
verschillen in snavels oorspronkelijk door de mannetjes zijn verkregen, in verband met hun
gevechten, en later aanleiding gaven tot een eenigszins veranderde levenswijze.
Gevechten.—Bijna alle mannelijke vogels zijn uiterst strijdlustig en gebruiken hun snavels
en pooten om met elkander te vechten. Wij zien dit elken zomer bij onze roodborstjes en
huismusschen. De kleinste van alle vogels, namelijk de kolibri, is ook de meest twistzieke.
De heer Gosse 3 beschrijft een gevecht waarbij een paar kolibri’s elkander met den snavel
vastgrepen en in het rond draaiden tot zij bijna op den grond vielen, en de heer Montes de
Oca zegt, van een ander geslacht sprekende, dat twee mannetjes elkander zelden
ontmoeten, zonder dat er een woedend gevecht in de lucht plaats grijpt, en als men ze in
kooien houdt, „eindigt hun gevecht meestal daarmede, dat de tong van een van beide
wordt gespleten, die dan met zekerheid moet sterven, daar hij zich niet meer kan voeden.” 4
Onder de Moerasvogels „vechten de mannetjes van het waterhoentje (Gallinula chloropus)
in den paartijd hevig om de wijfjes; zij staan bijna rechtop in het water en trappen met hun
pooten.” Men heeft er twee op die wijze een half uur lang zien vechten, totdat de een den
kop van den ander beet kreeg, die zou zijn gedood als de waarnemer niet tusschenbeide
was gekomen; het wijfje stond er al dien tijd als een rustige toeschouwster naar te kijken. 5
De mannetjes van een verwanten vogel (Gallicrex cristatus) zijn, gelijk de heer Blyth mij
meldt, een derde grooter dan de wijfjes, en zijn gedurende den paartijd zoo strijdlustig, dat
de inboorlingen van oostelijk Bengalen hen houden om ze met elkander te laten vechten.
Men houdt in Indië onderscheidene andere vogels met het zelfde doel, bij voorbeeld de
Bulbuls (Pycnonotush aemorrhous), „die met grooten moed vechten.” 6
Fig. 22.
De in veelwijverij levende kemphaan (Machetes Pugnax, Fig. 22) is bekend wegens zijn
buitengewone strijdlustigheid; en in de lente komen de mannetjes die veel grooter zijn dan
de wijfjes, alle dagen te zamen op een bijzondere plaats waar de wijfjes van plan zijn haar
eieren te leggen. De vogelaars ontdekken die plaatsen, doordat het gras er een weinig kaal
is getrapt. Hier vechten zij zeer hevig gelijk strijdhanen, [40]en grijpen elkander met hun
snavel en slaan elkander met hun vleugels. De groote halskraag van vederen staat dan
recht overeind en „sleept”, volgens Kolonel Montagu, „over den grond als een schild om de
meer teedere deelen te beschermen”, en dit is het eenige mij bekende voorbeeld bij vogels
van het eene of andere deel dat als een [41]schild dient. De halskraag van vederen dient
echter wegens zijn menigvuldige en rijke kleuren waarschijnlijk voornamelijk tot versiering.
Gelijk de meeste strijdlustige vogels schijnen zij bijna altijd bereid te zijn om te vechten; en
als zij in enge gevangenschap met elkander leven, dooden zij elkander veelvuldig; maar
Montagu nam waar, dat hun strijdlustigheid gedurende de lente, wanneer de lange vederen
op den hals volkomen zijn ontwikkeld, grooter wordt; en in dien tijd doet de minste
beweging van dezen of genen afzonderlijken vogel een algemeen gevecht ontstaan. 7 Van
de strijdlustigheid van de zwemvogels zullen twee voorbeelden voldoende zijn: in Guiana
„hebben gedurende den paartijd bloedige gevechten plaats tusschen de mannetjes van de
wilde muskuseend (Cairina moschata) (1); en waar deze gevechten hebben plaats gehad,
is de rivier over eenigen afstand met vederen bedekt.” 8 Vogels die slecht geschikt schijnen
te zijn om te vechten, leveren elkander woedende gevechten; zoo jagen bij den pelikaan
de sterkere mannetjes de zwakkere weg, met hun monsterachtige snavels bijtende en
krachtige slagen met hun vleugels uitdeelende. De mannelijke snippen vechten te zamen
„elkander met hun snavels plukkende en stootende op de vreemdsoortigste wijze die men
zich kan voorstellen.” Van eenige weinige soorten gelooft men, dat zij nooit vechten; dit is,
volgens Audubon, het geval met een van de spechten van de Vereenigde Staten (Picus
auratus), hoewel „de wijfjes door zelfs een half dozijn van haar vroolijke minnaars worden
gevolgd.” 9
De mannetjes van vele vogels zijn grooter dan de wijfjes, en dit is ongetwijfeld een
voordeel voor hen in hun gevechten met hun medeminnaars en is door seksueele
teeltkeus verkregen. Het verschil in grootte tusschen de seksen is bij verscheidene
Australische soorten tot een uiterste gedreven: zoo zijn toch volgens metingen de
mannelijke muskuseend (Biziura) en de mannelijke Cincloramphus cruralis (met onze
Piepers verwant) tweemaal zoo groot als hun respectieve wijfjes. 10 Bij vele andere vogels
zijn de wijfjes grooter dan de mannetjes; en, zooals vroeger is opgemerkt, is de verklaring
die men daarvan [42]dikwijls geeft, namelijk, dat de wijfjes het meeste werk hebben met het
voeden harer jongen, niet voldoende. In eenige weinige gevallen hebben de wijfjes, zooals
wij later zullen zien, haar grootere gestalte en meerdere kracht blijkbaar verkregen met het
doel om andere wijfjes te overwinnen en het bezit van de mannetjes te verkrijgen.
De mannetjes van bijna alle Hoenderachtige Vogels, zelfs die welke niet van sporen zijn
voorzien, leveren elkander gedurende den paartijd woedende gevechten. De groote
auerhaan en korhaan (Tetrao urogallus en T. tetrix) die beide in veelwijverij leven, hebben