ZAGADNIENIA TREŚCI WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE SZCZEGÓŁOWE CELE EDUKACYJNE

Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ
WYMAGANIA WYMAGANIA WYMAGANIA WYMAGANIA
KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE DOPEŁNIAJĄCE
UCZEŃ: UCZEŃ: UCZEŃ: UCZEŃ:

ODDZIAŁYWANIA I MATERIA
Fizyka jako nauka. I. Wymagania przekrojowe. • wykonuje proste • wskazuje zjawiska, • wskazuje • potrafi zaplanować i
FIZYKA -
Metoda naukowa Uczeń: pomiary którymi zajmuje się przykładowy problem przeprowadzić
POSZUKIWANIE
poznawania • wie, że oprócz fizyka i proponuje proste doświadczenie
ZROZUMIENIA
świata. 2) wyodrębnia zjawisko z podania wyniku • wie, że metoda doświadczenie jako sprawdzające daną
Niepewność kontekstu, nazywa je oraz pomiaru należy naukowa wiąże się z metodę naukową hipotezę
pomiarowa. wskazuje czynniki istotne i podać jednostkę eksperymentem weryfikującą ten • wykonuje proste
Zapis wyników nieistotne dla jego przebiegu; mierzonej wielkości • wie, że każdy pomiar problem pomiary i zapisuje
pomiarów. obarczony jest • wie, od czego może wyniki wraz z
3) [...] przeprowadza wybrane niepewnością zależeć niepewność niepewnością
obserwacje, pomiary i pomiarową pomiaru i jak pomiarową
doświadczenia korzystając z ich odczytać jej wartość • interpretuje znaczenie
opisów; wyniku podanego z
niepewnością
5) posługuje się pojęciem pomiarową
niepewności pomiarowej; • wyciąga wnioski z
zapisuje wynik pomiaru wraz z przeprowadzonego
jego jednostką oraz z eksperymentu
uwzględnieniem informacji o
niepewności;

I. Wymagania przekrojowe. • zna oddziaływania • podaje przykłady • potrafi wskazać • wskazuje inne rodzaje
RODZAJE Oddziaływanie ciał
Uczeń: elektryczne, oddziaływań i opisuje przykłady oddziaływań niż
ODDZIAŁYWAŃ na siebie.
magnetyczne i ich skutki oddziaływań z elektryczne,
Wzajemność 2) wyodrębnia zjawisko z grawitacyjne • jest świadomy, że otoczenia i opisać ich magnetyczne i
oddziaływań. kontekstu, nazywa je oraz • wie jakie są skutki wszystkie ciała skutki grawitacyjne
wskazuje czynniki istotne i tych oddziaływań oddziałują na siebie • rozumie, że wielkość • wie, że oddziaływania
nieistotne dla jego przebiegu; • wie, że grawitacyjnie oddziaływań elektryczne i
oddziaływania są • rozumie, co to znaczy grawitacyjnych zależy magnetyczne są
3) [...] przeprowadza wybrane zawsze wzajemne wzajemność od mas oddziaływaniami
obserwacje, pomiary i oddziaływań oddziałujących ciał elektromagnetycznymi
doświadczenia korzystając z ich • demonstruje
opisów; wzajemność
 oddziaływań
II. Ruch i siły. Uczeń:

13) opisuje wzajemne

oddziaływanie ciał [...];

Budowa materii. I. Wymagania przekrojowe. • wie, że materia • umie narysować • podaje i wyjaśnia • wie, że skutki
ATOMY.
Atom. Uczeń: zbudowana jest z schemat budowy przykład oddziaływań
Lekcja dodatkowa
Jądro atomowe. atomów atomu występowania magnetycznych nie
Elektron. 2) wyodrębnia zjawisko z • wie, że w skład • wie, że przyciąganie oddziaływań między zawsze są wyraźnie
Oddziaływania kontekstu, nazywa je oraz atomu wchodzą elektronów do jądra dowolnymi ciałami, widoczne
między atomami. wskazuje czynniki istotne i jądro atomowe i jest oddziaływaniem uwzględniając • wskazuje przykład
Skutki nieistotne dla jego przebiegu; elektrony elektrycznym i oddziaływania oddziaływań
oddziaływań. • wie, że jądro i wzajemnym elektryczne między magnetycznych
II. Ruch i siły. Uczeń: elektrony wzajemne • wie, że oddziaływanie atomami • umie omówić skutki
się przyciągają elektryczne występuje • wie, że między tych oddziaływań
13) opisuje wzajemne także między atomami atomami występują
oddziaływanie ciał [...]; • podaje skutki również
oddziaływań oddziaływania
elektrycznych między magnetyczne
atomami • wie, jakie są skutki
oddziaływań
magnetycznych

• zna jednostkę siły • rozumie różnicę • potrafi określić

SIŁA I JEJ CECHY Siła jako miara II. Ruch i siły. Uczeń: • wie, co to znaczy
• wie, jak graficznie między wektorem a wartość, kierunek i
oddziaływań. wielkość wektorowa
przedstawić siłę skalarem zwrot siły działającej na
Graficzny obraz 10) stosuje pojęcie siły jako • rysuje wektor siły
• zna cechy wektora • stosuje odpowiednie wybrany obiekt
siły. działania skierowanego (wektor); • wskazuje i nazywa
• potrafi zmierzyć siłę oznaczenie siły na przedstawiony na
Cechy wektora. wskazuje wartość, kierunek i wszystkie cechy
ciężkości rysunku i poprawny rysunku
Pomiar wartości zwrot wektora siły; posługuje się wektora
• wie, do czego służy zapis wartości siły • potrafi samodzielnie
siły. jednostką siły; • potrafi podać zakres
siłomierz • rozumie, że narysować wektory sił
używanego siłomierza
• wie, jak działa przyłożenie takiej o zadanych kierunkach
18) doświadczalnie:
siłomierz samej siły do różnych i określonych skalą
c) wyznacza wartość siły za
punktów ciała może wartościach
pomocą siłomierza [...].
wywołać różne skutki

Rodzaje sił i ich I. Wymagania przekrojowe. • nazywa siły • wie, że siła ciężkości to • wie, że jedne siły • wskazuje w swoim
RODZAJE SIŁ
własności. Uczeń: występujące w siła, jaką Ziemia działa działają na ciała, otoczeniu sytuację, w
 Przykłady sił w określonych na każde ciało które nie muszą której na ciało działają
różnych 2) wyodrębnia zjawisko z sytuacjach • wie, że siła nacisku ma stykać się, a inne siły siły
sytuacjach kontekstu, nazywa je oraz • określa skutki związek z naciskiem występują tylko w • przedstawia tę sytuację
praktycznych. wskazuje czynniki istotne i działania tych sił jednego ciała na drugie sytuacji stykających schematycznie na
nieistotne dla jego przebiegu; • wie, że siła sprężystości się ciał rysunku, zaznaczając
ma związek z • potrafi, w sytuacji te siły i nazywając je
3) [...] przeprowadza wybrane odkształcaniem ciała przedstawionej na
obserwacje, pomiary i • wie, że siła oporów rysunku, narysować i
doświadczenia korzystając z ich ruchu utrudnia ruch nazwać siły, oraz
opisów; ciała określić ich kierunek i
• zna własności zwrot
II. Ruch i siły. Uczeń: poszczególnych sił

11) rozpoznaje i nazywa siły,

podaje ich przykłady w różnych
sytuacjach praktycznych (siły:
ciężkości, nacisku, sprężystości,
oporów ruchu);

13) opisuje wzajemne

oddziaływanie ciał [...];

Siła wypadkowa. I. Wymagania przekrojowe. • wie, że działanie • rysuje siłę wypadkową i • potrafi opisaną • rozwiązuje typowe dla
RÓWNOWAŻENIE SIĘ SIŁ
Siły działające na Uczeń: kilku sił można oblicza jej wartość (dla słownie sytuację tematu zadania i
ciało w spoczynku. zastąpić jedną siłą sił o jednakowych przedstawić problemy graficznie
3) [...] przeprowadza wybrane • wie, że siłę kierunkach), w sytuacji schematycznie na oraz rachunkowo
obserwacje, pomiary i wypadkową określa przedstawionej rysunku
doświadczenia korzystając z ich się, uwzględniając graficznie • zaznacza siły
opisów; wszystkie cechy • wie, w jakim wypadku, działające na ciało
wektorów sił siła wypadkowa jest • wyznacza siłę
II. Ruch i siły. Uczeń: składowych równa zero wypadkową oraz
• rozumie co to poprawnie
12) wyznacza i rysuje siłę znaczy, że siły się interpretuje wynik
wypadkową dla sił o równoważą
jednakowych kierunkach; opisuje
i rysuje siły, które się
równoważą;
 • wie, że • wskazuje w • wyjaśnia zachowanie
ZASADA AKCJI I REAKCJI Wzajemność II. Ruch i siły. Uczeń: • opisuje wzajemne
oddziaływania są konkretnym się ciał w różnych
oddziaływań. oddziaływanie ciał,
wzajemne przykładzie siły akcji i sytuacjach, posługując
III zasada dynamiki 13) opisuje wzajemne posługując się III zasadą
• zna III zasadę reakcji się III zasadą dynamiki
Newtona. oddziaływanie ciał posługując się dynamiki
dynamiki • wie, że dzięki
Pojęcia siły akcji i trzecią zasadą dynamiki; • wie, że siły akcji i
wzajemności
reakcji. reakcji się nie
oddziaływań możemy
18) doświadczalnie: równoważą
się przemieszczać
a) ilustruje: [...] III zasadę
dynamiki,

Masa. I. Wymagania przekrojowe. • rozumie różnice • wie, że masę ciała • potrafi

MASA A SIŁA CIĘŻKOŚCI • potrafi wyjaśnić,
Ciężar. Uczeń: pomiędzy pojęciami można wyznaczyć za zinterpretować
dlaczego podniesienie
Obliczanie ciężaru masa, ciężar i waga pomocą siłomierza pojęcie
przedmiotu na Księżycu
ciała o znanej 3) [...] przeprowadza wybrane • wie, na czym polega • wie, że ciężar ciała jest przyśpieszenia
wymaga użycia
masie. obserwacje, pomiary i pomiar masy ciała tym większy, im grawitacyjnego
mniejszej siły niż
Jednostki masy. doświadczenia korzystając z ich • mierzy masę ciała za większa jest masa ciała • stosuje wzór 𝐹𝑔 =
podniesienie go na
opisów; pomocą wagi • oblicza ciężar ciała na 𝑚 ∙ 𝑔 oraz jego Ziemi
• zna podstawową Ziemi, znając jego masę przekształcenia • wie, że użytecznym
7) przelicza wielokrotności i jednostkę masy • wie, co to jest • wie, że ciężar tego wzorcem 1 kg jest masa
podwielokrotności (mikro-, mili-, międzynarodowy układ samego ciała jest 1 l destylowanej wody
centy-, hekto-, kilo-, mega-); jednostek miar mniejszy na Księżycu o temperaturze 4°C
niż na Ziemi • oblicza siłę ciężkości i
II. Ruch i siły. Uczeń: • przelicza sprawnie masę w różnych
jednostki masy: t, kg, sytuacjach opisanych w
17) posługuje się pojęciem siły dag, g, mg zadaniach
ciężkości; stosuje do obliczeń
związek między siłą, masą i
przyspieszeniem grawitacyjnym;

I. Wymagania przekrojowe. • rozumie określenie • wyznacza i oblicza

STANY SKUPIENIA Stany skupienia • wie, że substancje • wie, że ta sama
Uczeń: wysokość słupa wysokość słupa cieczy
materii. występują w trzech substancja może
cieczy, potrafi się nim • wykorzystuje pojęcie
Własności ciał stanach skupienia występować w różnych
1) wyodrębnia z tekstów, posługiwać objętości do
stałych, cieczy i • umie nazwać te stanach skupienia
tabel, diagramów lub • oblicza objętość rozwiązywania
gazów. stany • zna jednostki objętości:
wykresów, rysunków prostopadłościenneg nietypowych zadań i
Jednostki • zna własności l, ml, dm3, mm3, cm3,
schematycznych lub o naczynia i cieczy lub obliczania masy
objętości. dotyczące kształtu i m3
blokowych informacje gazu w nim się • potrafi zaproponować
kluczowe dla opisywanego objętości ciał stałych, znajdujących doświadczenie
zjawiska bądź problemu; cieczy i gazów • potrafi zamieniać potwierdzające
 ilustruje je w różnych jednostki objętości określoną własność
postaciach; ciała stałego, cieczy lub
gazu
2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

3) [...] przeprowadza wybrane

obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;

Budowa I. Wymagania przekrojowe. • wie, że wszystkie • wie, że makroskopowe • rozpoznaje i nazywa • sprawnie dokonuje
BUDOWA CIAŁ
mikroskopowa Uczeń: substancje składają właściwości substancji określony stan obliczeń, posługując się
STAŁYCH, CIECZY I
materii w różnych się z atomów i w danym stanie skupienia substancji jednostkami długości
GAZÓW
stanach skupienia. 1) wyodrębnia z tekstów, cząsteczek skupienia wynikają z jej na podstawie rysunku takimi jak mikrometr i
Własności tabel, diagramów lub • wie, że wszystkie budowy wewnętrznej budowy wewnętrznej milimetr
substancji w wykresów, rysunków cząsteczki i atomy są • wie, w jakich tej substancji • wie, że wśród ciał
oparciu o ich schematycznych lub w ciągłym ruchu jednostkach długości • wyjaśnia stałych są takie, które
budowę blokowych informacje • wie, że rodzaj ruchu wyrazić średnicę charakterystyczną mają uporządkowaną
wewnętrzną. kluczowe dla opisywanego cząsteczek jest inny atomu własność danego strukturę
Rozmiary atomów. zjawiska bądź problemu; w różnych stanach stanu skupienia w • potrafi podać przykłady
ilustruje je w różnych skupienia, bo różne oparciu o budowę kryształów
postaciach; są odległości między wewnętrzną • potrafi podać przykłady
cząsteczkami i ciał nie będących
2) wyodrębnia zjawisko z atomami kryształami
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

Siły spójności. • wie, jakie siły • potrafi • demonstruje istnienie

SIŁY V. Właściwości materii. Uczeń: • potrafi wyjaśnić
Siły przylegania. nazywamy siłami zademonstrować sił przylegania na
MIĘDZYCZĄSTECZKOWE powstawanie zjawiska
Wpływ sił spójności, a jakie zjawisko napięcia podstawie wybranych
8) opisuje zjawisko napięcia napięcia powierzch-
spójności i siłami przylegania powierzchniowego przez siebie przykładów
powierzchniowego; ilustruje niowego z
przylegania na • opisuje zjawisko • wie, w jaki sposób • zna pojęcia kohezja i
istnienie sił spójności uwzględnieniem sił
właściwości napięcia można zmniejszyć adhezja i umie je
i w tym kontekście tłumaczy międzyczasteczkowych
cieczy. powierzchniowego napięcie wyjaśnić
formowanie się kropli; • wskazuje przykłady
Napięcie na wybranym powierzchniowe
istnienia sił przylegania
cieczy
 powierzchniowe. 9) doświadczalnie: przykładzie
a) [...] demonstruje zjawiska [...]
napięcia powierzchniowego,

Gęstość. • umie obliczać gęstość • potrafi doświadczalnie

GĘSTOŚĆ. JEDNOSTKI V. Właściwości materii. Uczeń: • wie, co to jest • umie rozwiązywać
Jednostki gęstości. substancji, z której wyznaczać gęstość
GĘSTOŚCI gęstość substancji proste zadania
Wyznaczanie wykonane jest ciało, cieczy
1) posługuje się pojęciami masy i • zna jednostki związane z gęstością
gęstości cieczy. znając masę i objętość • potrafi odczytać dane
gęstości oraz ich jednostkami; gęstości substancji substancji
ciała potrzebne do zadania z
[...] • potrafi obliczyć masę
tablic fizycznych oraz z
substancji, znając jej
2) stosuje do obliczeń związek wykresu
gęstość i objętość
gęstości z masą i objętością; • potrafi powiązać
jednostkę gęstości z
9) doświadczalnie: innymi jednostkami
c) [...] wyznacza gęstość cieczy układu SI
lub ciał stałych,

Wyznaczanie • potrafi obliczyć • potrafi wyznaczyć • wie, że gęstość tej

WYZNACZANIE V. Właściwości materii. Uczeń: • wie, że do
gęstości ciał objętość ciała o objętość ciała stałego samej substancji w
GĘSTOŚCI wyznaczenia gęstości
stałych o kształcie prosto- o nieregularnym różnych stanach
1) posługuje się pojęciami masy i ciała, należy ciało
regularnych i padłościanu kształcie, a następnie skupienia jest różna, bo
gęstości oraz ich jednostkami; zważyć i wyznaczyć
nieregularnych • potrafi obliczyć wyznaczyć gęstość różne są odległości
analizuje różnice gęstości jego objętość
kształtach gęstość, znając masę i takiego ciała między cząsteczkami w
substancji w różnych stanach
objętość ciała • potrafi przekształcić poszczególnych
skupienia wynikające z budowy
• wie, że do wyznaczenia wzór na gęstość, tak stanach skupienia
mikroskopowej ciał stałych,
objętości ciała stałego aby wyznaczyć • potrafi wyznaczać
cieczy i gazów;
o nieregularnym objętość ze wzoru gęstość ciał stałych na
kształcie musi • wie, że gęstość drodze doświadczalnej
2) stosuje do obliczeń związek
wykorzystać cylinder substancji sypkich nie • potrafi rozwiązywać
gęstości z masą i objętością;
miarowy z wodą jest stała zadania, obliczając
gęstość lub masę, lub
9) doświadczalnie:
objętość ciała
d) wyznacza gęstość substancji z
jakiej wykonany jest przedmiot o
kształcie regularnym za pomocą
wagi i przymiaru lub o
nieregularnym kształcie za
pomocą wagi, cieczy i cylindra
miarowego.
 CIŚNIENIE I SIŁA WYPORU
• zna definicję • wie, czym • potrafi wskazać • rozumie pojęcie siła
CIŚNIENIE Pojęcie ciśnienia. I. Wymagania przekrojowe.
ciśnienia spowodowane jest przykład działania parcia
Związek ciśnienia z Uczeń:
• wie, że można je ciśnienie gazu na ciśnienia • potrafi obliczyć siłę
siłą i
zmienić poprzez ścianki naczynia atmosferycznego i parcia przy znanym
powierzchnią. 7) przelicza wielokrotności i
zmianę siły nacisku, • wie, że powietrze jego skutki ciśnieniu i znanym polu
Jednostki podwielokrotności (mikro-, mili-,
lub zmianę wywiera ciśnienie, • potrafi obliczyć powierzchni
ciśnienia. centy-, hekto-, kilo-, mega-);
powierzchni, na które nazywamy ciśnienie w prostych
Ciśnienie
którą działa siła atmosferycznym zadaniach
atmosferyczne. V. Właściwości materii. Uczeń:
• wie, że jednostką • wie, że ciśnienie • potrafi przeliczać
ciśnienia jest paskal atmosferyczne wyraża dowolne jednostki
3) posługuje się pojęciem parcia
się zwykle w powierzchni na m2
(nacisku) oraz pojęciem ciśnienia
hektopaskalach oraz jednostki
w cieczach i gazach wraz z jego
jednostką; stosuje do obliczeń ciśnienia Pa na hPa.
związek między parciem
a ciśnieniem;

4) posługuje się pojęciem

ciśnienia atmosferycznego;

9) doświadczalnie:
a) demonstruje istnienie
ciśnienia atmosferycznego;

Prawo Pascala. V. Właściwości materii. Uczeń: • zna prawo Pascala • wie, w jaki sposób • potrafi wykorzystać • potrafi
PRAWO PASCALA
Zastosowanie • jest świadomy, że można zmienić prawo Pascala do zademonstrować
prawa Pascala. 5) posługuje się prawem Pascala, prawo Pascala ciśnienie gazu lub zapisania zasady prawo Pascala
zgodnie z którym zwiększenie dotyczy ciśnienia cieczy w pojemniku działania prasy w • potrafi stosować prawo
ciśnienia zewnętrznego wywieranego z • potrafi podać przykłady postaci Pascala do
powoduje jednakowy przyrost zewnątrz na ciecz lub zastosowania prawa matematycznej p1=p2 rozwiązywania
ciśnienia w całej objętości cieczy gaz, a nie na ciała Pascala (prasa • potrafi obliczyć siłę F2 trudniejszych zadań
lub gazu; stałe hydrauliczna, uzyskaną w działaniu
podnośnik podnośnika
9) doświadczalnie: hydrauliczny) hydraulicznego przy
b) demonstruje prawo Pascala • zna zasadę działania znanym ilorazie
[...], prasy hydraulicznej powierzchni i sile
działającej na mały
tłok prasy
 Ciśnienie V. Właściwości materii. Uczeń: • wie co to jest • zna wzór na obliczanie • potrafi obliczyć • wie, że ciśnienie
CIŚNIENIE
hydrostatyczne. ciśnienie ciśnienia hydrostatycz- ciśnienie hydrostatyczne nie
HYDROSTATYCZNE
Zależność 6) stosuje do obliczeń związek hydrostatyczne nego hydrostatyczne na zależy od masy cieczy,
ciśnienia między ciśnieniem • wie, że ciśnienie • wie, że w zbiornikach danej głębokość w a od wysokości jej
hydrostatycznego hydrostatycznym a wysokością hydrostatyczne wodnych, np. w określonej cieczy słupa
od rodzaju cieczy i słupa cieczy i jej gęstością; zależy od rodzaju jeziorze, ciśnienie • wie, ze ciśnienie • rozumie co oznacza
wysokości słupa cieczy i głębokości w hydrostatyczne jest można wyrażać w paradoks
cieczy. 9) doświadczalnie: tej cieczy większe na większych kilopaskalach, potrafi hydrostatyczny
b) demonstruje [...] zależność głębokościach przeliczać je na • potrafi rozwiązywać
ciśnienia hydrostatycznego od paskale zadania o
wysokości słupa cieczy, • wie, że ciśnienie podwyższonym stopniu
całkowite, na pewnej trudności
głębokości w jeziorze, • potrafi odczytać dane
składa się z ciśnienia do zadania z wykresu i
hydrostatycznego je zinterpretować
wody i ciśnienia
atmosferycznego
(zewnętrznego)

Wpływ ciśnienia I. Wymagania przekrojowe. • wie, jak wyglądają • podaje przykłady • wie, że zmiana • rozumie, dlaczego w
NACZYNIA POŁĄCZONE.
na zachowanie się Uczeń: naczynia połączone naczyń połączonych ciśnienia nad cieczą w naczyniach
Lekcja dodatkowa
cieczy w • wie, jak zachowuje • wie, że w otwartych jednym z naczyń połączonych poziomy
naczyniach 1) wyodrębnia z tekstów, tabel, się ciecz wlana do naczyniach może spowodować różnych
połączonych. diagramów lub wykresów, jednego ramienia połączonych poziom zmianę poziomu niemieszających się
Zastosowanie rysunków schematycznych lub naczyń połączonych cieczy jest taki sam w cieczy w tym naczyniu cieczy są na różnych
naczyń blokowych informacje kluczowe • potrafi podać każdym naczyniu, • potrafi rozwiązać wysokościach i wynika
połączonych. dla opisywanego zjawiska bądź przykłady niezależnie od jego proste problemy to z różnych gęstości
problemu; ilustruje je w różnych zastosowania naczyń kształtu nierachunkowe tych cieczy
postaciach; połączonych • potrafi omówić • rozwiązuje zadania o
• potrafi podać przykładowe podwyższonym stopniu
2) wyodrębnia zjawisko z przykłady zastosowania naczyń trudności
kontekstu, nazywa je oraz zastosowania naczyń połączonych
wskazuje czynniki istotne i połączonych
nieistotne dla jego przebiegu;

3) [...] przeprowadza wybrane

obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z ich
opisów;
 Prawo V. Właściwości materii. Uczeń: • wie, że na ciało • wie, że wartość siły • potrafi wyznaczyć • rozumie, że siła wyporu
PRAWO ARCHIMEDESA
Archimedesa. zanurzone w cieczy, wyporu jest równa wartość siły wyporu działa na ciała również
Wyznaczanie siły 7) analizuje siły działające na oprócz siły ciężarowi cieczy przy wykorzystaniu w gazach
wyporu. ciała zanurzone w cieczach lub grawitacji, działa siła wypartej przez to ciało siłomierza • potrafi rozwiązywać
gazach, posługując się pojęciem wyporu • zna wzór na obliczanie • potrafi obliczyć zadania i problemy
siły wyporu i prawem • potrafi określić wartości siły wyporu wartość siły wyporu nierachunkowe
Archimedesa; kierunek i zwrot siły na podstawie wzoru
wyporu • potrafi porównać siły
9) doświadczalnie: • zna treść prawa wyporu dla tego
c) demonstruje prawo Archimedesa samego ciała
Archimedesa [...], zanurzonego w
różnych cieczach na
podstawie głębokości
zanurzenia

Pływanie ciał a siła V. Właściwości materii. Uczeń: • wie, że od relacji sił • potrafi określić, jak po • potrafi narysować w • demonstruje prawo
PŁYWANIE A SIŁA
wyporu. wyporu i grawitacji włożeniu do cieczy postaci wektorów z Archimedesa
WYPORU
7) analizuje siły działające na zależy, czy ciało zachowa się ciało, na zachowaniem skali • rozwiązuje zadania
ciała zanurzone w cieczach lub wypłynie na podstawie relacji sił siły działające na dotyczące pływania ciał
gazach, posługując się pojęciem powierzchnię cieczy, wyporu i grawitacji zanurzone ciało i obliczania siły wyporu
siły wyporu i prawem czy utonie, czy • potrafi w sytuacji
Archimedesa; będzie pływało w przedstawionej
pełnym zanurzeniu graficznie, wyjaśnić
9) doświadczalnie: zachowanie się
c) demonstruje prawo zanurzonego ciała
Archimedesa i na tej podstawie • potrafi, za pomocą
analizuje pływanie siłomierza wartość
ciał; [...] siły wyporu działającą
na zanurzone ciało

Wpływ gęstości V. Właściwości materii. Uczeń: • wie, że gęstość • potrafi na podstawie • potrafi wyznaczyć • przeprowadza
PŁYWANIE A GĘSTOŚĆ
cieczy na pływanie cieczy ma wpływ na danych gęstości cieczy i wielkość zanurzęnia eksperyment
ciał. 7) analizuje siły działające na to czy ciało w niej ciała stwierdzić, jak pływającego ciała na pozwalający wyznaczyć
Wyznaczanie ciała zanurzone w cieczach lub pływa czy tonie ciało się zachowa po podstawie gęstość cieczy
gęstości cieczy. gazach, posługując się pojęciem • wie, że obserwacja włożeniu go do cieczy równowagi sił • rozwiązuje zadania
siły wyporu i prawem zachowania ciała grawitacji i wyporu dotyczące siły wyporu,
Archimedesa; zanurzonego w • potrafi wyznaczyć gęstości cieczy,
płynie pozwala gęstość cieczy, znając objętości wypartej
9) doświadczalnie: porównać gęstość wartość siły wyporu i cieczy
c) demonstruje prawo ciała z gęstością objętość wypartej
 Archimedesa i na tej podstawie płynu cieczy
analizuje pływanie
ciał; wyznacza gęstość cieczy lub
ciał stałych,

RUCH I SIŁY
Względność I. Wymagania przekrojowe. • wie, na czym polega • podaje przykłady • potrafi przeliczać • potrafi stosować
RUCH I JEGO OPIS
ruchu. Uczeń: względność ruchu względności ruchu jednostki drogi i czasu wiadomości i
Tor, droga, • wie, co to jest tor i • zna symbole • potrafi zaokrąglać umiejętności do
Zaokrąglanie 6) [...] zapisuje wynik zgodnie z czym różni się od oznaczające drogę i liczby do określonych rozwiązywania zadań
wyników. zasadami zaokrąglania oraz drogi czas cyfr znaczących
Przeliczanie zachowaniem liczby cyfr • wie, jaki ruch • zna podstawowe
jednostek drogi i znaczących wynikającej z nazywamy jednostki drogi i czasu
czasu. dokładności pomiaru lub z prostoliniowym w układzie SI
danych; • zna jednostki drogi i • wie, co oznacza
czasu zaokrąglanie liczby do
7) przelicza wielokrotności i jednej lub dwóch cyfr
podwielokrotności (mikro-, znaczących
mili-, centy-, hekto-, kilo-,
mega-);

II. Ruch i siły. Uczeń:

1) opisuje i wskazuje przykłady

względności ruchu;

2) wyróżnia pojęcia tor i droga;

3) przelicza jednostki czasu

(sekunda, minuta, godzina);

Prędkość. II. Ruch i siły. Uczeń: • zna wzór na • wie, że prędkość to • wie, jakie wielkości • potrafi przeprowadzić
PRĘDKOŚĆ. JEDNOSTKI
Obliczanie obliczanie prędkości wielkość wektorowa trzeba znać, aby eksperyment
PRĘDKOŚCI
prędkości. 4) posługuje się pojęciem • zna jednostki • zna oznaczenie wyznaczyć prędkość prowadzący do
Jednostki prędkości do opisu ruchu prędkości prędkości w postaci • potrafi przeliczać wyznaczenia wartości
prędkości. prostoliniowego; oblicza jej wektorowej jednostki prędkości z prędkości
wartość i przelicza jej • oblicza wartość 𝑘𝑚 𝑚 • potrafi porównywać
na i odwrotnie
jednostki; stosuje do obliczeń prędkości w prostych ℎ 𝑠 prędkości wyrażone w
związek prędkości z drogą i przypadkach różnych jednostkach
czasem, w którym została
 przebyta;

18) doświadczalnie:
b) wyznacza prędkość z
pomiaru czasu i drogi z
użyciem przyrządów
analogowych lub cyfrowych
bądź oprogramowania do
pomiarów na obrazach wideo,

Ruch jednostajny II. Ruch i siły. Uczeń: • wyjaśnia, jaki ruch • oblicza drogę w ruchu • rysuje wykres • wyznaczyć prędkość na
RUCH JEDNOSTAJNY
prostoliniowy. nazywamy ruchem jednostajnym zależności drogi od podstawie wykresu s
PROSTOLINIOWY
Zależność drogi od 5) nazywa ruchem jednostajnym • wykonuje działania na czasu dla ruchu od t
czasu w ruchu jednostajnym ruch, w którym prostoliniowym jednostkach prędkości i jednostajnego na • rozwiązuje zadania
jednostajnym droga przebyta w czasu podstawie danych rachunkowe
prostoliniowym. jednostkowych przedziałach zebranych w tabeli
czasu jest stała; • odczytuje informacje
z wykresu s od t
6) wyznacza wartość prędkości
i drogę z wykresów zależności
prędkości i drogi od czasu dla
ruchu prostoliniowego
odcinkami jednostajnego oraz
rysuje te
wykresy na podstawie
podanych informacji;

Tworzenie i II. Ruch i siły. Uczeń: • wie, że ruch • wie, że w ruchu • potrafi obliczyć drogę • potrafi wyznaczyć czas,
WYKRESY PRĘDKOŚCI
analiza wykresów jednostajny można jednostajnym pole w ruchu przekształcając wzór
prędkości od 6) wyznacza wartość prędkości opisać za pomocą powierzchni figury pod jednostajnym na 𝑠 =𝑣∙𝑡
czasu w ruchu i drogę z wykresów zależności wykresu zależności v wykresem v od t w podstawie wykresu v • rozwiązuje zadania o
jednostajnym prędkości i drogi od czasu dla od t wybranym przedziale od t podwyższonym stopniu
prostoliniowym. ruchu prostoliniowego • wie, że drogę w czasu jest równe • potrafi narysować trudności
odcinkami jednostajnego oraz ruchu jednostajnym drodze przebytej w tym wykres s od t na
rysuje te oblicza się ze wzoru przedziale czasu podstawie wykresu v
wykresy na podstawie 𝑠 =𝑣∙𝑡 od t
podanych informacji;
 Opis ruchu II. Ruch i siły. Uczeń: • utożsamia prędkość z • potrafi odczytywać • potrafi narysować • potrafi przedstawić w
RUCH ODCINKAMI
odcinkami nachyleniem informacje z wykresów wykres s od t i v od t tabeli, na wykresie s od
JEDNOSTAJNY
jednostajnego. 6) wyznacza wartość prędkości wykresu s od t do osi s od t i z v od t na podstawie t i v od t wyniki
Wykresy ruchu. i drogę z wykresów zależności czasu • potrafi na podstawie słownego opisu ruchu pomiarów ruchu
prędkości i drogi od czasu dla • wie, jak wygląda wykresów porównywać badanego obiektu badanego obiektu
ruchu prostoliniowego wykres s od t dla prędkości i drogi • potrafi, na podstawie
odcinkami jednostajnego oraz ruchu odcinkami przebyte w tych wykresów, opisać
rysuje te jednostajnego poszczególnych poszczególne etapy
wykresy na podstawie • wie, jak wygląda etapach podróży ruchu
podanych informacji; wykres v od t dla
ruchu odcinkami
jednostajnego

Prędkość średnia. I. Wymagania przekrojowe. • rozumie różnicę • potrafi obliczyć • potrafi obliczyć • potrafi obliczyć
PRĘDKOŚĆ ŚREDNIA.
Obliczanie Uczeń: między prędkością prędkość średnią prędkość średnią prędkość średnią
Lekcja dodatkowa
prędkości średnią a chwilową podróży składającej się podróży, składającej podróży, składającej się
średniej. 1) wyodrębnia z tekstów, z kilku etapów, się z kilku etapów, z kilku etapów, dla
• wie, jak obliczać
Prędkość średnia i tabel, diagramów lub opisanej słownie przedstawionej na których podane są
prędkość średnią na
chwilowa. wykresów, rysunków wykresie s od t wartości prędkości na
podstawie wzoru
schematycznych lub każdym etapie
blokowych informacje
kluczowe dla opisywanego
zjawiska bądź problemu;
ilustruje je w różnych
postaciach;

2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

3) [...] przeprowadza wybrane

obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;
 Przyśpieszenie. I. Wymagania przekrojowe. • potrafi odróżniać • oblicza wartość • wyznacza • jest świadomy, że im
RUCH JEDNOSTAJNIE
Ruch jednostajnie Uczeń: ruchy przyśpieszony i przyśpieszenia na przyśpieszenie na bardziej stromy jest
PRZYŚPIESZONY
przyśpieszony. jednostajny podstawie definicji podstawie wykresu v wykres v od t tym
Wykresy 3) [...] przeprowadza wybrane • wie, że • interpretuje od t większe jest
przedstawiające obserwacje, pomiary i przyśpieszenie wiąże przyśpieszenie jako przyśpieszenie
ruch jednostajnie doświadczenia korzystając z się z przyrostem przyrost prędkości w • rozwiązuje zadania
przyśpieszony. ich opisów; prędkości jednostce czasu rachunkowe
• zna definicję i • wie, że jeśli przyrost
II. Ruch i siły. Uczeń: jednostkę prędkości jest taki sam
przyśpieszenia w każdej sekundzie, to
7) nazywa ruchem jednostajnie • wyjaśnia nazwę ciało przyśpiesza
przyspieszonym ruch, w ruchu jednostajnie jednostajnie
którym wartość prędkości przyśpieszonego
rośnie w jednostkowych
przedziałach czasu o tę samą
wartość, [...];

8) posługuje się pojęciem

przyspieszenia do opisu ruchu
prostoliniowego jednostajnie
przyspieszonego [...]; wyznacza
wartość przyspieszenia wraz z
jednostką; stosuje do obliczeń
związek przyspieszenia ze
zmianą prędkości i czasem, w
którym ta zmiana nastąpiła (∆v
= ɑ·∆t);

9) wyznacza zmianę prędkości i

przyspieszenie z wykresów
zależności prędkości od czasu
dla ruchu prostoliniowego
jednostajnie zmiennego
(przyspieszonego [...]);

Ruch jednostajnie II. Ruch i siły. Uczeń: • wie, jaki ruch • potrafi wyjaśnić, co • potrafi obliczyć, o ile • potrafi obliczać
RUCH JEDNOSTAJNIE
opóźniony. nazywamy ruchem oznacza zmniejszanie wzrosła lub zmalała przyśpieszenie i
ZMIENNY
Analiza wykresów jednostajnie jednostajne prędkości prędkość po prędkość na podstawie
opisujących ruch. 7) nazywa ruchem jednostajnie opóźnionym • potrafi obliczyć przekształceniu danych
przyspieszonym ruch, w • wie, jaki jest kształt przyśpieszenie w tym definicji przedstawionych na
 którym wartość prędkości wykresu prędkości ruchu przyśpieszenia wykresie v od t dla
rośnie w jednostkowych od czasu w ruchu • wie, że w ruchu • wie, że przyśpieszenie ruchu jednostajnie
przedziałach czasu o tę samą jednostajnie jednostajnie w ruchu jednostajnie zmiennego
wartość, a ruchem opóźnionym opóźnionym, opóźnionym można
jednostajnie opóźnionym – przyśpieszenie ma nazwać opóźnieniem,
ruch, w którym wartość wartość ujemną i jest ma ono stałą i
prędkości maleje w stałe dodatnią wartość
jednostkowych przedziałach • rozpoznaje na
czasu o tę samą wartość; podstawie wykresów
v od t ruch
8) posługuje się pojęciem jednostajnie
przyspieszenia do opisu ruchu przyśpieszony, jedno-
prostoliniowego jednostajnie stajnie opóźniony i
przyspieszonego i jednostajnie jednostajny
opóźnionego; wyznacza
wartość przyspieszenia wraz z
jednostką; stosuje do obliczeń
związek przyspieszenia ze
zmianą prędkości i czasem, w
którym ta zmiana nastąpiła (∆v
= ɑ·∆t);

9) wyznacza zmianę prędkości i

przyspieszenie z wykresów
zależności prędkości od czasu
dla ruchu prostoliniowego
jednostajnie zmiennego
(przyspieszonego lub
opóźnionego);

Obliczanie drogi I. Wymagania przekrojowe. • wie, że drogę w • potrafi obliczyć drogę • potrafi obliczyć drogę • potrafi dopasować
RUCH I WYKRESY.
na podstawie Uczeń: dowolnym ruchu przebytą przez ciało w przebytą przez ciało wykres prędkości i
Lekcja dodatkowa
wykresu v od t w można obliczyć jako najprostszych w przypadkach: ruchu drogi w tym samym
ruchu 1) wyodrębnia z tekstów, pole powierzchni przypadkach: w ruchu jednostajnie ruchu
jednostajnym i tabel, diagramów lub figury pod wykresem jednostajnym, ruchu przyśpieszonym (vo ≠ • potrafi naszkicować
jednostajnie wykresów, rysunków v od t jednostajnie 0), oraz w ruchu wykres v od t
zmiennym. schematycznych lub • wie, jaki kształt ma przyśpieszonym (vo = jednostajnie
Wykres s od t w blokowych informacje wykres 0), oraz w ruchu opóźnionym (vk ≠ 0),
ruchu jednostajnie kluczowe dla opisywanego przyśpieszenia od jednostaj-nie jako pole figury
przyśpieszonym. zjawiska bądź problemu; czasu opóźnionym (vk = 0), złożonej z prostokąta
 Wykres a od t w ilustruje je w różnych • wie, jaki kształt ma jako pole prostokąta i trójkąta, lub jako
ruchu jednostajnie postaciach; wykres drogi od oraz jako pole trójkąta pole trapezu
przyśpieszonym. czasu w ruchu
2) wyodrębnia zjawisko z jednostajnie
kontekstu, nazywa je oraz przyśpieszonym
wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

Pierwsza zasada II. Ruch i siły. Uczeń: • zna treść pierwszej • rozumie związek • wyjaśnia zachowanie • potrafi zaprezentować
PIERWSZA ZASADA
dynamiki. zasady dynamiki przyczynowo- się ciała na podstawie sytuację, w której
DYNAMIKI NEWTONA
Zastosowanie 14) analizuje zachowanie się • wie, z czym związana skutkowy braku analizy sił działające na ciało siły
pierwszej zasady ciał na podstawie pierwszej jest bezwładność działającej siły lub działających na to równoważą się
dynamiki. zasady dynamiki; ciała działania ciało w podanych • podaje przykłady
Bezwładność ciała. równoważących się sił sytuacjach wskazujące
15) posługuje się pojęciem • przedstawia na rysunku • potrafi podać wartość bezwładność ciała
masy jako miary bezwładności siły równoważące się siły równoważącej
ciał; [...] działającą na ciało
siłę, gdy wiadomo, że
18) doświadczalnie: ciało spoczywa, lub
a) ilustruje: I zasadę dynamiki, porusza się ruchem
[...] jednostajnym

Druga zasada II. Ruch i siły. Uczeń: • zna treść drugiej • rozumie, że • potrafi wyznaczyć siłę • rozumie, że wektor
DRUGA ZASADA
dynamiki. zasady dynamiki przyśpieszenie z jakim z drugiej zasady przyśpieszenia ma
DYNANIKI NEWTONA
Spadek swobodny 15) [...] analizuje zachowanie • rozumie, że porusza się ciało, zależy dynamiki zwrot zgodny ze
ciała. się ciał na podstawie drugiej przyczyną zmiany od działającej na nie • potrafi zwrotem działającej na
Przyśpieszenie zasady dynamiki i stosuje do stanu ruchu ciała jest siły, oraz od masy tego zinterpretować ciało siły wypadkowej
grawitacyjne. obliczeń związek między siłą i siła ciała jednostkę siły • oblicza masę ciała oraz
masą a przyspieszeniem; • wie, że ciało spada • wie, że przy • oblicza przyśpieszenie siłę na podstawie
swobodnie, jeśli powierzchni Ziemi ciała na podstawie drugiej zasady
16) opisuje spadek swobodny działa na nie tylko spadanie swobodne drugiej zasady dynamiki
jako przykład ruchu siła ciężkości ciał odbywa się z dynamiki • wie, że spadanie
jednostajnie przyspieszonego; przyśpieszeniem swobodne ciała na
ziemskim innych planetach lub
18) doświadczalnie: • zna wartość Księżycu odbywa się z
a) ilustruje: [...] II zasadę przyśpieszenia innym przyśpieszeniem
dynamiki, [...] ziemskiego niż na Ziemi
• umie obliczyć prędkość
ciała na podstawie
przyśpieszenia
wyznaczonego z drugiej
 zasady dynamiki i
znanego czasu trwania
ruchu

Wnioskowanie o II. Ruch i siły. Uczeń: • zna treść trzech • rozumie powiązanie • potrafi wyjaśnić • podaje przykłady i
TRZY ZASADY
ruchu ciała na zasad dynamiki pierwszej zasady z zjawisko odrzutu na objaśnia, stosując
DYNAMIKI NEWTONA
podstawie trzech 13) opisuje wzajemne • wie, na czym polega ruchem jednostajnym podstawie trzeciej zasady dynamiki
zasad dynamiki. oddziaływanie ciał posługując zjawisko odrzutu lub spoczynkiem ciała zasady dynamiki • rozwiązuje zadania o
się trzecią zasadą dynamiki; • rozumie związek • rozwiązuje typowe podwyższonym
drugiej zasady z zadania, stosując poziomie trudności
14) analizuje zachowanie się ruchem jedno-stajnie odpowiednie zasady
ciał na podstawie pierwszej przyśpieszonym ciała dynamiki
zasady dynamiki; • zna związek trzeciej
zasady z wzajemnością
15) posługuje się pojęciem oddziaływań
masy jako miary bezwładności
ciał; analizuje zachowanie się
ciał na podstawie drugiej
zasady dynamiki i stosuje do
obliczeń związek między siłą i
masą a przyspieszeniem;

PRACA, ENERGIA, MOC

Praca III. Energia. Uczeń: • wie, że praca w • potrafi zinterpretować • rozumie, że praca • potrafi przekształcić
PRACA
mechaniczna. fizyce to wielkość pracę równą 1 J jako wielkość fizyczna wzór na pracę i obliczyć
Związek pracy z 1) posługuje się pojęciem fizyczna, która ma • oblicza pracę, znając może być równa 0 J drogę lub siłę
siłą i drogą. pracy mechanicznej wraz z jej związek z siłą i drogą, siłę i drogę • potrafi podać
jednostką; stosuje do obliczeń na której działa ta przykłady, w których
związek pracy z siłą i drogą, na siła praca jest równa 0 J
jakiej została wykonana; • zna wzór do
obliczania pracy
• zna jednostkę pracy

Energia. III. Energia. Uczeń: • wie, że energia jest • rozumie, że wykonanie • oblicza zmianę • rozumie pojęcie siły
ENERGIA I ZASADA JEJ
Rodzaje energii. związana z pracą pracy jest równe energii, obliczając zewnętrznej
ZACHOWANIA
Związek energii z 3) posługuje się pojęciem • zna jednostkę energii zmianie energii wykonaną pracę • podaje przykłady
pracą. energii kinetycznej, • wymienia rodzaje • wie, z czym związane są • wykorzystuje zasadę działania siły
 Zasada potencjalnej grawitacji i energii określone rodzaje zachowania energii zewnętrznej i określa
zachowania potencjalnej sprężystości; • zna zasadę energii do objaśniania jej skutki
energii. opisuje wykonaną pracę jako zachowania energii zjawisk • rozumie, pojęcie układ
zmianę energii; • potrafi określić izolowany i stosuje je
przemiany energii do wyjaśniania zjawisk
5) wykorzystuje zasadę zachodzące w • wie, jaka jest zależność
zachowania energii do opisu wybranych procesach energii wewnętrznej i
zjawisk [...]. oporów ruchu

Energia I. Wymagania przekrojowe. • wie, że energia • zna wzór na obliczanie • wie, że energię • wyraża energię w
ENERGIA POTENCJALNA
potencjalna Uczeń: potencjalna zmian energii potencjalną grawitacji kilodżulach lub
GRAWITACJI
grawitacji. grawitacji związana potencjalnej można magazynować, megadżulach
Wykorzystanie 7) przelicza wielokrotności i jest z • wie, że wartość energii np. w elektrowniach • wie, że na zmiany
energii podwielokrotności (mikro-, mili-, oddziaływaniem potencjalnej grawitacji szczytowo - energii potencjalnej
potencjalnej centy-, hekto-, kilo-, mega-); grawitacyjnym zależy od wyboru pompowych grawitacji nie ma
grawitacji. • wie, od czego zależy poziomu odniesienia • oblicza energię wpływu, po jakim torze
energia potencjalna potencjalną grawitacji ciało jest podnoszone,
III. Energia. Uczeń: grawitacji tego samego ciała ważna jest jedynie
względem różnych wysokość ciała nad
4) wyznacza zmianę energii poziomów 0 J powierzchnią Ziemi
potencjalnej grawitacji [...];

Energia III. Energia. Uczeń: • wie, od czego zależy • zna wzór na energię • zna związek dżula z • stosuje zależności
ENERGIA KINETYCZNA
kinetyczna. energia kinetyczna kinetyczną kilogramem, metrem energii kinetycznej od
Obliczanie energii 4) wyznacza zmianę [...] energii • zna jednostkę energii • wykonuje proste i sekundą masy i prędkości do
kinetycznej. kinetycznej; kinetycznej obliczenia energii, • rozumie wprost szybkiego obliczania
podstawiając do wzoru proporcjonalną energii
masę i prędkość zależność energii od • wyznacza i oblicza
masy ciała masę lub prędkość ze
• rozumie, że energia wzoru na energię
kinetyczna jest kinetyczną
wprost
proporcjonalna do
kwadratu prędkości

Energia III. Energia. Uczeń: • wie, co to jest • oblicza wartość energii • potrafi stosować • potrafi dla danego
ENERGIA
mechaniczna. energia mechaniczna mechanicznej w zasadę zachowania przypadku określić
MECHANICZNA
Zasada 5) wykorzystuje zasadę • zna treść zasady prostych przykładach energii mechanicznej przemiany energii
zachowania zachowania energii do opisu zachowania energii do rozwiązywania • stosuje zasadę
 energii zjawisk oraz zasadę mechanicznej typowych zadań i zachowania energii i
mechanicznej. zachowania energii problemów oblicza zmianę danego
Wykorzystanie mechanicznej do obliczeń. rodzaju energii
zasady
zachowania
energii do opisu
zjawisk i
rozwiązywania
zadań.

Wykorzystanie I. Wymagania przekrojowe. • wie, że w • wie, że, znając energię • potrafi obliczyć straty • wyraża straty energii w
STRATY ENERGII
zasady Uczeń: rzeczywistych mechaniczną układu i energii procentach
MECHANICZNEJ
zachowania procesach zasada korzystając z zasady • potrafi ocenić, czy • rozwiązuje trudniejsze
energii i energii 3) [...] przeprowadza wybrane zachowania energii zachowania energii, straty energii są zadania
mechanicznej. obserwacje, pomiary i mechanicznej nie można obliczyć energię niekorzystne, czy • potrafi
doświadczenia korzystając z jest spełniona dostarczoną do układu pożądane w danych zademonstrować
ich opisów; • wie, że w takich lub oddaną przez układ przypadkach doświadczenie, w
sytuacjach można do otoczenia którym występują
III. Energia. Uczeń: skorzystać z ogólnej • rozumie, że energia straty energii ciała
zasady zachowania oddana do otoczenia to
5) wykorzystuje zasadę energii strata energii
zachowania energii do opisu
zjawisk oraz zasadę
zachowania energii
mechanicznej do obliczeń.

Maszyny proste - I. Wymagania przekrojowe. • zna nazwy maszyn • zna zasadę działania • podaje przykłady • przeprowadza proste
MASZYNY PROSTE.
maszyny Uczeń: prostych dźwigni i jej maszyn prostych ze pokazy działania
Lekcja dodatkowa
ułatwiające • wskazuje przykłady zastosowanie swojego otoczenia maszyn prostych i
wykonanie pracy. 1) wyodrębnia z tekstów, maszyn prostych • wie, jak działają bloczki • objaśnia, w jaki objaśnia, na czym
tabel, diagramów lub i na czym polega sposób ułatwiają one polega ułatwienie
wykresów, rysunków ułatwienie wykonania wykonanie pracy wykonania pracy
schematycznych lub pracy • wykorzystuje opis
blokowych informacje matematyczny
kluczowe dla opisywanego działania maszyny
zjawiska bądź problemu; prostej do
ilustruje je w różnych rozwiązywania zadań
postaciach;

2) wyodrębnia zjawisko z
kontekstu, nazywa je oraz
 wskazuje czynniki istotne i
nieistotne dla jego przebiegu;

3) [...] przeprowadza wybrane

obserwacje, pomiary i
doświadczenia korzystając z
ich opisów;

Moc. III. Energia. Uczeń: • wie, co to jest moc • oblicza moc w prostych • potrafi obliczyć pracę, • wie, co to jest maszyna
MOC
Jednostka mocy. • zna definicję mocy przykładach gdy znana jest moc i parowa
Obliczanie mocy. 2) posługuje się pojęciem • zna jednostkę mocy • wie, że moc to wielkość czas pracy urządzenia • wie, że James Watt
mocy wraz z jej jednostką; pozwalająca porównać • potrafi przeliczać usprawnił silnik parowy
stosuje do obliczeń związek np. urządzenia jednostki mocy KM i jaki to miało wpływ na
mocy z pracą i czasem, w wykonujące pracę na W rozwój przemysłu
którym została wykonana; • wie, że moc silników • rozwiązuje zadania o
pojazdów wyraża się w podwyższonym stopniu
koniach mechanicznych trudności

Wykorzystanie III. Energia. Uczeń: • wie, że, znając moc • oblicza czas potrzebny • rozwiązuje nietypowe • rozwiązuje nietypowe
MOC, CZAS I PRĘDKOŚĆ
mocy do opisu urządzenia, można na wykonanie zadania, korzystając zadania o
zjawisk i 2) posługuje się pojęciem obliczyć czas określonej pracy przez ze wzoru 𝑃 = 𝐹 ∙ 𝑣 podwyższonym stopniu
rozwiązywania mocy wraz z jej jednostką; potrzebny na urządzenie o danej trudności
problemów. stosuje do obliczeń związek wykonanie mocy
mocy z pracą i czasem, w określonej pracy
którym została wykonana; • zna wzór na moc
𝑃 =𝐹∙𝑣