Gandhar-Valay-Vidhan (VGM-430)

Jeerj %eeveesoÙe «evLeceeuee keâe heg<he veb.
430
ISBN-978-93-84003-22-7
efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve Éeje mebÛeeefuele
Jeerj %eeveesoÙe «evLeceeuee
ieCeOejJeueÙe efJeOeeve Fme «evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& keâe hees<eCe keâjves Jeeues efnvoer,
mebmke=âle, Øeeke=âle, keâVeÌ[, Deb«espeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
(ßeer ieewlece mJeeceer ØeCeerle ieCeOejJeueÙe ceb$e SJeb b
ßeer MegYeÛevõeÛeeÙe& efJejefÛele ieCeOejJeueÙe hetpee efJeOeeve kesâ DeeOeej mes)
kesâ vÙeeÙe, efmeæevle, DeOÙeelce, Yetieesue-Keieesue, JÙeekeâjCe Deeefo
efJe<eÙeeW hej ueIeg SJeb Je=nod «ebLeeW keâe cetue SJeb DevegJeeo meefnle
ØekeâeMeve neslee nw~ meceÙe-meceÙe hej Oeeefce&keâ
Yee<eeefJeOeeve jÛeefÙe$eer-
ueeskeâesheÙeesieer ueIeg hegefmlekeâeSb Yeer
pewve meceepe keâer meJeexÛÛe meeOJeer, efoJÙeMeefòeâ,
ØekeâeefMele nesleer jnleer nQ~
oes yeej [er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle
hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe
ßeer %eeveceleer ceeleepeer -: mebmLeeefhekeâe SJeb ØesjCeeœeesle :-
hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe ßeer %eeveceleer ceeleepeer
(oes yeej [er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle)
-: ceeie&oMe&ve :-
Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe ßeer Ûevoveeceleer ceeleepeer
(heerSÛe.[er. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle)
-: efveoxMekeâ SJeb ØeOeeve mecheeokeâ:-
keâce&Ùeesieer heer"eOeerMe mJeefmleßeer jJeervõkeâerelf e& mJeeceerpeer
-: mecheeokeâ :-
-ØekeâeMekeâ- [e@. peerJeve ØekeâeMe pewve μ Øeefle‰eÛeeÙe& efJepeÙe kegâceej pewve
efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve meJee&eOf ekeâej ØekeâeMekeâeOeerve
pecyetÉerhe-nefmleveehegj (cesj") G.Øe., heâesve veb.- (01233) 280184, 280994
Website : www.encyclopediaofjainism.com ØeLece mebmkeâjCe, meved 1999-5000 ØeefleÙeeB, efÉleerÙe mebmkeâjCe, meved 2008-2200 ØeefleÙeeB
E-mail : jambudweeptirth@gmail.com le=leerÙe mebmkeâjCe, meved 2010-2200 ØeefleÙeeB, ÛelegLe& mebmkeâjCe, meved 2014-2571 ØeefleÙeeB
hebÛece mebmkeâjCe, meved 2015-2200 ØeefleÙeeB, <e‰ mebmkeâjCe, meved 2018-2200 ØeefleÙeeB
mehlece mebmkeâjCe Jeerj efve. meb. 2549 cetuÙe
2200 ØeefleÙeeB 1 veJecyej 2022 20/-®. keâcheesepf ebie - %eeveceleer vesšJeke&â, pecyetÉerhe-nefmleveehegj (cesj") G.Øe.
(3) (4)
mecheeokeâerÙe DeeÅe JekeäleJÙe

—keâce&Ùeesieer heer"eOeerMe mJeefmleßeer jJeervõkeâerel| e mJeeceerpeer Øe%eeßeceCeer Deee|Ùekeâe Ûevoveeceleer
YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer kesâ Meemeve keâeue ceW ßeer ieewlece ieCeOej mJeeceer kesâ iegCeeW keâe iegCeevegJeeo
hejce hetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâe efMejesceefCe ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâer hesÇjCee
keâjles ngS pewve meceepe keâer meJeexÛÛe meeOJeer, efoJÙe Meefòeâ, je°îeewjJe, efmeæevle Ûe›esâMJejer, ÙegieØeJee|lekeâe,
SJeb DeeMeerJee&o mes meved 1972 ceW efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve kesâ Debleie&le ‘‘Jeerj
Ûeeefj$eÛeefvõkeâe hejce hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer ves pebyetÉerhe nefmleveehegj ceW Jeerj efve. meb.
%eeveesoÙe «ebLeceeuee’’ keâer mLeehevee ngF& Leer~ 2540, ßeglehebÛeceer heJe&, 2 ceF& 2014 keâes ‘ßeer ieewlece ieCeOej Je<e&’ ceveeves keâer Iees<eCee keâer Leer~ ßeeJeCe
Fme «ebLeceeuee kesâ Éeje Fve Je<eeX ceW 400 mes DeefOekeâ «ebLeeW keâe ueeKeeW keâer mebKÙee ceW ke=â<Cee Øeefleheoe (13 pegueeF& 2014) keâes ßeer ieewlecemJeeceer keâe 2571 Jeeb ‘ieCeOej efoJeme’ nw~ Fme
ØekeâeMeve nes Ûegkeâe nw~ Jele&ceeve Ùegie keâer hegkeâej keâes megvekeâj hetpÙe ceeleepeer ves yeeuekeâ, Gheue#Ùe ceW Gme efove ‘ßeer ieewlece ieCeOej Je<e&’ keâe GodIeešve efkeâÙee pee jne nw pees 13 pegueeF& 2014
ÙegJee, Je=æ leLee efJeÉeveeW kesâ efueS GheÙeesieer hegmlekeWâ efueKekeâj Dehevee keâerefle&ceeve mLeeefhele ßeeJeCe ke=â. Skeâce mes 2015 lekeâ ceveeÙee peeSiee~ Fmekeâer ØesjCee hetpÙe ceeleepeer ves heejme Ûewveue SJeb
efkeâÙee nw~ efpemeceW Deveskeâ efJeOeeveeW keâer Yeer jÛevee keâer nw~ ceeleepeer keâer keâuece keâes efJeßeece he$eeÛeej kesâ ceeOÙece mes cenemeYee, cenemeefceefle, oef#eCe Yeejle pewvemeYee, ÙegJee heefj<eo SJeb ceefnuee
veneR efceuelee nw Ùeefo iebÇLe me=peve kegâÚ meceÙe kesâ efueS ®keâ peelee nw lees GvnW Ssmee Øeleerle mebie"ve Deeefo meYeer pewve mebmLeeDeeW keâes Øeoeve keâer nw~
neslee nw ceevees GheJeeme nes~ Jes Deheveer uesKeveer keâes Deelcee keâer Kegjekeâ mecePeleeR nQ efpememes Fme ‘ßeer ieewlece ieCeOej Je<e&’ ceW ßeer ieewlece mJeeceer kesâ iegCeeW keâe ieeve keâjves kesâ efueS ‘ßeer ieewlece
Meejerefjkeâ DemJemLelee ceW Yeer ceeleepeer ØemeVe SJeb mJemLe vepej Deeleer nQ~ pewmes Yeespeve kesâ ieCeOej mJeeceer’ hegmlekeâ keâe SJeb ßeer ieewlecemJeeceer ØeCeerle ieCeOejJeueÙe ceb$e hej DeeOeeefjle ‘ieCeOejJeueÙe
efyevee Meejerefjkeâ efMeefLeuelee Deeleer nw Gmeer Øekeâej ceeleepeer keâes Yeer uesKeve kesâ DeYeeJe ceW efJeOeeve’ keâe ØekeâeMeve nes jne nw~
efMeefLeuelee keâe DevegYeJe neslee nw~ ßeer ieewlece mJeeceer YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer kesâ ØeLece ieCeOej LeW~ meceJemejCe ceW ßeer ieewlecemJeeceer
meeefnlÙe me=peve keâer Fme ëe=bKeuee ceW ‘ieCeOejJeueÙe efJeOeeve’ hegmlekeâ Deehe ueesieeW kesâ keâes oer#ee uesles ner ceve:heÙe&Ùe %eeve nes ieÙee Lee~ FvneWves YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer keâer efoJÙeOJeefve keâes
megvekeâj Devleceg&ntle& ceW ÉeoMeebie keâer jÛevee keâj oer Leer~ YeieJeeve ceneJeerj DeLe&keâlee& Deewj ieewlece mJeeceer
mece#e Dee jner nw~ FmeceW ßeer ieewlece ieCeOejmJeeceer ØeCeerle ‘ieCeOejJeueÙe ceb$e’ SJeb ßeer
«ebLekeâlee& ceeves ieÙes nQ~ YeieJeeve ceneJeerj kesâ meceJemejCe ceW Ùes ieewlece ieCeOej 30 Je<e& lekeâ jnW SJeb Gvekesâ
MegYeÛebõeÛeeÙe& efJejefÛele ieCeOejJeueÙe hetpee efJeOeeve mebmke=âle kesâ DeeOeej mes hetpÙe ceeleepeer
mechetCe& %eeve keâes Øeehle efkeâÙee~ nce meYeer keâe hejce meewYeeiÙe nw efkeâ Gvekesâ Éeje jefÛele ÛewlÙeYeefòeâ,
ves Yee<ee efJeOeeve keâer jÛevee keâer nw~ owJeefmekeâ Øeefle›eâceCe, heeef#ekeâ Øeefle›eâceCe SJeb ßeeJekeâ Øeefle›eâceCe Deepe GheueyOe nw, efpevekeâe meYeer
peneB hetpÙe ieefCeveer ßeer %eeveceleer ceeleepeer Éeje efueKes ieÙes keâuheõgce, meJe&leesYeõ, meeOeg SJeb ›eleer ßeeJekeâieCe Øeefleefove hee" keâjles nQ~
FbõOJepe Deeefo yeÌ[s-yeÌ[s efJeOeeveeW keâer meejs osMe ceW Oetce ceÛeer ngF& nw JeneR Meebefle efJeOeeve, Fme efJeOeeve ceW ßeer MegYeÛevõeÛeeÙe& efJejefÛele ieCeOejJeueÙe hetpee efJeOeeve mes DeefYe<eskeâ hee" efoÙee
veboerÕej efJeOeeve, $e+ef<eceC[ue efJeOeeve Deeefo ueIeg efJeOeeve ØelÙeskeâ ceebieefuekeâ DeJemejeW hej ieÙee nw SJeb mebmke=âle efJeOeeve kesâ DeeOeej mes efJemleej mes Yee<ee efJeOeeve keâer jÛevee hetpÙe ceeleepeer ves keâer nw~
efkeâÙes peeles osKes peeles nQ~ Ùen hetpÙe ceeleepeer keâe meejs efJeMJe hej yengle yeÌ[e Ghekeâej nw~ Fme efJeOeeve ceW ceC[ue hej YeieJeeve keâer Øeeflecee mLeeefhele keâjkesâ efJeOeeve keâjvee ÛeeefnS Deewj mebYeJe nes lees
hejce hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer ves mecemle pewve meceepe keâes Jeerj Fme hegmlekeâ ceW Deble ceW pees ßeer ieCeOejJeueÙe Ùeb$e efoÙee nw Gmes leebyes hej yeveJee keâj Gmekeâer Megefæ keâjJee
efve. meb. 2540 ßeeJeCe ke=â. Skeâced keâes ßeer ieewleceieCeOej mJeeceer keâe 2571 Jeeb ieCeOej keâj ceC[ue hej efJejepeceeve keâjvee ÛeeefnS Deewj Fme efJeOeeve kesâ ØeejcYe ceW pees Ùeb$e kesâ DeefYe<eskeâ keâer
efoJeme kesâ DeJemej hej ‘ieewlece ieCeOej Je<e&’ ceveeves keâer ØesjCee Øeoeve keâer Leer~ JeerjMeemeve efJeefOe oer nw Gme efJeefOe mes Ùeb$e keâe Yeer DeefYe<eskeâ keâjvee ÛeeefnS~
peÙebleer kesâ MegYe efove YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer keâer, ßeer ieewlecemJeeceer keâer hetpee keâjW~ Ssmes ceneve ieCeOej heo kesâ Oeejer ßeer ieewlecemJeeceer ØeCeerle ‘ieCeOejJeueÙe ceb$e’ hej DeeOeeefjle Ùen
‘ieCeOejJeueÙe efJeOeeve’ DeefleMeÙe Ûecelkeâejer efJeOeeve nw~ Fmes keâjkesâ meYeer Deheves peerJeve ceW jesie, Meeskeâ keâes
RQRQRQ otj keâj mJemLe, oerIee&Ùeg keâes Øeehle keâjles ngS megKe mecheefòe keâes Øeehle keâjW, Ùener cebieue keâecevee nw~ hetpÙe
ceeleepeer oerIee&Ùeg neW, mJemLe jnW Deewj Deheves Dece=leceÙeer JeeCeer mes nce meYeer keâes eEmeefÛele keâjles jnW, Ùener
efpevesvõosJe mes cebieue ØeeLe&vee nw~
(5) (6)
ceeveJe leve keâer Deveceesuelee yeleeles ngS Skeâ mLeeve hej efJeef›eâÙee$e+efæÙegòeâ $e+ef<eÙeeW
ØemleeJevee keâe DeleerJe Deekeâ<e&keâ SJeb ùoÙemheMeea efÛe$eCe efkeâÙee nw—
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~
-yeÇ.kegâ.Fvot pewve (mebIemLe) YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~
leerLeËkeâj keâer OJeefve, ieCeOej ves megefve, Debie jÛes Ûegefve %eeveceF&, DeefCecee, ceefncee, ueefIecee, ieefjcee, Øeehleer ØeekeâecÙe F&eMf elJe JeMeer~
DeØeleerIeele DebleOÙee&veer, efJeef›eâÙee keâece™heer Deeoer~~
mees efpeveJej JeeCeer, efMeJemegKeoeveer, ef$eYegJeveceeveer hetpÙe YeF&~~
efJeef›eâÙee $e+efæ ieg® keâes hetpees, legce Fvekeâe Jebove keâj peevee~~Ùen.~~
JeemleJe ceW osKee peeS lees leerLeËkeâj ØeYeg keâer JeeCeer keâes peve-peve lekeâ hengBÛeeves Jeeues
Fme Øekeâej ›eâce-›eâce mes 48 $e+efæÙeeW keâes veceve keâjles ngS Gvekeâer Øeeefhle keâe GheeÙe
Ùes ieCeOej osJe ner nQ~ ÙegieeefoyeÇÿee, ØeLece leerLeËkeâj YeieJeeve $e+<eYeosJe kesâ 84 ieCeOej
yeleeÙee nw~ meÛecegÛe ceW Fme efJeOeeve keâes keâjles-keâjles Ssmeer DevegYetefle nesleer nw efkeâ ns ØeYeg!
ngS nQ leLee 24 JeW leerLeËkeâj YeieJeeve ceneJeerj kesâ 11 ieCeOej~ Gve ieCeOej ØeYeg keâer ceQ ÙeeJeppeerJeve Deehekeâer Fmeer Øekeâej Yeefòeâ keâjles ngS Deheves heehehegbpeeW keâes hetCe&™hesCe
DeÛe&vee keâj nce Yeer Deheveer keâce&keâeefuecee keâes Oeeskeâj mJeÙeb ceW DeelcepÙeesefle keâes Øemhegâefšle ve„ keâj hetCe& DeelceefJeMegefæ keâes Øeehle keâj uettB~
keâj mekeâles nQ~
Yeefòeâ ceW Meefòeâ nesleer nw, Ùen ØelÙe#eevegYetle yeele nw~ pees YeJÙepeve ieg®YeefòeâhetJe&keâ
400 «ebLeeW keâer jÛeefÙe$eer het. ieefCeveer ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâer meeefneflÙekeâ Fme—‘‘ieCeOejJeueÙe efJeOeeve’’ keâes keâjles nQ Gvekesâ jesie, Meeskeâ, oefjõlee, ceeveefmekeâ heerÌ[e
uesKeveer ves peneB Skeâ Deesj FbõOJepe efJeOeeve, keâuheõgce efJeOeeve, meJe&leesYeõ efJeOeeve Deeefo Deeefo meYeer mebkeâš otj nes peeles nQ leLee oerIee&Ùeg, Gòece mJeemLÙe, megkeâerefle&, JewYeJe,
yeÌ[s-yeÌ[s efJeOeeveeW keâer jÛevee keâj oer JeneR MeebefleveeLe efJeOeeve, veboerÕej efJeOeeve Deeefo ueIeg mebheefòe Deeefo meYeer ceveesJee_ÚeSB hetCe& nes peeleer nQ~ Yeues ner Deepe hebÛecekeâeue ceW Jes
efJeOeeveeW keâer jÛevee keâj meeOeejCe YeòeâeW keâes Yeer Yeefòeâceeie& ceW ØeJe=òe keâj efoÙee keäÙeeWefkeâ $e+efæÙeeB veneR nQ efheâj Yeer Gve ieCeOejeW keâer Yeefòeâ keâe heâue lees efceuelee ner nw~ Øeefle›eâceCe
Deepe JÙeefòeâ Yeeweflekeâlee keâer ÛekeâeÛeeQOe ceW heÌ[keâj Deheves <ešeJeMÙekeâ keâle&JÙeeW keâes Yetuelee «ebLe$eÙeer ceW efueKee nw efkeâ Ùes 48 ieCeOejJeueÙe ceb$e ßeer ieewlecemJeeceer kesâ cegKe mes efvekeâues
pee jne nw efkeâvleg DeelceMeebefle keâer Keespe ceW DeJeMÙe lelhej jnlee nw~ Gmekeâer Ùen nQ~ lees Ssmes mee#eeled ieewlecemJeeceer kesâ ßeercegKe mes efve:me=le 48 ieCeOejJeueÙe ceb$eeW mes mebÙegle
lelhejlee peye Fve efJeOeeveeW keâer Deesj kesâefvõle nesleer nw lees Jen Skeâ efJeMes<e Øekeâej keâer Fme ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ceW Gve 48 $e+efæÙeeW kesâ Oeejer ieCeOej ieg®DeeW keâer iegCeeÛe&vee
megKeevegYetefle keâjlee nw~ keâj ØeYeg Yeefòeâ ceW levceÙe keâjves Jeeueer YeefòeâØesjkeâ OegveeW mes Ùegòeâ Fme ieCeOejJeueÙe
hetpÙe ceeleepeer ves Fve efJeOeeveeW keâer jÛevee keâj peveceeveme hej pees Ghekeâej efkeâÙee hetpeve keâes keâjkesâ Deehe Yeer leerLeËkeâj ØeYeg kesâ ieCeOejeW keâer ceefncee keâe iegCeevegJeeo ke=âle,
nw Jen ÙegieeW-ÙegieeW lekeâ efÛejmcejCeerÙe jnsiee~ GvneR efJeOeeveeW keâer ëe=bKeuee ceW YeòeâeW keâer keâeefjle, Devegceesovee- hetJe&keâ keâjkesâ hetCe& Deeeflcekeâ Meebefle keâes Øeehle keâjW leLee Skeâ efove
mee#eeled meceJemejCe ceW hengBÛekeâj Ssmeer cenevelece $e+efæÙeeW mes Ùegòeâ ieCeOej heoJeer keâes
Yeefòeâ keâes Je=efæbiele keâjleer Øemlegle efJeOeeve jÛevee ‘‘ieCeOejJeueÙe efJeOeeve’’ Yeer Skeâ Devet"er
Øeehle keâjves keâer YeeJevee keâj ceeveJe heÙee&Ùe keâes meheâue keâjW Ùener cebieue YeeJevee nw~
ke=âefle nw efpemeceW GvneWves ieCeOej ieg®DeeW keâe iegCeevegJeeo keâjles ngS keâne nw—
Fme ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ceW meJe&ØeLece ieCeOejJeueÙe DeefYe<eskeâ efJeefOe nw~ efheâj ßeer
ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
ieewlecemJeeceer keâer hetpee, Gmekesâ yeeo ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ØeejcYe nw efpemeceW ieCeOej—
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeDeesies~~ JeueÙe ceb$e SJeb Gmekeâe heÅeevegJeeo nw~ Gmekesâ yeeo ßeer MegYeeÛevõeÛeeÙe& ke=âle mleJeve hee" nw~
meJe&ØeLece FmeceW ieCeOejJeueÙe Ùeb$e keâer DeefYe<eskeâ efJeefOe yeleueekeâj lelhe§eeled efheâj ßeer, Üer Deeefo <ešdosJeer keâer hetpee nw~ Gmekesâ yeeo ØeLece JeueÙe ceW 8 DeIÙe&, efÉleerÙe
ieCeOejJeueÙe kesâ 48 ceb$eeW kesâ ceeOÙece mes 48 $e+efæÙeeW keâes veceve efkeâÙee nw~ ieCeOejeW keâes JeueÙe ceW 16 DeIÙe&, le=leerÙe JeueÙe ceW 24 DeIÙe&, Fme Øekeâej kegâue efceueekeâj 48 DeIÙe& SJeb
veceve keâjles ngS GvneWves Fve hebefòeâÙeeW ceW keâne— 4 hetCee&IÙe& nQ~ Gmekesâ yeeo peÙeceeuee, ØeMeefmle, cebieue Deejleer SJeb Yepeve nw~ Ùen efJeOeeve
veceve nw meJe& ieCeOej keâes , ef p evneW v es keâce& Deef j veeMes ~ ßeer ieewlecemJeeceer jefÛele ieCeOejJeueÙe ceb$e hej DeeOeeefjle nesves mes yengle cenòJehetCe& SJeb
veceve Gve $e+efæÙeeW keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~ jesieMeeskeâ keâes otj keâjves Jeeuee nw~
(7) (8)
hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe efJe<eÙeeveg›eâceefCekeâe

ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâe mebef#ehle-heefjÛeÙe ›eâ.meb. efJe<eÙe metÛeer he=‰ meb.
-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûevoveeceleer
pevcemLeeve-efškewâleveiej (yeejeyebkeâer) G.Øe.
1. ieCeOejJeueÙe DeefYe<eskeâ efJeefOe 1
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee) efJe. meb. 1991, (22 Dekeäštyej meved 1934) 2. ßeer ieewlece ieCeOej mJeeceer hetpee 5
peeefle-De«eJeeue efo. pewve, iees$e-ieesÙeue, veece-kegâ. cewvee
ceelee-efhelee-ßeerceleer ceesefnveer osJeer SJeb ßeer Úesšsueeue pewve
3. ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ØeejcYe 9
Deepevce yeÇÿeÛeÙe& ›ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeâer ceW MejohetefCe&cee kesâ efove (ieCeOejJeueÙe ceb$e SJeb heÅeevegJeeo)
#egefuuekeâe oer#ee-Ûew$e ke=â. 1, F&. meved 1953 keâes ceneJeerjpeer DeefleMeÙe #es$e (jepe.) ceW DeeÛeeÙe&jlve ßeer 4. DeLe ieCeOejJeueÙe hetpee 12
osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekeâe Jeerjceleer
DeeefÙe&keâe oer#ee-JewMeeKe ke=â. 2, F&. meved 1956 keâes ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW Ûeeefj$eÛe›eâJeleea 108 DeeÛeeÙe& 5. DeLe mleJeve (ßeer MegYeÛevõeÛeeÙe& ke=âle) 16
ßeer Meebeflemeeiej peer keâer hejcheje kesâ ØeLece heóeOeerMe DeeÛeeÙe& ßeer Jeerjmeeiej peer cenejepe kesâ keâjkeâceueeW mes~ 6. DeLe ceOÙeefmLele <ešd osJeer hetpee 18
meeefneflÙekeâ ke=âeflelJe-De°menœeer, meceÙemeej, efveÙecemeej, cetueeÛeej, keâeleb$e-JÙeekeâjCe, <ešdKeC[eiece
Deeefo «ebLeeW kesâ DevegJeeo/šerkeâeSb SJeb ueieYeie 500 «ebLeeW keâer uesefKekeâe~ 7. DeLe ØeLece JeueÙe hetpee 19
[er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewâpeeyeeo) Éeje SJeb leerLeËkeâj ceneJeerj efJeÕeefJeÅeeueÙe 8. DeLe efÉleerÙe JeueÙe hetpee 23
cegjeoeyeeo Éeje 8 DeØewue 2012 keâes ‘‘[er.efuešd.’’ keâer ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce ØesjCee-nefmleveehegj ceW pebyetÉerhe, lesjnÉerhe, leerveueeskeâ Deeefo jÛeveeDeeW kesâ efvecee&Ce, MeeÕele
9. DeLe le=leerÙe JeueÙe hetpee 32
leerLe& DeÙeesOÙee keâe efJekeâeme SJeb peerCeexæej, ØeÙeeie-Fueeneyeeo (G.Øe.) ceW leerLeËkeâj $e+<eYeosJe lehemLeueer leerLe& keâe 10. peÙeceeuee 42
efvecee&Ce, leerLeËkeâj pevceYetefceÙeeW keâe efJekeâeme ÙeLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegâC[uehegj (veeueboe-efyenej) ceW 11. ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ØeMeefmle 45
‘vebÅeeJele& cenue’ veecekeâ leerLe& keâe efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keâer pevceYetefce keâekeâvoer leerLe& (efvekeâš ieesjKehegj-
G.Øe.) keâe efJekeâeme, YeieJeeve heeÕe&veeLe kesâJeue%eeveYetefce DeefnÛÚ$e leerLe& hej leerme Ûeewyeermeer cebefoj, nefmleveehegj ceW 12. ieCeOejJeueÙe efJeOeeve keâer cebieue Deejleer 46
pecyetÉerhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-kegbâLegveeLe-DejveeLe keâer 31-31 hegâš Gòegbie Ke[dieemeve Øeeflecee, ceebieerlegbieer ceW 13. ßeer ieewlecemJeeceer keâer cebieue Deejleer 47
$e+<eYeefieefj hej efvee|cele 108 hegâš Gòebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keâer efJeMeeue Øeeflecee, ceneJeerj peer leerLe& hej ceneJeerj Oeece
ceW hebÛeyeeueÙeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe&, meccesoefMeKej ceW DeeÛeeÙe& ßeer Meebeflemeeiej Oeece, keâvee@š huesme-efouueer ceW 14. Yepeve 48
Ûe›eâJeleea YeieJeeve Yejle %eevemLeueer leerLe& FlÙeeefo~ 15. ieCeOejJeueÙe Ùeb$e
ceneslmeJe ØesjCee-hebÛeJe<eeaÙe pecyetÉerhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&°êrÙe efveJee&Ce ceneceneslmeJe,
DeÙeesOÙee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbâYe cemlekeâeefYe<eskeâ, kegâC[uehegj ceneslmeJe, YeieJeeve heeÕe&veeLe pevcekeâuÙeeCekeâ
le=leerÙe menœeeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW 24 keâuheõgce ceneceC[ue efJeOeeve keâe Ssefleneefmekeâ DeeÙeespeve FlÙeeefo~
efJeMes<e™he mes 21 efomecyej 2008 keâes lelkeâeueerve je°^heefle ßeerceleer ØeefleYee osJeerefmebn heešerue Éeje pecyetÉerhe-
nefmleveehegj ceW SJeb 22 Dekeäštyej 2018 keâes lelkeâeueerve je°^heefle ßeer jeceveeLe peer keâesefJevo Éeje ceebieerlegbieer (cene.)
ceW ‘efJeÕeMeebefle Deefnbmee meccesueve’ keâe met$eheele~ ØeLece JeueÙe ceW —8 DeIÙe&
efJeMes<e GodyeesOeve-14 veJecyej 2021 keâes osMe kesâ je°^heefle ßeer jeceveeLe peer keâesefJevo Éeje je°^heefle YeJeve efÉleerÙe JeueÙe ceW—16 DeIÙe&
ceW GodyeesOeve nsleg hetpÙe ceeleepeer memebIe keâes Deeceb$eCe SJeb DeodYegle Je Ssefleneefmekeâ meceejesn keâe DeeÙeespeve~ le=leerÙe JeueÙe ceW —24 DeIÙe&
Mew#eefCekeâ ØesjCee-‘pewve ieefCele Deewj ef$eueeskeâ efJe%eeve’ hej Debleje&°êrÙe mebiees‰er, je°êrÙe kegâueheefle meccesueve,
Feflenemekeâej meccesueve, vÙeeÙeeOeerMe meccesueve SJeb DevÙe Deveskeâ je°êrÙe-Debleje&°êrÙe mlej kesâ mesefceveej, Fbšjvesš
hej pewve FvemeeFkeäueesheeref[Ùee Deeefo~ kegâue— 48 DeIÙe&
jLe ØeJele&ve ØesjCee-pecyetÉerhe %eevepÙeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe ßeerefJenej (1998 mes 2002),
ceneJeerj pÙeesefle (2003-2004), DeeÛeeÙe& ßeer Meebeflemeeiej meccesoefMeKej pÙeesefle jLe (2014), YeieJeeve $e+<eYeosJe kegâue hetpee—2, DeIÙe&—48,
efJeÕeMeebefle keâueMe Ùee$ee jLe ceebieerlegbieer (2015) kesâ oes jLeeW keâe Yeejle YeüceCe~ hetCee&IÙe&—4, peÙeceeuee—2~
Fme Øekeâej efvelÙe vetleve YeeJeveeDeeW keâer peveveer hetpÙe ceeleepeer efÛejkeâeue lekeâ Fme JemegOee keâes megMeesefYele
keâjleer jnW, Ùener cebieue keâecevee nw~
ieCeOejJeueÙe efJeOeeve (2) Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
Fefle Ùev$eesæej:
ieCeOejJeueÙe Ùeb$e keâe DeefYe<eskeâ
DeLe ieCeOejJeueÙeÙev$emveheveced
velJee efmeæb efJeMegæsæb, efÛevcee$eb ueeskeâcetOe&ieced~
leo«es mLeeheÙes kegâcYeb, Jeeefjhetjb efnjCÙepeced~~1~~
Fefle keâueMemLeeheveced
ieb i eeef o Jejheeveer Ù ew - ef n & c eÛevoveMeer l euew : ~
Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~2~~
Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ
heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: iebieeefoleerLe&heefJe$elejpeuesve mveheÙeeefce mJeene~
Fefle leerLeexokeâeefYe<eskeâ:
—DeeÙee&—
JeveievOee#eleheg<hew-vezJesÅewoeaheOetheheâueefveÛeÙew:~
ieCeOejJeueÙe Ùeb$e DeefYe<eskeâ efJeefOe ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~3~~
Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeLe Ùev$eesæej: (Ùev$euesKeveefcelÙeLe&:) —Deveg„ghed—
—Deveg„ghed— hegC[^s#egveeefuekesâjeefo-jmew jcÙew: MegYeeJenw:~
<ešdkeâesCeÛe›eâceOÙes leg, #ceeceOe: ßeeR Ûe cemlekesâ~ Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~4~~
DenË PedJeeR ÜeR efueKeslheeÕex, oef#eCes Jeecele: ›eâceeled~~1~~ Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee
DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejs#Jeeefojmesve mveheÙeeefce mJeene~
ßeeroef#eCe meØeCeJeeÓefme, Dee G mee menescekeâced~ —Fleer#JeeefojmeeefYe<eskeâ:—
keâesCes<JeØeefleÛe›esâ heâšd, meJÙesve mLeeheÙesled ›eâceeled~~2~~
keâesCeevlejs efJeÛe›eâeÙe, mJeene <e[d yeerpeceeefueKesled~
ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~
keâesCee«es<eg efueKesled ßeerÜer-Oe=eflekeâerefle&celeerefvoje:~~3~~ Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jemeg ÉdÙe° ef$ene°s<eg, he$es<eg $e+efæcev$ekeâeved~
meJeeËiehegef„ow jcÙew, jepÙewIeÇe&CeeefomeeflØeÙew:~
efueefKelJee ceeÙeÙee Jes„Ÿe, ›eâeW ®æb ieCeOeejkeâced~~4~~
Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~5~~
Ùev$eb YetceC[ueeshesleb, efueefKelJee mLeeheÙesled megOeer:~ Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee
mJeCex ®hÙesÓLeJee leecesÇ, Yetpex mebefmeefækeâejkeâced~~5~~ DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejIe=lesve mveheÙeeefce mJeene~
ieCeOejJeueÙe efJeOeeve (3) (4) Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
—Fefle Ie=leeefYe<eskeâ:— —Fefle meJeez<eefOemveheveb—

JeveievOee#eleheg<hew-vezJesÅewoeaheOetheheâueefveÛeÙew:~ JeveievOee#eleheg<hew-vezJesÅewoeaheOetheheâueefveÛeÙew:~
ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~ ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~
Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYeü:w efmveiOewJe&j#eerj:w , MegkeäueOÙeeveesppJeuew: hejw:~ Ûeleg J e& i ez e f j Jees o d Y et l ew § eleg < keâkeâueMeece= l ew : ~
Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~6~~ Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~9~~
Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee
DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejogiOesve mveheÙeeefce mJeene~ DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejÛeleg<keâueMew: mveheÙeeefce mJeene~
—Fefle ogiOeeefYe<eskeâ:— —Fefle Ûeleg<keâueMemveheveced—
JeveievOee#eleheg<hew-vezJesÅewoeaheOetheheâueefveÛeÙew:~ JeveievOee#eleheg<hew-vezJesÅewoeaheOetheheâueefveÛeÙew:~
ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~ ÛeeÙes ieCeOejJeueÙeb, keâcee&„keâYeeJeefveceg&keälÙew~~
Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ Ô ÜeR ieCeOejJeueÙeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hegCÙeefheC[wefjJeeKeC[w:, efmLejwo&efOeefYe®lØeYew:~ keâhet&jÛevoveõJÙe-JÙeòewâie&vOeesokewâ: MegYew:~
Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~7~~ Megæelceheocee™{b, mveheÙeeefce ieCesefMeveced~~10~~
Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee
DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejievOeesokesâve mveheÙeeefce mJeene~
DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejoOvee mveheÙeeefce mJeene~
—Fefle ievOeesokeâeefYe<eskeâ:—
—Fefle oOÙeefYe<eskeâ:—
ÙeobiemebefieleesÙesve, Ùeeefle heeheb ve=Ceeb #eCeeled~
ueJebiesueemegkeâhet&jÛetCez: hetCez: megieefvOeefYe:~ leohe&Ùes efvepes cetOvÙe&Ieb efle…efle keâLeb cece~~11~~
GÉle&Ùeeefce meodYekeälÙee, ieCesMeb keâce&neveÙes~~8~~ —Fefle iebOeesokeâJevoveced—
Ô ÜeR vecees YeieJeles ieCeOejJeueÙeeÙe Üeb ÜeR Ütb ÜeQ Ü: De efme Dee G mee
DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: heefJe$elejmeJeez<eefOeefYe: mveheÙeeefce mJeene~ mveheefÙelJesefle Ùes YekeälÙee, ÛeeÙevles ieCeveeÙekeâced~
YegkeälJee mJeYe&theob cegòeâew, megKeeÙevles megKewef<eCe:~~12~~
Fefle heg<heebpeefue:~
~~Fefle ßeerieCeOejJeueÙeÙev$emveheveb meceehleced~~
ßeer ieewlece ieCeOej hetpee ßeer ieewlece ieCeOej osJe, hetpetB ceve ueekesâ~
meye $e+efæ efmeefæ Yejhetj, nesJeW legce OÙeekesâ~~5~~
ieerlee Úbo Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves #egOeejesieefJeveeMeveeÙe vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieCeheefle ieCeerMe ieCesMe ieCeveeÙekeâ ieCeerÕej veece nQ~ keâhet&j efMeKee ØepJeeue, oerhekeâ pÙeesefle peues~
ieCeveeLe ieCemJeeceer ieCeeefOehe Deeefo veece ØeOeeve nQ~~ legce heo hetpele lelkeâeue, Deblej pÙeesefle peues~~ßeer ieewlece.~~6~~
Gve FbõYetefle ieCeervõ ieewlece mJeeefce ieCeOej keâes pepetB~ Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves ceesnevOekeâejefJeveeMeveeÙe oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
mLeehevee keâjkes â ÙeneB meye keâeÙe& ceW ceb i eue Yepet B ~ ~1~~ oMeiebOe megiebefOele Oethe, KesJele Oetceü GÌ[s~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejhejcesef‰ved! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~ efvepe DeMegYe keâjce neW Yemce, Gmekeâer Oetceü GÌ[~s ~ßeer ieewlece.~~7~~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejhejcesef‰ved! De$e efle‰ efle‰ "Š "Š mLeeheveb~ Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves De°keâce&onveeÙe Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejhejcese‰f ved! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~ yeeoece megheejer mesJe, Gòece heâue ueeTB~
DeLee°kebâ-vevoerÕej hetpeve Ûeeue ieCeveeLe ÛejCe Ùegiehetpe, JeebeÚ f le heâue heeTB~~ßeer ieewlece.~~8~~
jsJeeveefo keâe MegefÛe veerj, yeenj ceue OeesJes~ Ô ÜeR ßeer ieewleceieCeOejmJeeefceves cees#eheâueØeehleÙes heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
legce ÛejCeve Oeeje osle, Deblece&ue KeesJes~~ peue iebOeeefokeâ Jemeg õJÙe, ueskeâj DeIÙe& keâ™B~
ßeer ieewlece ieCeOej osJe, hetpetB ceve ueekesâ~ Deveghece efvepeheo kesâ nsleg, legce heo Yeefòeâ keâ™B~~ßeer ieewlece.~~9~~
meye $e+efæ efmeefæ Yejhetj, nesJeW legce OÙeekesâ~~1~~ Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves DeveIÙe&heoØeehleÙes DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves pevcepejece=lÙegefJeveeMeveeÙe peueb efveJe&heeceerefle mJeene~ ieg® ÛejCeve peue keâer Oeej, oskeâj Meebelf e keâ™B~
ceueÙepe Ûebove Ievemeej, leve keâe leehe njs~ meye peie ceW Meebleer nsleg, MeebleerOeej keâ™B~~ßeer ieewlece.~~10~~
legce heo hetpee lelkeâeue, Deblelee&he njs~~ßeer ieewlece.~~2~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves mebmeejleeheefJeveeMeveeÙe Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~ Jekegâueeefokeâ kegâmegce cebieeÙe, heg<heebpeefue keâj ceW~
lebogue efmele cegòeâe™he, Oeeskeâj Yej ueerves~ meye efJeIve Decebieue oes<e, veeMetB Fkeâ heue ceW~~ßeer ieewlece.~~11~~
legce heo Deeies Oej hegbpe, Deelece iegCe Ûeervns~~ßeer ieewlece.~~3~~ efoJÙe heg<heebpeefueŠ~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves De#eÙeheoØeehleÙes De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~ peehÙe-Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves veceŠ (108 Ùee 9 yeej)~
Ûebhekeâ Jej njefmebieej, megjle® megceve efueÙee~
legce keâecepeÙeer heo hetpe, efvepeceve megceve efkeâÙee~~ßeer ieewlece.~~4~~
Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejmJeeefceves keâeceyeeCeefJeOJebmeveeÙe heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
uee[t yejheâer hekeâJeeve, megJejCe Leeue Yejs~
efvepe #egOee efveJeejCe nsleg, legce heo hetpe keâjW~~
peÙeceeuee ceevemlebYe efvenej, ceeve ieefuele ngDee meeje~

JeÛeve ‘‘peÙeleg YeieJeeved’’ mlegefle ™he GÛeeje~~7~~
oesne
efvepe efceLÙeelJe efJeveeMe, efpeveoer#ee keâes ueervee~
hejceyeÇÿe hejceelcee, hejceevebo efveueerve~ efoJÙeOJeefve lelkeâeue, Øeiešer YeefJe megKe oervee~~
ieeTB legce iegCeceeefuekeâe, nesJes YeJeogKe#eerCe~~1~~ ÉeoMeebie ceÙe «ebLe, ieewlece ieg® ves keâerves~
jesuee Úbo ieCeOej heo keâes heeÙe, meye $e+æer Oej ueerves~~8~~
peÙe peÙe ieCeOej osJe, peÙe peÙe iegCe ieCe mJeeceer~ Jeerj ØeYet efveJee&Ce, kesâ efove kesâJeue heeÙees~
ceneJeerj efpeveosJe, meceJemejCe ceW veeceer~~ Fvõ meYeer efceue DeeÙe, iebOekegâšer jÛeJeeÙees~~
peÙe peÙe efJeIve mecetn, veeMekeâ efJeÕe Øeefmeæe~ kesâJeue%eeve keâuÙeeCe, hetpee Fvõ jÛes nQ~
mehle$e+efæ heefjhetCe&, Ûeej efJe%eeve mece=æe~~2~~ kesâJeue%eeve ceneve, ue#ceer keâes Yeer pepess nQ~~9~~
FvõYetefle legce veece, ceneefJeYetefle Øeoelee~ Fmeer nsleg meye ueesie, oerheeJeueer efveMee ceW~
yeÇeÿeCe kegâue DeJelebme, ieewlece iees$e efJeKÙeelee~~ ieCeheefle ue#ceer osefJe, hetpeW Oeve®efÛe ceve ceW~~
MeeŒe cenesoefOe leerCe&, heebÛe Melekeâ legce Úe$ee~ yeejn Je<e& efJenej, YeefJe GheosMe efoÙee nw~
legce mece ner oes Yeüele, ieefJe&le meefnle megÚe$ee~~3~~ hegveŠ DeIeeefle efJeveeMe, cees#e ØeJesMe efkeâÙee nw~~10~~
ÚdÙeeme" efove heÙeËle, ØeYeg keâer efKejer ve JeeCeer~ ieCeOej hetpee melÙe, meJe&mebheoe osJeW~
meewOeceXõ GheeÙe, keâervees Deefle megKe"eveer~~ Oeve OeevÙeeefokeâ hetj, cees#e mebheoe osJeW~~
ieewleceMeeuee ceeefnb, Je=æ™he Oej DeeÙee~ Fme nslet nce Deepe, ieCeOej ÛejCe pepes nQ~
legce meye efJeÅeeOeerMe, Fmemes legce lekeâ DeeÙee~~4~~ ‘‘kesâJeue%eeve’’ ØekeâeMe, nslet Deehe Yepes nQ~~11~~
cesjs ieg® ceneJeerj, Deelece OÙeeve ueieeÙes~ oesne
Yetue ieÙee ceQ DeLe&, pees pees Mueeskeâ heÌ{eÙes~~ ÛeewyeermeeW efpevejepe keâer, ieCeOej ieCevee peeve~
Ùeefo oes DeLe& yeleeÙe, lees legce efMe<Ùe yevetB ceQ~ Ûeewon meew yeeJeve keâner, efleveheo pepetB ceneved~~12~~
veefnb lees nesJees efMe<Ùe, cegPe ieg® kesâ Ùes ÛentB ceQ~~5~~ Ô ÜeR ßeerieewleceieCeOejhejcesef‰ves peÙeceeuee ceneIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
$ewkeâeuÙeb FlÙeeefo, peye Ùen Mueeskeâ heÌ{e nw~ oesne
DeLe& yeesOe mes nerve, ceve Dee§eÙe& yeÌ{e nw~~ pees hetpeW ieCeOej ÛejCe, keâjW efJeIveIeve neve~
Ûeuees ieg™ kesâ heeme, ceQ MeeŒeeLe& keâ™Biee~ peie kesâ meye megKe Yeesie kesâ, ›eâce mes ueW efveJee&Ce~~
legce nes Úe$e Depeeve, ieg® mes DeLe& keântBiee~~6~~ ~~FlÙeeMeerJee&oŠ~~
GYeÙe Yeüele kesâ meeLe, meye efMe<ÙeeW keâes ueskesâ~
Ûeues Fbõ kesâ meeLe, meceJemejCe DeJeueeskesâ~~
Ceceess JeefÛeyeueerCeb ~ Cecees keâeÙeyeueerCeb~~
ieCeOejJeueÙe efJeOeeve Ceceess KeerjmeJeerCeb~ Ceceess meefhhemeJeerCeb~~
ØeejcYe Ceceess cengjmeJeerCeb~ Ceceess DeefceÙemeJeerCeb~~
Ceceess DekeäKeerCe-ceneCemeeCeb~ Ceceess JeºceeCeeCeb~~
Cecees DeefjnbleeCeb, Cecees efmeæeCeb, Cecees DeeFefjÙeeCeb~
Cecees ef m eæeÙeoCeeCeb ~ Cecees YeÙeJeoes
Cecees GJepPeeÙeeCeb, Cecees ueesS meJJemeentCeb~~
cenef o -ceneJeer j -JeºceeCe-yeg æ ef j meer C ees Ûes e f o ~
—ieCeOejJeueÙe ceb$e— pemmebefleÙeb Oeccehenb efCeÙeÛÚs, lemmebefleÙeb JesCeefÙeÙeb heGbpes~
Cecees ef p eCeeCeb ~ Cecees Dees e f n ef p eCeeCeb ~ ~ keâeSCe JeeÛee ceCemee efJe efCeÛÛeb, mekeäkeâejS leb efmejhebÛecesCe~~
Cecees hejceesefnefpeCeeCeb~ Cecees meJJeesefnefpeCeeCeb~~
Cecees DeCebleesefnefpeCeeCeb~ Cecees keâesªyegæerCeb~~ ieCeOejJeueÙe ceb$e keâe heÅeevegJeeo
Cecees yeerpeyegæerCeb~ Cecees heeoeCegmeejerCeb~~ —MebYeg Úbo—
Ceceess mebefYeCCemeesoejeCeb~ Ceceess meÙebyegæeCeb~~ ceQ vecetB efpeveeW keâes pees Den&ved, DeJeOeerefpeve cegefve keâes vecetB vecetB~
Cecees heòesÙeyegæeCeb~ Cecees yeesefnÙe yegæeCeb~ hejceeJeefOe efpeve keâes vecetB leLee, meJee&JeefOe efpeve keâes vecetB vecetB~~
Ceceess GpegceoerCeb~ Ceceess efJeGueceoerCeb~~ ceQ vecetB DevebleeJeefOe efpeve keâes, De® keâes‰yegeæf Ùegle meeOeg vecet~B
Ceceess omehegJJeerCeb~ Ceceess ÛeGomehegJJeerCeb~~ ceQ vecetB yeerpeyegæerÙegle cegefve, heeoevegmeeefjÙegle meeOeg vecetB~~1~~
Ceceess Deªbie- cene- efCeefceòe-kegâmeueeCeb~~ mebefYeVeßeesle=Ùegle meeOeg vecetB, ceQ mJeÙebyegæ cegefvejepe vecetB~
Cecees ef J eGJJe- Fef [ d { - heòeeCeb ~ ~ ØelÙeskeâ yegæ $e+ef<ejepe vecetB, hegefve yeesefOele yegæ cegveerMe vecetB~~
Ceceess efJeppeenjeCeb~ Ceceess ÛeejCeeCeb~~ $e+pegceefleceveheÙe&Ùe meeOeg vecetB, ceQ efJehegueceleerÙegle meeOeg vecetB~
Ceceess heCCemeceCeeCeb~ Cecees Deeieeme-ieeceerCeb~~ ceQ vecetB DeefYeVe megoMehetJeea, ÛeewoMehetJeea cegefvejepe vecetB~~2~~
Ceceess DeemeerefJemeeCeb~ Ceceess efoefªefJemeeCeb~~ De„ebieceneefCeefceòekegâMeueer, vecetB vecetB efJeef›eâÙee$e+efæ Øeehle~
Ceceess GiieleJeeCeb~ Ceceess efoòeleJeeCeb~~ efJeÅeeOej$e+ef<e keâes vecetB vecetB ceQ, mebÙele ÛeejCe$e+efæ Øeehle~~
Ceceess leòeleJeeCeb~ Ceceess ceneleJeeCeb~ ceQ Øe%eeßeceCe cegveerMe vecettB, DeekeâeMeieeefce cegefvejepe vecetB~
Cecees IeesjleJeeCeb, Ceceess IeesjiegCeeCeb~~ DeeMeerefJe<eÙegle $e+ef<ejepe vecetB, Â„erefJe<eÙegle cegefvejepe vecetB~~3~~
Ceceess Ieesj hejkeäkeâceeCeb~ Ceceess IeesjiegCe-yebYeÙeejerCeb~~
ceQ G«elehemJeer vecetB oerhleleefhe, vecetB lehlelehemeeOeg veceBt~
Ceceess Deeceesmeefn-heòeeCeb~ Ceceess Kesuueesmeefn-heòeeCeb~~
ceQ vecetB ceneleheOeejer keâes, De® IeesjleheesÙegle meeOeg vecetB~~
Ceceess peuueesmeefn—heòeeCeb~ Ceceess efJehheesmeefnheòeeCeb~~ ceQ vecetB IeesjiegCeÙegle meeOet, ceQ Ieesjheje›eâce meeOeg vecetB~
Ceceess meJJeesmeefnheòeeCeb~ Ceceess ceCeyeueerCeb~~ ceQ vecetB IeesjiegCeyeÇÿeÛeeefj, Deeceew<eefOeØeehle cegveerMe vecetB~~4~~
#Jesueew<eefOeØeehle cegveerMe vecetB, peuueew<eefOe Øeehle cegveerMe vecetB~

efJeØeg<e Deew<eefOeÙegle meeOeg vecetB, meJeez<eefOe Øeehle cegveerMe vecetB~~
DeLe ieCeOejJeueÙe hetpee
ceQ veceBt ceveesyeefue cegefveJej keâes, ceQ JeÛeveyeueer $e+æerMe vecetB~ DeLe mLeehevee
ceQ keâeÙeyeueer cegefveveeLe vecetB, ceQ #eerjœeeJeer cegefvejepe veceBt~~5~~
—Ûeewyeesue Úbo—
ceQ Ie=leœeeJeer cegefvejepe veceBt, ceQ ceOegœeeJeer cegefvejepe vecetB~ lepe&—DeeJees yeÛÛeeW legcnW efoKeeÙeW.......
ceQ Dece=leœeeJeer meeOeg vecetB, De#eerCeceneveme meeOeg vecetB~~ DeeJees nce meye keâjWs DeÛe&vee, ieCeOej osJe ØeOeeve keâer~
ceQ JeOe&ceeve $e+æerMe vecetB, ceQ efmeæeÙeleve mecemle vecetB~ efpeveJej efoJÙeOJeveer keâes PesueW, ÉeoMeebie ßegleJeeve keâer~~Jebos ieCeOejced-4
ceQ YeieJeved cenefle ceneJeerj, ßeer JeOe&ceeve yegæef<e& vecetB~~6~~
DeÌ[leeefueme $e+æer keâes OeejW, ÉeoMeieCe kesâ F&Õej nQ~
—Mesj Úbo— Ùeb$e™he nQ ceb$e™he nQ, leb$e™he Yeer heefjCele nQ~~
efpemekesâ efvekeâš ceW Oece&heLe keâes Øeehle efkeâÙee ntB~ Ssmes ieg® keâes Jebove keâjles, efceues jen keâuÙeeCe keâer~~DeeJees.~~
Gvekesâ efvekeâš ner efJeveÙeJe=efòe Oeej jne nBt~~ ßeer ieCeOej ieg® keâer hetpee mes, meJe&efJeIve mebnej keâjW~
efvele keâeÙe mes JeÛeve mes Deewj ceve mes GvneR keâes~ pJej Deeflemeej Deeefo jesieeW keâe, #eCe Yej ceW heefjnej keâjW~~
heb Û eeb i e vecemkeâej keâ™B Yeef ò eâ YeeJe meeW ~ ~ Dee£eveve keâj pepeles Fvekeâes, efceues pÙeeself e efvepe %eeve keâer~~DeeJees.~~
DeLe efpeveieCeOejJeueÙeÙe%eØeefle%eeheveeÙe ceb[uemÙeesheefj efoJÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~ Ô ÜeR ßeerieCeOejmecetn! De$e Sefn Sefn mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR ßeerieCeOejmecetn! De$e efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR ßeerieCeOejmecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
lepe&—cesjs osMe keâer Oejleer....
ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~
ieCeOej keâer......
DeieefCele veefoÙeesW keâe veerj efheÙee, veefnb Deye lekeâ hÙeeme yegPee heeÙes~
Fme nsleg Deehekeâer hetpee keâes, kebâÛeve Peejer ceW peue ueeÙes~~
ieg®heo ceW Oeeje keâjles ner....meye ceve keâer hÙeeme yegPeeÙeW~~
Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
vece: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
YeJe-YeJe ceW jesie Meeskeâ mebkeâš, ceeveme osnpe ogKe heeÙes nQ~~ vewJesÅe ÛeÌ{ekeâj legce mevcegKe.......nce hejce le=efhle keâes heeÙeW~~
FmeefueÙes Deehekeâer hetpee keâes, Ûebove kesâMej efIeme ueeÙes nQ~~ ieCeOej keâer......
ieg® heo ceW ÛeÛe&ve keâjles ner....leve ceve Meerleue nes peeÙes~~ Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
ieCeOej keâer...... vece: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
vece: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~ efceLÙeelJe DebOesjs ceW nceves, veefnb efvepe keâes efkebâefÛeled heefnÛeevee~
ieCeOej keâer...... ØeYeg legce nes kesâJeue%eeve metÙe&, FmeefueÙes GefÛele mecePee Deevee~~
veÕej megKe heeves keâer FÛÚe mes, og:Ke Deveble G"eÙes nQ~
oerhekeâ mes legce Deejefle keâjles ......ceve keâe DebOesj efcešeÙeW~~
mejmeeW mece megKe veefnb efceuee efkebâleg, YeJeoefOe ceW ieesles KeeÙes nQ~~
FmeefueÙes Oeewle efmele De#ele ues..... nce hegbpe ÛeÌ{eves DeeÙes~~
ieCeOej keâer...... Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
vece: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~ ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~
ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~ ieCeOej keâer......
ieCeOej keâer...... MeeÕele efpevecebefoj ceW DemebKÙe Yeer, Oethe IeÌ[eW ceW Deefive peues~
cekeâjOJepe ves leerveeW peie ceW, efvepe Mej mes peve keâes JeMÙe efkeâÙee~ efvepe megjieCe megjefYe Oethe Kesles, leye Oetceü oMeeW efoMe ceW hewâues~~
ØeYeg kesâ ÛejCeecyegpe ceW Deekeâj, Jen Yeer lees #eCe ceW JeMÙe ngDee~ nce OetheeÙeve ceW Oethe KesÙe....efvepe kesâ meye keâce& peueeÙeW~~
FmeefueS legcnejs ÛejCeeW ceW...... nce heg<he ÛeÌ{e megKe heeÙeW~~ ieCeOej keâer......
ieCeOej keâer...... Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ vece: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
vece: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~ ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~
ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~ ieCeOej keâer......
ieCeOej keâer...... Debietj Deveej Deece kesâuee, heâue Devebveeme ues DeeÙes nQ~
Ùen #egOee efheMeeÛeer efheb[ ueieer, nce kewâmes Úgškeâeje heeÙeW~ Jej cees#e cene heâue heeves keâes, legce efvekeâš ÛeÌ{eves DeeÙes nQ~~
legce hejceeveboece=le heerles, FmeefueÙes ØeYees! MejCes DeeÙes~~ heâue mes hetpee keâjkesâ YeieJeved ...... jlve$eÙe efveefOe hee peeÙeW~~
Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ DeLe mleJeve
vece: Heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieCeOej keâer DeÛee&, mekeâue efJeÕe ceW Meebefle megOee yejmeeÙes~ (ßeer MegYeÛebõeÛeeÙe&ke=âle)
ieCeOej keâer...... —yemebleefleuekeâe—
peue iebOeeefokeâ Jemeg DeIÙe& efueÙes, GmeceW veJejlve efceueeÙes nQ~
yegædÙeew<eOeerjmemegefJeef›eâÙeosMeJeerÙe&—
efvepe YeeJe DehetJe&-DehetJe& efceues, Ùen DeeMee ueskeâj DeeÙes nQ~~
JÙeesceef›eâÙeefæ&lehemee meefnleeved cegveerMeeved~
ÛejCeeW ceW DeIÙe& ÛeÌ{e keâjkesâ....... veJeefveefæ $e+efæ hee peeÙeW~~
melkesâJeueeJeefOeceve:heefjieeved megyeerpe—
melkeâes<"yegefæheomeeefjleÙee Øeefmeæeved~~
ßeesle=ved megefYeVemegieJeeb ueIegotjlees#e—
vece: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
mheMe&ßeJeesjmeefvekeâe, Jejveeefmekeâeveeced~
—œeefiJeCeer Úbo— Jesle=ve megieesÛejieCeeved oMemeJe&hetJe&—
veeLe heokebâpe ceW MeebefleOeeje keâ™B~ Jesle=ved efveefceòekegâMeueeved mlegcens cen<eeaved~~2~~ Ùegiceb~~
efJeÕe ceW Meebefle nesJes Ùener keâecevee~~ ØelÙeskeâyegæJejJeeefoieCeeved ØeOeerkeâeved
DeeefOe meye otj neW efÛeòe ceW Meebefle nes~ yegæŸeefæ&Ùegefòeâkeâefueleeved efÉveJe mleJeerefce~
Yeefòeâ mes Øeehle nes Meebefle DeelÙebeflekeâer~~10~~ efJešd efKeuuepeuuehejceecemeg meJe&le§e~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ jesieeheneved JemegefJeOeeved JejÂef<šÛe›ewâ:~~3~~
veeLe kesâ iegCe megceve Deepe Ûegve kesâ efueÙes~ —Meeotu& eefJe›eâere[f leced—
efJeÕe ceW ÙeMe megjefYe hewâueleer nw ØeYees!~~ kegâJee&les ueIeg JeeiÂMeew megYeefJeveeb ce=lÙegb efJe<esCe ›egâOee~
heg<he Debpeefue mecehe&Ce keâ™B Øesce mes~ ÙelheeCeeJeefhe ogiOeceOJece=lemeled ØeepÙeØeYeb peeÙeles~~
hegCÙe mebheefòe heeTB megÙeMe Je=efæ nes~~11~~ ogYeexpÙeb ieefoleeÙekewâ: megheefleleb iendCeefvle JeeÛees vejeb—
efoJÙe heg<heebpeefue:~ mleÉmleeved cegKeÂefiJe<eece=leIe=leeÅeeœeeefJeCees veewcÙenced~~4~~
—DeeÙee&—
ueefIeceeieefjceeceefncee ØeekeâecÙewMJeÙe&keâece¤efhelJew:~
JÙeOeveeefhleJeMÙeOeelew: mleewecf e cegveerved efJeef›eâÙeefæi& eleeved~~5~~
—Meeotu& eefJe›eâere[f leced—
Yegòebâ Ùe$e efoves ie=ns Ùeeflepevewve& #eerÙeles leeföves~
leÛÚs<eb Ûe megYeesefpelesÓefKeuevejs Ùe$e efmLeleb le$e Ùes~~
meJex veeefkeâvejeoÙe: megKeleÙee efle<"efvle legÛÚeJeveew~ DeLe ceOÙeefmLele <ešd osJeer hetpee
lesÓ#eerCeeefocenevemeeueÙeiegCee YeevletYeÙes meJe&le:~~6~~
—Ghepeeefle:— (ceC[ue hej meeceves 6 osefJeÙeeW kesâ 6 DeIÙe& ÛeÌ{eJeW)
—Mesj Úbo—
Devlecegn& òt exve ßegleb mecemleb, OÙeeÙeefvle Ùes keâ<"efJe<eeocegòeâe:~
meewOece& Fvõ ceevÙe he©e Üo keâceue hes pees~
he"efvle ueeskebâ vÙeefmelegb #ecee§eebieguÙee ef$eOee les yeefuevees YeJevleg~~7~~
ßeerOeve megheg$e yegefæ keâes osleer nQ Yeòeâ keâes~~
—DeeÙee&— ßeerosJeer Ùes leerLexMe ceele keâes meoe mesJeW~
efoefJepeueoueheâuekegâmegceyeerpeeefiveefMeKeemeg peeveghebeòf eâielee:~ ieCeOej ÛejCe Yeòeâe FvnW nce DeIÙe& keâes osJeW~~1~~
ÛeejCeveeceeved Fces ef›eâÙeefæ&Ùegòeâeved veceeefce Ûe Jewleeved~~8~~ Ô ÜeR ßeerosefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~
—Ghepeeefle— Üer osJeer cenehe©e ùo keâceue ceW efvele yemeW~
G«eb leheesoerhlelehemlehevleg lehleb lehees Ieesjlehees cenÛÛe~ YeòeâeW keâes ueppee Deeefo iegCeeW keâes pees os mekeWâ~~
Ùes mehleOee Ieesjheje›eâcee§e yeÇÿeeÓefhe les mevleg efJeos ef$eieghlee:~~9~~ efpeveceele keâes Devegjeie YeeJe mes meoe YepeW~
—yemebleefleuekeâe— ieCeOej ÛejCe Yeòeâe FvnW nce DeIÙe& mes pepeW~~2~~
Ô ÜeR ÜerosefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~
veeveeleheesÓefleMeÙeueyOecenefæ&cegKÙee:
mejJej efleefiebÚ kebâpe ceWs osJeer Oe=leer keâneR~
metÙee&oÙees cegefveJeje peieleeb ØeÙeevle:~~
OewÙee&efo iegCeeW keâes meoe YeòeâeW keâes os jneR~~
kegâJe&vleg $e+efæefveÛeÙeb MegYeÛevõkeâmÙe
efpeveJej Øemet keâer Yeefòeâ mes mesJee meoe keâjW~
mebIemÙe og<šogejf leeefve njvleg mevle:~~10~~ ieCeOej ÛejCe Yeòeâe keâes DeIÙe& os megKeer keâjW~~3~~
(Fefle ieCeOejJeueÙemleJeveb meceehleced~~) Ô ÜeR Oe=efleosefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~
ùo kesâmejer keâceue ceW keâerefle& osJeer efvele yemeW~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeeEue ef#ehesled~
meye peve keâes ßes‰ Yeesie megÙeMe Deeefo os mekeWâ~~
efpeveceele keâer mesJee keâjW ieCeOej ÛejCe veceW~
Fvekeâes ÛeÌ{eles DeIÙe& keâerefle& ueeskeâ ceW YeüceW~~4~~
Ô ÜeR keâerefle&osefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~
ùo cenehegb[jerkeâ ceW yegæer megjer jnW~
Ùes Yeso%eeve yegefæ os efpeveYeefòeâjle jnW~~
efpeveceele keâer mesJee keâjW heefjJeej meceslee~
ieCeOej ÛejCe Yeòeâe pepeW nce DeIÙe& meceslee~~5~~
Ô ÜeR yegefæosefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~
ùo hegb[jerkeâ kebâpe ceW ue#ceer megjer keâneR~ Iej heg$e efhelee heefjpeve hegjpeve, Ùes Deheves veneR hejeÙes nQ~
efpeveosJe kesâ Meemeve keâer ue#ceer yeÌ{e jneR~~ YeieJeeve keâes Dehevee ceeve Ûeuees, efpeveiegCe mebheod hee peeJeesies~~
efpevejepe Øemet keâer keâjW mesJee megYeefòeâ mes~ ~~ieCeOej.~~3~~
ieCeOej ÛejCe Yeòeâe FvnW nce DeIÙe& mes pepeW~~6~~ Ô ÜeR DenË Cecees efpeCeeCeb efpevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR ue#ceerosefJe! Fob DeIÙeË ie=neCe ie=neCe mJeene~ ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
—hetCee&IÙe&—oesne— Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~
ßeer Üer Oe=efle keâere|le, yegæer ue#ceer veece~ pees DeJeOeer%eeve OejW cegefveJej, efpeve yevesb cegefòeâ keâes Jej uesles~
Ún osJeer hetCee&IÙe& mes, pepetb keâ¤b mecceeve~~ Jes Deelce jmeemJeeoer ØeYeg nQ, Gve vecele DeJeefOe hee peeJeesies~~
~~ieCeOej.~~1~~
Ô ÜeR ßeer—DeeefoosJÙe: Fob hetCee&IÙeË ie=CnerOJeb ie=CnerOJeb mJeene~
veevee efJeOe kesâ pJej jesie veMes, leve ceW ceve ceW Yeer Meebleer nes~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe& $e+æerOeejer ieCeOej hetpee, keâjles YeJeoefOe lej peeJeesies~~
—oesne— ~~ieCeOej.~~2~~
ieCeOejieg® kesâ $e+efæceÙe, ceb$e megDeÌ[leeueerme~ ceeÙee kesâ DebOesjs ceW ØeeCeer, veefnb %eeve efkeâjCe hee mekeâles nQ~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, vecetB vecetB vele MeerMe~~ ieg®JeeW keâer MejCe ceW Dee peeJees, efheâj %eeve pÙeesefle hee peeJeesiess~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~ ~~ieCeOej.~~3~~
Ô ÜeR DenË Cecees Deesenf efpeCeeCeb DeJeefOeefpevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~2~~
DeLe ØeLece JeueÙe hetpee ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
lepe&—meodjen hes peerJeve vewÙee ueiee........ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~
pees cegefve hejceeJeefOe hee uesles, Gme ner YeJe mes efMeJe Øeehle keâjW~
—MebYeg Úbo—
legce Gvekeâer MejCe ceW Dee peeJees, efpeveOecee&ce=le hee peeJeesies~~
ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
~~ieCeOej.~~1~~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~
YeòeâeW kesâ efMejesjesie meye ner, veMe peeles efpeveJej Yeòeâer mes~
keâceeX keâes peerles Jes efpeve nQ, DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe meeOet Yeer~
hejceeJeefOe efpeve keâer Yeefòeâ keâjes, hejceeJeefOe keâes hee peeJeesies~~
efpevekeâer cegefve keâer DeÛee& keâj uees, Deelece megKe Yeer hee peeJeesies~~ ~~ieCeOej.~~2~~
~~ieCeOej.~~1~~
veeveeefJeefOe kesâ mebkeäuesMe efkeâÙes, %eeveeJejCeeefo yebOee keâjles~
yengefJeOe Deeflemeej jesie nwpee, Deeefokeâ meye oes<e efJeveMe peeles~ Fve keâceeX mes Úgškeâeje nes, Ssmeer Ùegòeâer hee peeJeesies~~
meye keâce& Me$eg Yeer otj YeieW, meye $e+efæ mece=æer heeJeesies~~ ~~ieCeOej.~~3~~
~~ieCeOej.~~2~~ Ô ÜeR DenË Cecees hejceesefnefpeCeeCeb hejceeJeefOeefpevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~3~~
ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~ ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~
pees cegefve meJee&JeefOe %eeveer nQ, ef$eYegJeve kesâ cetle& meYeer peeveW~ pewmes keâes"s ceW OeevÙe YejW, meye he=Lekeâd he=Lekeâd jn mekeâles nQ~
Fvekeâes Yeer cegefòeâ Fmeer YeJe mes, veceles Ùegòeâer hee peeJeesies~~ Jewmes ner keâes…yegefæ cegefve keâes, veceles yegæer hee peeJeesies~~
~~ieCeOej.~~1~~ ~~ieCeOej.~~1~~
YeòeâeW keâer meJe& ves$e JÙeeOeer, ieCeOej Yeòeâer mes veMe peeleeR~ veevee kegâMetue ieguceeefo jesie, meye Goj jesie veMe peeles nQ~
meJee&JeefOe %eeve efceuesiee legcnW, efvepe Yeso%eeve hee peeJeesies~~ efpeve keâes…yegefæ keâer hetpee mes, ceeveme Meebleer hee peeJeesies~~
Fve cegefveÙeeW keâer ßeæe Yeòeâer, YeJeoefOe mes heej ueiee osieer~ ceefle %eeveeJejCe #eÙeesheMece mes, yegæer ceW DeefleMeÙe Dee peelee~
legce Fvekeâer MejCe ceW Dee peeJees, efheâj %eeve $e+efæ hee peeJeesies~~ legce Fve cegefveÙeeW keâer Yeefòeâ keâjes, OeejCee Meefòeâ hee peeJeesies~~
Ô ÜeR DenË Cecees meJJeesefnefpeCeeCeb meJee&JeefOeefpevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ô ÜeR DenË Cecees keâesªyegæerCeb keâes…yegefæ$e+efæmebhevvesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~4~~ mJeene~~6~~
ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~ ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~
efpevekeâer DeJeOeer keâe Deble veneR, Jes ner Deveble DeJeOeer ceeveW~ pÙeeW yeerpe mes Kesle heâueW keâesmeeW, lÙeeW %eeve yeÌ{s efpeve cegevf eÙeeW keâe~
Ùes kesâJeue%eeveer $e+ef<e nesles, Fvemes efvepejMceer heeJeesies~~ Gve yeerpe yegefæ $e+ef<e keâes hetpees, legce %eeve efkeâjCe hee peeJeesies~~
~~ieCeOej.~~1~~
~~ieCeOej.~~1~~
ieCeOej Yeòeâer mes veeveeefJeOe, Yeer keâCe& jesie veMe peeles nQ~
efnÛekeâer Je Õeeme meb«enefCe Deeefo, veevee efJeOe jesie efJeveMe peeles~
FefvõÙe efJe<eÙeeW keâes lepeles ner, efvepe %eeve DeleerefvõÙe heeJeesies~~
efpeve yeerpeyegefæ keâer hetpee mes, legce hetCe& mJemLe nes peeJeesies~~
~~ieCeOej.~~2~~
~~ieCeOej.~~2~~
meye peve ceW kesâJeue%eeve Yeje, Ùen keâcee&JejCe Gmes {keâlee~
Deelcee ceW %eeve Deveble Yeje, keâceeX ves Fmekeâes #eerCe efkeâÙee~
kewâmes efJeveeMe nes keâceeX keâe, Yeòeâer mes Meòeâer heeJeesies~~
~~ieCeOej.~~3~~ ieg®Yeefòeâ mes Fmes yeÌ{ekeâj legce, DeekeâeMe keâes Yeer Út peeJeesies~~
Ô ÜeR DenË Cecees DeCebleesefnefpeCeeCeb DevebleeJeefOeefpevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle ~~ieCeOej.~~3~~
mJeene~~5~~ Ô ÜeR DenË Cecees yeerpeyegæerCeb yeerpeyegefæ$e+efæmebhevvesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~7~~
ieCeOej kesâ iegCeeW keâes ieeles Ûeuees, ceveJeebefÚle heâue hee peeJeesies~ ßees$esefvõÙe kesâ Glke=â° #es$e kesâ, yeenj keâe Yeer pees megve ueW~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eles Ûeuees, Oeve megKe mebheo hee peeJeesies~~šsks eâ.~~ mebKÙeeleeW Ùeespeve lekeâ ceeveJe, heMeg kesâ meye Meyo mecePe Yeer ueW~~
pees Skeâ cee$e heo heÌ{les ner, mebhetCe& «ebLe keâe DeLe& keâjW~ mebefYeVe ßeesle=yegæer cegefve keâes, Jebove keâjles ceve GppJeue nes~~
Ùen heoevegmeejer yegefæ $e+efæ, pepeles Fmekeâes hee peeJeesies~~ ~~nce.~~2~~
~~ieCeOej.~~1~~ pees hejce lehemÙee keâjles nQ, Jes ner Ssmeer $e+æer heeles~
meye peve kesâ yewj hejmhej kesâ, ieCeOej hetpee mes otj YeieW~ Fvemes peve-peve keâe efnle keâjkesâ, Jes cegefòeâ JeuueYee hee peeles~~
Deeheme ceW hejce Øeerefle nesieer, $ewueeskeäÙe Øesce hee peeJeesies~~ Fve cegefveÙeeW keâer hetpee keâjles-2, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~
~~ieCeOej.~~2~~ ~~nce.~~3~~
meye hee" Ùeeo keâj keâj YetueW, OeejCeeJejCe mce=efle njlee~ ceeveJe kesâ Keebmeer Õeebme Deeefo, veevee jesieeW keâer Meebleer nes~
$e+ef<eÙeeW keâer heojpe efMej hes Oejes, mcejCe Meefòeâ hee peeJeesies~~ meye heerÌ[eÙeW Yeer lel#eCe ner, veMe peeJeW Ùeefo efpeve Yeòeâer nes~~
~~ieCeOej.~~3~~ Ssmes ieCeOej ieg® keâes Jebole, meye efJeIve veMeW megKe DeefJeÛeue nes~~
Ô ÜeR DenË Cecees heeoeCegmeejerCeb heeoevegmeeefjCeeryegefæ$e+efæmebhevvesYÙe: DeIÙeË ~~nce.~~4~~
efveJe&heeceerefle mJeene ~~8~~ Ô ÜeR DenË Cecees mebefYeCCemeesoejeCeb mebefYeVeßeesle=lJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
—oesne—
efpeve mes heoevegmeeefj lekeâ, $e+efæØeehle ieCeveeLe~ DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~
hetCe& DeIe& mes hetpentB, vecetB veceekeâj ceeLe~~1~~ nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~šskeâ.~~
Ô ÜeR Cecees efpeCeeCeb ØeYe=efle heeoeCegmeeefjheÙeËle$e+efæØeehlesYÙe: ieCeOejsYÙe: nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ nes veiej-veiej ceWs efpeveYeòeâer, meye peve-peve keâe MegYecebieue nes~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue: ~~nce.~~1~~
pees peve ieg® kesâ GheosMe efyevee, mJeÙecesJe yeesOe keâes heeles nQ~
DeLe efÉleerÙe JeueÙe hetpee Jes mJeÙebyegæ $e+æer Oejles, YeòeâeW keâer yegefæ yeÌ{eles nQ~~
Fve cegevf eÙeeW keâes Jebove keâjles-2, cesje ceve DeefleMeÙe GppJeue nes~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj efÉleerÙeJeueÙes (oues) heg<heebpeefueb ef#ehesled~ ~~nce.~~2~~
lepe&—ieescešsMe peÙe ieescešsMe..... Ùen leve veevee jesieeW keâe Iej, veÕej nw Ie=efCele DeheeJeve nw~
DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~ Fme leve mes mebÙece OeejCe keâj, cegevf e yeveles lejCe Je leejCe nQ~~
nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~ Ssmes cegefveÙeeW keâer hetpee keâj-2, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~
nes veiej-veiej ceW efpeveYeòeâer, meejs peie ceW MegYe cebieue nes~~ ~~nce.~~3~~
~~nce.~~1~~
pees keâefJelee De® JeeefolJe Meefòeâ, DeefleMeeÙeer heekeâj Yeer efvemhe=n~ efpevekeâer Yeòeâer mes Ûeesj uegšsjeW, kesâ YeÙe mJeÙeb efJeveMe peeles~
efpeveOece& ØeYeeJeve keâjW melele, efvepecegefòeâjcee ceW Yeer memhe=n~~ pees efnle efcele Yee<ee meefceefle OejW, meye peve keâes leefhe&le keâj heeles~~
Ssmes ieCeOejieg® keâes Jebole, cesje ceve efvepe ceW efve§eue nes~~ Ssmes ieCeOej ieg® keâes Jebole, cesje ceve DeefleMeÙe efveMÚue nes~~
~~nce.~~4~~ ~~nce.~~2~~
Ô ÜeR DenË Cecees meÙebyegæeCeb mJeÙebyegælJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ùen ceesnveerÙe nw ceneMe$eg, meye keâceeX keâe Ùen jepee nw~
mJeene~~10~~ Fmekeâe oMe&ve ceesnveerÙe Yeso, veMeles mecÙekeälJe ØekeâeMee nw~~
#eeefÙekeâ mecÙekeälJe efceues cegPekeâes-2, cesje peerJeve Deefle GppJeue nes~~
DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~
~~nce.~~3~~
nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~ Ô ÜeR DenË Cecees yeesenf ÙeyegæeCeb yeeseOf eleyegæ$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
pees Gukeâe heleve Deeefo ueKekeâj, JewjeiÙe efueÙes mebÙece OeejW~~ mJeene~~12~~
Ssmes cegefve ner ØelÙeskeâ yegæ, neskeâj DeieefCele peve keâes leejW~
Fve cegefveÙeeW keâer hetpee keâjles-2, Yeòeâer OJeefve keâe keâesueenue nes~~ DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~
~~nce.~~1~~ nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~
pees cegveer yengle efJeOe lehe leheles, Jes cegefòeâ jepÙe keâes hee uesles~ ceve JeÛe leve mes Deefle mejue ceveesiele, meYeer Jemleg keâes pees peeveW~
Jes $e+pegceefle ceve heÙe&Ùe%eeveer, cetefle&keâ heoeLe& keâes ner peeveW~
Ssmes cegefve kesâ ÛejCeesokeâ mes, peve cemlekeâ heeJeve keâj uesles~~
Gve cegevf eÙeeW keâer hetpee keâjles-2, meye peve ceve ceW Yeer nueÛeue nes~~
Fve ieg® keâer hetpee keâjves mes-2, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~
~~nce.~~1~~
~~nce.~~2~~
meye peve keâes Meebelf e keâjW ieCeOej, Fme $e+peg$e+æer keâes hee keâjkesâ~
hejJeeoer efceLÙee efJeÅee kesâ, ceo mes efpeveOece& efJejesOeer neW~
meye Jewj efJejesOe lepes lel#eCe, Fve ieg® keâer ÛejCe MejCe Deekesâ~~
MeeŒeeLe& kegâMeue hejcele Yesoer, efpeveOece& ØeYeeJekeâ yegæer nes~~ meye %eeve mJeÙeb ner Øeieefšle neW, efvepe Deelcee ceW ceve efve§eue nes~~
Ssmes ieCeOej ieg® mJeÙebyegæ, Fve Jebove mes megKe DeefJeÛeue nes~~ ~~nce.~~2~~
~~nce.~~3~~ ØeLeceevegÙeesie keâjCeevegÙeesie, ÛejCeevegÙeesie heÌ{les-heÌ{les~
Ô ÜeR DenË Cecees HeòesÙeyegæeCeb ØelÙeskeâyegæ$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle õJÙeevegÙeesie kesâ hee$e yeves, efpeveJeeCeer keâes heÌ{les-heÌ{les~~
mJeene~~11~~ Fve $e+ef<eÙeeW keâes Jebove keâjles-2, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~
DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~ ~~nce.~~3~~
nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~ Ô ÜeR DenË Cecees GpegceoerCeb $e+pegceefle$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
pees ieg®DeeW keâe GheosMe megveW, yeesefOele nesb jlve$eÙe OeejW~ mJeene~~13~~
DeªeFme cetueiegCeeW mes Ùegle, Jes meeOet YeJÙeeW keâes leejW~~ DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~
Fve ieg®DeeW keâer hetpee keâjles-2, efceue peeJes hetpee keâe heâue nes~~ nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~
~~nce.~~1~~
pees peve kesâ mejue kegâefšue ceveiele, mebhetCe& cetle& Jemlet peeveW~ Ô ÜeR DenË Cecees omehegJJeerCebb oMehetefJe&lJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
Jes efJehegueceleer ceveheÙe&Ùe cegefve, Fme YeJe mes mekeâue keâce& neveW~~ mJeene~~15~~
Ssmes efmeæeW keâer hetpee keâj-2, YeòeâeW keâe ceve Deefle efvece&ue nes~ DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~
~~nce.~~1~~ nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~
efpevekeâer Yeòeâer mes yengßegle %eeve, Øeieš nes hejceevebo efceues~ pees Ûeewon hetJeeX kesâ %eelee, ßeglekesâJeue%eeveer heo ueYeles~
efpevekesâ Jevove mes %eeve metÙe&, Øeiešs efvepe ùoÙe mejespe efKeues~~ Gvekesâ ÛejCeeW keâe DeeßeÙe ues, #eeefÙekeâ meceefkeâle Yeer hee mekeâles~~
Ssmes ieCeOej ieg® keâes Jebole, cesje ceve DeefleMeÙe efvece&ue nes~~ Ùes hejes#e mes ef$eYegJeve peevesb-2, Fve Yeòeâer mes ßegleefveefOe heâue nes~~
~~nce.~~2~~ ~~nce.~~1~~
pees heeBÛe cene›ele heeBÛe meefceefle, leerveeW ieghleer keâes Oejles nQ~ Fve ieg® keâer Yeòeâer mes lel#eCe, efvepe-hej keâe MeeŒe %eeve nesJes~
Jes vejleve keâes heeJeve keâjkesâ, efvepe DeelceefveOeer keâes Jejles nQ~~ mJehej meceÙeefJeod ieCeOej ieg®, De%eeve heeheceue Yeer OeesJeW~~
Fve cegefveÙeeW keâes Mele-Mele Jebove, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~ Fve ieCeOej keâe Jebove keâjles, cesje ceve efvepe ceW efveMÛeue nes~~
~~nce.~~3~~ ~~nce.~~2~~
Ô ÜeR DenË Cecees eqJeGueceoerCeb efJehegueceefle$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle pees Deele&jewõ ogOÙee&ve jefnle, MegYe Oece&-Megkeäue kesâ OÙeeveer nQ~
mJeene~~14~~ Fve ieg® keâer ceefncee DeodYegle nw, Ùes heeles efMeJe jpeOeeveer nQ~~
DeelcepÙeesefle, peÙe DeelcepÙeesefle, cece ùoÙe efJejepees-2~ Fve ieCeOej keâer hetpee keâjles-2, cesje peerJeve Deefle GppJeue nes~~
nce Ùener YeeJevee keâjles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keâue nes~~ ~~nce.~~3~~
iÙeejn DebieeW oMehetJeeX keâes, heÌ{keâj oMehetJeea cegefve Fvemes~ Ô ÜeR DenË Cecees ÛeGomehegJJeerCebb ÛelegoM& eheteJf e&lJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
peye oMeJeeb hetJe& heÌ{s leye ner, efJeÅeeosJeer kesâ Deeves mes~~ mJeene~~16~~
pees Ûeeefjle mes efJeÛeefuele veefnb neW-2, Fve veceles Deelece efvece&ue nes~~ lepe&—Ùen veboveJeve, Ùen megcevemeJeve....
~~nce.~~1~~ Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~
Fve ieg®DeeW keâer Yeòeâer keâjles, mebhetCe& MeeŒe keâe %eeve efceues~ YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~šskeâ.~~
›ele Meerue hetCe& nes peeles nQ, Fve pepeles %eeve ØeYeele efKeues~~ mJej JÙebpeve ue#eCe efÛevn mJehve, veYe Yeewce Debie Ùes Dee" efveefcele~
Ssmes ieCeOej keâer hetpee keâj, cesje ceve efvepe ceW efve§eue nes~~
Fvemes MegYe-DeMegYe yeleeles pees, Gvekesâ $e+æer De„ebie efveefcele~~
~~nce.~~2~~
Fve cegefveÙeesW keâe Jebove keâjkesâ, hetpeve keâj hegCÙe keâcee peevee~~
Fve cegefveÙeeW keâe ›ele yeÇÿeÛeÙe&, $ewueeskeäÙehetpÙe keânueelee nw~
Fve MejCeeiele ceW Deeves mes, Ûeeefj$e efJeceue nes peelee nw~ ~~Ùen.~~1~~
Fve cegevf e keâer hetpee keâjves mes-2, ueewkeâebelf ekeâ megjheo keâe heâue nes~~ Ùes peerJeve-cejCe Deeefo %eelee, efheâj Yeer mecejme keâe heeve keâjW~
~~nce.~~3~~ efvepeMegkeäueOÙeeve kesâ Éeje ner, meye keâce&veeMe efMeJeveeefj JejW~~
Gve ieCeOej keâer hetpee keâjkesâ, hejceeveboece=le hee peevee~~ Ùes DeelcemegOeejme heerles nQ, Fvekeâe Jebove keâj n<ee&vee~~
~~Ùen.~~2~~ ~~Ùen.~~2~~
Ô ÜeR DenË Cecees DeªbieceneefCeefceòekegâmeueeCeb De„ebieefveefceòe%eele=lJemebheVesYÙe: Ô ÜeR DenË Cecees efJeppeenjeCeb efJeÅeeOejlJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~ mJeene~~19~~
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~ Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~
YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~ YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~
DeefCecee ceefncee ueefIecee ieefjcee, Øeehleer ØeekeâecÙe F&efMelJe JeMeer~ peue pebIee leblet heâue Je heg<he, Ùes yeerpe ieieve De® ßesCeer nQ~
DeØeleer I eele Deb l eOee& v eer , ef J eef › eâÙee keâece™heer Deeoer ~ Fve hej Ûeueles veefnb peerJe cejW, Dee"eW efJeOe ÛeejCe $e+æer nQ~~
efJeef›eâÙee $e+efæ ieg® keâes hetpees, legce Fvekeâe Jebove keâj peevee~~ Fve ÛeejCe $e+æer ieg®JeeW keâer, hetpee keâj hegCÙe keâcee peevee~~
~~Ùen.~~1~~
~~Ùen.~~1~~
Fvekeâer Yeòeâer mes ve° Jemleg keâe, %eeve ceveesiele %eeve efceues~
Ùes $e+æer pees cegefve heeles nQ, Jes efJe<Cegkegâceej meÂMe nesles ~
Fvekesâ Øemeeo mes efJeef›eâÙe keâj, DeefleMeÙe $e+æer Yeer mJeÙeb efceues~~
cegefveÙeeW keâer j#ee keâjkesâ Jes, meeefleMeÙe hegCÙe Yeeieer nesles ~~
Fve hejceevebo jmeemJeeoer keâes, veceles efvepemegKe hee peevee~~
ieCeOej Yeòeâer mes FefÛÚle heâue, heekeâj DeeleceefveefOe hee peevee~~
~~Ùen.~~2~~
~~Ùen.~~2~~ Ô ÜeR DenË Cecees ÛeejCeeCeb ÛeejCe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
Ô ÜeR DenË Cecees efJeGJJeFefºheòeeCeb efJeef›eâÙee$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
mJeene~~18~~
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~ YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~
YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~
peeleerefJeÅee kegâueefJeÅee lepe, leheefJeÅee Oej pees meeOet nQ~ hetjye YeJe kesâ mebmkeâejeW mes, pÙeeW keâer lÙeeW %eeve Øeieš neslee~
efJeÅeevegJeeo heÌ{keâj Yeer cegefve, ceeves efJeÅeeOej meeOet nQ~~ ieg®cegKe mes efJeveÙe meefnle heÌ{keâj, JewveefÙekeâ %eeve efJekeâefmele neslee~~
Ùes efJeÅeeDeeW mes keâece ve uesW, Fvekeâer hetpee keâj megKe heevee~~ Ùee lehe yeue mes Øe%ee Øeiešs, Fve cegefve keâe Jebove keâj peevee~~
~~Ùen.~~1~~ ~~Ùen.~~1~~
pees cenemeeOeg mebÙeceOeejer, lehekeâj De%eeve nšeles nQ~ ieCeOej keâer Øe%ee mJeeYeeefJekeâ, Ùes Øe%eeßeceCe cenecegefve nQ~
Fvekeâer Yeòeâer mes ieieve ieceve, Meòeâer Yeeefòeâkeâ peve heeles nQ~~ Deewlheefòekeâ efJeveÙepe keâce&pe De®, heefjCeeefcekeâ Øe%ee ÛeGefJeOe nQ~~
DeeÙet DeJemeeve %eeveOeejer, Øe%eeßeceCeeW kesâ iegCe ieevee~~ Fve Yeòeâer mes efJeÉs<e efcešs, Fvemes ceve heeJeve keâj peevee~~
~~Ùen.~~2~~ ~~Ùen.~~2~~
Ô ÜeR DenË Cecees heCCemeceCeeCeb Øe%eeßeceCe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e Ô ÜeR DenË Cecees DeemeereJf emeeCeb DeeMeereJf e&<elJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~ Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~
YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~ YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~
Ùeefo ›eâeseOf ele nes cegevf e keân osJesb, ‘‘cej pee’’ lel#eCe peve cej peeJeW~
ceveg p ees ò ej heJe& l e heÙeË l es , FÛÚeveg m eej veYe ceW ef J enjW ~ veefnb efkebâleg efoiecyej cegefve Ssmee, og<ke=âlÙe keâYeer Yeer keâj heeJeW~~
DeekeâeMeieceveÛeejer Jes cegefve, lehe yeue mes $e+æer Øeehle keâjW~~ Fvekesâ DeJeueeskesâ efJe<e Glejs, legce Fvekeâer MejCe ceW Dee peevee~~
Fve cenemebÙeceer cegefveÙeeW keâer, DeÛee& keâj heehe veMee peevee~~ ~~Ùen.~~1~~
~~Ùen.~~1~~ Fvekesâ osKes DemJemLe peerJe, neW hetCe& mJemLe Oeve-OeevÙe YejW~
ØeeCeerJeOe keâe heefjnej keâjW, jlve$eÙe meeOeve ceW jle nQ~ Ùes Â„erefJe<e ieCeOej ke=âheeueg, meye peve keâe ner Ghekeâej keâjW~~
Fvekesâ Øemeeo mes Debleefj#e ceW, ieceve Meefòeâ efceue peeleer nw~ Fvekeâer hetpee keâj mLeeJej-$eme, ke=âle meye efJeIve veMee peevee~~
Fve ieCeOej keâer hetpee keâjkesâ, efpeveiegCe mebheòeer hee peevee~~ ~~Ùen.~~2~~
~~Ùen.~~2~~ Ô ÜeR DenË Cecees efoefªefJemeeCeb Âef„efJe<elJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
Ô ÜeR DenË Cecees DeeieemeieeceerCeb DeekeâeMeieeefce$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË mJeene~~24~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~ hetCee&IÙe&—oesne
Ùen ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eÙeeW ceW cele hebâme peevee~ ieCeOej $e+ef<eJej meeOegieCe, mebefYeVe ßeesle= Deeefo~
YeJeefmebOeg Deiej lejvee Ûeenes, efpeveÛejCe MejCe ceW Dee peevee~~ Âef°efJe<e leve $e+efæÙegle, pepele efcešs meye JÙeeefOe~~
Ô ÜeR DenË mebeYf eVeßeesle= ØeYe=elf e Âef„efJe<eevle$e+efæØeehlesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
neueenue efJe<e keâe penj ÛeÌ{e, efpevekesâ JeÛeveeW mes otj Yeies~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ssmeer DeeMeerefJe<e $e+efæ OejW, Jes peve-peve keâe Ghekeâej keâjW~~ DeLe le=leerÙeJeueÙe hetpee
Fve ieCeOej ieg® keâe DeeßeÙe ues, ogKe mes Úgškeâeje hee peevee~~
~~Ùen.~~1~~ DeLe ceb[uemÙeesheefj le=leerÙeJeueÙes (oues) heg<heebpeefueb ef#ehesled
veeveeefJeOe JÙeeOeer mes heerefÌ[le, Ùee oefjõlee mes ogKeer ngÙes~ lepe&—keâjes keâuÙeeCe Deelece keâe, Yejesmee nw veneR heue keâe .....
Fve ieg® keâe DeeefMe<e efceueles ner, meye ogKe mes peve ceve cegòeâ ngÙes~~ veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~
veceve Gve $e+efæÙeebs keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~
heje›eâce Ieesj nw efpevekeâe, ef$epeie mebnej ceW #ece nQ~ veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~
peueefOe Mees<eCe Oeje efveieueve, ØeYe=efle meye keâeÙe& keâj heeles~~ veceve Gve $e+efæÙeebs keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~
~~veceve.~~1~~ DeveskeâeW $e+efæ mes mebÙegle, cenelehe pees meoe leheles~
efJejesOeer kesâ JeÛeve keâerefuele, mJeÙeb nesles Ùener heâue nw~ osn keâer keâebefle mes MeesYesW, meYeer kesâ ogKe veMeeles nQ~~
ieg™ keâer Yeefòeâ mes efveef§ele, meYeer peve F„ heeles nQ~~ ~~veceve.~~1~~
~~veceve.~~2~~ Yeefòeâ mes veerj mlebYeve, Meefòeâ keâes Yeòeâ hee peeles~
Ô ÜeR DenË Cecees GiieleJeeCeb G«elehe:$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle keâjW nce Jebovee Fvekeâer, Ùes DeeleceefveefOe efoueeles nQ~~
mJeene~~25~~ ~~veceve.~~2~~
veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~ Ô ÜeR DenË Cecees ceneleJeeCeb cenelehe:$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
veceve Gve $e+efæÙeesW keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~ veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~
yengle GheJeeme keâjkesâ Yeer, efpevneW keâer oerefhle yeÌ{ peeJes~ veceve Gve $e+efæÙeebs keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~
efyevee Deenej kesâ Yeer Jes, Delegue Meòeâer yeÌ{eles nQ~~ Ieesj lehe $e+efæ pees OeejW, meg yeejn lehe meYeer leheles~
~~veceve.~~1~~ YeÙebkeâj Jeve ceW jn keâjkesâ, DeYeÙe heo Jes ner heeles nQ~~
cenecegefve oerhleleheOeejer, cegefòeâkeâvÙee JejCe keâjles~ ~~veceve.~~1~~
Yeefòeâ mes mewvÙe mlebYeve, Yeòeâ keâj ÙeMe keâceeles nQ~~ keâjW mehee&efo efJe<e keâes otj, jesieeoer efJeveeMeW Yeer~
~~veceve.~~2~~ ef$eefJeOe Ùeesieer cenecegefve Ùes, mJeÙeb efMeJeOeece heeles nQ~~
Ô ÜeR DenË Cecees efoòeleJeeCeb oerhlelehe:$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle ~~veceve.~~2~~
mJeene~~26~~ Ô ÜeR DenË Cecees IeesjleJeeCeb Ieesjlehe:$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~ mJeene~~29~~
veceve Gve $e+efæÙeebs keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~ veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~
veceve Gve $e+efæÙeeW keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~
DeefOekeâ GheJeeme keâjves mes, cet$eceue Deeefo veMe peeJeW~ cegveer kesâ Ieesj iegCe$e+æer, [js meye Yetle Øesleeoer~
keâjbs Deenej veefnb veernej, Ssmeer $e+efæ heeles nQ~~ ueeKe Ûeewjeefme GòejiegCe, Oejbs efvepeOeece heeles nQ~~
~~veceve.~~1~~ ~~veceve.~~1~~
cenecegefve lehleleheOeejer, DeleerefvõÙe megKe kesâ DeefOekeâejer~ keâeÛe keâeceue ØeYe=efle jesieeoer ieg®Yeòeâer mes veMe peeles~
FvneW mes Deefive mlebYeve, Meefòeâ hee ÙeMe keâceeles nQ~~ FvneW keâer Yeefòeâ hetpee mes, Yeòeâ efvepe efmeefæ heeles nQ~~
~~veceve.~~2~~ ~~veceve.~~2~~
Ô ÜeR DenË Cecees leòeleJeeCeb lehlelehe:$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ô ÜeR DenË Cecees IeesjiegCeeCeb IeesjiegCe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~ Ùes cegevf e Deeceew<eefOe $e+efæ OejW, efvepe Deelcee keâes Yeer mJemLe keâjW~
veceve Gve $e+efæÙeeW keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~ Fvekesâ ÛejCeeW keâe DeeßeÙe ues megKe heeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~
heje›eâce Ieesj nw efpevekeâe, ef$epeie mebnej ceW #ece nQ~ pees pevcepeele ner Jewj OejW, Jes ieg® Yeòeâer mes Øesce keâjW~
peueefOe Mees<eCe Oeje efveieueve, ØeYe=efle meye keâeÙe& keâj heeles~~ Fvekeâer Yeòeâer mes efvepe ceW Øeerefle yeÌ{eTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
~~veceve.~~1~~ Ô ÜeR DenË Cecees DeeceesmeefnheòeeCeb Deeceew<eefOe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
cenecegefve Jeerlejeieer nQ, DeMegYe efkebâefÛeled veneR keâjles~ mJeene~~33~~
YeòeâieCe efmebn kesâ YeÙe keâes, otj keâj meewKÙe heeles nQ~~ ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~
~~veceve.~~2~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~
Ô ÜeR DenË Cecees IeesjiegCehejkeäkeâceeCeb IeesjiegCeheje›eâce$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efpevekeâs leve keâe ceue efkebâefÛeled Yeer, meye jesie Meeskeâ nj oslee Yeer~
efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~ Gve Kesueew<eefOe cegevf e kesâ ÛejCeeW efMej veeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~
veceve nw meJe& ieCeOej keâes, efpevneWsves keâce& Deefj veeMes~ jesieer cegefve keâer mesJee keâjles, pees ceve ceW iueeveer veefnb Oejles~
veceve Gve $e+efæÙeeW keâes Yeer, efpevneW mes DeelceiegCe Yeemes~~šskeâ~~ Gvekeâes nes Ssmeer $e+efæ Øeieš iegCe ieeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~
IeesjiegCe yeÇÿeÛeejer cegefve, DeKebef[le yeÇÿeÛeejer nQ~ pees Ssmes ieg® keâer Yeefòeâ keâjW, Dehece=lÙeg veeMe oerIee&Ùeg OejW~
hejce Meebleer OejW efvepe ceW, DeKebef[le meewKÙe heeles nQ~~ Fvekeâes hetpele ner efvepe Deelece efveefOe heeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
~~veceve.~~1~~ Ô ÜeR DenË Cecees KesuueesmeefnheòeeCeb #Jesueew<eefOe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
GheõJe jesie keâueneoer, Jewj ogefYe&#e JeOe yebOeve~ mJeene~~34~~
YetleØesleeefo YeÙe veeMeW, pees ieg® hetpee jÛeeles nQ~~ ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~
~~veceve.~~2~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~
Ô ÜeR DenË Cecees IeesjiegCeyebYeÛeejerCeb IeesjiegCeyeÇÿeÛeeefjlJe$e+efæmebheVesYÙe: leve keâe yeeefnj ceue peuue keâne, Ùes Yeer Deew<eefOe mece Øeieš jne~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~ Fve peuueew<eefOe cegefve veceles jesie veMeeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~
lepe&—lepe efoÙee ÚesÌ[ Iej yeej, kegâšgbye heefjJeej Oeej cegefve yeevee..... lehe leheles leve heeJeve neslee, meye peve kesâ ogKe oeefjo Oeeslee~
ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~ Ssmes ieg®DeeW kesâ iegCe ieekeâj n<ee&TB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~ pees ceve kesâ Yeüce keâes otj keâjsb, JÙeeIeÇeefo pebleg Yeer Yeerefle njW~
efpevekeâe mebmheMe& hejce Deew<eefOe, meye jesie Meeskeâ ogKe njs legjle~ Ssmes ieg® keâes hetpele efveYe&Ùe yeve peeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
Gvekeâer hetpee Yeòeâer keâj heehe veMeeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~ Ô ÜeR DenË Cecees peuueewmeefnheòeeCeb peuueew<eefOe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~ pees DeÕeceeefj Deeefokeâ mebkeâš, Yeie peeles heMegDeeW kesâ yengefJeOe~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~ Fve ieg® Øemeeo mes ceeveme Meefòeâ yeÌ{eTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
efpevekeâer hemesJe keâCe Deeefo meYeer, leve ceue yeve peeles Deew<eefOe Yeer~ Ô ÜeR DenË Cecees ceCeyeueerCeb ceveesyeue$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
Fve $e+ef<eÙeeW keâer $e+æer keâes MeerMe veceeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~ mJeene~~38~~
pees ieg® keâer mesJee keâjles nQ, Deenejoeve yeng osles nQ~ ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~
Jes hegCÙe meeefleMeÙe YejW pepele megKe heeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~
Fvekeâer Yeòeâer mes Fme peie ceW, iepeceeefj GheõJe Deeefo YeiesW~ pees ÉeoMeebie keâe hee" keâjW, yeme Fkeâ cegntle& ceW hetCe& keâjW~
Ssmes ieg® keâer hetpee mes Meebefle yeÌ{eTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~ efheâj Yeer veefnb Lekeâlee kebâ" GvnW efMej veeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~
Ô ÜeR DenË Cecees efJehheesmeefnheòeeCeb efJeØeg<g eew<eefOe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e Fve cegefve keâes JeÛeve efmeefæ Jejleer, kesâJeefue ceW efoJÙeOJeefve efKejleer~
mJeene~~36~~ Fve cegeòf eâjcee heefle kesâ iegCe keâes efvele OÙeeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~
ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~ Depe ces<eceeefj mebkeâš yengefJeOe, ieg® hetpee mes veMeles meye ogKe~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~ yengYeesie DeYÙegoÙe megKeØeo ieg®iegCe ieeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
efpevekeâs leve mes mheMe& JeeÙeg, keâjleer jesieer keâes oerIe& DeeÙeg~ Ô ÜeR DenË Cecees JeefÛeyeueerCeb JeÛeesyeue$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
Gvekesâ ÛejCeeW keâer Oetueer MeerMe ÛeÌ{eTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~ mJeene~~39~~
pees cegefve meJeez<eefOe $e+efæ OejW, meye JÙeeefOe efJe<eeefokeâ keâ° njW~ ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~
Gvekeâer hetpee keâj hetCe& mJemLelee heeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~ Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~
pees mehe& efyeÛÚgceejer mebkeâš, vejceeefj GheõJe Deeefo efJeefJeOe~ mebJelmej Yeer GheJeeme keâjsb, yeentyeefue mece Jees Meefòeâ OejW~
Fve ieg®hetpee mes otj YeieW megKe heeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~ Fve keâeÙeyeueer kesâ ÛejCe ùoÙe ceW ueeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~
Ô ÜeR DenË Cecees meJJeesmeefnheòeeCeb meJeez<eefOe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e Ùes ef$eYegJeve keâes Yeer Debiegefue hej, yeme G"e mekeWâ Ùen Meefòeâ ØeJej~
mJeene~~37~~ efMeJeOeece yemeW Ssmes ieg® kesâ iegCe ieeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~
ßeer ieCeOej ieg® YeieJeble, ceneiegCeJeble, vecetB efMej veeTB~ iees ceefn<e ceeefj mebkeâš veevee, ieg®Yeefòeâ njs Ùen mejOeevee~
Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~ leveg Meefòeâ yeÌ{s efvepe Deelece iegCe efJekeâmeeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~3~~
pees Fkeâ cegntle& ceW ÉeoMeebie, efÛebleve keâjles veefnb nesÙe ßeeble~ Ô ÜeR DenË Cecees keâeÙeyeueerCeb keâeÙeyeue$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
Gve ceveesyeueer cegevf eÙeeW keâes efveleØeefle OÙeeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~1~~ mJeene~~40~~
Fve ieg®DeeW kesâ iegCe keâes ieeJeW, cesje ceve megefmLej nes peeJes~ lepe&— cesjs ceve cebefoj ceW Deeve.....
Fve YeieJebleeW keâes ùoÙe keâceue ceW ueeTB, Yeòeâer mes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~2~~ JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~
veerjme Ùee efJe<eceÙe Yeespeve nes, heeefCe hee$e ceW Deeles heÙe nes~~
#eerjœeJeer Ùes $e+efæ ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~ Dece=leœeeJeer cegefve megKeoeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~
cegefòeâjcee Fvekeâes ner Ûeens, Yeòeâ Yeefòeâveo ceW DeJeieenW~ Fvekesâ JeÛe Dece=lemece hees<eW, Yeòeâer keâj peve ceve meblees<eW~
ceQ Yeer vecetB meoe iegCeKeeve, keâjes cesjs keâceeXW keâer neve~~2~~ vecettB veceBt Ùes mecemegKe Keeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~
ieC[keâceeuee kegâ… #eÙeeoer, ieg®Yeòeâer mes veMeleeR JÙeeOeer~ mce=efle Meòeâer yeÌ{leer Øeefle#eCe, meye Ghemeie& otj neW lel#eCe~
efceues Deelce DeejesiÙe ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~ Fve ieg® keâer keâ®Cee megKeoeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~
Ô ÜeR DenË Cecees KeerjmeJeerCeb #eerjœeeefJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ô ÜeR DenË Cecees DeefceÙemeJeerCeb Dece=leœeeefJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~ Jeb o t B ßeer i eCeOej ieg C eKeeve, keâjes s ces j s keâceeX keâer neve~
keâjhegš ceW Deenej efoÙee pees, ™Kee Yeer Ie=leceÙe neslee Jees~ efpeme Iej ceW Deenej keâjW cegevf e, Yeespeve #eerCe ve neslee Gme efove~~
Ie=leœeeJeer Ùes $e+efæ ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~ mebKÙeeleeW keâjles #egOe neve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~
Ùes cegefve efMeJeheo hee peeles nQ, nce Fvekesâ DeeßeÙe Deeles nQ~ cegefve kesâ ÛengbefoMe Ûeej neLe ceW, peerJe DemebKÙes Skeâ meeLe ceW~
Fvekesâ Yeòeâ yeves OeveJeeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~ Ùes De#eerCe $e+efæ Deceueeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~
Skeâ oesÙe $eÙe efove Deblej ceW, Fkeâebleje Deeefokeâ pJej leve ceW~ meye peve JeMe neW ieg®Yeòeâer mes, Fve De#eerCe $e+efæ cegefve pepeles~
meye efJeOe pJej veMeles ogKeoeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~ ceveJeMe keâj efle…ttB efvepe Leeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~
Ô ÜeR DenË Cecees meefhhemeJeerCeb meefhe&:œeeefJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ô ÜeR DenË Cecees DekeäKeerCeceneCemeeCeb De#eerCeceneveme$e+efæmebheVesYÙe:
mJeene~~42~~ DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~ JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~
keâjhegš ceW keâšg Yeer Yeespeve nes, ceOegJeled ceOegj mJeeo heefjCele nes~~ Je=efæbiele ceefncee kesâ Oeejer, ØeYeg legce iegCe Deveble Yeb[ejer~
Yeòeâ mJemLelee uenW ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~ efpevekeâe kesâJeue%eeve ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~
Fvekesâ JeÛeve ceOegj efØeÙe efnlekeâj, hegCÙe GoÙe mes Yeòeâ efMeJebkeâj~ vecettB vecetB ceQ Yeefòeâ YeeJe mes, cesje %eeve hetCe& nes Øeiešs~
vecetB vecetB Ùes meewKÙe efveOeeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~ meJe& megKeeW kesâ Deehe efveoeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~
efheòe kegâefhele mes yengefJeOe JÙeeOeer, Deumej Deeefo osn ceW JÙeeheeR~ megieleer kesâ meeOeve yeÌ{les nQ, jepeleb$e kesâ YeÙe veMeles nQ~
ieg®Yeòeâer mes mJeemLÙe ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~ Je=efæ DeelceiegCe keâer Deceueeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~
Ô ÜeR DenË Cecees cengjmeJeerCeb ceOegœeeefJe$e+efæmebheVesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle Ô ÜeR DenË Cecees JeºceeCeeCeb Jeæ&ceevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~46~~
mJeene~~43~~ JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~
JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~ ke=âef$ece Deke=âef$ece efpevecebefoj, efmeæeÙeleve keâneles mebgoj~
heeefCehee$e ceW DeeÙee Yeespeve, Dece=le mece yeve peelee lel#eCe~
efmeæ#es$e Yeer hetpÙe ceneve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~ Jejyegefæ mece=æer kesâ oelee, jlve$eÙe Je=efæ keâjW $e+ef<eJej~
%eeveefkeâjCe mes meJe&ueeskeâ keâes, JÙeehle efkeâÙee meejs Deueeskeâ keâes~ meye efmeefæ nsleg hetCee&IÙe& keâ™B, Ùes ieCeOej ieg® nQ YeJe YeÙenj~~2~~
peiele JÙeehle efJe<Cet YeieJeeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~ Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
efveMeefove Ùener ceb$e peheves mes, jepee Deeefokeâ JeMe ceWs nesles~ vece: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meJe& $e+efæÙeeB neW JeMe Deeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ô ÜeR DenË Cecees eqmeæeÙeoCeeCeb meJe&efmeæeÙelevesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle ~~peehÙe ceb$e~~
mJeene~~47~~ Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
JebotB ßeerieCeOej iegCeKeeve, keâjess cesjs keâceeX keâer neve~ vece: mJeene~
yegæ $e+<eer kesâJeue%eeveer nQ, hebÛekeâuÙeeCekeâ kesâ mJeeceer nQ~~ peÙeceeuee
vecetB ÛejCe keâceueeW ceW Deeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~1~~ Oegve— veeefieve-cesje ceve [esues.....
meYeer $e+efæÙeeW keâes Øeieefšle keâj, efMeJeue#ceer kesâ ngS ßes… Jej~ peÙe peÙe ieCeOej, iegCe $e+æerÕej, nce ieeÙeW legce peÙeceeue keâes,
veceles veJeefveefOe $e+efæ ØeOeeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~2~~ Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~
Fmes peheW pees Yeòeâer YeeJe mes, meYeer efmeefæÙeeB Øeiešs Gvekesâ~ veive efoiecyej Jes<e Oeej kesâ, efheÚer keâceb[ueg Oeeje~
cenefle ceneJeerj YeieJeeve, keâjes cesjs keâceeX keâer neve~~3~~ cetueesòej iegCe DeieefCele Gòece, Oeej kesâ mJeelce mebJeeje~~ØeYet peer.~~
Ô ÜeR DenË Cecees YeÙeJeoes cenefoceneJeerjJeºceeCeyegefæefjmeerCeb YeieJeles heJe&le hej ÛeÌ{, efvepe ceW Deefle ÂÌ{, efvele OÙeeles Deelecejece keâes,
cenefleceneJeerj Jeæ&ceeveyegæef<e&YÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~ Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~1~~
—hetCee&IÙe&-vejsvõ Úbo— «eer<ce $e+let ceW heJe&le Thej, Je<ee& ceW le® veerÛes~
Meerlekeâeue ceW veoer efkeâveejs, DeelceOÙeeve ceW efle…s~~ØeYet peer.~~
G«e leheeefokeâ mes YeieJeved, cenleer ceneJeerj ØeYet lekeâ~
he©eemeve mes, Ke[dieemeve mes, OÙeeJeW henves iegCeceeue keâes,
Ûeewefyeme $e+efæ meefnle cegefveÙeeW kesâ, veececeb$e nQ megKeØeo~~
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~2~~
efMeJemegKeoelee cenef<e&ÙeeW keâes, DeIe& ÛeÌ{eTB ®efÛe mes~
meJe& GheõJe keâ° otj keâj, megKe heeTB ßegleJeÛe mes~~1~~ leerLeËkeâj keâer efoJÙeOJeveer megve, ÉeoMeebie ceW ietbLeW~
Ô ÜeR DenË G«elehe: ØeYe=elf e cenefleceneJeerjJeæ&ceeveheÙeËle$e+efæØeehlesYÙe: hetCee&IÙeË YeJÙe DemebKÙeeW keâes mebyeesOeW, Ûelegie&leer mes ÚtšW~~ØeYet peer.~~
efveJe&heeceerefle mJeene~ efvepe jeieÉs<e, njkeâj DeMes<e, efvele ÛeKeles meecÙejmeeue keâes,
—MebYeg Úbo—
metjer kesâ Úòeerme cetueiegCe, GheeOÙeeÙe kesâ heefÛÛeme~
DeÌ[leeefueme $e+æer kesâ Oeejer, mebhetCe& cen<eea keâes JebotB~
meeOet kesâ DeªeFme ceeveW, leerveeW ceW Ùes efveefMÛele~~ØeYet peer.~~
mebhetCe& jesie meye Meeskeâ njW, Ssmes ieCeOejieg® DeefYevebotB~~
ieg® ieCeOej kesâ, meye iegCe ÛecekeWâ, Fvemes nQ ceeueeceeue Jees, ns YeieJeved nce MejCe ceW DeeÙes, Skeâ ÙeeÛevee hetjes~
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~4~~ kesâJeue ‘%eeveceleer’ yeme Skeâefn, $e+æer os Ùece Ûetjes~~ØeYet peer.~~
oMe&ceesn keâe cetue veeMekeâj, #eeefÙekeâ mecÙeiÂ„er~ keâj peesÌ[ KeÌ[s, legce ÛejCe heÌ[s, os oes jlve$eÙe ceeue keâes,
Ú"s meeleJeW iegCemLeeve ceW, keâjW Oece& keâer Je=„er~~ØeYet peer.~~ Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~11~~
ßesCeer hes ÛeÌ{s, ÛeG Ieeefle nves, efheâj heeles kesâJeue%eeve keâes, —oesne—
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~5~~ DeÌ[leeefueme ieCeOejJeueÙe, ceb$e vecetB eflengbkeâeue~
cees#e ceeie& ceW efJeIve DemebKÙes, efkeâme efJeOe ceeie& mejue nes~ ßeer ieCesMeieg®osJe keâes, vecetB vecetB veleYeeue~~12~~
ieCeOej ieg® keâer hetpee keâjles, meJe& efJeIve efve<heâue neW~~ØeYet peer.~~ Ô ÜeR PJeeR ßeeR DenË De efme Dee G mee DeØeefleÛe›esâ heâšd efJeÛe›eâeÙe ãeeQ ãeeQ
ieg® Yeòeâer mes, meye heehe veMeW, meye keâeÙe& efmeefæ lelkeâeue nes, vece: peÙeceeuee ceneIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~6~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
yengefJeOe jesie Meeskeâ ogKe oeefjo, ceeveme leehe DemebKÙes~ —ieerleeÚbo—
F„efJeÙeesie Deefve„ Ùeesie kesâ, Deele&OÙeeve ogKekebâos~~ØeYet peer.~~ pees YeJÙepeve ieg®Yeefòeâ mes, ‘‘ieCeOejJeueÙe’’ hetpee keâjW~
ieg®Jebove mes, DeefYevebove mes, veMe peeles ogKe ogJee&j pees, meye jesie Meeskeâ oefjõ mebkeâš, ceeveefmekeâ heerÌ[e njW~~
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~7~~ oerIee&Ùeg mJeemLÙe megkeâerefle& JewYeJe, meewKÙe mebheefle efJemlejW~
ieCeOej ieg® kesâ meJe& $e+efæÙeeB, Øeieš ngFË ßegle ieeÙeW~, jefJe ‘‘%eeveceefle’’ kesâ GoÙe mes peve, ceve keâceue efJekeâefmele keâjW~~1~~
DevÙe lehemJeer $e+ef<eÙeeW kesâ Yeer, keâefleheÙe $e+efæ keâneÙeW~~ØeYet peer.~~ ~~FlÙeeMeerJee&o:~~
jme lÙeeie keâjW, jme $e+efæ JejW, Ùes keâjW mJehej keâuÙeeCe keâes,
Jemeg õJÙe mepeekeâj ueeÙes nQ~~8~~ N:M
G«e G«e lehe keâjkesâ meeOet, oerhlelehees $e+æerÙegle~
veefnb Deenej keâjW efheâj Yeer Ùes, keâeÙe oerehf le Je=æerÙegle~~ ØeYet peer.~~
Fve ÛejCe veceW, YeJe ceW ve YeüceW, hee uesles efvepe iegCeceeue keâes,
JeerjØeYet kesâ meceJemejCe ceW, ieewlece yeÇeÿeCe DeeÙes~
lel#eCe cegefveoer#ee ues keâjkesâ, ieCeOej ØeLece keâneÙes~~ ØeYet peer.~~
efpeve Yeòeâer mes, Jej ceb$e jÛes, DeÌ[leeefueme $e+æerceeve keâes,
ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ØeMeefmle ieCeOejJeueÙe efJeOeeve keâer cebieue Deejleer

ßeerJeerjØeYet kesâ meefVeOe ceW, efpeveves mJeOece& keâes Øeehle efkeâÙee~
Ssmes ßeerieewlece ieCeOej ves, $e+æer ceb$eeW keâes yevee efoÙee~~ jÛeefÙe$eer-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
DeÌ[leeefueme ieCeOejJeueÙe ceb$e, Ùes cebieue ceb$e keâneles nQ~ lepe&—Ûee@o cesjs Deepee js...........
Fvekeâer hetpee Yeòeâer keâjles, meye efJeIve mJeÙeb veMe peeles nQ~~1~~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2
Fme Jeerj ØeYet kesâ Meemeve ceW, ßeerieewlece Deeefo ieCesMe ngÙes~ $e+efæ meceefvJele, meyekeâe keâjW efnle, efvepe ceW meoe jle jnles~~šskeâ.~~
ßeerkegbâokegbâo DeeÛeeÙe&osJe, Fme Ùegie ceW ßes… cegveerMe ngÙes~~ cegefve ›ele OeejCe keâj pees vej, G«ees«e lehemÙee keâjles~
Fme kegâb okegâb o DeecveeÙe ceW Meejo, ieÛÚ yeueelkeâejieCe Gòece~ lehe kesâ ner yeue hej Jes cegefve, veevee $e+æer keâes Jejles~~
Ûeeefj$e Ûe›eâJeleea ieg®Jej, ßeer MeebeflemeeiejeÛeeÙe& ØeLece~~2~~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2~~1~~~
ßeerJeerjmeeiejeÛeeÙe&JeÙe&, Fvekesâ ner heóeOeerMe ceevÙe~ ßeer efJe<Ceg kegâceej cegveer keâes, ngF& Øeehle efJeef›eâÙee $e+æer~
Ùes cegPes DeeefÙe&keâe›ele oskeâj, DevJeLe& ‘%eeveceleer’ efoÙee veece~~ Ghemeie& otj keâj cegefve keâe, nes ieF& meheâue Gve $e+æer ~~
ßeer mejmJeleer ceeB keâe Øemeeo, cegPekeâes pees mecÙeiyegefæ efceueer~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2~~2~~
ßegleosJeer keâer mesJee keâjles, ceve ceW Yeòeâer keâer keâueer efKeueer~~3~~
MegYeÛebõeÛeeÙe& jefÛele efJeOeeve, mebmke=âle DeeOeej yeveeÙee nw~ De#eerCe ceneveme $e+æer, Ùegle cegefve Deenej peneB nes~
efJemle=le efJeOeeve Ùen Yee<eeceÙe, DeefleMeeÙeer peveceve YeeÙee nw~~ Gvekeâer $e+æer mes Gme efove, De#eÙe Yeb[ej JeneB nes~~
Jeerjeyo heÛeerme Melekeâ Gveerme, nefmleveehegj heew<eMegkeäue hetvece~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2~~3~~
ieefCeveer ceQves Ùen hetCe& efkeâÙee, ßeerieCeOejJeueÙe efJeOeeveesòece~~4~~ ÛeejCe$e+æer Ùegle $e+ef<eieCe, DeekeâeMeieceve keâjles nQ~
Yeeefòeâkeâ peve Fme Gòece efJeOeeve, keâes keâjkesâ jesie Meeskeâ veeMeW~ {eF&ÉerheeW kesâ Deboj, efJeÛejCe keâjles jnles nQ~~
Oeve OeevÙe Je=eæf Gòece keâerleea, hee efvepe ceW %eevepÙeeself e YeemeW~~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2 ~~4~~
peye lekeâ peie ceW efpeveJej Meemeve, efpeveOece& Deefnmb eeceÙe peye lekeâ~
keâefuekeâeue ceW keâesF& cegefveJej, veeEn $e+efæ Øeehle keâjles nQ~
leye lekeâ Fme peie ceW Ùen efJeOeeve, YeJÙeeW keâes nesJes MeebleerØeo~~5~~
‘‘Ûeboveeceleer’’ efheâj Yeer Jes, MeòeâerÙegle lehe keâjles nQ~~
~~Fefle ieCeOejJeueÙeefJeOeeveØeMeefmle:~~ Deejleer ieCeOej keâer keâj uees-2 ~~5~~
N:M N:M
ßeer ieewlece mJeeceer keâer cebieue Deejleer Yepeve

jÛeefÙe$eer-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer jÛeefÙe$eer-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
lepe&—efpevoieer hÙeej keâe ieerle nw.....
Ô peÙe ieewlece mJeeceer, mJeeceer peÙe ieCeOej mJeeceer~ ieewlece ieCeOej keâer JeeCeer megvees,
ÉeoMeebie kesâ keâòee&, ceveheÙe&Ùe%eeveer~~ Ô peÙe.~~ %eeve Dece=le kesâ mJeeoer yevees~
leerLeËkeâj ceneJeerj kesâ, efMe<Ùe ØecegKe ieCeOej~ mJeeceer..... Jeerj ØeYeg efoJÙeOJeefve keâes megvees,
FvõYetefle ieewlece Ùen, veece efceuee megKekeâj ~~Ô peÙe.~~1~~ Deheves Deelece ceW Gmekeâes iegvees~~šskeâ.~~
ßeeJeCe kegâ<Cee Skeâce, ieCeOej heo heeÙee~ mJeeceer ...... Deepe nce meyekeâe Ùen hegCÙe nw, heeÙee Oejleer hes vej pevce nw~
leerLeËkeâj ceneJeerj ØeYet mece, ieg® legceves heeÙee~~Ô peÙe.~~2~~ FmeceW efpeve Yeefòeâ ner cegKÙe nw, ieg® keâer JeeCeer mes efMeJe meewKÙe nw~
efoJÙeOJeefve megve ØeYeg keâer, ßegle jÛevee keâj oer~ mJeeceer.... Jeerj JeeCeer keâe Dece=le ÛeKees,
ÉeoMeebie mes peie ceW, ßeglemeefjlee Yej oer~~Ô peÙe.~~3~~ ieg® ieewlece kesâ ßegle keâes megvees~~ ieewlece.~~1~~
DeeÙeg<cevleeW ! megvee ceQves nw, Ùes JeÛeve ieCeOej mJeeceer keânW~
Debie hetJe& ßegle DebMe Deepe Yeer, nw GheueyOe ÙeneB~ mJeeceer....
cegefve—ßeeJekeâ Ùes oes Oece& nQ, Meefòeâmece Fvekeâe heeueve keâjW~~
ÛelegjvegÙeesieeW ceW efveyeæ Jen, %eeve Øeefmeæ keâne~~Ô peÙe.~~4~~ megob ces DeeGmmeblees megvees,
ieCeOej ieg® keâer Deejefle, $e+efæ—efmeefæ osJes~ mJeeceer..... ßegle keâe efÛevleve keâjes Deew iegvees~~ieewlece.~~2~~
hegve: ‘‘Ûeboveeceleer’’ %eeveefveefOe, megKe mebheefle uesJeW~~ Ô peÙe.~~5~~ ieefCeveer ßeer %eeveceleer ceelee ves, ieCeOej JeeCeer yeleeF& nceW~
Gmekeâes Øeefleefove heÌ{W nce meYeer, ‘‘Ûeboveeceefle’’ Decej nes ke=âleer~~
N:M Jeerj ØeYeg kesâ ÛejCe ceW vecees,
ieg® ieewlece kesâ Yeer heo vecees~~ieewlece.~~3~~
N:M

Gandhar-Valay-Vidhan (VGM-430)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Gandhar-Valay-Vidhan (VGM-430)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gandhar-Valay-Vidhan (VGM-430)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Jeerj %eeveesoÙe «evLeceeuee keâe heg<he veb.

mecheeokeâerÙe DeeÅe JekeäleJÙe

hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe efJe<eÙeeveg›eâceefCekeâe

—Fefle Ie=leeefYe<eskeâ:— —Fefle meJeez<eefOemveheveb—

peÙeceeuee ceevemlebYe efvenej, ceeve ieefuele ngDee meeje~

#Jesueew<eefOeØeehle cegveerMe vecetB, peuueew<eefOe Øeehle cegveerMe vecetB~

ieCeOejJeueÙe efJeOeeve ØeMeefmle ieCeOejJeueÙe efJeOeeve keâer cebieue Deejleer

ßeer ieewlece mJeeceer keâer cebieue Deejleer Yepeve

You might also like