Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Shawlamon A Mahkawn Ga

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 5

1

Shawlamon A Mahkawn Ga
Shingdu Labau: Laika buk a mying hpe daw kaba langai daw kaji langai hta rawng ai
“mahkawn mangoi ga mahkra hta, grau htum ai Shawlamon a mahkawn mangoi ga” ngu ai ga
hkum hpe la nna, ‘Shawlamon a mahkawn ga’ ngu shamying ai lam rai mali ai. Shawlamon
hkawhkam gaw mahkawn buk 1005 ka shalat da ai wa re (Hkawhkam laika langai 4:32). English
hku ka ai laika ni hkan Shawlamon a mahakwn ga hpe “mahkawn ni a mahkawn” (sh)
“mahkawn ni ma hkara hta na kaja dik htum ai mahkawn” ngu shakawn da ma ai. ‘Shawlamon a
mahkawn ga’ hta num ningnan hte la ningnan, sumtsaw sum ra lahkawng shada sumtsaw sumra
lam tsun htai lai ai lam ni hpe ka shagawp da ai re. Daw kaba 8 hta gaw dusat dum myeng amyu
15, hpun amyu 21 ni a lam ni hte shingdaw nna ka shagawp da ai hpe mu lu ga ai.
‘Shawlamon a makawn ga’ hta sumtsaw sumra lam hte seng nna, ladu lai lai nga ka
shagawp da ai ga si ni lawm ai majaw, nkau mi gaw ‘Shawlamon a mahkawn ga’ hpe chyum
laika hta bang ai hpe ninghkap ni mung nga ma ai. ‘Shawlamon a mahkawn ga’ hpe chyum laika
hta bang na hkap la ngut ai hpang, lu sha poi ni hkan nang ai baw tsabyi, tsa chyaru ni lu len let,
‘Shawlamon a mahkawn ga’ hpe mahkawn ai hpe hkum pat da ma ai. Yuda ni a hkringhtawng
hta ‘Shawlamon a mahkawn ga’ hpe Yehowa Karai Kasang hte Israela amyu sha ni a lapran na
kanawn mazum lam hpe ga shadawn ningtam ga hku hti hkaja ma ai.
Laika Ka Ai Wa: Daw kaba langai daw kaji langai hpe la kap nna chyum ninghkring ni
malawng maga gaw Shalamon ka ai re ngu hkap la ma ai. 1:5; 3:6,9,11; 8:11-12 ni hta mung
Shawlamon hkawhkam a lam lawm ai majaw, Shawlamon hkawhkam ka ai re ngu ai lam hpe
sakse hku masat la ma ai. Shawlamon hkawhkam hpe shagrau ai hku nna, Shawlamon ka ai
mahkawn ga ni re ngu mung masat da ma ai.
Ka Ai Shaning: ‘Shawlamon a mahkawn ga’ hta lawm ai ginra ni gaw Israela mungdan yawng
hpe, bunghkup ai re majaw, Isreala ni dingdung hte dingda garai n garan ai aten ka ai ga shagawp
mahkawn ni re ngu chyum ninghkring malawng maga hkam la ma ai. Bai nna, Egutu, Lebanon
ni a mying ni mung lawm ai majaw, shanhte hte ngwi pyaw simsa lam lu ai aten gaw Shawlamon
hkawhkam tai ai nnan daw rai nga ai. Dai lam ni yawng hpe maram yu nna laika ka ai shaning
hpe BC 971 -931 laman re ngu chyum ninghkring ni hkam la ma ai. Shawlamon hkawhkam
Israela mungdan hpe up hkang hpang ai aten hte, madu jan 700 & lashi num 300 (Hkawhkam
laika langai 11:3) hpe rai n madu la shi yang ka ai rai na re ngu sawn la ma ai. Rai tim nkau mi
gaw, madu jan hte lashi num law law la ai hkawhkam Shawlamon gaw (6:8) kaning rai, num
langai la langai sha , sumtsaw sumra lam hte hkungran lam lai ladat hpe gara hku ka shagawp lu
na rai ta? ngu nna ga san san ma ai. Dai hpe htai ai ni gaw, Shawlamon hkawhkam rai n tai shi ai
aten, Shulami amyu shayi sha (6:13) gaw shi a asak naw ram yang shawng ningnan hkungran ai
madu jan re ngu hkam la ma ai (3:11). Shulami gaw yu maya kahtawng ningchyawng na num
kasha rai nna, gawng shingyan tsawm htap ai hte ningmawng mawng n-gun nga ai nsam hpring
ai shayi sha re majaw Shawlamon a masin salum hta grai tsawra ai shi a shawng ningnan na num
ningnan sum tsaw rai wu ai. Moi na aten laika ka ai ladat hte maren, ‘Shawlamon a mahkawn ga’
gaw laika katsu 5 rawng ai Hebre chyum laika a daw masum hta lawm ai rai nna, Yuda ni a
shaning shagu galaw ai shalai wa ai poi aten shawa masha yawng a man hta hti dan na matu
masat ai laika rai malu ai.
2

Ga Hkrang Masa (Outline)


‘Shawlamon a mahkawn ga’ hta lawm ai lam ni hpe aloi ali, garan masat na matu yak la
nga ai. Npawt ndung hkren hpe masa hte hkrak re ai hku shawng hpang hkrang masa hkrak rai
shagawp da ai mahkawn ga ni n re sha, lachyum sung la ai sumtsaw sumra lam hte seng nna, tup
hkrak hkum tsup hkra lachyum ka shapraw na n mai byin ai majaw, ga shadawn ni hte jahtuk
lachyum shaleng ai hku ka da ai ga shagawp mahkawn ga ni rai mali ai. ‘Shawlamon a mahkawn
ga’ hta ga shagawp 6 rawng nna, Shawlamon hkawnhkam hte shi a num ningnan hte sumtsaw
byin ai lam, hkungran dinghu de ai tsaw ra myit ni hpe madung ka shagawp shalat da ai re (1:2-
2:7; 2:8-3:5; 3:6; 6:4-8:4; 8:5-14). Num ningnan gaw, shayi hkawn sek re ai lam ‘shakum kum
da ai sun, pat da ai hka hpawk hte, dazik kap da ai hka htung’(4:12) ngu nna shagawp da wu ai.
Hkungran ngut ai lam hpe sun wang de shang nna, lata da ai namsi ni hpe hkam sha lu ai lam hte
shadawn nna shagawp da nga ai (4:16; 5:1). Shada da lahkawng maga tsun shaga ai lam ni gaw,
nun ningnan (Shulami), Shawlamon hkawhkam hte Yerusalem mare a shayi sha’ ngu nna, la
ningnan hte num ningnan ni a manang ni tsun jahta ai lam ni mung lawm nga ai. Num ningnan
hte la ningnan yan gaw, rau rai nga ai aten hta lahkawng yan hkum tsup kup ai lam hpe hkam sha
lu nna, kaga ga (sh) hka bra nga ai aten hta langai hte langai marit ai hte hkrum mayu ai lam ni
hpe mahkrum madup hku shagawp ka da ai mahkawn ga ni rai mali ai.
1. Numbat langai ga shagawp – La ningnan hpe marit ai num ningnan ( 1:2- 2:7).
(a) Num ningnan a marit ai lam hpe shadan dan ai lam (1:2-4a).
(b) La ningnan a tsaw ra myit hkam la lu ai lam (2:4b).
(c) Num ningnan ga san san ai lam (1:5-7).
(d) La ninan bai htai ai lam (1:8-11).
(e) Num ningnan yan la ningnan a tsawra myit htinglu htinglai lam (1:12-2:7).
2. Numbat Lahkawng ga shagawp – Sumtsaw sumra yan shada tam hkat ai hte rau mu tam hkat
ai lam ( 2:8-3:5).
(a) La ningnan hpe hkap tau na ala ai lam ( 2:8-9).
(b) La ningnan hpe shaga nna tsun ai lam (2:10-15).
(c) Num ningnan a jet ai tsaw ra myit hpe tsun dan ai lam (2:16-17).
(d) La ningnan hpe shana aten hkan tam ai lam hte bai mu tam ai lam (3:1-5).
3. Numbat masum ga shagawp – Hkrungran ai lamang (3:6-5:1).
(a) La ningnan du shang wa ai lam (3:6-11).
(b) Num ningnan hpe la ningnan tsawra ai lam (4:1-15).
(c) Num ningnan hte la ningnan rau sha du shang wa ai lam (4:16-5:1).
4. Numbat mali ga shagawp - La ningnan hpe jasum shamat kau na tsang ai num ningnan (5:2-
6:3).
(a) Num ningnan a shana na yup mang (5:2-7).
(b) Num ningnan hte shi a jinghku manang ni la ningnan a lam bawng ban ai lam (5:8-16).
(c) La ningnan mat mat ai lam (6:1-3).
5. Numbat manga ga shagawp – num ningnan a gawng shingyan tsawm htap lam (6:4- 8:4).
(a) Num ningnan hte seng nna la ningnan tsun dan ai lam (6:4-9).
3

(b) La ningnan hte shi a manang ni num ningnan a lam bawng ban ai lam (6:10-13).
(c) Num ningnan a lam kahtap tsun dan ai lam (7:1-8).
(d) La ningnan hpe num ningnan tsaw ra ai lam (7:9-8:4).
6. Numbat kru ga shagawp – Tsawra myit a tsawm htap ai lam (8:5-14).
(a) tsawra myit a n-gun (8:5-7).
(b) Tsawra myit a dam lada ai lam (8:8-9).
(c) Tsawra myit hta myit mu myit hkut ai lam (8:10-14).
Ahkyak Ai Ga Lami Ni
Tsaw ra myit: ‘Shawlamon a mahkawn ga’ gaw dinghku num hte la a lapran na tsawra myit hpe
shagawp nna, ka shalat da ai mahkawn ga rai nga ai. Madung gaw, tsaw ra ai wa hte tsaw ra
hkrum ai yan rai nna, shan lahkawng a tsaw ra myit hte seng ai kanawn mazum lam hpe asan
brang lang shaleng dan da ai re. Grau nna, hkum hkrang hte seng ai daw hpe grau shagawp
mahkawn da ai re. Shan lahkawng a tsawra myit gaw, masin salum kawn shi hkrai shi prut pru
wa ai, shan lahkawng hte sha seng ai tsaw ra myit re ai lam shagawp mahkawng da ai re. Ga
Shaka Dingsa hte Ga Shaka Ningnan lahkawng yan hta Karai Kasang hte shi lata la ai Israela
amyu (Ga Shaka Ningnan hta gaw kam sham ai ni) lapran hkrungran dinghku num dinghku la
zawn tsawra myit hpe ga shadawn tawn sang lang dan da ai lam ni law law nga ai majaw, ndai
‘Shawlamon a mahkawn ga’ hta lawm ai lam ni gaw Karai Kasang hte kam sham ai shinggyim
masha langai hkrai a lapran na tsawra myit hpe grau grau ngang kang wa lu na matu, garum
shingtau ya nga ai re.
- Tsawra myit 1:2.
- Dinghku num hte dinghku la lahkawng yan hte sha seng ai tsaw ra myit lam ni 2:16; 6:3; 7:10.
- Masin salum kaw na shi hkrai shi prut pru wa ai lam 2:7; 3:5; 8:4.
Myit masin hta hkam sha ai lam ni : ‘Shawlamon a Mahkawn Ga’ hta lawm ai lam ni gaw,
shinggyim masha ni a myit masin hkam sha ai lam ni rai nga ai, myit katu ai, grung nga ai
manawn masham lam, lachyum n pru ai myit manoi lam, myit daw myit hten lam ni hpe shaleng
dan da ai re. Hkum shan hte seng ai hkam sha lam ni gaw pup ai, ahpum ai, madat ai, mu ai hte
sama ni kawn byin pru wa ai re. Yu gawn lajang lam, n-gun jaw ai lam, atsam rawng ai lam hte
mung shagawp nna mahkawn da ai mahkawn ga ni rai nga ai. Hkam sha ai lam ngu ai gaw, Karai
Kasang shinggyim masha ni hpe jaw ai shaman chyeju rai nga ai hte maren, dai shaman chyeju
hte lam shagu hta hkum hkum tsup tsup hkam sha lu na matu Karai Kasang hpan da ai lam rai
mali ai.
Myit masin hkam sha lam ni 5:6.
Myit rawt myit katu lam ni 2:3-13; 7:1-9.
Manawn masham lam 8:6.
Langai sha garen gari byin ai lam 3:1-4;
Myit daw myit hten lam 5:6.
Hkum shan kahtep hkra ai lam 1:2; 2:6; 8:3.
Nsen 2:8, 12; 5:2.
Myi hte mu ai lam 1:15-16; 2:9; 3:7; 4:9.
4

Sama 1:3,12;3:6; 7:8.


Nam chyim 2:3,5; 4:11.
Lak Lai Ai Hku Shagawp ka da ai lam ni
Lak lai ai lam mali hpe mu mada lu ga ai.
(1) Num ningnan hte la ningnan a jet ai tsawra myit hpe hpaw shadan dan ai lak lai ai chyum
laika re.Kaga laika ni hkan n mu lu ai. Sum tsaw sum ra aten na lam, tengman ai tsawra myit hte
hkrungran dinghku de ai lam hte, grau nna hkungran dinghku num dinghku la ningnan a tsawra
myit lam ni hpe shagawp da ai re.
(2) Mungkan shingra tara ntsa mahta nna, shagawp shalat da ai hkam sha lam myit shingran ni
hpe ka shagawpa da laika re. Kaga laika ni hkan n mu lu ai. San seng chyoi pra ai lam re ngu ai
hpe dai aten lang ai ga si ni hte shagawp ai lai masa ni hpe jai lang nna tsawra myit a hkik hkam
galu kaba tsawm htap lam hpe shagawp da ai re.
(3) Ga Shaka Ningnan hta bai mahta lang ai lam n nga ai laika re ngu nna mung lak lai ai ngu ka
matsing da ma ai.
(4) Ga Shaka Dingsa hta Karai Kasang ngu ai ga si hpe n lang ai sha ka da ai laika lahkawng nga
ai re. Dai yan gaw ‘Esther’ laika hte ‘Shawlamon a mahkawn ga’ ni re.

Karai Masa Mungga


‘Shawlamon a mahkawn ga’ gaw Chyoi Pra ai Wenyi hpaw shadan dan ai lam hte hkungran lam
hte seng ai, sari sadang hkik hkam ai shinggyim masha ni a sumtsaw sumra lam he, Karai
Kasang kawn na hkam la lu ai, kabu gara lam ni hpe rau kapyawn nna chyum laika hta ka
shaleng da ai lam rai nga ai. Ningpawt Ninghpang laika kaw na, shinggym masha ni a shinggyim
num la kanawn mazum maka hte hkungran dinghku de ai lam gaw shinggyim masha ni yubak
hta rai n lup ai aten kawn nga sai lam sang lang dan da nga ai (Ningpawt Ninghpang 2:18-25).
Yubak hta hkrat sum mat ai hpang shinggyim num la kanawn mazum maka hte hkungran
dinghku de ai lam hpe Karai mashaman da ya ai chyeju kumhpa hku chye na hkam la ai lam ni
yawm mat, mat mat wa ai majaw, Karai Kasang gaw ‘Shawlamon a mahkawn ga’ hku kalang bai
chyoi pra san seng lam re ngu nna shadum sharin ya ai lam rai mali ai. Bai nna ‘Shawlamon a
mahkawn ga’ hku nna kasi hku jai lang ra ai lam hte, koi gam ra ai lam lahkawng hpe mung
htawng madun da nga ai. Kasi hta gaw- hkungran ngut ai hpang num la hkum shan kanawn
mazum lam gaw san seng chyoi pra ai lam rai nna, Karai jaw da ai hkik hkam galu kaba ai
shaman chyeju re ai lam re. Koi gam ra ai lam ni gaw Karai Kasang a man masha a man
hkungran ga shaka n la shi yang (sh) n la ai num la hkum shan kanawn mazum lam hte, num
shada (sh) la shada hkum shan kanawn mazum lam ni rai nga mali ai. Yawng hpe ginchyum dat
yang:
(1) Karai Kasang shinggyim masha ni hpe hpan da ai shani kaw nna chyeju jaw da ai dinghku
hte seng ai tsawra myit gaw mai kaja dik ai lam hte san seng chyoi pra nga ai lam hpe sharin ya
nga ai.
(2) Yehowa Karai Kasang gaw Shi lata la ai Israela amyu a ntsa ( dai ni gaw kam sham ai ni
5

yawng a ntsa hte nawku hpung ni a ntsa) tawn ai tsawra myit hpe dinghku num hte dinghku la
shada tawn ai tsawra myit (Ephesu 5:22-23) hte shadawn nna sang lang dan ai re.
(3) Dai ni anhte hpe, Yesu Hkristu kade daram tsawra manu shadan ai lam hpe grau grau chye na
la lu na matu garum shingtau ya nga ai.
Sharin La Na Lam Ni
(1) Karai a man hta chyoi pra san seng ai sumtsaw sumra lam she hkik hkam tsawm htap ai.
(2) Hkungran num hte hkungran la a hkum shan kanawn mazum lam gaw Karai shaman
da ya ai hkik hkam galu kaba ai tsawra myit re ai.
(3) Karai a man masha a man hta hkungran dinghku de ai lam gaw mai kaja dik ai Karai
Kasang a shaman chyeju hpe hkam la lu ai lam rai nna, dinghku prat gaw hkik hkam galu
kaba tsawm htap dik ai prat re.
(4) Karai Kasang mung kam sham ai ni hpe num ningnan la ningnan, dinghku num
dinghku la zawn ga sadi grin ai tsaw ra myit hte hkik hkam tsawm htap ai prat hpe
shaman chyeju hku jaw ya nga ai lam chye na hkam la shangun nga ai.
(5) Yesu hte nawku hpung a lam hpe mung tengman kangka sadi dung ai tsawra myit hte
hpawng de da ai ga shaka dinghku hku chye na la shangun nga ai.
Ginlen shalai ai,

Lahpai Awng Li
MIT.

You might also like