Title: Ang Kurikulum sa Filipino: Batayan ng Pagtuturo sa Sekondarya

1
Ang Kurikulum sa Filipino Batayan ng Pagtuturo 
sa Sekondarya
Lydia B. Liwanag, Ph. D. 
2
Dalawa ang pangunahing dahilan kung bakit 
itinuturo ang Filipino sa ating mga paaralang 
pambansa. 
3
Ang mga dahilang ito ay nakatadhana sa umiiral na 
patakarang pangwika na ipinatutupad kaugnay ng 
gagamiting wikang panturo sa mga paaralan. 
4

 Una, ituturo ito bilang isang sabjek o aralin na 

bahagi ng kurikulum sa elementarya at sekundarya.
 Ikalawa, gagamitin ang Filipino bilang wikang 
panturo sa mga tiyak na sabjek o aralin na 
iniatas sa Patakarang Bilinggwal noong 1974 at 
1986.

 Malinaw ang pagkakaiba ng dalawang layunin 

subalit magkatuwang ng kaganapan sa pagkatuto.
 Kinakailangang matutuhan ang Filipino bilang 
isang wikang may sariling kakanyahan upang 
magamit ito sa pagkatuto ng iba pang sabjek na 
itinuturo sa Filipino at magiging tulay din ito 
sa pagkatuto ng Ingles na pangalawang wika ng mga 
mag-aaral.

6
Ang Pagtuturo ng Wika Batay sa DepEd Kurikulum sa 
Filipino

 Sa ipinatupad na kurikulum ng DepEd para sa 

pagtuturo ng Filipino may mga pananaw at simulain 
sa pagkatuto ng wika na binibigyang pansin. Una 
ay ang pagkakaroon ng interaksyon sa pagitan ng 
mga mag-aaral, ng guro at ng teksto.

7
  Mas mabisa ang pagkatuto kung nabibigyan ng 
pagkakataon ang mga mag-aaral na mag-isip, 
magpalitang-kuro at tumanggap ng ideya mula sa 
iba. Ikalawa, ang pagkakaroon ng integrasyon sa 
mga kasanayan at gawain sa pagtuturo ng wika. 
Ang apat na makrong kasanayan sa wika ay nakikita 
o naituturo sa isang kabuuan at hindi na 
hiwa-hiwalay na tulad ng ginagawa dati (Whole 
Language Approach and Integrative Approach).

 Ikatlo, mahalaga ang konteksto sa pag-aaral ng 

wika. Dito ginagamit ang nilalaman ng ibang 
aralin o disiplina sa pagtuturo ng wika 
(Content-based Instruction / Literature-based 
Instruction).

 Narito ang mga pagdulog at istratehiya sa 

pagtuturo ng wika na angkop sa mga simulain ng 
kurikulum sa Filipino.

10
Komunikatibong Pagtuturo ng Wika (Communicative 
Language Teaching)

 Inilarawan nina Richards at Rodgers (1986) ang 

CLT bilang isang lapit (approach) sa halip na 
isang pamaraan sa dahilang ito ay nagrerepresenta 
sa isang pilosopiya ng pagtuturo na batay sa 
komunikatibong gamit ng wika. Nagsimula ang lapit 
na ito sa mga naisulat nang literatura na nauukol 
sa konseptong nosyonal-functional at paglinang ng 
kasanayang komunikatibo sa halip na sa gramar o 
istruktura ng wika nakatuon ang pagtuturo.

11

 Sa lapit na ito binibigyang pansin ang sumusunod 

na pananaw o simulain
 Pagbibigay diin sa gamit ng wika sa komunikasyon 
sa halip na sa pag-aaral ng kayarian ng wika.
 Pagkakaroon ng katatasan sa pagsasalita sa halip 
na sa pagiging tama o wasto sa kayarian o gramar 
ng wika.
12

 Pagbibigay pansin sa mga gawaing aktwal na 

ginagamit ang wika sa halip na pagsasanay o drill 
sa mga bahagi ng wika.
 Pagkakaroon ng kamalayan sa ibat ibang gamit o 
tungkulin ng wika ayon sa pagkakataon sa halip na 
pagbibigay pansin lamang sa wika.

13

 Sa komunikatibong lapit sa pagtuturo ng wika, 

nililinang ang mga kasanayang kognitibo tulad ng 
kaalaman sa gramar ng wika, pagpili ng angkop na 
bokabularyo at kasanayang sosyolinggwistika o 
angkop na paggamit ng wika sa ibat ibang 
sitwasyon. Gayundin nililinang ang makagawi o 
behavioral na aspekto ng mga mag-aaral sa 
paggamit ng wika sa aktwal na sitwasyon 
(Littewood 1984).

14

 May mga mungkahing hakbang na magagamit ng guro 

sa pagtuturo ng wika na sinusunod ang mga 
simulain ng pagdulog na komunikatibo. Narito ang 
mga hakbang at ang paliwanag sa bawat isa.

15

 Pagtiyak sa Layunin. Isa sa mga simulain ng 

pagdulog na komunikatibo ay ang pagkakaroon ng 
kamalayan ng mga mag-aaral sa ginagawa nila sa 
klase at sa kahalagahan nito sa kanilang 
pang-araw-araw na buhay. Magiging makahulugan ang 
aralin kung malinaw sa bawat mag-aaral ang 
layunin nito. Sa hakbang na ito ipinaaalam sa 
mga mag-aaral kung ano ang nilalayon ng aralin. 
Halimbawa Ang tatalakayin nating aralin ay 
tungkol sa paghingi at pagbibigay ng payo. 
Maaari ring ipakita ang mga larawan na nauukol sa 
mga sitwasyon na nagpapakita ng mga gawaing 
pangwika o kaya naman ay dayalogo na maglalaman 
ng aktwal na nangyayari sa pag-uusap.

16
  Paglalahad. Dito ipinakikita o ilalahad ang mga 
kayarian ng wika na gagamitin sa isang sitwasyon 
o konteksto na ang tuon ay sa gamit o tungkulin 
ng wika. Pag-uusapan dito ang layunin ng 
nag-uusap, mga paraan na ginagamit upang 
magkaunawaan tulad ng kilos o mga pahiwatig na 
salita.

17

 Pagsasanay. Pagkatapos na matutuhan ng mga 

mag-aaral ang mga kayarian na angkop gamitin sa 
sitwasyon, bibigyang laya ang mga mag-aaral na 
gamitin ang mga ito sa ibat ibang sitwasyon. 
Dito, ibat ibang gawain ang ibibigay ng guro 
tulad ng pag-uusap tungkol sa napapanahong paksa, 
paglutas ng suliranin, mga role-play na 
isasakilos o mga larong pangwika.

18

 Paglilipat. Paggamit ng mga natutuhang kayarian 

at kasanayan sa makatotohanang sitwasyon. Ang mga 
mag-aaral ay iisip o pipili ng mga sitwasyon sa 
tunay na buhay na ipinakikita ang aktwal na 
paggamit ng wika. Halimbawa Pagdedebate tungkol 
sa isang paksa, paghingi ng payo, at pagpapaturo 
sa pagsasagawa ng isang bagay.

19
Mga Gawaing Maaring Ihanda ng Guro ayon sa mga 
Simulain ng Pagdulog na Komunikatibo 
20

 Paghahanda ng mga sitwasyon o cue cards, na 

gagamitin sa role-play ng mga mag-aaral.
 Halimbawa
 Paksa Pagsali sa club o samahan
 Gamit ng Wika Paghikayat, pagtanggi
 Kayariang gagamitin Pandiwa, pang-abay
 Sitwasyon Dalawang mag-aaral ang nag-ussap
 Isang mag-aaral ang nanghihikayat sa kaklase o 
kaibigan na sumali sa club. Sasabihin niya ang 
ang kahalagahan ng pagsali sa club, kung kailan 
at saan sila magmimiting, at mga ginagawa. Ang 
kaklase naman ay tatanggi at ipaliliwanag kung 
bakit ayaw niyang sumali.
21

 Sa pagbibigay ng mga sitwasyon na isasagawa ng 

mga mag-aaral, maaring dalawang paraan ang gawin.
 1. Una, sitwasyon na may cue na ilalagay na cue 
cards ng mga mag-aaral ang sasabihin nila.
 Halimbawa
 Paksa Panonood ng sine
 Gamit ng wika Pagtatanong, pagpili, 
paghikayat
 Kayarian ng wika Mga pananong na
 Sino, Ano, Alin, Bakit
 Sitwasyon Magkamag-aral na nasa lugar ng mga 
sinehan. Nais nilang manood ng sine. Bawat isa 
ay may gustong panoorin.


22

 Mag-aaral A
 Itanong kung aling sine ang gustong panoorin.
 Magmumungkahi ng gustong panoorin.
 Hihikayatin ang kausap na gustong panoorin.
 Itatanong kung anong pagkain ang dadalhin sa 
loob ng sinehan.
 Sasang-ayon sa kausap.

23

 Mag-aaral B
 Sasabihing hindi pa alam kung ano.
 Hindi sasayong-ayon sa sinabi ng kausap at 
sasabihin ang dahilan.
 Sasang-ayon din sa kausap.
 Pipili ng pagkain at itatanong sa kausap kung 
gusto rin ito.

24

 2. Ikalawa, maaring sitwasyon na may impormasyon 

sa mga mag-aaral ngunit malaya sila sa pagbuo ng 
usapan ayon sa hinihingi sa sitwasyon.
 Halimbawa
 Paksa Pagpapaalam para sumama sa field trip
 Gamit ng wika Pamamaalam, panghihikayat, 
pagpapaalala
  Kayariang gagamitin Mga pangungusap na 
nakikiusap, nagpapaliwanag, mga magagaling na 
ekspresyon tulad ng maari po ba, sige na po, at 
mag-ingat ka.

25

 Kard ng Mag-aaral A
 Galing ka sa eskwela. Sinalubong ka ng nanay 
mo. Nagmano ka. Sinabi mo na may field trip kayo 
sa darating na Sabado. Nagpapaalam ka sa kanya. 
Hihikayatin mo siya na payagan kang sumama at 
magbigay ka ng dahilan. Magpapasalamat ka sa 
pagpayag ng ina at hihingi ka rin ng pera 
pambayad sa bus at pambili ng baon.

26

 Kard ng Mag-aaral B
 Tatanungin mo ang dahilan kung bakit may field 
trip, saan, sino, ang mga kasama, gaano katagal 
ito gagawin. Papayagan ang anak matapos marinig 
ang paliwanag. Magpapaalam sa anak. Bibigyan ng 
pera ang anak para sa field trip.

27

 B. Paghahanda ng mga gawaing aktwal na ginagawa 

sa loob at labas ng paaralan (simulation)
 Ito ay masasabing simplikasyon ng mga tunay na 
sitwasyon sa buhay. Ang mga halimbawa ng ganitong 
gawain ay ang sumusunod
 1. Pagsasagawa ng eleksyon ng pamunuan ng 
klase.
 2. Pagpupulong ng club o samahan




28

 3. Pagpupulong ng klase tungkol sa field trip

 Pakikipanayam sa bisita sa klase.
 Pagtatalo ng mga paksa ng nauuol sa kasalukuyang 
mga isyu sa bansa.
  Pagsasagawa ng pag-aaral sa paaralan tungkol sa 
pagkaing binibili ng mga mag-aaral at tungkol sa 
mga gawi sa pag-aaral (study habits).

29

 Paghahanda ng mga sitwasyon na isasadula ng mga 

mag-aaral nang daglian o unscripted play
 Maari namang mula sa mga kuwento na binasa sa 
aklat sa pagbasa o panitikan ay makabuo ng script 
ang mga mag-aaral na isasadula sa klase.

30

 Pagtitipon ng mga biswal tulad ng mga poster, 

anunsyo, mapa, tsart, grap, karikatura, movie 
page, at TV programs na pagkukunan ng impormasyon 
at pag-uusapan sa klase.
 Ang halimbawa ng ganitong biswal ay ang 
karikatura tungkol sa pagputol ng mga kahoy sa 
kagubatan. Maaring pag-usapan sa klase ang mga 
epekto nito, ang mga paraan na dapat gawin upang 
maiwasan ang pagkakalbo ng kagubatan, atbp.

31

 E. Paghahanda ng mga larong pangwika

 Ibat ibang larong pangwika ang maihanda ng 
guro na magsasanay sa mga mag-aaral upang mahasa 
sa pagpapahayag. Ang ilan sa mga ito ay ang 
sumusunod
 1. Dugtungan Mo
 Ito ay isang dugtungang pagkukuwento. 
Sisimulan ng guro o isang mag-aaral ang kuwento 
at ito ay durugtungan ng iba pang mag-aaral sa 
bawat pangkat.


32

 Ihatid Mo
 Sa larong ito, papangkatin ng guro ang 
mag-aaral. Bibigyan ng guro ng mensahe ang lider 
ng bawat pangkat at sasabihin naman ng lider ang 
mensahe nang pabulong sa isa sa kanyang kapangkat 
hanggang makarating ito sa kahuli-hulihang 
kasapi. Ang huling mag-aaral ay siyang mag-uulat 
 ng mensahe sa klase. Ang pangkat na makapag-ulat 
ng buo at malinaw na mensahe ay may puntos.

33

 Magbugtungan Tayo
 Ilalarawan ng mga mag-aaral ang mga bagay, tao, 
hayo o lugar at pahuhulaan ito sa mga kaklase.

34

 Ituloy Mo
 Bubunot o kukuha sa kahon ang mga mag-aaral ng 
kapirasong papel na may nakasulat na pahayag na 
hindi tapos. Itutuloy nila ang mga pahayag ayon 
sa kanilang palagay o pananaw.
 Halimbawa
 Nababahala ako sa mga
 Marami na ngayong nangyayari

35

 Paghahanda ng mga gawaing transcoding

 Ito ay isang paraan ng pagsasalin mula sa isang 
anyo ng pagpapahayag tungo sa iba pang anyo. Ang 
mga halimbawa ng ganitong gawain ay ang mga 
sumusunod
 1. Isang patalastas o anunsyo na isasalin sa 
anyong tuluyan.
 2. Isang pagpapahayag na gagawing anyong 
telegrama
 3. Isang tala o impormasyong nabasa na 
gagawing balita
 4. Kuwento na gagawing dula-dulaan
 5. Mapa ng isang lugar na ilalahad sa isang 
talata

36

 Sa pagsasaayos ng kurikulum inilapat ang 

Understanding by Design (UBD) na modelo nina Jay 
Mctighe at Grant Wiggins. Narito ang mga elemento 
ng kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010.

37
  Antas 1 Resulta/Inaasahang Bunga
 Tinitiyak kung ano ang dapat matutuhan at 
maisagawa ng mag-aaral sa loob ng isang markahan, 
yunit o kurso makikita sa bahaging ito ng Gabay 
sa Kurikulum ang mga pamantayang pangnilalaman, 
pamantayan sa pagganap, mga kakailanganing 
pag-unawa at mahalagang tanong.

38
A.1. Ang Pamantayang Pangnilalaman ay ang 
mahahalagang paksa o konsepto na dapat maunawaan 
ng mag-aaral sa bawat asignatura. Sinasagot ng 
bahaging ito ang tanong na, Ano ang nais 
nating matutuhan at maisagawa ng mag-aaral 
pagkatapos ng isang markahan o yunit? 
39
A.2. Ang Pamantayan sa Pagganap ay ang tiyak na 
produkto o pagganap at ang antas o lebel na 
inaasahang maisagawa ng mag- aaral pagkatapos ng 
isang markahan o yunit. Sinasagot ng bahaging 
ito ang tanong na Paano isasagawa ng mag-aaral 
ang inaasahang produkto o pagganap? Anong antas 
o lebel ng pagganap ang dapat magawa ng 
mag-aaral upang makapasa siya sa pamantayan? 
40
B. Ang Mga Kakailanganing Pag- unawa ay ang 
mahahalagang konsepto na dapat matutuhan ng 
mag-aaral sa bawat asignatura. Mga konseptong 
hindi makakalimutan at magagamit ng 
mag-aaral sa kanyang pamumuhay. 
41
C. Ang Mahahalagang Tanong ay mga tanong na 
nasa mataas na lebel at inaasahang masasagot 
ng mag-aaral pagkatapos ng isang markahan o 
yunit. Kinakailangang ang mga ito ay nasasagot 
ng Mga Kakailanganing Pag-unawa. 
42

 Antas 2 Pagtataya
 Ito ang mga inaasahang produkto o pagganap 
inaasahang antas ng pag-unawa at pagganap ng 
mag-aaral at mga kraytirya o panukat na 
gagamitin sa pagtatay ng inaasahang produkto o 
pagganap.

43
A. Ang Produkto o Pagganap ay ang inaasahang 
maisasagawa pagkatapos ng isang paksa o 
markahan. Ito ang magpapatunay na natutuhan 
niya ang mahahalagang konseptong nakapaloob sa 
isang markahan/asignatura. 
44
B. Ang Antas ng Pag-unawa ang susukat sa ibat 
ibang aspekto ng pag-unawa ng mag-aaral sa 
mahalagang konseptong dapat niyang matutuhan. 
Masasabing may pag-unawa na ang mag-aaral kung 
siyay may kakayahan nang magpaliwanag, magbigay 
ng sariling kahulugan, makabuo ng sariling 
pananaw, makadama at makaunawa sa damdamin ng 
iba, makapaglapat, at makilala ang kanyang sarili. 
45
C. Ang Antas ng Pagganap ay ang inaasahang 
produkto o pagganap na maisasagawa ng mag-aaral. 
Makikita rin sa bahaging ito ang kraytirya sa 
pagtataya ng nasabing produkto o pagganap. 
46

 Antas 3 Mga Plano ng Pagkatuto

 Mga gawaing instruksyunal at mga kagamitan na 
gagamitin ng guro at mag-aaral sa loob ng klasrum 
na makatutulong upang matamo ang mga pamantayan. 
Inaasahan ang pagiging malikhain ng guro sa 
pagpapatupad ng antas na ito dahil nakasalalay 
ang ikapagtatagumpay ng pagtuturo-pagkatuto.

47
A. Ang Mga Gawaing Instruksyunal ay binubuo ng 
mga gawaing isasagawa ng guro at mag-aaral sa 
loob ng klasrum upang matamo ang mga pamantayan, 
matutuhan ang mga kakailanganing 
pag-unawa at masagot ang mahahalagang tanong. 
48
B. Ang Mga Kagamitan ay gamit ng mga guro at 
mag-aaral upang maisakatuparan ang mga gawaing 
instruksyunal. 
49

 Mga Gabay na Tanong sa Pagsasaayos ng Kurikulum 

ng Edukasyong Sekondari ng 2010

50

 Pamantayang Pangnilalaman
 Masasalamin ba sa Pamantayang Pangnilalaman ang 
resulta o inaasahang bunga? Ang mahalagang ideya, 
isyu, prinsipyo o konsepto na dapat matutuhan ng 
mag-aaral sa bawat asignatura na magagamit niya 
maging sa labas ng paaralan?
 Masusukat at matatamo ba ng mag-aaral ang mga 
binuong pamantayan?
51

 Pamantayang Pagganap
 Masasalamin ba sa Pamantayan sa Pagganap ang mga 
kraytirya kung paano tatayain ang produkto o 
pagganap ng mag-aaral?

 Masasagot ba nito ang tanong na Ano ang 

inaasahang magagawa ng mag-aaral?

52

 Pamantayang Pag-unawa
 Ito ba ang malalaki at mahahalagang konsepto na 
nais maipaunawa sa mag-aaral?
 Masasailalim ba dito ang mga manginahing 
suliranin, isyu na dapat malaman ng mag-aaral?

53

 Mahahalagang Tanong
 Nakatuon ba ang mga tanong sa mahahalagang isyu o 
suliranin?
 Ang mga tanong ba ay masasagot ng Kakailanganing 
Pag-unawa?
 Ang mga tanong ba ay may kabuluhan sa buhay ng 
mag-aaral? Sa lipunan?
 Ang mga tanong ba ay kaagad na masasagot ng 
mag-aaral?
 Akma ba ang tanong sa kawilihan, edad at 
kakayahan ng mag-aaral?

54

 Narito ang mga Katangian ng Kurikulum ng 

Edukasyong Sekondari ng 2010
 nakatuon sa mahahalagang konsepto at 
kakailanganing pag-unawa
 mataas ang inaasahan (batay sa mga pamantayan) 
tinitiyak kung ano ang dapat matutuhan at ang 
antas ng pagganap ng mag-aaral
 mapanghamon- gumagamit ng mga angkop na 
istratehiya upang malinang ang kaalaman at 
kakayahan ng mag-aaral
 inihahanda ang mag-aaral tungo sa paghahanapbuhay 
kung di man makapagpapatuloy sa kolehiyo
  tinitiyak na ang matututuhan ng mag-aaral ay 
magagamit sa buhay.

55

 Batayang Konseptwal ng Filipino (Deskripsyon)

 Tunguhin ng Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 
2010 (Secondary Education Curriculum) ang 
Kapakipakinabang ng Lietrasi para sa lahat 
(Functional Literacy For All) na ibinatay sa 
mithiing Edukasyon para sa Lahat 2015 (Education 
For All 2015).

56

 Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na 

malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, at (2) 
kahusayan sa pag-unawa at pagpapahalagang 
literasi ng mga mag-aaral sa lebel sekondari. 
Lilinangin ang limang kasanayan pakikinig, 
pagbasa, panonood, pagsasalita at pagsulat sa 
tulong ng ibat ibang dulog at pamamaraan tulad 
ng Komunikatibong Pagtuturo ng Wika (KPW), 
Pagtuturong Batay sa Nilalaman (PBN) ng ibat 
ibang tekstong literari (rehiyunal, pambansa, 
saling-tekstong Asyano at pandaigdig), at 
Pagsasanib ng Gramatika at Retorika sa tulong ng 
ibat ibang Teksto (PGRT).

57

 Isinasaalang-alang din ang pagsasanib ng mga 

pagpapahalagang pangkatauhan (Values Integration) 
sa pag-aaral at pagsusuri ng ibat ibang tekstong 
literari.

 Sa pamamagitan nito at matapos mapag-aralan, 

masuri at magamit ang ibat-ibang teorya sa 
pagkatuto at paggamit ng wika, at pagsusuring 
literasi, inaasahang matatamo ng mga guro ng 
Filipino ang mga layuning nabanggit batay sa 
inilarawan sa batayang konseptwal.