ICS 21.060.

30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS 79-10
Nisan 2003

ICS 21.060.30

RONDELÂLAR - BÖLÜM 10: DÜŞMEYEN RONDELÂLAR -

CIVATA VE RONDELÂ MONTAJLARI İÇİN

Washers - Part 10: Washers for screw and washer

assemblies

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Ön söz
− Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü’nün Makina Hazırlık Grubu’nca TS 79 (1974)’ün revizyonu
olarak hazırlanmış ve sonra, TSE Teknik Kurulu’nun 25 Nisan 2003 tarihli toplantısında kabul edilerek
yayımına karar verilmiştir.

− Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.

− Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası

standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde
bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların,
ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır.

− Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/ imalatçı ve tüketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır.

− TS 79/Şubat 1974 “Rondelâlar” standardı yerine aşağıdaki seri standardlar hazırlanmıştır.

TS 79-1/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 1: Genel özellikler

TS 79-2/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 2 : Konik rondelâlar
TS 79-3/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 3: Kulaklı rondelâlar
TS 79-4/Nisan 2003 Rondelâlar - Bölüm 4: Gagalı rondelâlar
TS 79-5/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 5: Yaylı rondelâlar
TS 79-6/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 6: Tırnaklı rondelâlar
TS 79-7/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 7: Kanatlı rondelâlar
TS 79-8/Nisan 2003 Rondelâlar - Bölüm 8: Kapatma rondelâları
TS 79-9/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 9: Somun tutma rondelâları
TS 79-10/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 10: Düşmeyen rondelâlar – Cıvata ve rondelâ montajları için
TS 79-20/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 20: Düz rondelâlar
TS 79-21
EN ISO 7089/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 21: Düz rondelâlar – Normal seriler – Mamul kaliteksi A
TS 79-22
EN ISO 7090/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 22: Düz rondelâlar – Havşalı – Normal seriler – Mamul
kalitesi A
TS 79-23
EN ISO 7091/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 23: Düz rondelâlar – Normal seriler – Mamul kalitesi C
TS 79-24
EN ISO 7092/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 24: Düz rondelâlar – Küçük seriler – Mamul kalitesi A
TS 79-25
EN ISO 7093-1/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 25: Düz rondelâlar – Geniş seriler –Mamul kalitesi A
TS 79-26
EN ISO 7093-2/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 26: Düz rondelâlar – Geniş seriler – Mamul kalitesi C
TS 79-27
ISO 7416/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 27: Düz rondelâlar – Pahlı, sertleştirilmiş ve temperlenmiş –
Yüksek mukavemetli yapı cıvataları için
TS 79-28
EN ISO 10673/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 28: Düşmeyen rondelâlı cıvatalar için – Küçük, normal ve
geniş seriler – Mamul kalitesi A
TS 79-29
ISO 7415/Nisan 2003 Rondelâlar – Bölüm 29: Düz rondelâlar-Sertleştirilmiş ve temperlenmiş –Yüksek
mukavemetli yapı cıvataları için
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Atıf yapılan standardlar

References

TS 79-1/Nisan 2003 “Rondelâlar - Bölüm 1: Genel özellikler”

“Washers - Part 1: General specifications”

TS 79-5/Nisan 2003 “Rondelâlar - Bölüm 5: Yayli rondelâlar”

“Washers - Part 5: Spherical and spring lock washers”

TS 2288 “Alaşımlı çelik, otomat çelikleri - Iısl şlem uygulanabilir

ISO 683-14/Nisan 1997 Kısım: 14-Yay çelikleri-Sıcak haddelenmiş, sertleştirilmiş ve
menevişlenmiş”
“Heat treable steels, alloy steels and free-Cutting steels - Part 14: Hot rolled
steels for quanched and tempered springs”

TS 3519 “Yassı çelik mamuller - Soğuk şekillendirme için soğuk haddelenmiş

EN 10131/Nisan 1996 kaplanmamış düşük karbonik ve yüksek akma dayanımlı boyut ve şekil
toleransları”
“Cold rolled uncoated low carbon and high filed strenght steel flat products for
cold forming tolerances on dimensiona and skape”

TS 3576 “Bağlama elemanlarının mekanik özellikleri – Bölüm 1: Civata ve

EN 20898-1/Nisan 1996 Saplamalar”
“Mechanical properties of fasteners – Part 1: Bolts, screws and studs”

TS 3701/Ocak 1982 “Bağlama elemanları için toleranslar - Vida dişi çapları 1 mm’den
150 mm’ye kadar olan cıvata, vida ve somunlar için işleme A ve C olan
rondelâlar”
“Tolerances for fasteners - Part II washers for metric bolts, screws and nuts with
threaded diameters from 1 mm up to and including 150 mm -Product grades
A and C”

TS 5479/Şubat 1988 “Bağlama elemanları - Cıvata ve somunlar - Elektroliz yoluyla kaplama -

Genel esaslar”
“Electroplated coatings for mechanical - Fasteners general principles”
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Rondelâlar - Bölüm 10: Düşmeyen rondelâlar -

Cıvata ve rondelâ montajları için

0 Konu, tarif, kapsam

0.1 Konu
Bu standard, cıvata ve rondelâ montajları için düşmeyen rondelâların tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine,
numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir.

0.2 Tarifler
Bu standard metninde kullanılan terimlerin tarifleri TS 79-11)’de verilmiştir.

0.3 Kapsam
Bu standard föylerinde verilen düşmeyen rondelâları kapsar. Metal dışı malzemelerden yapılan düşmeyen
rondelâları ve havacılıkta kullanılan düşmeyen rondelâları kapsamaz.

Not - Bu standard metninde bundan sonra “Cıvata ve rondelâ montajları için düşmeyen rondelâ” ifadesi
yerine sadece “rondelâ” terimi kullanılmıştır.

1 Sınıflandırma ve özellikler
1.1 Sınıflandırma

1.1.1 Sınıflar
Bu standardın kapsamına giren rondelâlar bir sınıftır.

1.1.2 Tipler
Bu standardın kapsamına giren rondelâlar biçimlerine göre;
− Yaylı, yarıklı, bombeli, kilitlemeli, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için (Föy 1),
− Yaylı, yarıksız, dalgalı, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için (Föy 2),
− Yaylı, konik, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için (Föy 3),
− Kanatlı, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için (Föy 4),
− Tırnaklı, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için (Föy 5)
olmak üzere beş tipe ayrılır.

1.2 Özellikler

1.2.1 Malzeme
Rondelâlar föylerinde verilen malzemelerden imal edilmelidir.

1.2.1.1 Çekme dayanımı

Rondelâların imal edildikleri malzemenin çekme dayanımı föylerinde verilen değerlere uygun olmalıdır.

1.2.1.2 Sertlik
Sertleştirilmiş ve temperlenmiş yaylı rondelâların sertlikleri Çizelge 1’de, diğer rondelâların sertlikleri
föylerinde verilen değerlere uygun olmalıdır.

1) Bu standard metninde atıf yapan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve İngilizce isimleri
metnin başında verilmiştir.

1
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Çizelge 1 - Sertlik değerleri

Yaylı rondelâ tipi Sertlik

Yaylı kilitleme rondelâları (430 - 530) HV
Yaylı rondelâlar (430 - 530) HV
Konik yaylı rondelâlar (420 - 510) HV

1.2.1.3 Kısa süreli yükleme

Madde 2.3.3’deki deney sırasında;
− Yaylı kilitleme rondelâları için 6.8 mukavemet sınıfındaki cıvatalarla ilgili deney yükleri, Çizelge 2’de,
− Yaylı rondelâlar için 5.8 mukavemet sınıfındaki cıvatalarla ilgili deney yükleri, Çizelge 3’te,
− Konik yaylı rondelâlar için 8.8 mukavemet sınıfındaki cıvatalarla ilgili deney yükleri, Çizelge 4’te,
verilen yükler uygulandığında rondelâların serbest yüksekliği (basınç kaldırıldıktan sonraki yükseklik)
Çizelge 2, Çizelge 3 ve Çizelge 4’te verilen değerlerden daha az olmamalıdır.

2
 ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Çizelge 2 - Yaylı kilitleme rondelâlarının kısa ve uzun süreli yükleme deneyi için yükler ve yükseklikler

Anma ölçüsü
2 2,5 3 3,5 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30 33 36
(= cıvata vida ölçüsü)
Baskı yükü, N 700 1160 1760 2370 3050 5050 7050 9000 12900 20600 30000 41300 56300 69000 88000 110000 127000 167000 204000 255000 298000
En küçük
1)
serbest Föy 1
- 0,7 0,85 0,85 0,95 1,2 1,5 1,5 2 2,25 - - - - - - - - - - -
yükseklik
mm
1) Cıvata/rondelâ montajları ve rondelâların mamul standardlarından sapma, ilgili anma ölçüsü olarak iç çap yerine cıvatanın vida ölçüsü kullanılmalıdır.

Çizelge 3 - Yaylı rondelâların kısa ve uzun süreli yükleme deneyi için yükler ve yükseklikler

Anma ölçüsü
3 3,5 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30 33 36
(= cıvata vida ölçüsü)
Baskı yükü N 1540 2070 2700 4400 6150 9000 11300 18000 26300 36100 49200 60000 78000 97000 111000 146000 178000 223000 261000
En küçük
1)
serbest Föy 2
0,9 1 1,5 1,6 1,85 2,2 2,2 2,4 2,9 - - - - - - - - - -
yükseklik (Tip B)
mm
1) Cıvata/rondelâ montajları ve rondelâların mamul standardlarından sapma, ilgili anma ölçüsü olarak iç çap yerine cıvatanın vida ölçüsü kullanılmalıdır.

Çizelge 4 - Konik yaylı rondelâların kısa ve uzun süreli yükleme deneyi için yükler ve yükseklikler

Anma ölçüsü
2 2,5 3 3,5 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30
(= cıvata vida ölçüsü)
Baskı yükü N 920 1540 2350 3160 4050 6700 9400 13700 17200 27500 40000 55000 75000 95000 122000 152000 175000 230000 280000
En küçük
serbest 1)
Föy 3 - 1 1,2 1,2 1,5 1,8 2 2,3 2,8 2,8 3,3 - - - - - - - -
yükseklik
mm
1) Cıvata/rondelâ montajları ve rondelâların mamul standardlarından sapma, ilgili anma ölçüsü olarak iç çap yerine cıvatanın vida ölçüsü kullanılmalıdır.

3
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

1.2.1.4 Uzun süreli yükleme

Yaylı rondelâlarda ve yaylı kilitleme rondelâlarında Madde 2.3.4’e göre yapılan deney sonucunda Çizelge 2
ve Çizelge 3’teki yükler altında çatlama veya kırılma olmamalıdır.

Konik yaylı rondelâlarda Madde 2.3.4’e göre yapılan deney sonucunda Çizelge 4’teki yükler altında serbest
yükseklik Çizelge 4’de verilen değerlerin en fazla %2 altında olmalı, çatlama veya kırılma olmamalıdır.

1.2.1.5 Açma
Madde 2.3.5’e göre yapılan deney sonucunda yaylı kilitleme rondelâlarında çatlama veya kırılma
olmamalıdır.

1.2.1.6 Yay kuvveti

Bütün rondelâ tipleri için kalıcı yay kuvvetleri prensibi Çizelge 5’te verilmiştir. Rondelâ tiplerine göre en az
kalıcı yay kuvvetleri Çizelge 6, Çizelge 7 ve Çizelge 8’de verilenlere uygun olmalıdır.

Çizelge 5

Rondelâ tipi Föy No. Deney yüklerine karşılık 20 µm gevşettikten sonra kalıcı yay kuvveti,
gelen baskı yükleri için baskı yükünün %’si olarak
mukavemet sınıfları
Anma ölçüsü 4 ve 5 için %20
Yaylı emniyet 1) Anma ölçüsü 6 - 12 için %30
Föy 1 6.8
rondelâları Anma ölçüsü 14 - 20 için %40
Anma ölçüsü ≥ 22 için %50
Anma ölçüsü 4 - 6 için %10
Yaylı rondelâlar Föy 2 5.8 Anma ölçüsü 7 - 12 için %15
Anma ölçüsü > 12 için %25
Anma ölçüsü 4 ve 5 için %35
Konik yaylı Anma ölçüsü 6 - 16 için %45
Föy 3 8.8
rondelâlar2) Anma ölçüsü 18 - 2 için %60
Anma ölçüsü > 22 için %70
1) Mukavemet sınıfı sadece 6.8’den düşük olan cıvata-somun montajlarında kullanılan yaylı kilitleme
rondelâları da mukavemet sınıfı 6.8 için deney yüküne karşılık gelen baskı yükleri ile denenmelidir.
2) Kalıcı yay kuvveti değerleri Föy 3’e uygun konik yaylı rondelâlarda belirlenmiştir.

4
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Çizelge 6 - Föy 1’deki yaylı kilitleme rondelâları için en az kalıcı yay kuvveti

Anma ölçüsü 4 5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30 33 36
Baskı yükü1), N 3050 5050 7050 12900 20600 30000 41300 56300 69000 88000 110000 127000 167000 204000 255000 298000
En az kalıcı yay
600 1000 2100 3900 6200 9000 16500 22500 27600 35200 55000 63000 83000 102000 127000 149000
kuvveti, N
1) Mukavemet sınıfı 6.8’e göre.

Çizelge 7 - Föy 2‘deki yaylı rondelâlar için en az kalıcı yay kuvvetleri

Anma ölçüsü 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30 33 36
Baskı yükü1), N 2700 4000 6150 9000 11300 18000 26200 36100 49200 60000 78000 97000 111000 146000 178000 223000 261000
En az kalıcı yay
270 400 615 1350 1700 2700 3900 9000 12300 15000 19500 24200 27800 36500 44500 55700 65200
kuvveti, N
1) Mukavemet sınıfı 5.8’e göre.

Çizelge 8 - Föy 3’deki konik yaylı rondelâlar için en az kalıcı yay kuvvetleri

Anma ölçüsü 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 30
Baskı yükü1), N 4050 6700 9400 13700 17200 27500 40000 55000 75000 95000 122000 152000 175000 230000 280000
En az kalıcı yay
1400 2300 4200 6200 7700 12400 18000 25000 34000 57000 73000 91000 122000 161000 196000
kuvveti, N
1) Mukavemet sınıfı 8.8’e göre.

5
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

1.2.2 Yapılış

1.2.2.1 Yüzeyler
Rondelâların yüzeyleri TS 79-1’de belirtilenlere uygun olmalıdır.

1.3 Boyut ve toleranslar

1.3.1 Boyutlar
Rondelâların boyutları toleransları dahilinde föylerinde verilen değerlere uygun olmalıdır.

1.3.2 Toleranslar
Rondelâların tiplerine göre toleransları föylerinde ve TS 79-1’de verilenlere uygun olmalıdır.

1.4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları

Bu standarddaki özellikler ile bunların muayene ve deney madde numaraları Çizelge 9’da verilmiştir.

Çizelge 9 - Özellik, muayene ve deney madde numaraları

Sıra No Özellikler Madde No Muayene ve deney madde No Açıklama

1 1.2.1.1 2.3.1 Çekme dayanımı
2 1.2.1.2 2.3.2 Sertlik
3 1.2.1.3 2.3.3 Kısa süreli yükleme
4 1.2.1.4 2.3.4 Uzun süreli yükleme
5 1.2.1.5 2.3.5 Açma
6 1.2.1.6 2.3.6 Yay kuvveti
7 1.2.2 2.2.1 Gözle muayene
8 3.1; 3.2 2.2.1 Gözle muayene
9 1.3 2.2.2 Boyut muayenesi

2 Numune alma, muayene ve deneyler

2.1 Numune alma
Muayeneye sunulan aynı tip ve boyuttaki rondelâlar bir parti sayılır. Partiden numune TS 79-1’e göre alınır.

2.2 Muayeneler

2.2.1 Gözle muayene

Madde 2.1’e göre alınan numunelerin tamamı gözle muayeneden geçirilir. Sonucun Madde 1.2.2 ve
Madde 3’e uygun olup olmadığına bakılır.

2.2.2 Boyut muayenesi

Madde 2.1’e göre alınan numuneler boyut muayenesinden geçirilir. Sonuçların toleransları dahilinde
Madde 1.3’e uygun olup olmadığına bakılır.

2.3 Deneyler

2.3.1 Çekme dayanımı

Çekme deneyi TS 79-1’e göre yapılır. Sonuçların Madde 1.2.1.1’e uygun olup olmadığına bakılır.

2.3.2 Sertlik
Sertlik deneyi TS 79-1’e ve TS 79-5’e göre yapılır. Sonuçların Madde 1.2.1.2’ye uygun olup olmadığına
bakılır.

6
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

2.3.3 Kısa süreli yükleme

Madde 2.1’e göre alınan numuneler TS 79-5’e göre kısa süreli yükleme deneyine tâbi tutulur. Sonuçların
Madde 1.2.1.3’e uygun olup olmadığına bakılır.

2.3.4 Uzun süreli yükleme

Madde 2.1’e göre alınan numuneler TS 79- 5’e göre uzun süreli yükleme deneyine tâbi tutulur. Sonuçların
Madde 1.2.1.4’e uygun olup olmadığına bakılır.

2.3.5 Açma
Madde 2.1’e göre alınan numuneler TS 79- 5’e göre açma deneyine tâbi tutulur. Sonuçların Madde 1.2.1.5’e
uygun olup olmadığına bakılır.

2.3.6 Yay kuvveti

Madde 2.1’e göre alınan numuneler TS 79-5’e göre yay kuvveti deneyine tâbi tutulur. Sonuçların Madde
1.2.1.6’ya uygun olup olmadığına bakılır.

2.4 Değerlendirme
Madde 2.1’e göre alınan numunelerin Madde 2.2’deki muayene ve Madde 2.3’deki deney sonuçlarına göre
değerlendirilmesi TS 79-1’e göre yapılmalıdır.

2.5 Muayene ve deney raporu

Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
− Firmanın adı ve adresi,
− Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve lâboratuvarın adı,
− Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları görev ve meslekleri,
− Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi,
− Numunenin tanıtılması,
− Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları,
− Sonuçların gösterilmesi,
− Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler,
− Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve
deneyde yer almış olan işlemler,
− Standarda uygun olup olmadığı,
− Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı.

3 Piyasaya arz
3.1 İşaretleme
Rondelâların ambalâjları üzerinde, okunaklı ve kolayca silinmeyecek şekilde en az aşağıdaki bilgiler
bulunmalıdır:
− Firmanın ticarî ünvanı ve adresi veya kısa adı ve adresi,
− Bu standardın işaret ve numarası (TS 79-10 şeklinde),
− Anma boyutu,
− Tipi ve miktarı.

Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe’nin yanı sıra, yabancı dilde de yazılabilir.

3.2 Ambalâjlama
Rondelâların ambalâjlanması TS 79-1’e uygun olarak yapılmalıdır.

7
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

4 Çeşitli hükümler
4.1 İmalâtçı veya satıcı bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği rondelâlar için istendiğinde
standarda uygunluk beyannamesi vermeye veya göstermeye mecburdur. Bu beyannamede satış konusu
rondelâların:
− Madde 1’deki özelliklerde olduğunun,
− Madde 2’deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun
belirtilmesi gerekir.

Yararlanılan kaynaklar
DIN 6908: 1995
DIN 267-26: 1987
Firma katalogları

8
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 1
Rondelâlar
Yaylı, yarıklı, bombeli, kilitlemeli, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için

Spring lock washers for screw and washer assemblies

TS 3576 EN 20898-1’e göre mukavemet sınıfı 8.8’den daha düşük cıvatalarla kullanılmak üzere
tasarımlanmıştır. Cıvata-rondelâ montajlarının çalışma gevşemesine yol açan tesirleri önlemesi
amaçlanmıştır. Değişken radyal yüklerin etkisi altındaki montajın gevşemesini etkili bir şekilde önlemez ve
esas olarak basmaya maruz kısa cıvatalarla birlikte kullanılmak üzere tasarımlanmıştır.

Ölçüler mm’dir.

Kesit AA
(Büyütülmüş)

Kıvrım yapılan bölge

c ≤ 0,9 sen az

Yaylı, yarıklı, bombeli rondelâ sağ ve sol vidalı cıvataların her ikisinde de kullanılır.

d1 b s h 1000 adedinin
En az d2 r yaklaşık İlgili
Anma
= en anma en anma en en kütlesi vida
ölçüsü en az en az en az
anma çok en çok ölçüsü çok ölçüsü çok çok ≈ (7,85 kg/dm3) çapı
ölçüsü kg
2,25 2,25 2,35 4,55 1 0,9 1,1 0,6 0,5 0,7 0,9 1,1 0,1 0,06 M2,5
2,7 2,7 2,8 5,6 1,3 1,2 1,4 0,7 0,6 0,8 1,1 1,3 0,1 0,09 M3
3,2 3,2 3,3 6,1 1,3 1,2 1,4 0,7 0,6 0,8 1,1 1,3 0,1 0,10 M3,5
3,6 3,6 3,75 6,95 1,5 1,4 1,6 0,8 0,7 0,9 1,2 1,4 0,2 0,15 M4
4,55 4,55 4,75 8,55 1,8 1,7 1,9 1 0,9 1,1 1,5 1,7 0,2 0,30 M5
5,5 5,5 5,7 11 2,5 2,35 2,65 1,3 1,2 1,4 2 2,2 0,3 0,64 M6
7,4 7,4 7,65 13,95 3 2,85 3,15 1,6 1,5 1,7 2,45 2,75 0,5 1,23 M8
9,3 9,3 9,55 16,95 3,5 3,3 3,7 1,8 1,7 1,9 2,85 3,15 0,5 2,00 M10
111) 11 11,3 19,7 4 3,8 4,2 2,1 1,95 2,25 3,35 3,65 1 3,10 M12
1) Bu ölçüler için kalıcı yay kuvveti Madde 1.2.1.6’da verilmemiştir.

Kısa gösteriliş
Anma ölçüsü 9,3 olan (FSt) yay çeliğinden imal edilen yaylı, yarıklı, bombeli rondelânın kısa gösterilişi:

Rondelâ 9,3 - FSt TS 79-10/1

9
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 1/Sayfa 2

M7 cıvata için 6,5 rondelâ bilgi için aşağıda verilmiştir.

Bu ölçü mümkün mertebe kullanılmamalıdır.

Boşluklu delik çapı 1000 Adedinin

d2 h b s r
d1 Vida yaklaşık kütlesi
3
Sınır çapı Sınır Sınır (7,85 kg/dm )
En çok En az En çok ≈
sapmalar sapmalar sapmalar kg
+0,2
6,5 M7 12 2 2,2 2,5 ± 0,15 1,3 ± 0,1 0,3 0,72
0

10
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 2
Rondelâlar
Yaylı, yarıksız, dalgalı, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için

Curved spring washers for screw and washer assemblies

TS 3576 EN ISO 20898-1’e göre mukavemet sınıfı 5.8’den küçük olan cıvatalarla kullanılmak üzere
tasarımlanmıştır. Cıvata-rondelâ montajlarının çalışma gevşemesine yolaçan tesirleri önlemesi
amaçlanmıştır. Değişken radyal yüklerin etkisi altındaki montajın gevşemesini etkili bir şekilde önlemez ve
esas olarak basmaya maruz kısa cıvatalarla birlikte kullanılmak üzere tasarımlanmıştır.

Ölçüler mm’dir.

3) 3)
d1 d2 s h 1000 adedinin
t İlgili
Anma En az = En çok = yaklaşık kütlesi
Anma En En 3 cıvata
ölçüsü Anma En çok anma En az En az En az (7,85 kg/dm )
ölçüsü çok çok ½ IT 14 çapı
ölçüsü ölçüsü kg
1)2)
2,25 2,25 2,35 7 6,78 0,5 0,45 0,55 0,9 1,05 0,18 0,13 M2,5
2,71) 2,7 2,8 8 7,78 0,5 0,45 0,55 0,9 1,05 0,18 0,17 M3
3,21) 3,2 3,32 8 7,78 0,5 0,45 0,55 1 1,15 0,18 0,26 M3,5
3,6 3,6 3,72 9 8,78 0,8 0,74 0,86 1,5 1,65 0,18 0,34 M4
4,55 4,55 4,67 11 10,73 0,8 0,74 0,86 1,6 1,75 0,215 0,49 M5
5,4 5,4 5,52 12 11,73 0,8 0,74 0,86 1,85 2 0,215 0,57 M6
7,3 7,3 7,45 15 14,73 1 0,93 1,07 2,2 2,4 0,215 1,06 M8
9,2 9,2 9,35 21 20,67 1 0,93 1,07 2,4 2,6 0,26 2,20 M10
1) Bu anma büyüklükleri için yay kuvveti deneyine ait hiçbir değer henüz belirlenmemiştir.
2) Bu anma büyüklüğü için oturtma deneyine ait değerler henüz belirlenmemiştir.
3) Çap toleransları rondelânın sıkıştırılmış hali için geçerlidir.

Kısa gösteriliş:
Anma ölçüsü 9,2 olan yay çeliğinden (FSt) imal edilen yaylı rondelânın kısa gösterilişi:

Yaylı Rondelâ 9,2 - FSt TS 79-10/2

11
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 2 / Sayfa 2

M7 cıvata için 6,5 rondelâ bilgi için aşağıda verilmiştir.

Boşluklu s h
d2 1000 Adedinin yaklaşık
delik çapı İlgili cıvata 3
Sınır t kütlesi (7,85 kg/dm )
d1 çapı En az En çok
1) h13 sapmalar kg
h12
6,5 M7 14 1 ± 0,07 2,2 2,4 0,3 1,00
1) Bu ölçü bitirilmiş rondelânın dalga biçimine göre en küçük yerinden ölçülmelidir.

12
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 3
Rondelâlar
Yaylı, konik, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için

Conical spring washers for screw and washer assemblies

TS 3576 EN ISO 20898-1’e göre mukavemet sınıfı 8.8’den 10.9’a kadar (dahil) olan cıvatalarla birlikte
kullanılmak üzere tasarımlanmıştır. Cıvata-somun montajlarının çalışma gevşemesine yol açan tesirleri
önlemesi amaçlanmıştır. Değişken radyal yüklerin etkisi altındaki montajın gevşemesini etkili bir şekilde
önlemez ve esas olarak basmaya maruz kısa cıvatalarla birlikte kullanılmak üzere tasarımlanmıştır.

Ölçüler mm’dir.

d1 d2 h 1000 adedinin
İlgili
Anma En az = En çok = 2) Teslim şartları Kısa süreli yük yaklaşık kütlesi
s 3 cıvata
ölçüsü Anma En çok Anma En az deneyinden sonraki en (7,85 kg/dm )
En çok En az 1) çapı
ölçüsü ölçüsü küçük ölçü kg
2,253) 2,25 2,35 6 5,70 0,5 0,72 0,61 0,61 0,10 M2,5
2,753) 2,75 2,85 7 6,64 0,6 0,85 0,72 0,72 0,15 M3
3,23) 3,20 3,32 8 7,64 0,8 1,06 0,92 0,92 0,27 M3,5
3,6 3,60 3,72 9 8,64 1,0 1,30 1,12 1,12 0,42 M4
4,55 4,55 4,67 11 10,57 1,2 1,55 1,35 1,35 0,74 M5
5,5 5,50 5,62 14 13,57 1,5 2,60 2,30 1,70 1,53 M6
7,4 7,40 7,55 18 17,57 2,0 3,10 2,80 2,24 3,32 M8
9,3 9,30 9,45 23 22,48 2,5 3,60 3,30 2,80 6,82 M10
11 11,0 11,18 29 28,48 3,0 4,10 3,80 3,43 13,3 M12
1) Rondelâların Çizelge 4’deki en az serbest yüksekliği için özellikler burada uygulanmaz.
2) s için sınır sapmalar TS3519 EN 10131’e uygun olmalıdır.
3) Bu anma ölçüsü için yay kuvveti deneyi değerleri belirlenmemiştir.

Kısa gösteriliş :
Anma ölçüsü 9,3 olan yay çeliğinden (FSt) imal edilen konik yaylı rondelânın kısa gösterilişi:

Konik yaylı rondelâ 9,3 - FSt TS 79-10/3

13
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 3 / Sayfa 2

M7 cıvata için 6,5 rondelâ bilgi için aşağıda verilmiştir.

Bu ölçü mümkün mertebe kullanılmamalıdır.

Boşluklu s
İlgili d2 h 1000 Adedinin yaklaşık
delik çapı, Yay kuvveti
cıvata Sınır t kütlesi (7,85 kg/dm3)
d1 N1)
çapı h14 k14 sapmalar kg
H12
6,5 M7 17 2,3 1,5 ± 0,08 0,3 3930 2,28
1) Yük altındaki rondelâ için hesaplanmıştır.

14
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 4
Rondelâlar
Dıştan kanatlı, rondelâsı düşmeyen cıvatalar için

Serrated lock washers with external tecth for screw and washer assemblies

Kanatlı rondelâlar verniklenmiş ,anti-korozif maddelerle veya benzeri malzemelerle kaplanmış rondelânın
bükülmüş uçlarında kaplamanın nüfuz ettiği birleştirilen parçalar arasında bükülmüş uçlar vasıtasıyla elektrik
akımının geçmesini sağlar.

Ölçüler mm’dir.

d1 d2 s1 1000 adedinin
t En az İlgili
Anma En az = En çok = yaklaşık kütlesi
Anma kanat cıvata
ölçüsü Anma En çok Anma En az En çok En az (7,85 kg/dm3)
ölçüsü 2IT12 sayısı çapı
ölçüsü ölçüsü kg
2,25 2,25 2,35 5,5 5,32 0,4 0,44 0,36 0,2 9 0,06 M2,5
2,7 2,7 2,8 6 5,82 0,4 0,44 0,36 0,32 9 0,07 M3
3,2 3,2 3,32 7 6,78 0,5 0,54 0,46 0,24 10 0,12 M3,5
3,6 3,6 3,72 8 7,78 0,5 0,54 0,46 0,24 11 0,16 M4
4,55 4,55 4,67 9 8,78 0,6 0,65 0,55 0,24 11 0,22 M5
5,5 5,5 5,62 11 10,73 0,7 0,75 0,65 0,24 12 0,39 M6
7,4 7,4 7,55 14 13,73 0,8 0,85 0,75 0,3 14 0,70 M8
9,3 9,3 9,45 18 17,73 0,9 0,95 0,85 0,3 16 1,32 M10

Kanatlı rondelâlar TS 2288 ISO 683-14’e uygun yay çeliğinden (FSt) imal edilmelidir.

Yay çeliğinin sertliği 350 HV(10) - 425 HV(10) arasında olmalıdır.

Elektrolizle kaplama yapıldığında (TS 5479) kısa gösterilişte gösterilmelidir.

Anma ölçüsü 9,3 olan (FSt)1) yay çeliğinden imal edilmiş kanatlı rondelânın kısa gösterilişi:

Rondelâ 9,3 - FSt TS 79-10/4

1) İlgili dokümanlarda malzeme belirtilmediğinde FSt çeliği kullanılmalıdır.

15
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 4/Sayfa 2

M7 cıvata için 6,5 rondelâ bilgi için aşağıda verilmiştir.

Bu ölçü mümkün mertebe kullanılmamalıdır.

Boşluklu s
İlgili d2 h 1000 Adedinin yaklaşık
delik çapı, En az kanat 3
cıvata Sınır t kütlesi (7,85 kg/dm )
d1 sayısı
çapı h13 ≈ sapmalar kg
H12
6,5 M7 12,5 2,4 0,8 ± 0,05 0,3 14 0,5

16
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 5
Rondelâlar
Tırnaklı, düşmeyen rondelâlı cıvatalar için

Lock washers for screw assemblles

Belirtilmeyen hususlarda imalâtçı serbesttir.

Ölçüler mm’dir.

Delik çapı d1 = 5,5 olan B - biçimli rondelânın gösterilişi:

Rondelâ B 5,5 TS 79-10/5

17
ICS 21.060.30 TÜRK STANDARDI TS 79-10/Nisan 2003

Föy 5 / Sayfa 2

İlgili
cıvata

En az

Malzeme: Yay çeliği; Çekme dayanımı en az 700 N/mm2.

Kopma uzaması en az %15, (normal tavlanmış durumda) TS 2288 ISO 683-14’e uygun.

Yüzey sertliği: (41 - 48) HR veya (410 - 490) HV

TS 3701’e göre A mamul kalitesinde imal edilmelidir.

18