Sri Krishna Lila Tarangini
Sri Krishna Lila Tarangini
Sri Krishna Lila Tarangini
atı̄rthayatı̄ndraviracitā
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.ı̄
TO NAVIGATE CLlICK ON THE BOOKMARKS PANEL ON THE LEFT,
or CLICK HERE TO GO TO TABLE OF CONTENTS (kı̄rtanānukraman.ikā).
(TO VIEW IN FULL SCREEN MODE (SUPPRESSING THE LEFT PANEL), CLICK ON THE “Book-
marks” BUTTON ON THE LEFT PANEL (IT TOGGLES).
c
June 2008
Transliteration Scheme: Sanskrit to Roman
3
37 bandhanānmocaya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
38 deva kuru śiks.ām . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
39 rāma sakhe kṙs.n.a sakhe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
40 rāma rāma vicarāmo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
41 tāvakaṁ parabhāvam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
42 śrı̄gopālakamekameva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
43 āyahi vrajayuvatı̄bṙnda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
44 śrı̄kṙs.na tāvakamahimā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
45 āvaran.aṁ mama nahi te dātum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
46 indrayāgasamāraṁbha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
47 govardhanagiridhara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
48 māmakāparādhaśatam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
49 nandanandana govinda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
50 paramapurus.amanuyāma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
51 śan.ke śan.karaṁ śāradasamayam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
52 bṙndāvanamadhunā manye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
53 vallavān.ganā mā kalayata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
54 śaran.aṁ bhava kṙs.n.a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
55 pūraya mama kāmam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
56 karun.ayāvalokaya mām . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
57 bhūyo bhūyo yāce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
58 vada kiṁ karavān.i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
59 vanabhuvi govindamiha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
60 advayamakhan.d.itam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
61 paramiha paśyata purus.am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
62 kalaye devamiha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
63 mādhava māmava deva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
64 govindamiha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
65 dhruvaman.d.alapan.d.itam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
66 jagadı̄śaṁ paśyanta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
67 nityānandamiha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
68 suralokavanitāḣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
69 gopālamālokaye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
70 kalayata suravanitā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
71 kalayata vanabhuvi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
72 bhāvaye sakhi bhāvaye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
73 śrı̄nilayaṁ sakhi śrı̄nilayam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
74 mṙgayata rādhāmādhavam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
75 mādhavṁ darśaya he . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
76 nanda nandana gopāla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
4
77 nandamukunde paramānande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
78 devadevaṁ kveti tam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
79 sahacari samarasamiha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
80 kal.abhagatiśobha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
81 kathaya kathaya mādhavam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
82 harimekarasākṙtim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
83 nāthanāthamākalaya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
84 draks.yāmi gokulanilayam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
85 dhanyadhanyo’haṁ jagatı̄tale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
86 bhāvaye hṙdayāravinde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
87 nandagopāl kṙs.n.ā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
88 he rāma he kṙs.n.a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
89 akrūro nayati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
90 svāminaṁ vanamālinam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
91 vijayagopāla te man.gal.am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
92 jāne bhuvanasṙs.t.icāturı̄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
93 rāma mathurānagari ramyā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
94 nandanandanaṁ nijabhaktacandanam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
95 kāmamohini kathaya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
96 ehi ehi vijayagopāla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
97 mādhava me ratiṁ dehi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
98 avalokayata śrı̄govindam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
99 pāhi māṁ pāhi mām . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
100 madhupa madhupa dūtam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
101 gopālaṁ viddhi gopālam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
102 kimu rājate rājasadasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
103 iti vadati hi gopı̄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
104 kaṁsāsurasaṁharan.am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
105 vedādrisiṁha tvāṁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
106 vayaṁ dhanyā vayaṁ dhanyā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
107 vı̄ks.e’haṁ kadā . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
108 re re mānasa gopālam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
109 gopālameva daivatam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
110 kān.ks.e tava prasādam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
111 ks.emaṁ kuru gopāla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
112 vanamālı̄ kila nūnam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
113 komal.ādhare rukmin.i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
114 śrı̄vāsudevaprabho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
115 avalokaya bhais.mı̄vadanam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
116 kalyān.agopālam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
5
117 jaya jaya bālagopāla hare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
118 brahmagranthiṁ kuru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
119 ālokaye rukmin.ı̄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
120 madana gopala te man.gal.am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
121 jaya man.gal.aṁ nitya śubhaman.gal.am . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
śiva śiva bhava bhava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
jaya jaya vais.n.avi durge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
6
nārāyan.atı̄rtha dhyānam
k śrı̄nārāyan.atı̄rthadhyānaślokāni k
yadan.ghripan.keruharen.ulagnaṁ
nipı̄ya nı̄raṁ vimalāntaran.gaḣ |
jānāmi tatvaṁ nijamātmarūpaṁ
taṁ naumi nārāyan.atı̄rthamāryam k 1 k
vedāntārthavicāragamyadhis.an.āvidhvastabhedāśayaṁ
nānātantrapadārthasaṁśayaghanadhvāntārkatulyaṁ gun.aiḣ |
nānādeśadigantasantatayaśaḣ prāptāvakāśaṁ guruṁ
śrı̄nārāyan.atı̄rthasadguruvaraṁ taṁ naumi muktiśriyai k 3 k
z z z z z z z
7
k prathamastaran.gaḣ k
ślokam
himagiritanayāpatyaṁ hemācalacāpasamuditaṁ tejaḣ |
kimapi mahattamamādyaṁ smartavyaṁ vighnatimiraharan.āya k 1 k
girirājasutāsūnuḣ karirājavarānanaḣ |
paripanthigan.adhvaṁsı̄ surasevyo virājate k 2 k
pallavi
jaya jaya svāmin jaya jaya (jaya)
anupallavi
jaya jaya jitavairivarga pracan.d.a (jaya)
jaya jaya gajamukha jaya vakratun.d.a
caran.am
mūs.akavāhana munijanavandya
dos.arahita dūritāsurabṙnda
śes.abhūs.an.a śivavāridhicandra
pos.itaparijana pun.yaikakanda (jaya jaya) k 1 k
adrisutāsuta anavadyacarita
bhadrabhaktabhava- bhayaharamudita
rudrodita ṙju- mastakasahita
sadrūpa sarasija- samudita vinuta (jaya jaya) k 2 k
8
cakrādisuragan.a- sannutacaran.a
śātakumbhaman.i- divyābharan.a
dhikkṙtaghanavighna- timirāvaran.a
dhı̄ra nārāyan.a- tı̄rtha sukarun.a (jaya jaya) k 4 k
z z z z z
ślokam
amṙtakalaśahastaṁ śrı̄pateryānaketuṁ
surariputimirāriṁ1 somasūryādigı̄tam |
amitabalamaśes.aprān.ināṁ prān.abhūtaṁ
nigamamayaśubhān.gaṁ bhāvayāmyāptakāmam k 3 k
2 śrı̄nārāyan.avāhana
śrı̄nārāyan.avāhana
rāgam: mukhāri tāl.am: at.a
pallavi
śrı̄nārāyan.avāhana śritamunijanaman.d.alapālana2 (śrı̄)
anupallavi
vinatāvaratanaya vedān.gaśubhakāya
vividhaviśvālaya vı̄ra māṁ pālaya (śrı̄)
caran.am
sakalajagatprān.adāyaka surasannuta sarvavināyaka
vikat.a suraripuvidāraka viśvavipulakalyān.avidhāyaka
akal.an.ga śitikan.t.ha āśritavaikun.t.ha
vikacakamalatun.d.a vigatamohakān.d.a
śakalitapās.an.d.a śatruharapracan.d.a
adhikabaloddan.d.a adbhutadordan.d.a (śrı̄) k 1 k
aśubhatimiracan.d.abhāskara sāmaviśadaghos.apaks.abhāsura
maśakı̄kṙtasakalāsura mañjuman.iraśanāśes.aśubhakara
1
suraripunivahāriṁ
2
pāvana
9
asurabhayan.kara amṙtakalaśahara
kusumanicayabhāra krūrabhujagahāra
asadṙśācalākāra āśritaśubhakara
lasadarun.ādhara lı̄lāmayaśarı̄ra (śrı̄) k 2 k
z z z z z
ślokam4
prahlādanāradaparāśarapun.d.arı̄ka-
vyāsāmbarı̄s.aśukaśaunakabhı̄s.madālbhyān |
rugmān.gadārjunavasis.t.havibhı̄s.an.ādı̄n
pun.yānimān paramabhāgavatān smarāmi k 5 k
nı̄lācalavaranilayaṁ nikhilajagannāthamekamākalaye |
nı̄radivat.atarunikat.aṁ nijasevakabṙndahitavidhātāram k 6 k
3 subhadrā balabhadra
subhadrā balabhadra5
rāgam: saurās.t.ram tāl.am: triput.a
pallavi
subhadrā- balabhadra sudarśanasahita
ibharājatāraka ı̄śa māmava deva
caran.am
lavan.ajaladhitı̄ra lalitanı̄lācala
navaman.ipariśobhi- navya- divyapavana k 1 k
3
duratikrama
4
these two ślōkams are not printed in some versions.
5
this gı̄tam is not available in some versions.
10
vat.avit.apinikat.a varasiṁhāsana
nit.ilāks.avidhikṙta nityaman.gal.ācaran.a k 2 k
patitajanapāvana paramadivyaman.gal.a
atikarun.ākara adbhutamahāprasāda k 4 k
jaganmohanaman.d.apa jayaśabdabahul.a
jagadekanāyaka jitasurāriman.d.ala k 5 k
vinatātanayasevya vinataman.gal.akara
vidal.itabhavabandha vedavanasañcāra k 6 k
nāradādimunigeya nāmadeyasukhada
nārāyan.ā nanda tı̄rtha bhāvitānanta k 7 k
z z z z z
ślokam
sarvajñānakriyāśaktiṁ sarvayogı̄śvaraṁ prabhum |
sarvavedamayaṁ6 vis.n.uṁ prabhavis.n.umupāsmahe k 7 k
11
khagayānasañcāra khan.d.itāsuranikara
sakalagun.asaṁpanna satyaparipūrn.a (jaya jaya) k 1 k
muranarakasaṁhāra mūd.hamatijanadūra
parijanaśivan.kara parāvaraśarı̄ra- (hare)
niravadhikakārun.ya nikhilalokaśaran.ya
sarasa nārāyan.atı̄rtha- sadguruvaren.ya (jaya jaya) k 3 k
z z z z z
ślokam
kṙs.n.a kṙs.n.a kṙpāsindho bhaktasindhusudhākara |
māmuddhara jagannātha māyāmohamahārn.avāt k 8 k
matsyakūrmavarāhanaramṙga vāmanāmarabhārgava
kutsitārivirāma daśaratharāma balarāmābhava (kṙs.n.a kṙs.n.a) k 1 k
nityaśuddhasukhānubhūti7 nirañjanākhilarañjana
pratyagekarasaikavigraha paramapāvana pāvana (kṙs.n.a kṙs.n.a) k 3 k
z z z z z
7
siddhi sukhānubhava
12
ślokam
vāsudeve bhagavati bhaktipravan.ayā dhiyā |
vyajyate bhaktisārād.hyā kṙs.n.alı̄lā taran.gin.ı̄ k 9 k
tatrādāvugrasenāgamanam k
daru 1
atha kaṁsāgamanam k
8
viśes.o
9
devakı̄vasudevarāt.
10
haraḣ
11
vināśanam
13
daru 2
atha devakyāgamanam k
daru 3
gadyam 1
14
ślokam
vasudeva hanis.yāmi karis.yāmyātmano hitam |
devakı̄ṁ bhaginı̄menāṁ mṙtyubı̄jaṁ mamāpyaham k 17 k
gadyam 2
atha brahmāgamanam k
daru 5
atha devendrāgamanam k
13
caturānano
15
daru 6
atha dharan.yāgamanam k
daru 7
ślokam
dṙs.t.vā surendraṁ brahmān.aṁ brahman.o’nujñayā saha |
brahman.ā ca surendren.a vis.n.uṁ sā śaran.aṁ gatā k 18 k
gadyam 3
atha bhagavān aparimitacidānandasatyaparipūrn.aḣ paramātmā anādyanirvacanı̄yā- cintya-
śaktirmāyāvilasita lokānujighṙks.ayā parigṙhı̄tadivyaman.gal.avigrahamūrtiḣ śrı̄mannārāyan.aḣ
ks.ı̄rābdhau śes.aparyan.kaśayano mahānasau sadā’ste | tamenaṁ asurabhāra- bharākrāntā
gorūpadhārin.ı̄ dharan.ı̄ surapati-mukha sura-parives.t.itā sati ananyaśaran.ā śaran.amājagāma
k
gadyam 4
atha sanakādı̄nāṁ ṙs.ı̄n.āṁ bhagavannāmamāhātmyaṁ ākhyāpayatāṁ
āgamanaṁ gı̄yate | atha sanakādayaḣ ūcuḣ k
6 rāmakṙs.n.a govindeti
rāmakṙs.n.a govindeti
rāgam: bhairavi tāl.am: ādi
14
lalitamasurahārin.ı̄
16
pallavi
rāmakṙs.n.a- govindeti nāmasaṁprayoge
kāmamiha snātavyaṁ sarvottamaprayāge
caran.am
digdeśakālānapeks.a- siddhasarvasulabhe
sadgurukṙpāsamudra- san.gahetulābhe k 1 k
rāmanāmagan.gayā militakṙs.n.anāma-
yāmune govindanāma- sarasvatı̄prathite k 2|
yogimānasaparama- haṁsakulakalite
vāgı̄śavis.n.urudrādi- vāglaharı̄lalite k 3 k
sarvalokālokakāma- sān.gaphaladāne
nirviśes.a nityānanda15 - lābhasunidāne k 4 k
ṙgyajussāmādiveda- śākhimūlavilasite
rāgalobhādisaṁtāpa- śāntikaracarite k 5 k
snānasandhyājapahoma- tarpan.ānapeks.ite
hānivṙdhyādirahitā- khan.d.asukhaphalade k 6 k
brahmavidyālaks.an.a- nirı̄ks.an.avicaks.an.e
bādhitaghorasaṁsāra- vāran.a tatkāran.e k 9 k
sarvapāpaughatimira- can.d.asūryaman.d.ale
sādhu nārāyan.atı̄rtha - tı̄rtharājavimale k 10 k
z z z z z
gadyam 5
17
daru 8
aśes.alokakāran.aṁ anādimadhyamavyayaṁ
sa śes.aśayano vibhuḣ viśes.ato virājate |
mahāphan.ı̄ndraśayano mahāmunı̄ndrasevito
mahālaks.mı̄mahı̄yuto mahāvis.n.uḣ virājate k
gadyam 6
ślokam
śaran.amupagatāhaṁ tvāṁ śaran.yaṁ janānaṁ
nikhilabhayaviyogaṁ yogicintyaṁ mahāntam |
suraripugan.abhāraṁ dussahaṁ durbharaṁ me
parihara paramātman bhaktisiddhaikamūrte k 19 k
ghṙn.iman.d.alaman.ikun.d.ala phan.iman.d.alaśayana
an.imādisugun.abhūs.an.a man.iman.d.apasadana |
vinatāsutaghanavāhana munimānasabhavana
madhusūdana madhusūdana hara māmaka duritam (śaran.aṁ) k 3 k
18
aribhı̄kara halisodara paripūrn.asukhābdhe
narakāntaka narapālaka paripālitajaladhe |
harisevakaśiva nārāyan.a tı̄rtha parātman
madhusūdana madhusūdana hara māmaka duritam (śaran.aṁ) k 4 k
z z z z z
ślokam
iti vividhavacobhiḣ prārthayantyāṁ dharan.yāṁ
akhilabhuvanamitraṁ śatruhantāramı̄śam |
vidhimukhasuravaryāstus.t.uvurvis.n.umādyaṁ
nikhilanigamavedyaṁ svārthasaṁsiddhihetum k 20 k
ks.ı̄rabdhimadhyabhujagendramahāsanayā
devāya nābhikamaloditapadmajāya |
yogı̄ndrabhāvya gaganāmala nityabodha
bhūmābhidhāya purus.āya namaḣ parasmai k 21 k
8 nārayan.āya namo
pallavi
nārāyan.āya namo mādhavāya (nārāyan.āya)
anupallavi
nāgendraśayanāya nanditākhilalokāya (nārāyan.āya)
caran.am
nābhikamalajanita vidhimukhāya nūtanajaladharābhāya
nānācarācaranārı̄nararūpāya
nāradādimunivaryavandita16 ghanamayāya (nārāyan.āya) k 1 k
19
karadhṙtacaran.akambupan.kajakaumodakı̄śārn.gāya
niravatyagalaśobhinijakaustubhabhūs.āya
parihṙtaparapaks.apaks.irājavāhāya (nārāyan.āya) k 3 k
āmayādivirahitākhilamayāya kāmakot.isundarāya
17
nāmarūparahitāya bhūmasvarūpāya
somasūryanayanāya sāmagānageyāya (nārāyan.āya) k 5 k
z z z z z
ślokam
iti stutvā jagannāthaṁ kṙtāñjaliput.āssurāḣ |
muhurmuhurnamantastamūcuścātmahitaṁ vacaḣ k 22 k
bhagavānapi tānāha bhaktinamrānasau surān
avatı̄rya yadorvaṁśe karis.yāmi hitaṁ tu vaḣ k 23 k
gadyam 7
ślokam
dadau kaṁsāya devakyāḣ śiśuṁ prathamajaṁ nṙpaḣ |
as.t.amaṁ sa ripuṁ matvā dadau kaṁsaḣ punaḣ śiśum k 24|
tadvṙttaṁ nārado jñātvā tvarayā kaṁsamandiram
samāgato nimittajñaḣ śiśūnāṁ nidanaṁ18 prati k 25 k
17
nāmarūparahitabhūmaikasvarūpāya
18
maran.aṁ
20
daru 9
ślokam
as.t.ānāmas.t.amatve tu na viśes.o’sti kaścana |
upeks.ase kathaṁ mūd.ha yatkartavyaṁ kurus.va tat k 26 k
evamukto nāradena s.at.sutānavadhı̄tkhalaḣ |
san.kars.an.astu rohin.yāmānı̄to yogamāyayā k 27 k
atha bhagavadāvirbhāvaḣ k
daru 10
ślokam
hariratha nijaśaktyā mūrtimāstāya devaḣ
prakat.itanijarūpaḣ prādurāsı̄nmukundaḣ |
yadukulavaragehe devakı̄garbhavāsā-
duditamamarabṙndaṁ devamastaudanantam k 28 k
kalyān.aṁ vitanotu kautsubhaman.iṁ kan.t.he dadānaḣ śiśuḣ
kalyān.ı̄mapi me karotu śubhadāṁ vān.ı̄ṁ pravı̄n.āṁ diyam |
devakyā vasudevayādavapateḣ śan.khı̄ rathān.gı̄ gadı̄
padmı̄ nandakaśārn.gacāpamakut.ı̄ pı̄taṁbaraḣ kun.d.alı̄ k 29 k
19
gāyaṁ gāyaṁ dhyāyan
21
9 jaya jaya śrı̄nivāsa
sundaracaran.āravinda-man.inūpura
mañjul.amuktāhāra mandaradhara
kundaradana sura-vandita manohara
candrikāsamasmera bāla-
nı̄radaghananı̄la pārāvāravihāra
paripālitabhūrādi-lokanikara (jaya jaya) k 2 k
vipulapun.d.arı̄kāks.a viśvasaṁtrān.adaks.a
apahṙtāsurapaks.a ārtasaṁraks.a
tāpasajanaraks.a tāran.ādhvaradı̄ks.a
āpaduddhāravı̄ks.āmoks.ā
aśes.adus.t.aśiks.a nānānigamalaks.ya
nārāyan.atı̄rtha paks.a śrı̄gokulasaṁraks.a (jaya jaya) k 3 k
z z z z z
ślokam
devakyāḣ śiśubhāvametya bhagavān nārāyan.aḣ śrı̄patiḣ
sarvajñānamahāvibhūtisahitaḣ satprārthanaiḣ karmabhiḣ |
ādityendusahasrakot.isadṙśā bhāsā gṙhaṁ bhāsayan
pitroḣ snehasudhāmahodadhiśaśān.ko’yaṁ harirgı̄yate k 30 k
22
10 man.gal.ālaya māmava
pallavi
man.gal.ālaya māmava deva
anupallavi
pan.kajāsanabhāvitabhāva (man.gal.ālaya)
caran.am
devakı̄vasudevavaratanuj
divyakirı̄t.a dal.itabhavabı̄ja
sarvayogivicintyapadābja
san.gatāśes.asādhusamāja (man.gal.ālaya) k 1 k
aparimitānandabodhasvarūpa
atikarun.āvidhṙtādbhutarūpa
kapat.arāks.asahara khan.d.itapāpa
kanakāmbaradhara kapat.adurāpa (man.gal.ālaya) k 2 k
makarakun.d.alakeyūrādivibhūs.a
manasijaśatakot.imañjul.aves.a
vikacakamaladal.asadṙśāyatāks.a
vimalagokulagopākhilaraks.a (man.gal.ālaya) k 3 k
kalita śrı̄kaustubhakamanı̄yakan.t.ha
karun.ārasabhara militavaikun.t.ha
paripālaya bhūribhāgyavidaran.a20
gurubhaktaśiva nārāyan.atı̄rtha caran.a (man.gal.ālaya) k 4 k
z z z z z
ślokam
alaukikamidaṁ rūpamālokyānakadundubhiḣ |
hareḣ sabhāryaḣ provāca kaṁsādbhı̄tastvadhı̄radhı̄ḣ k 31 k
sarvādhāra ramāpate’tha bhavatā taccintanı̄yaṁ21 vibho
20
bhuvi bhāgyavitaran.a
21
bhagavanstvaccintanı̄yaṁ
23
yatkartavyamaśes.aloka22 vibhunā brahman.yaraks.āvidhau |
evaṁ rūpamamānus.aṁ munivaradhyeyaṁ samācchādaya
svāmin mānus.abālabhāvamadhunā sandarśayāsmān prati k 32 k
11 raks.a raks.āsuraśiks.a
raks.a raks.āsuraśiks.a
rāgam: mukhāri tāl.am: cāpu
pallavi
raks.a raks.āsuraśiks.a rājı̄vadal.āyatāks.a
aks.ı̄n.akṙpākat.āks.a āśritapaks.asaṁraks.a (raks.a raks.a)
caran.am
sarvamanorathādhyaks.a sarvalokāvanadaks.a
sarvavedāntaikalaks.ya sarvayogı̄ndrasaṁraks.a (raks.a raks.a) k 1 k
aprameyabalavı̄rya anupamamahaudārya
aparimitagāṁbhı̄rya avyayākhan.d.itaiśvarya (raks.a raks.a) k 2 k
acyutānandagovinda atyantanirmalānanda
vicyutasaṁsārakanda viśvaman.gal.a mukunda (raks.a raks.a) k 3 k
patitajanapāvana pan.kajasundarānana
padagapativāhana pan.d.itaparipālana (raks.a raks.a) k 4 k
kalikalmas.anāśanaṁ kāmitaphalanidānam
nārāyan.ı̄yacaritaṁ nārāyan.atı̄rtha gı̄tam (raks.a raks.a) k 8 k
z z z z z
22
śes.a
24
ślokam
iti nigadati tasmin yādavendre sabhārye
bhavabhayatimirāriḣ devakı̄bhāgadheyam |
sakalanigamaguhyaṁ darśayan svı̄yabhāvaṁ
paramakarun.ayā tau sāntvayannevamāha23 k 33 k
12 avadhāraya māmı̄śvaram
avadhāraya māmı̄śvaram
rāgam: pūrvikalyān.i (sāveri) tāl.am: cāpu (ādi)
pallavi
avadhāraya māmı̄śvaraṁ devādidevam (avadhāraya)
anupallavi
tava tāta tapasā santos.ito’haṁ
tāvakatanayātmanā’vaniṁ samavatı̄rn.o’khilasāram (avadhāraya)
caran.am
āgamāntaikamānakamananyabhāvaṁ agan.italokanāyakam
vigal.itamohamekaṁ vimalayogitārakaṁ
gaganākāramanekaṁ gatāgatanivārakam (avadhāraya) k 1 k
suravairibhūrisan.kulaṁ dharan.ı̄talamidamasuraharan.odyamam
paripālaya māmiti paramātma24 gı̄tamiha
vara nārāyan.atı̄rtha viracitametaditi (avadhāraya) k 4 k
z z z z z
23
etadāha
24
paramārtha
25
ślokam
suptes.u kaṁsadūtes.u dvāres.ūtghāt.ites.u ca |
madājñayā yamunayādatta mārgen.a māṁ naya k 34 k
iti kathitavatı̄śvare tathaiva
pran.ayavaśādakarodyadupravı̄raḣ |
sukhamadhivasati sma gokulākhyaṁ
harirakhilāntaracitprabho’pi māyı̄ k 35 k
gadyam 8
sa khalu narapaterugrasenasya agrimasūnuḣ samadhigatāsuraprakṙtikaḣ kaṁsāsura-nāmā
vikhyāto durvinaya-durvı̄rya-garva-madāntakāra-paribhūta-viveka-darśanaḣ parivṙta-kālanemi-
kal.ebaro’pya- parivṙta-tadvāsanājāla-parives.t.itaḣ nijaparijanaiḣ satvarā-vabodhitaḣ san atimanda-
gati- rapyamantagatiḣ devakyāstvas.t.amo garbhaḣ kaṁsamṙtyuḣ ityaśarı̄rivākyaṁ śrutamanusaṁ-
dadhāno vepamāno vasudeva- mandiram indirā-sundaraṁ ājagāma k
ślokam
bhāgineyı̄masau dṙs.t.vā dus.t.ātmā tatra mandire |
gṙhı̄tvā pādametasyāḣ ks.eptuṁ bhūmau mano dadhe k 36 k
padā saṁtād.ya kaṁsaṁ sā yogamāyā sudurnayam |
antarı̄ks.aṁ gatā vis.n.oḣ durgā’bhūt saṁstutāmaraiḣ k 37 k
durge durgatihārin.i trijagatāṁ sargādisiddhārtake
svargādı̄s.t.aphalapradānanipun.e trāyasva naḣ śan.kari |
sā tvaṁ sarvajanāntarāntaracidaṁśānanyasiddhātmikā
sārāsāravivekadṙs.t.ividitā sarvaikasāks.yātmikā k 38 k25
26
anupallavi
viyadanilādi-vicitrasarge (jaya)
caran.am
sundarataracaran.āravinde
sukhaparibhāvitalokabṙnde
nandasunandanādiyogivandye
nārāyan.asodari paramānande (jaya jaya durge) k 1 k
sarasaman.inūpurasan.gatapāde
samadhigatākhilasān.gavede
narasurakinnarabahugı̄te
nandasute nikhilānandabharite26 (jaya jaya durge) k 2 k
kanakapat.āvṙtaghanatarajaghane
kalyān.adāyinikamanı̄ya vadane
inakot.isaṁkāśadivyābharan.e
is.t.ajanābhı̄s.t.avaradānanipun.e (jaya jaya durge) k 3 k
anudayālayasaccidānandalatike
ālolaman.imayatāt.an.gaghanike
naranārı̄rūpādikāryasādhanike
nārāyan.atı̄rtha bhāvitaphalake (jaya jaya durge) k 4 k
z z z z z
ślokam
ityādi gı̄rbhirgı̄rvān.agan.airgı̄tā prasādya tān |
sā vais.n.avı̄ti vikhyātā tris.u lokes.u pūjyate k 39 k
durantacintāgrāhen.a grasto’yaṁ kaṁsakuñjaraḣ |
alabdhaśaran.o’svasthaḣ nı̄d.aṁ svı̄yamupāgataḣ k 40 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.aprādurbhāvavarn.anaṁ nāma
prathamastaran.gaḣ samāptaḣ k
26
carite
27
z z z z z
28
k dvitı̄yastaran.gaḣ k
ślokam
nandadopaśca gopyaśca yaśodārohin.ı̄sutau |
rāmakṙs.n.au tayoḣ saṁyak lālanaṁ rāmakṙs.n.ayoḣ k 41 k
gargācāryābhigamanaṁ tayornāmakṙtistataḣ |
pūtanāśakat.ādı̄nāṁ mardanaṁ tadanantaram k 42 k
navanı̄tādicauryañca yaśodāyāṁ nivedanam |
yaśodayā kṙtaṁ kṙs.n.asyāhvānaṁ pran.ayānmuhuḣ k 43 k
ulūkhale dāmabandho yamal.ārjunabhañjanam |
yaks.ābhyāṁ ca kṙtaṁ stotraṁ viśvarūpapradarśanam k 44 k
yaśodayā kṙtaṁ stotraṁ bālabhāvapradarśanam |
ityevaṁ bālalı̄lāyāḣ kathāsaṁgraha ı̄ritaḣ k 45 k
tatrādau nandasyāganamam27 k
daru 11
atha gopı̄nāmāgamanam k
daru 12
29
ślokam
paraṁ parasmādapi pān.ktakarma
kramen.a vedyaṁ karan.airavedyam |
nijecchayā prāptamanus.yarūpaṁ
sutaṁ yaśodā sukhamāpa dṙs.t.vā k 46 k
prabhāte gokule nandagehe gokulavāsinaḣ |
āvirbhāvaṁ hareḣ śrutvā viviśurnandamandiram k 47 k
gadyam 9
avatı̄rn.e bhagavati gokulabhūmibhāge tatratya-candana- mandāra- nāga- punnāga- cam-
pakāśoka- panasa- rasāla- pramukhāḣ kusumaphala- sampato divya- saugandhi- gandhita-
din.man.d.ala- vikasita- mādhvı̄jarı̄ sañcaranmatta- madhuvrata- jhan.kārālan.kāra- raman.ı̄ya-
kusumaphala- bhārabharānata- śākhābhiḣ avanikatābhiḣ atyanta- bhaktinamrā iva bha-
gavato vāsudevasya sās.t.ān.galaks.an.aṁ pran.āmaṁ kurvān.āḣ tatratya mādhavı̄- jāti- mallikādi
latāḣ santata- mandapavana- pavanaspandana- vigal.ita- kusumapāraiḣ avatı̄rn.asya śrı̄bhagavato
nārāyan.asya paramaprema- laks.an.āṁ bhaktimātanvantyaḣ pus.pāñjaliṁ samarpayantya
iva svakı̄ya- prārthanayā surabhūsura- kāryārthaṁ ks.ı̄ramahodadheḣ gokulamavatı̄rn.asya
śrı̄nivāsasya santos.āyānta- rānı̄ta- ks.ı̄rasāgarapayodharā dhareyaṁ asaṁkhyāta- gorūpadhareti
sādhubhirutpreks.itā bhāvaḣ28 khagamṙganārı̄- narādayaḣ sarve ca janāḣ samprāpta- sarva
sampato babhūvuḣ k
ślokam
anyonyaṁ vrajanāryo nandasyāntaḣpure śiśuṁ dṙs.t.vā |
iti jagurāvirbhūtaṁ laks.an.atastaddhi vais.n.avaṁ tejaḣ k 48 k
14 śrı̄patimiha nandagopagṙhe
śrı̄patimiha nandagopagṙhe
rāgam: kāṁbhoji tāl.am: ādi (triput.a)
pallavi
śrı̄patimiha nandagopagṙhe paramāgatamākalaye
aye sakhi āgatamākalaye (śrı̄patimiha)
anupallavi
28
gāvaḣ
30
gopakadambakagopagopikābṙnda-
tāpasajanaraks.an.āya (śrı̄patimiha)
caran.am
paramapurus.acihnaṁ bhadradamavatāraya
padmān.kuśādirekhaṁ aye sakhi
paripūrn.abhāvaṁ prakat.ı̄karoti divya-
pān.ipādābjagataṁ bhajadārtiharamamogham (śrı̄patimiha) k 1 k
z z z z z
ślokam
karis.yāmaḣ śiśorasya man.gal.ācaran.aṁ vayam |
smaris.yāmaḣ paraṁ devaṁ laks.mı̄nārāyan.aṁ mudā k 49 k
15 kalaya kalyān.āni
pallavi
kalaya kalyān.āni nārāyan.a
balabhadrāvarajāya nārāyan.a (kalaya)
caran.am
sarasijanayanāya sakalalokahitāya
naralokasaṁbhavāya nārāyan.a
śaradinduvadanāya śatamanmathasamāya
niravadhikagun.āya nārāyan.a (kalaya) k 1 k
31
nandagopasutāya nagarājadhı̄rāya
sundaracaran.āya nārāyan.a
indirāmandirāya ı̄psitaphaladāya
candanādigandhitāya nārāyan.a (kalaya) k 2 k
gurutarakarun.āya gokulabhūs.an.āya
parijanapālanāya nārāyan.a
nirupamasundarāya nı̄lameghanibhāya
paramapurus.alaks.an.āya nārāyan.a (kalaya) k 3 k
navapallavakarāya navaman.ibhūs.itāya
kavijananāyakāya nārāyan.a
avanı̄vallabhāya āśritavatsalāya
śiva nārāyan.atı̄rtha sevitāya (kalaya) k 4 k
z z z z z
gadyam 10
ityevaṁ gokulapuravaranāryaḣ vāsudevamaśes.ajagatāṁ ādikartāraṁ nārāyan.amavatı̄rn.aṁ
ajānantyaḣ vis.n.umāyā- vimohitāḣ mānus.aśiśumiva matvā tasyāyurārogyai- śvaryābhivṙddhaye
kṙtasvastyayanāḣ tato’nyamiva nārāyan.aṁ prārthayāmāsuḣ | prāgeva vāsudevāṁśaḣ saṁkars.a-
n.ākhyo rauhin.eyo gopı̄bhiḣ āśirbhiḣ saṁvardhitastatra viharati sma k
atha gargācāryāgamanam k
daru 13
tatastayornāmakaran.am k
gadyam 11
gargo’pi nirgata mohatimirapat.ala- divyadṙs.t.istayornāmāni nandena kila kārayāmāsa |
32
ślokam
kaṁsena preritā kācit pūtanā śiśughātinı̄ |
kṙs.n.aṁ stanandhayaṁ matvā tasmai stanavis.aṁ dadhau k 50 k
tadbhāvaṁ sarvavid jñātvā stanyapānamis.en.a tām |
jaghāna sā’patadbhūmau darśayantyāsurı̄ṁ tanum k 51 k
tato dṙs.t.vā jagannāthaṁ gopabālamiva stitam |
cakruḣ svastyayanaṁ tasya gopagopyo’pi taṁ jaguḣ k 52 k
16 man.gal.āni tanotu
man.gal.āni tanotu
rāgam: nāthanāmakriyā tāl.am: jhaṁpa
pallavi
man.gal.āni tanotu madhusūdanaḣ sadā
gan.gādharo’pi tava sāpi gan.gā (man.gal.āni)
anupallavi
śṙn.gāravāridhe śrı̄vatsakaustubhā-
lan.kāra śiśubhāva bhayavibhan.ga (man.gal.āni)
caran.am
astu te bhadramiha dustarabhavāṁbodhi
vistarabhayāpahara vastusukhada
kastūrikātilaka vistı̄rn.apāla jaga-
dastitāpādaka sadāstarahita (man.gal.āni) k 1 k
33
paripūrn.abodharasa paripantihara sarasa
niravadhika saṁpadaṁ diśatu bhūmā
viracitamidaṁ tu śiva nārāyan.ā nanda-
tı̄rthe na paramapurus.ārthaphalinā (man.gal.āni) k 4 k
z z z z z
gadyam 12
sā khalu nandagopamahis.ı̄ yaśodākhyā sakalalokādhāraṁ anādhāraṁ aparimitamahimāna-
mapyātma mahimānamavakalpya svān.gamāropya vidyudpuñjamadhyāpi- vyakta-nūtana-
jaladharavadvidyotamānaṁ śrı̄kṙs.n.aṁ karakamalābhyāṁ mukhābhimarśanaṁ kṙtvā bhūti-
tilaka karan.ādināpyāśı̄rbhiḣ vardhayāmāsa k
ślokam
nihate śakat.e padbhyāṁ tṙn.āvarte ca mardite |
kṙs.n.ena vis.n.unā so’yaṁ svastaḣ krı̄d.ati bālavat k 53 k
gadyam 13
atha jānucarābhyāṁ rāmakṙs.n.ābhyāṁ saha yaśodāyā āgamanaṁ gı̄yate k
daru 14
rāgam: dvijāvanti tāl.am: ādi
nandagehinı̄ mandagāminı̄
sundarānanā yaśodā suramohinı̄ k 1 k
nanditāmarı̄ nı̄lakabarı̄
mandaṁ mandamāyāti madhurabhās.in.ı̄ k 2 k
lokanāyakaṁ yogitārakaṁ
bālakamādāya āyāti bhagavantaṁ kṙs.n.am k 3 k
ambujānanaṁ abjalocanaṁ
kambuvarn.amapi śrı̄rāmanāmānam k 4 k
34
17 sakalalokādhāra
dvipada gı̄tam
sakalalokādhāra saccidākāra
prakat.itāgamajāla padmāvilola k 1 k
agan.itagun.agrāma ātmābhirāma
mṙgamadān.kitabāla mitrānukūla k 2 k
khagarājavāha nirgatabhavamoha
nagarājavara dhı̄ra nānāvihāra k 3 k
vikacavārijanetra visphuradgātra
śakalitāsurajāla śāntyekamūla k 4 k
bhagavan bhayāpahara bhaktamandāra
nigamaśı̄rs.ārāma nityāptakāma k 5 k
sakala kalyān.agun.a sādhusantāran.a
makaradhvajākāra mañjul.ahāra k 6 k
kalitakaustubhaśobha kāl.amegābha
balabhadrakṙtakhela bālagopāla k 7 k
madanagopāla sanmānata śı̄la
mudamehi dehi suta munibṙndavandya k 8 k
sārasāks.a mukunda saccidānanda
dhı̄ra nārāyan.atı̄rtha - kṙtagı̄ta k 9 k
z z z z z
ślokam
jānubhyāṁ pān.ipadmābhyāṁ vrajantaṁ nandanandanam |
ānandayantamabalāḣ sabalaṁ paramaṁ jaguḣ k 54 k
35
anupallavi
sādhakaphalada kṙs.n.a saphala śrı̄kṙs.n.a (mādhava)
caran.am
nandanandana mukunda sundaramukhāravinda
nandita gopikābṙnda natajanānanda
indirāhṙdayānada induvadana govinda
mandaradhara sunanda- vandya sānanda (mādhava) k 1 k
divyakastūrı̄tilaka dı̄najanaparipālaka
bhavyayogibhayavāraka bhaktoddhāraka
avyaya bhūtidāyaka agan.italokanāyaka
navyanavanı̄tarasika nandabālaka (mādhava) k 2 k
z z z z z
ślokam
itastataḣ sañcarantaṁ jaganmohanavigraham |
karābhyāmatha jānubhyāṁ lālayanti vrajān.ganāḣ k 55 k
pallavi
ehi mudam dehi śrı̄kṙs.n.a kṙs.n.a māṁ
pāhi gopālabāla kṙs.n.a kṙs.n.a
caran.am
nandagopanandana śrı̄ kṙs.n.a kṙs.n.a- yadu-
nandana bhakracandana kṙs.n.a kṙs.n.a (ehi) k 1 k
29
kamala
36
kalabhagatiṁ darśaya śrı̄ kṙs.n.a kṙs.n.a- tava
karn.au calaya śrı̄ kṙs.n.a kṙs.n.a (ehi) k 2 k
z z z z z
ślokam
vinyasyaikaṁ bhuvi bhuvanabhṙtpādamekaṁ ca hastaṁ
mātrā cānupran.ihitamatha svādhu haiyan.gapı̄nam |
haste gṙhn.an sakalajagatāṁ sārabhoktā’hamātme-
tyācaks.ān.o viharati jaganmohano nandasūnuḣ k 56 k
gadyam 14
tathāvidhamiha goparaman.ı̄cittamattamātan.gamahanı̄yālānabhūtaṁ śrı̄kṙs.n.aṁ nandagopa-
mahis.ı̄ svasutamiva lālayantı̄ tamāha k
37
pallavi
ehi mudam mama dehi jagan-
mohanakṙs.n.a māṁ pāhi
anupallavi
ehi samāhita dı̄najanāvana
moharahita munimuktivitaran.a (ehi)
caran.am
kamanı̄yakaustubhaśobha - kara-
kalitanavanı̄taghanābha
samuditagokulakalabha- sarva-
sanmānasayatı̄ndra sulabha
amarendravallabha asurasudurlabha
vimadamadavibhan.ga vı̄ra padmanābha (ehi) k 1 k
caran.ajānukarairalaṁ te bahu-
sañcaran.ena gopāla
karadhṙtanavanı̄takabal.aṁ - tava
kardamaṁ mā kuru vimalam
paripūrn.anijakāma pātakagan.abhı̄ma
varanūpurābharan.a vasudhābharan.a (ehi) k 2 k
kan.kan.akeyūrabhūs.a - kanaka-
kin.kin.ı̄kṙtabahughos.a
kun.kumapan.kilaves.a - kut.ila-
kuntal.a gokulabhūs.a
kin.karahitakara kı̄rtisudhākara
man.gal.akara nārāyan.atı̄rtha tos.a (ehi) k 4 k
z z z z z
ślokam
lālayantı̄ yaśodā sā nandasya mahis.ı̄ sutam |
carantaṁ kardamabhuvi tvarayā jagṙhe harim k 57 k
gadyam 15
38
anantakalyān.agun.a- ratnalı̄lākallolāspadatayā atyantasaundarya- rasa- jalanidhiḣ apārakarun.ā-
sudhānidhiriha jayati bhagavān nandakumāraḣ k
tasya navanı̄tacauryādi lı̄lāsaktasya sabalasya coraśikhāman.eḣ āgamanaṁ gı̄yate k
pallavi
kṙts.n.aṁ kalaya sakhi sundaraṁ bāla (kṙs.n.aṁ)
anupallavi
kṙs.n.aṁ gatavis.ayatṙs.n.aṁ jagatprabha-
vis.n.uṁ surārigan.ajis.n.uṁ sadā bāla (kṙs.n.aṁ)
caran.am
nṙtyantamiha muhuratyantamaparimita-
bhṙtyānukūlamakhilasatyaṁ sadā bāla (kṙs.n.aṁ) k 1 k
śṙn.gārarasabharasan.gı̄tasāhitya-
gan.gālaharı̄khelasan.gaṁ sadā bāla (kṙs.n.aṁ) k 3 k
dāmodaramakhilakāmākaraṁ ghana-
śyāmākṙtimasurabhı̄maṁ sadā bāla (kṙs.n.aṁ) k 5 k
rādhārun.ādharasudhāpaṁ saccidānanda-
rūpaṁ jagatrayabhūpaṁ sadā bāla (kṙs.n.aṁ) k 6 k
39
z z z z z
gadyam 16
sa khalu mahānubhāvo lı̄layā parikalitākhilān.d.akot.i- brahmān.d.anāyako madhusūdananāmā
vrajapurivarasundarı̄- parives.t.itaḣ vaśı̄kṙtamahāmāyo’pi māyā- paravaśo bālaka iva lı̄lāvinodaṁ
darśayan kalabhagamana- kalapās.an.a- karun.eks.an.a- mṙdu- mandahāsādi- vilāsaiḣ nijapari-
janān ānandayan sakalalokasaṁraks.an.e jāgarūkaḣ san svakı̄yaṁ parabrahmabhāvamanusaṁ-
dadhāno nandagopamandire nandasūnuriva viharati sma k
ślokam
vrajabhuvi nandakumāre
vrajabālakabṙndakumudapūrn.endau |
viharati tasya caritraṁ
vrajapuranāryo jaguḣ yaśodāyai k 58 k
22 kalaya yaśode
pallavi
kalaya yaśode tava bālam
anupallavi
khalabālakakhelanalolam (kalaya)
caran.am
apahṙtabahutaranavanı̄taṁ
anupamalı̄lānat.anakṙtam
kapat.amānus.abālakacaritaṁ
kanakakandukakhelananiratam (kalaya) k 1 k
40
mallabālakakhelanacaturaṁ
manasijakot.ilāvan.yabharam
kalyān.agun.anavaman.inikaraṁ
kamanı̄yakaustubhaman.iśekharam (kalaya) k 3 k
navanı̄tacorabālakacaritaṁ
nandādivrajapun.yataruphalitam
dhruvapadaphalametatadilalitaṁ
bhuvi nārāyan.atı̄rtha yatibhan.itam (kalaya) k 4 k
z z z z z
gadyam 17
aye sakhi yaśode tava yaśodākhyārthamanvarthayan bhagavān aparimita- gopabāla- parives.t.itaḣ
balabhadrasahāyaḣ tatra tatrāśakyasaṁsparśes.ı̄ unnatagṙhanibaddhes.u śikyes.u sañcita-
gorasagrahan.opāyān abhijñān gopabālān prati tadupāya nicaya- mācārataśśiks.ayan āruruks.ū-
nivārūd.hayogı̄ tatratya dadhi-dugdha- navanı̄tādikaṁ ākan.d.aṁ āpı̄yānyānapi pāyayan tatratya
gopabāla- bid.ālādibhyo niks.ipan kvāpi kvāpi karatalapallavakalitavetrādinā viracita śikya-
bhān.d.avivarān nissarantı̄ḣ dugdhadadhidhārāḣ svayaṁ piban anyānapi pāyayan bhān.d.āni
ca sphot.ayan viśvātmā nityasiddha- vipulatara- paramānanda- rasa- tṙpto’pi svecchayā parigṙhı̄ta-
mūrtimattayā gorasaparitṙpta iva svayamanyāṁśca tarpayan mukhyaprān.a iva vāgādı̄naśrānto
viśrāntisthānamitares.āṁ nijānucaraiḣ saha sānandamiha viharati nandasūnuḣ k
ślokam
vı̄thyāṁ vı̄thyāṁ vrajabhuvi sukham sañcarantaṁ32 mukundaṁ
madhye madhye ghṙtadadhipayaḣ33 pāyayantaṁ pibantam |
budhau buddhāvahamiti svāntamābhāsayantaṁ
bhūyo bhūyaḣ sutamanunayantyāha cedaṁ yaśodā k 59 k
41
pallavi
āyāhi mādhava mādhava he kṙs.n.a (āyāhi)
caran.am
san.gavasamaye’tı̄te savitari madhyamāgate
man.gal.ācārocite tvayi
an.gajasalilāvṙte adhikaśramasaṁjāte
an.gajakhelanairalaṁ te (āyāhi) k 1 k
pallavādatikomal.a pādapan.kajayugal.a
mallikājātisaugandhita-
phullapan.keruhadal.a- bhūti34 netrasukapola
vallavı̄mānasālan.kāra (āyāhi) k 3 k
ālolaman.ikun.d.ala anavadyamauktikajāla
bālabhāvakhelanalola
nalinasundaranābha navanı̄tāhāravilobha
nārāyan.atı̄rthaṁ sulabha (āyāhi) k 8 k
z z z z z
ślokam
ityevaṁ prārthayantı̄ sā govindaṁ nandanandanam |
yaśasā pūrayantyes.ā yaśodā jagṙhe jagat k 60 k
ānı̄ya svagrahaṁ bālaṁ sabalaṁ bālavatsalā |
nı̄lameghanibhākāraṁ yaśodā samatos.ayat k 61 k
kadācidauddhatyamanantavı̄rye
harau vilokyāpratimaṁ yaśodā |
babandha dhāmnā tamaśes.abandhu-
mulūkhale bālavilāsalolam k 62 k
ākṙs.yolūkhalaṁ tasmāt yamal.ārjunamadhyakaḣ |
babhañja balavān kṙs.n.aḣ tāvārjunatarū hariḣ k 63 k
nāradamunivaraśāpāt yamal.ārjunavṙks.abhāvamāpannau |
34
pūri
42
yaks.asutau savicitraṁ dāmnā baddhopyamocayadbandhāt k 64 k
daru 15
vṙks.abhāvabandhamuktau kṙs.n.ena
yaks.asutāvanuraktau |
laks.itavis.ayaviraktau satataṁ
laks.mı̄patipādabhaktau |
praks.ı̄n.akalmas.apāratayā hari-
bhaktisudhārasagiramudgirantau k
ślokam
taṁ tus.t.uvaturatyantaṁ santus.t.au divyasundarau |
kuberatanayau yaks.au dāmodaramarindamam k 65 k
24 dāmodara tāvaka
dāmodara tāvaka
rāgam: kalyān.i tāl.am: ādi (triput.a)
pallavi
dāmodara tāvakaparabhāvamahaṁ sadā jāne (dāmodara)
anupallavi
śyāmadhāman bhūman sāmādisarvanigamāvasāne (dāmodara)
caran.am
pun.d.arı̄kapuramadhya- purus.abhāvena siddhaṁ
can.d.abhānukot.iprakāśaṁ cidghanākāśam
pan.d.itaparibhāvitaṁ pāpasan.gavivarjitaṁ
khan.d.itamāyāvilāsaṁ kāran.amakhan.d.ānandarasam (dāmodara) k 1 k
43
satyakāmādigun.akaṁ sarvahṙdayābhāsakaṁ
nityaman.gal.anivahaṁ nirgatamoham
pratyayabādhitaśokaṁ pratibhāsitasarvalokaṁ
mṙtyujanmādivirahaṁ satyalokādisarvadeham (dāmodara) k 2 k
kamalāsanādigı̄taṁ kāmayānādiphalitam
śrı̄madaśes.avibhavaṁ dı̄rānubhāvyam
samarasatayā nityaṁ vimalayogividitaṁ
amararamyaśrı̄gokula- kamanı̄yagopālaśarı̄ram (dāmodara) k 3 k
narakabhayavārakaṁ nāmarūpanirvāhakaṁ
paripūrn.ānandadāyakaṁ bhaktādhārakam
suragurugı̄tamekaṁ sūditāsuranāyakaṁ
vara nārāyan.atı̄rtha - vanditapādapadmakam (dāmodara) k 4 k
z z z z z
ślokam
devaṁ brahmapurāntasthaṁ pun.d.arı̄kāntarasthitam |
cidākāśaṁ jagadbı̄jaṁ vāsudevaṁ samāśraye k 66 k
gadyam 18
atha kadācidaravindalocane bhagavati vāsudeve sabale gopabālabṙnda- parānanda- sudhā-
mahodadhi- pūrn.a- śaśān.gabiṁbe svakuks.ipariraks.itānekakot.i- brahmān.d.anāyake kṙtrima-
mānus.a bālacāpalena saṁdarśita- mṙdbhaks.an.ādicarite sucarite viharati tadı̄yalı̄lāvilasita-
taccaritaṁ balabhadramukhādākarn.ya svakı̄yabālahitaiks.in.ı̄ dan.d.odyatakarā saṁtād.ayantı̄va
tatsavidhamāgatā yaśodā bhayādiva mukhavidāran.aṁ kurvati tasmin sakalamapi jagadan.d.a-
mātmānaṁ savismayamavalokayāmāsa k
ślokam
kartāraṁ sarvalokānāṁ māyāmānus.abālakam |
kuks.au saṁraks.itāśes.amuccaiḣ stautı̄ti sā harim k 68 k
44
25 harimı̄d.e śrı̄harimı̄d.e
harimı̄d.e śrı̄harimı̄d.e
rāgam: śan.karābharan.am tāl.am: triput.a
pallavi
harimı̄d.e śrı̄harimı̄d.e devam (harimı̄d.e)
anupallavi
gurutarāsurabhāraharamahamı̄d.e (harimı̄d.e)
caran.am
akhilān.d.akot.ibrahmān.d.anāyaka-
miha nikhilabhuvanakartāram
prakat.itanijaviśvarūpamanāmayaṁ
aghat.itaghat.anākāram (harimı̄d.e) k 1 k
svardhāmamastakaṁ sūryacandranayanaṁ
vidhvastamohamaham
vardhitākhilavedavācamāśāśruti-
manilāsumakhiladeham (harimı̄d.e) k 2 k
viśvahṙdayadeśaṁ vipulamahı̄caran.aṁ
śāśvatānandaghanam
niśvasitāgamanirmalavijñāna-
nityakalyān.anidānam (harimı̄d.e) k 3 k
bhaktajanasamūhabhadradaṁ bhavabhayamuktamamaramṙtugı̄tam
muktasan.gamunı̄ndra muktidānanipun.a-
mūlamāgamabodhitam (harimı̄d.e) k 4 k
taran.iśaśiman.d.alakot.ikot.ibhāsvaraṁ
aravindabhavakāran.am
haribhaktaśiva nārāyan.atı̄rtha kṙtamidaṁ
akhilapātakaharan.am (hari) k 5 k
z z z z z
ślokam
govinda ghat.ayānandaṁ paramāmnāyagocara |
śrı̄nandanayāśes.ayogidhyeyapadāṁbuja k 69 k
45
26 govinda ghat.aya
pallavi
govinda ghat.aya paramānandamamṙtamiha hare
anupallavi
śrı̄nandatanaya bahuyogı̄ndrasuravinuta (govinda)
caran.am
agan.itagun.agrāma aparimitanijakāma
nigamaparamārāma nikhilamohavirāma
nagadharaghanaśyāma natajanakumudasoma
aghaharan.a sarvasama asuraman.d.alabhı̄ma (govinda) k 1 k
navamauktikahāra nandagopakumāra
bhavabandhanavidūra bhadrada sukhākāra
avanata janādhāra aparimitaśubhacāra35
navanı̄tacora nara- nārāyan.āvatāra (govinda) k 3 k
śaradindusamavadana śatamanmathasamāna
gurutarānandaghana kundasundararadana
paripanthitagan.adal.ana pālitākhilabhuvana
sarasa nārāyan.atı̄rtha - satyaphaladāna (govinda) k 4 k
z z z z z
ślokam
iyevaṁ prārtayantı̄ṁ tāṁ yaśodaṁ nandanandanaḣ |
bhūyaḣ sandarśayāmāsa bālabhāvaṁ svalı̄layā k 70 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyyaṁ
35
anupamaśubhācāra
46
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.abālalı̄lāvarn.anaṁ nāma
dvitı̄yastaran.gaḣ samāptaḣ k
z z z z z
47
k tṙtı̄yastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.agovatsapālanakaran.aṁ
ślokam
athābhinı̄yate kṙs.n.akṙtaṁ govatsapālanam |
ādau nandastato gopyo balabhadrastato hariḣ k 71 k
nandādyāgamanādūrdhvaṁ gopabālairbalena ca |
sahaivāgamanaṁ bālakṙs.n.asyātha sugı̄yate k 73 k
atha balarāmasyāgamanam k
daru 16 36
27 ālokaye śrı̄bālakṙs.n.am
ālokaye śrı̄bālakṙs.n.am
rāgam: huśeni tāl.am: ādi
pallavi
ālokaye śrı̄bālakṙs.n.aṁ sakhi
anupallavi
36
not printed in some versions
48
ānandasundaratān.d.avakṙs.n.aṁ sakhi (ālokaye)
caran.am
navanı̄takhan.d.adadhicorakṙs.n.aṁ bhakta-
bhavapāśabandhamocanakṙs.n.am (ālokaye) k 1 k
nı̄lameghaśyāmal.asundarakṙs.n.aṁ nitya-
nirmalānandabodhalaks.an.akṙs.n.am (ālokaye) k 2 k
kin.kin.ı̄jālaghan.an.ghanakṙs.n.aṁ loka-
śan.kitatārakāval.imauktikakṙs.n.am (ālokaye) k 4 k
sundaranāsāmauktikaśobhitakṙs.n.aṁ nanda-
nandanamakhan.d.avibhūtikṙs.n.am (ālokaye) k 5 k
kan.t.hopakan.t.haśobhikaustubhakṙs.n.aṁ kali-
kalmas.atimirabhāskarakṙs.n.am (ālokaye) k 6 k
govatsabṙndapālanakṙs.n.aṁ kṙta-
gopikābālakakhelanakṙs.n.am (ālokaye) k 8 k
nandasunandādivanditakṙs.n.aṁ śrı̄-
nārāyan.atı̄rtha varada kṙs.n.am (ālokaye) k 9 k
z z z z z
ślokam
nandasūnuratha gopasūnubhiḣ
nanditenduvadanaḣ śanaiḣ śanaiḣ |
khyāpayannakhiladı̄nabandhutāṁ
vatsapālanavidhau sa dı̄ks.itaḣ k 74 k
gadyam 19
asau khalu bhagavānaparimitakarun.ārasālavālo bhūmākhyo nijajana- saṁtāpaharan.- pravı̄n.aḣ
parigṙhı̄tagopakumārabhāvaḣ ven.uvis.ān.aninādaviśes.aiḣ upavanaparimilitān āgamabhāgavaco-
vilāsairiva paratatvaparimilitān aśes.a- yogicittavṙtti- viśes.āniva aśes.agovatsān nijakarakalita-
vetrasañcāravilāsairniyamena sañcārayan samudita- mahotsāhasa- hāsavālokanabhās.an.ādibhiḣ
49
akhilānapi gopabālān ānandayan vaimānika- bṙndananaya- mahotsavo mohātı̄ta- viśuddha-
bodhaikamūrtirapi viharati haririha dı̄nabandhuḣ k
ślokam
vaimānikāḣ paraṁ tatvaṁ matvā gopālanandanam |
parasparaṁ jagurbhaktyā govatsānucaraṁ harim k 75 k
28 kalayata gopikā
kalayata gopikākārun.yarasapūra
rāgam: pantuvarāl.i tāl.am: rūpakam
pallavi
kalayata gopikākārun.yarasapūra-
kāl.amegābhirāmam
anupallavi
caladadharāñcitacārumural.ı̄nāda-
phalitakaivalyakāmam (kalayatu)
caran.am
kutsitāsuratimirakot.isūryaṁ
amarakumudabāndhavam
matsyakūrmādiśrı̄ mahanı̄yāvirbhāva-
māyollasitavaibhavam
satsukhāmṙtajaladhisatatakhelananirataṁ
sādhujanātmadevam
vatsasaṁraks.an.avātsalyaparipūrn.a-
vallava bālabhāvam (kalayata) k 1 k
aks.ı̄n.asaṁpadāmāśrayamakhila
saṁraks.an.adı̄ks.ādhāram
paks.ı̄śavāhanaṁpan.kajabhava
bhāvitabhadrākāram
kuks.isthabrahmān.d.akot.ivirājitaṁ
kut.ilakuntalasundaram
vı̄ks.an.asamuditavividhaviśvākāraṁ
vimalavijñānasāram (kalayata) k 2 k
50
karasaroruhagatakanakanirmitavalaya-
kamanı̄yataravigraham
gurutaramauktikaṁ gun.aman.igan.abhāraṁ
gopı̄santāpāpaham
surarājaripuvatsāsurasūdanacarita37 -
sulalitamatisugraham
vara nārāyan.atı̄rtha varan.ı̄ya paramārthā-
varan.amohavinigraham (kalayata) k 3 k
z z z z z
ślokam
yajñaṁ yajñabhujaṁ vis.n.uṁ gopabālaiḣ samanvitam |
dadhyannapūrn.aśikyādyaiḣ jagurvaimānikā vane k 76 k
29 paśyata paśyata
śākhāmṙgalan.ghanānugrahan.acaturaṁ
śyāmasundarākāramatulavihāram
akhilalokādhāramiha vatsānucaraṁ
adhika sāhasotsāhavı̄ryamudāram (paśyata) k 2 k
37
sūdanamacalita
51
pran.ayakalahakolāhalamatisarasaṁ
prakat.itanijaparamānandavilāsam
kvan.itakin.kin.ı̄ghan.aghan.alalitalāsyaṁ
kvāpi madhumadhuragı̄tarasāsyam (paśyata) k 3 k
sarasamasṙn.akabal.amiha tu bhuñjānaṁ
sabalasakalagopamakhilanidānam
taral.akun.d.alahāramatinarmahāsaṁ
vara nārāyan.atı̄rtha hṙdayavilāsam (paśyata) k 4 k
z z z z z
ślokam
ānı̄taṁ śikyabhān.d.asthaṁ dadhyannaṁ gopabālakaiḣ |
bhuktvā vane caran kṙs.n.astvaghāsuramukhaṁ yayau k 77 k
30 paramakarun.ayā
madhukait.abhādivijayādara matsyakūrmādirūpasādara
adhikadayāvaloka sundara aparimitānandasāgara (parama) k 2 k
akhilān.d.akot.iparipālaka anavadyagokulanāyaka
aghaharan.a dus.t.anivākan.a āśritajanāpaduddhāraka (parama) k 3 k
taral.aman.imakarakun.d.ala tān.d.avanat.anakṙtaman.d.ala
sarasaparipālitākhan.d.ala sādhugokulavarasthan.d.ila (parama) k 4 k
52
avaniman.d.alabhārakhan.d.ana āśritajanahṙdayaman.d.ana
dhruvavibhūtidānavicaks.an.a (kṙ.s.n.a) śiva nārāyan.atı̄rtha raks.an.a (parama) k 5 k
z z z z z
ślokam
evaṁ stutaḣ sa govindaḣ pravṙttastamaghāsuram |
āsphāt.ya bālairgovatsaiḣ saha gokulamāgataḣ k 80 k
kadācidgovinde kalitamural.ı̄nādalalite
sadāse govatsānvanabhuvi sukhaṁ cārayati saḣ |
vidhistatsaubhāgyaṁ niravadhikamālokya kutukāt
muhurvatsān bālānaharadajamāyāparavaśaḣ k 81 k
daru 17 38
dan.dakaman.daludhārı̄ dānavavairı̄
an.d.abrahmān.davidhātā akhilajanayitā k 2 k
ślokam
ithaṁ bhūtaṁ hariṁ dhṙs.t.vā vatsarānte vidhiḣ svayam |
sandarśitajagatkot.iśarı̄raṁ stauti sādaram k 83 k
53
pallavi
jaya jaya gokulabāla jaya sakalāgamamūla
dayayā māṁ gopāla dı̄naṁ pālaya bāla (jaya jaya)
caran.am
deva mayācaritamidaṁ dı̄nadhiyā aparādhaṁ
śrı̄vasudhādhava kṙpayā kevalameva dhunı̄hi (jaya jaya) k 1 k
z z z z z
ślokam
lı̄lāmānus.adehaṁ laks.mı̄śaṁ tvāṁ prasādaye devam |
saṁsārārn.avapatitaṁ kaṁsaripo māṁ tvamuddhara tvarayā k 84 k
54
bālamohanavinigraha bālonnate
kalitasevakānugraha kāmākṙte
alaghuvı̄ryaparigraha akhilān.d.apate
akhilamunibṙndānugraha gopālakṙs.n.a
bāla ghananı̄lādisuśı̄la hemacelānanta-
lı̄lāgamamūla śrı̄lolātiviśālaphāla
bāla gopālakṙs.n.a (deva deva) k 1 k
śrı̄vatsalaks.an.āñcita śrı̄bhāvita
devagandharvasevita divyāyudha
govatsagan.asaṁvṙta gopāvṙta
avyaya munivandita acintita
bhavyagokulanirata gopālakṙs.n.a
pı̄tāṁbaravı̄ta vidhuśı̄tākhilatātāghavi-
ghātārjunasūtāmaragı̄tāgamajātabhāta
bāla gopālakṙs.n.a (deva deva) k 2 k
pūrn.enduman.d.alānana purātana
pūrn.asuparn.avāhana varānana
tı̄rn.asaṁsāramohana dhı̄rāyana
karn.akun.d.alaśobhana kañjāsana-
varn.itavı̄ryavāmana gopālakṙs.n.a
nārāyan.a dhı̄rāgamasārāghavidūrātula-
bhārārividārāmaravı̄rā saṁsārapāra
bāla gopālakṙs.n.a (deva deva) k 3 k
z z z z z
ślokam
karpūrābhaḣ kuvalayadal.aśyāmal.aścābhirāmau
kalyān.ānāṁ sakalajagatāmāśrayau gopabālau |
bhaktatrān.ādhvaravaravidhau dı̄ks.itau moks.ahetū
māyāśaktyā viracitatanū rāmakṙs.n.au smarāmi k 85 k
bhagavantamiti stutvā vidhiḣ svaṁ dhāma satvaram |
harin.ā gurun.ājñāto yayau kṙs.n.o’pi gokulam k 86 k
atha yājñı̄kānāmāgamanam k
daru 18
55
rāgam: saurās.t.ram tāl.am: ādi
aran.ipātrapalāśakuśabhāraṁ vahanto
dharan.itale satataṁ dhāvanto yājñikā āyānti k 1 k
pavitrapān.ayo nityaṁ paśulaks.an.avidaḣ |
savitṙman.d.alāntarasthaṁ dhyāyanto yājñikā āyānti k 2 k
ahaṁ pūrvamahaṁ pūrvamiti yajñakuśalā |
gahanakarmasāmāni gāyanto yājñikā āyānti k 3 k
atha yajñapatnı̄nāmāgamanam k
daru 19
yajñapatnı̄bṙndamadhunā’yāti
yāgaśālāmanindya karmavidhinā
vijñānapūritaśuddhamanasā saha
viśvāsapūrvakanamraśirasā |
divyasundaraṁ bhavyakandharaṁ dhṙta-
navyapı̄tāṁbaramadbhutahāram
cāru kabarı̄bhārabharitaṁ divya-
cāmı̄karābharan.agan.abhāsitam k
gadyam 20
evaṁ yajñapatı̄sahite yajamānayājñikapravartite yajñakarman.i sāks.āt yajñasvarūpı̄ bha-
gavān kandarpadarpamahāsarpagarud.āyamānadivyamūrtidharo gopabālaiḣ saha śanaiḣ
śanaiḣ sañcaran cārayannapi govatsān tadupavanadeśamājagāma | tatra kadācit vatsapālana-
samaye bālā ūcuḣ |
ślokam
vayamiha vicarāmo hyannamākān.ks.amān.āḣ
kathamiha bhagavanno bālakānāmihānnam |
iti vanabhuvi pṙs.t.ho bālakairbālakṙs.n.o-
pyavadadiha bhūyādannamatyantamṙs.t.am k 87 k
yajñaśāleyamasmābhiratraivānnaṁ hi labhyate |
gacca pṙcchejyaśālāyāṁ yajamānañca yājñikān k 88 k
56
yadi te na prayacchanti yācasvānnamaśan.gitaḣ |
tatpatnyaḣ prati jānantyo dāsyantyannāni tāḣ striyaḣ k 89 k
yājñikān yācamānastu pratyākhyātāśca tairdvijaiḣ |
yayāce yajñapatnı̄stāḣ kṙs.n.ārthe gopabālakaḣ k 90 k
sakṙcchravan.amātren.a scādvannāni bahūnyapi |
ādāya tāḣ paraṁ kṙs.n.aṁ muktasan.gāḣ pradudruvuḣ k 91 k
tatra gatvā tu gopālaṁ gopı̄janamanoharam k
bhojayitvātha santus.t.aṁ vihitāñjalayo’stuvan k 92 k
33 bālagopāla kṙs.n.a
kal.abhasundaragamana kastūriśobhitānana
nal.inadal.āyatanayana nandanandana
mil.itagopavadhūjana mı̄nān.kakot.imohana
dal.itasaṁsārabandhana dārun.avairināśana (bāla) k 1 k
z z z z z
57
ślokam
yajñapatnyastamı̄śānaṁ lı̄lāgopālavigraham |
prasādayanti yaṁ vedāstātparyen.āmananti te k 93 k
34 bālagopāla māmuddhara
bālagopāla māmuddhara
rāgam: mohanam tāl.am: cāpu
pallavi
bālagopāla māmuddhara kṙs.n.a
paramakalyān.agun.ākara (bāla)
anupallavi
nı̄radanı̄lakal.ebhara kṙs.n.a
nirupamakaustubhakandhara (bāla)
caran.am
nandanandana bhaktacandana sura-
bṙndaracita bahuvandana
mandasmitasundarānana - kot.i
madanasundara jaganmohana
indirāmandira bhaktasundara hṙdayāra-
vindabhṙn.ga bhaktimakaranda nandita gopikābṙnda
tāṁ tāhatadhaidhattattāṁ takkato dhı̄min.ān.kin.ato
dhimire takkatodhı̄midhı̄kit.a todhimmire
takkātodhi gin.ān.ga gin.atton.ga dhirgud.u dhadhigud.u
dhatton.ga todhigin.an.gattirutton.gad.adirugud.u
daddhı̄ki takit.a dadhigin.atom (bāla) k 1 k
58
gan.apati guru śrı̄pati s.an.mukha jaya jaya jaya
jhantarikit.ataka tatton.kit.aton.gattakakin.a dinahatadhimitātādhāṁ
takadhirgud.utaka dadhigin.atoṁ dinahatadhimi tātādāṁ
takadhirgud.u taka dadhigin.atom (bāla) k 3 k
santatamandaravasthitaṁ
hṙdi satyavijñānasukhākṙtim
antaryāmitayoditāṁ
yogicintitamākalayāmi tam
tattadhikit.a tattāṁ tattatikit.a tattāṁ tarikit.a tattari
kudhtokit.a tadhokit.a dhoṁ dhoṁ kunda
kit.akit.a dhari kukuṁdatta kukuṁdharikid.ekud.eku kuṁdhari
kid.i kaka prabedhamiha jheku kujhagan.a jhajhan.a
jayaśı̄la nat.anam (bāla) k 6 k
sakalajagadādiṁ sakalamunigı̄taṁ
sakalanigamāntajanitāntamatividitam
taṁ paramayogigan.avicintitamakhan.d.asukha-
sampadamapāramahimānaman.imānamiha
ran.gaturan.gamātan.gavarahaṁsagati-
59
mañjı̄ramañjurat.annat.anamakhilarañjanam
tagindha tagindha takit.adhimi dhimidhimi tadhı̄takit.a dhimitakit.a
dhimitakit.a hantadhı̄ṁ tāhattadhı̄ṁ tāhattadhinnām
tāhattadhı̄ṁ dhinnā dhināhattadhāṁ dhinna dhinnā
dhı̄ṁ tātādhinnadhı̄ṁ taddhinna takadhinna tāhaddha
dhtinnaṁ kaddharid.i kaddharid.i kāhure kāhure
kañcarid.i kañcarid.i dhehure rāhure (bāla) k 7 k
san.gı̄tasahityavidyāvinodavara
govinda gopāla gopı̄manohare
matirastu gatirastu man.gal.aṁ bhavatu mama
taddhinta taddhinta takit.a dhimidhimi dhimita dhı̄takit.a dhimitakit.a
gid.taka takit.a tadhighin.atom (bāla) k 8 k
tārakasamamuktahārakaṁ
bhaktakarun.yarasapūradhārakaṁ
nāradamuniks.emakārakaṁ dhı̄ra
( śrı̄) nārāyan.atı̄rtha tārakaṁ
tāṁ tāhata tan.adhāṁ tan.āṁ tan.adhāṁ
tan.n.aṁ tan.n.atām
tadhimmi taddhimmi tān.d.avalolaṁ
riṁjhiriṁjhirin.gan.a rādhālolam
kundakit.akit.a dhariki gopikājāraṁ
nagadharaṁ dhodhitta navanı̄tacoram (bāla) k 9 k
60
dhittari dhikidhirgud.u dhittā tadhimito dhimi
ton.kit.adhittā taddhoṁ tatton.gakkit.a takkit.a
dhan.adha dhan.adha dhimihin.n.aṁ tal.an.gu dhākadhaka tadhighin.a tom (bāla)
z z z z z
daru 20
ślokam
stutvā taṁ yajñapurus.aṁ yajñapatnyastadājñayā |
punaḣ praviviśuryajñaśālāṁ tadgatamānasāḣ k 94 k
yājñı̄kāste’pi tāḣ patnı̄ḣ praśasya ca punaḣ punaḣ |
an.gı̄cakrurbhagavato41 māhātmyādgatakalmas.āḣ k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.agovatsapālanavarn.anaṁ nāma
tṙtı̄yastaran.gaḣ samāptaḣ k
z z z z z
40
bhaje
41
abhicakruḣ
61
k caturthastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.agopālanavarn.anaṁ
śrı̄kṙs.n.agopālanavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
gı̄yate rāmakṙs.n.ābhyāṁ kṙtaṁ gopālanaṁ tataḣ |
nandādyāgamanaṁ pūrvaṁ tataśca balakṙs.n.ayoḣ k 96 k
kāl.ı̄yamarddanaṁ nāgapatnı̄stotraṁ tataḣ param |
kharāsuravadhaścātha pralambasya ca mardanam |
dāvāgnibhaks.an.aṁ bālastutiratra nigadyate k k 97 k
atha balabhadrasyāgamanam k
daru 21 42
daru 22
atha kṙs.n.asyāgamanam k
42
this daru is the same as daru 16 except for the rāgam
62
35 pāhi pāhi jagan mohanakṙs.n.a
nandayaśodānandana kṙs.n.a
induvadana śrı̄kṙs.n.a (pāhi pāhi) k 2 k
kun.kumapan.kavipan.gila kṙs.n.a
gūd.amahima śrı̄kṙs.n.a (pāhi pāhi) k 5 k
cañcalajhalañjhalanūpura kṙs.n.a
mañjul.aves.a śrı̄kṙs.n.a (pāhi pāhi) k 6 k
taral.itakun.d.alaman.d.ita kṙs.n.a
tān.d.avalola śrı̄kṙs.n.a (pāhi pāhi) k 7 k
dhikkṙtasuraripuman.d.ala kṙs.n.a
dı̄napālana śrı̄kṙs.n.a (pāhi pāhi) k 8 k
z z z z z
gadyam 21
63
atha kadācidetau nandakumārau nirmalanirupamarajatāñjana- śikhari- śikhara- samuttun.ga
divyaman.gal.a- sundarān.gau durvinaya- durvı̄rya- garvaparvata- vis.ayavipina- sañcāri mahāsura-
mattamātan.gamadodārakesarin.au santatasamullasita- kamalakuśeśaya- kumuda- kalhārādi-
kusuma- saurabhya- saubhāgyabhogasamunmis.adānandānubhava divyadarśanaiḣ haṁsa-
kāran.d.avasārasa- cakravākād- vividhavihan.gamairanudinamudita- mahotsāhasāhasasamṙddha-
samucchṙn.khalaka- lakalaravāvabodhita- nijānandāvadhı̄rita- brahmalokādi- sukhairnijatat.a-
samāgata suravit.apı̄ bṙndaiśca santatapariśobhamānāyāḣ kāl.indyāstat.abhuvi paryat.antau
karakalita- ven.uvis.ān.avetrau niravadhika- kṙpāvalokanahāsa- parihāsa vilāsairnijaparijanānānanda-
yantau sakala- loka- pālakāviha gopālau babhūvatuḣ k te ca gopabālāḣ tadı̄ya- lı̄lavinodasudhārasa-
mākhan.d.amāpı̄yātyanta- tṙptatayā samudgiranta iva bhagavatanugrahapratibodhitasakalakalā-
stadı̄ya- kalyān.agun.āni gāyanto vanabhuvi sukhaṁ ceruḣ k tathāhi k
36 kalayata vanabhuvi
kalayata vanabhuvi
rāgam: madhyamāvati tāl.am: ādi
pallavi
kalayata vanabhuvi kāmagatiṁ
kal.abhagamanaṁ akhilātmaratim
caran.am
rajataśailaśikharopamakāyaṁ
raman.ı̄yamiha rāmanāmadheyam
sajalajaladharuciraṁ gatamāyaṁ
sakalavallavı̄janabhāgadeyam (kalayata) k 1 k
lalitataramural.ı̄nādavinodaṁ
lāvan.yarasapūrasaridāspadam
al.ikulamil.itatul.ası̄bṙndamodaṁ
ānandanat.anasundarapādam (kalayata) k 2 k
divyatribhan.gilalitataragātraṁ
devādiviracitanuti pātram
bhavyakarakamalakamanı̄yavetraṁ
bhāskarakot.iprabhaṁ janamitram (kalayata) k 3 k
sakṙdavalokanakṙtajagadan.d.aṁ
sarasakun.d.alaśobhimṙdugan.d.am
64
prakat.itabrahmān.d.aśatakot.itun.d.aṁ
prākṙtāsuratimiramārtān.d.am (kalayata) k 4 k
ravitanayātat.asukhat.itakhelaṁ
raks.itasakalagokulabālam
navarasapūrn.agānavilolaṁ
nārāyan.atı̄rtha gı̄tasulı̄lam (kalayata) k 5 k
z z z z z
ślokam
govindānucarāḣ sarve govindāsaktacetasaḣ |
govindamanugāyanto sānandaṁ nanṙturvane k
vinā tu balabhadren.a kṙs.n.o gopālakaiḣ saha |
kāl.ı̄yasya hradaṁ gatvā nyapatattajjale balāt k
kāl.ı̄yastu dhvaniṁ śrutvā krodhasaṁraktalocanaḣ |
babaddha kṙs.n.aṁ bhogena dadṙśastaṁ vrajaukasaḣ k
paśyatsu nandādis.u gopikāsu
śrı̄kṙs.n.amevākhilamitrabhūtam |
tus.t.āva rāmaḣ sakalātmadarśı̄
sarvātmakaṁ kṙs.n.amananyadṙs.t.yā k
37 bandhanānmocaya
bandhanānmocaya
rāgam: sāran.ga tāl.am: triput.a
pallavi
bandhanānmocaya kāl.ı̄yakṙta- (bandhanānmocaya)
anupallavi
bandhanānmocayātmānamanupama-
balamanusmara tāvakamadhunā
caran.am
65
bālacāpalatayā tavānagha lı̄layālamiha
kāl.ı̄yavis.amāśu vināśaya
kalaya gokulakalyān.amatha bho (bandhanān) k 2 k
z z z z z
ślokam
rauhin.eyakṙtaṁ gı̄taṁ śrutvāsphāt.ya ca kāl.iyam |
pātayitvā jale nṙtyamakarottasya mūrdhasu k 102 k
atha nāgapatnı̄nāmāgamanam k
daru 23
ślokam
phan.es.u tasya nṙtyantaṁ ks.ı̄n.aśaktermuhurmuhuḣ |
bhartṙbhiks.āṁ prārthayantyo nāgapatnyo jagurharim k 103 k
66
38 deva kuru śiks.ām
yogimatibhūs.an.āghaughāriśos.an.a
bhogiśayana bhavanabhus.a pāhi patitam (deva) k 2 k
jātikulaśaran.aṁaśes.ajantudhāran.am
jātaṁ bhavatā kṙtamityāgamaviditam (deva) k 3 k
nāgapatnı̄gı̄tamidaṁ nārāyan.acaritam
yogivara nārāyan.atı̄rtha yatibhan.itam k 6 k
z z z z z
ślokam
evaṁ sture jagannāthe nāgapatnı̄bhirādarāt |
namaste devadeveti phan.ı̄ prāha śanaiḣ śanaiḣ k 104 k
śrı̄kṙs.n.astaṁ parityajya sāgaraṁ gaccha nirbhayaḣ |
matpādacinnitaphan.airityuktvā gokulaṁ yayau k 105 k
samaṁ gopabālairmahattāl.abṙndaṁ
kramen.a pravis.t.au kharānsaṁharantau |
vicitrāśca gāścārayantau carantau
phalaistos.ayāmāsaturgopabālān k 106 k
67
kharāsuravadhaṁ kṙtvā khagādhipativāhanaḣ |
nirāyāsaḣ parānanto ramate nandanandanaḣ k 107 k
gadyam 22
tamenamāsurakulakadal.ı̄vanonmūlakel.ikalākuśalakalapamūrtidharaṁ nandakumāraṁ sarve
ca gopālāḣ saṁpūrn.amanorathāśctthaṁ prārthayāmāsuḣ k
pallavi
rāma sakhe kṙs.n.a sakhe
anupallavi
raman.ı̄yagokulamatha yāmaḣ (rāma)
caran.am
kamalabandhuriha kamalamanupatati
kamalinı̄ malineva vibhāti
kumudabandhurapi kumudamanusarati
kumudinı̄ ca paraṁ parihasati k 1 k
śaśadharaṁ śanakairanupaśyati
śarvarı̄ vanitā nijakāntam
vacamupaiti vanitājhas.abṙndaṁ
vāmamanmathadāśasya mandam k 2 k
al.ikulaṁ kamalodaramil.itaṁ
alaghugı̄tarasāmṙtabharitam
kalaya godhanamiha tu samuditaṁ
lalitaven.uraven.a tvaritam k 3 k
raktacandanalepanalolā
rāgin.ı̄ paścimābhāti balā
muktalajjeva muhuraticapalā
muñcati vı̄t.ikārasamabalā k 4 k
68
cakravākayugal.añca vigal.itaṁ
cārunı̄ranirantaramil.itam
vakrakan.t.ha vigal.itaravalalitaṁ
vanajabṙndamadhunaiva mukul.itam k 5 k
vārun.ı̄sevanādabjamitraṁ
vārun.aṁ nı̄tavānnijagātram
tārakāmalanijadantakāntyā
tāması̄ hasatı̄ti vicitram k 6 k
śṙn.vatā gopabālagı̄taṁ
śrı̄dharen.a gokulamāyātam
tṙn.acarānusaren.a samuditaṁ
dhı̄ra nārāyan.atı̄rtha bhan.itam k 7 k
z z z z z
ślokam
us.itvā gokule rātrau balena sahitaḣ sukham |
us.ayutthāya govindaścodayāmāsa gā vanam k 108 k
adya bhān.d.ı̄rakaṁ nāma vanaṁ yāmo vayaṁ mudā |
ityāha bhagavān bālān balañca balināṁ varam k 109 k
pallavi
rāma rāma vicarāmo vayaṁ
ramyabhān.d.ı̄rakaṁ vanamadhunā
anupallavi
rāma ravikiran.adūraṁ raman.ı̄yasarovarabahul.am (rāma)
caran.am
candrakāntopalaman.ivālukaṁ
cārutarajharı̄sundarasalilam
69
candanacaṁpakamandāra-
chāyātimirasūryaman.ijālam (rāma) k 1 k
unnatatarus.u samunnatabalavat-
pannagaripumukhā nihnutavihagāḣ
unmattā iva sannaddha yudhi
manyante muhuriha khalu yoddhum (rāma) k 2 k
nandanaṁ vanametadupamitaṁ
nānārasaphalairabhimadhusudhayā
mandamārutaspandanavigal.ita-
mandārādiśrı̄candanakusumaiḣ (rāma) k 3 k
muktāphalasamamudritavallı̄-
saktamadhuvrataśaṁsitavibhavam
tyaktāśaṁsaddivi vanametat
cetaḣ spṙhayati divyavadhūnām (rāma) k 4 k
svargārohan.asopānapan.ktiriva
suralokāvadhisundaravit.apāḣ
nirgal.itopamamatiraman.ı̄yaṁ
nihnutasakalasaṁtāpavibhūti (rāma) k 5 k
nārāyan.abhan.itaṁ raman.ı̄yaṁ
dhı̄rodātagirā balabhadram
ghorāghaughanivāran.ametan-
nārāyan.atı̄rthā rya sughat.itam k 7 k
z z z z z
ślokam
gāyaṁ gāyaṁ vanamatha śanairgopabālaiḣ sameto
deyaṁ deyaṁ karatalamiti prı̄tidastād.ayṁstat |
pāyaṁ pāyaṁ sarasavacanāhlādapı̄yūs.adhārāṁ
soayaṁ māyı̄ viharati muhurvādayanven.umı̄śaḣ k 110 k
krı̄d.āmārabdhavān kṙs.n.o jayaśı̄lān parājitāḣ |
70
skandhe vahanti yasyāṁ tāṁ bālakaiḣ saha saṁbhramāt k 111 k
pralambo nāma gopālaves.adhārı̄ mahāsuraḣ |
parājito rauhin.eyaṁ skandhenod.hvā palāyitaḣ k 112 k
san.ketasthānamullan.ghya palāyanaparo balaḣ |
māṁ nayatyes.a kiṁ kāryaṁ vada kṙs.n.etyabhās.ata k 113 k
vı̄ryamāvedayan kṙs.n.o balabhadrasya dhı̄mataḣ |
idamāha mahāvı̄ryamāryaṁ balasamunnatam k 114 k
41 tāvakaṁ parabhāvam
tāvakaṁ parabhāvam
rāgam: kāpi tāl.am: ādi
pallavi
tāvakaṁ parabhāvamanusmara tām
anupallavi
sevaka san.kalpa siddha tano para-
daivata narabhāvabhāvanayālam (tāvakaṁ)
caran.am
smara tavātulabalamativı̄ryaṁ
sāhasañca balabhadra gāṁbhı̄ryam
naravapurdharasuramimaṁ jahi
nagavarādhikadhairyadurvı̄ryam (tāvakaṁ) k 1 k
lokabandhubhan.itametadāśrita-
śokamūlaharan.am
71
bhakta saṁsiddhisādhakaśrı̄hari-
bhakta nārāyan.atı̄rthā bharan.am (tāvakaṁ) k 4 k
z z z z z
ślokam
jaghāna balabhadrastaṁ śrı̄kṙs.n.ena pracoditaḣ |
pralambaṁ mus.t.inā mūrdhni pralambo nipatāta ca k 115 k
aghāsurabakāsurapramukhakaṁsadūtāsurāḣ
hatāstu harin.ā gun.avyatikaraprasūtaḣ khalāḣ |
vane vicaratā ghane vakul.amañjarı̄puñjake
sravanmadhujharı̄caranbhramara43 kamavidyāgurau k 116 k
dṙs.t.vā dāvānalaṁ bālāḣ kṙs.n.a kṙs.n.eti cukruśuḣ |
gṙhı̄tvāñjalinā kṙs.n.o dāvānalamabhaks.ayat k 117 k
jı̄rn.o dāvānalo yasya jāt.haren.a mahātmanā |
bālāstamastuvan kṙs.n.aṁ vedāntairyastu laks.yate k 118 k
śrı̄gopālakamekameva paramaṁ daivaṁ sadā mānaye
śrı̄vatsān.kitavaks.asaṁ śritajanādhāraṁ samārādhaye |
āmnāyāntasarojahaṁsamakhilānandātmakaṁ śāśvataṁ
kuks.isthākhilalokaraks.akamamuṁ gı̄rvān.ageyaṁ prabhum k 119 k
42 śrı̄gopālakamekameva
śrı̄gopālakamekameva
rāgam: kalyān.i tāl.am: jhaṁpa
pallavi
śrı̄gopālakamekameva daivataṁ hṙdaye
anupallavi
āgamāravindabṙndahaṁsamākalaye (śrı̄gopālaka)
caran.am
nijajanasvargāpavarganityādātāraṁ
ajamavyayamādidevamanupamācāram
vijayasārathimaśes.avidus.āmādhāraṁ
bhujabalanirjitavairibhūpālaśūram (śrı̄gopālaka) k 1 k
43
madhupa
72
sarvalokaikaśaran.yacaran.āravindaṁ
durvinı̄tamadabhan.gadordan.d.abṙndam
nirviśes.anirantaranirmalānandaṁ
gı̄rvān.agandharvakot.igı̄tagovindam (śrı̄gopālaka) k 2 k
raks.itasarvabhuvanalaks.an.amekaṁ
paks.irājavāhaṁ vipaks.aśiks.akam
kuks.igatajagadan.d.akot.idhārakaṁ
aks.ı̄n.agokulanivāsalaks.mı̄nāyakam (śrı̄gopālaka) k 3 k
nāradādimunigeyanāmadheyakaṁ
nāmarūpanirvāhakamarūpamanāmakam
vārijāsanādivinutaṁ nivāritaśokaṁ
nārāyan.atı̄rthā nandadāyakam (śrı̄gopālaka) k 4 k
z z z z z
ślokam
itthaṁ gopālakairgı̄to bhagavān bhaktakāmadaḣ |
gobhirgopālakaiḣ kṙs.n.o gokulaṁ punarāgataḣ k 120 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.agopālanavarn.anaṁ nāma
carturthastaran.gaṁ samāptaḣ k
73
k pañcamastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.agopı̄vastrāpahāragovardhanoddhāravarnan.aṁ
śrı̄kṙs.n.agopı̄vastrāpahāragovardhanoddhāravarn.anābhinayaḣ
kriyate k
ślokam
gopı̄vastrāpahārākhyaṁ caritramabhinı̄yate |
govardhanādreruddhāraḣ caritaṁ harin.ā kṙtam k 121 k
pādrapraveśastu punarnando gopyastataḣ param |
balakṙs.n.au tataḣ kṙs.n.akṙtaṁ vastrāpahāran.am k 122 k
uddhṙtya raks.ite cāsmin gokule’driṁ kṙtā stutiḣ |
indren.a kāmadhenvā ca kṙs.n.asyātrais.a san.grahaḣ k 123 k
nidambinı̄gan.aṁ hṙde digambaraṁ vilokya ta-
dvarāmbaraṁ bahiḣsthitaṁ karāmbuje samudvahan |
bahūnnate tat.adrume mahonnato hariḣ sthito
vadanvicitranarma taṁ hasannagāyadedṙśam k 124 k
baddhvā dukūlaṁ śākhāgre kutūhalitayā hariḣ |
vallavı̄vallabhaḣ kṙs.n.o hasannithamuvāca tāḣ k 125 k
43 āyahi vrajayuvatı̄bṙnda
āyāhi vrajayuvatı̄bṙnda
rāgam: kedāragaul.a tāl.am: ādi
pallavi
āyāhi vrajayuvatı̄bṙnda tvarayā
mā yāhi salile dūram
anupallavi
āyāso mā bhavatu alamadhunā tava
toyakrı̄d.ayā parayā (āyāhi)
caran.am
74
parin.āmavirasaphalodayakarman.i
pāt.avamativitatham
parin.āmavirahitaparamapurus.ameva
bhaja jagadekanātham (āyāhi) k 1 k
parigṙhān.a bhuvanabāhyadṙgāvaran.aṁ
pariharasi vṙthā katham
paramabāndhavastava prakat.ameva vadati
parihara khelanabandham (āyāhi) k 2 k
hariviracitaparihāsakathārasa-
gauravasaṁsmaran.am
gurubhaktaśiva nārāyan.atı̄rtha kṙtamidaṁ
govindajanabhūs.an.am (āyāhi) k 4 k
z z z z z
ślokam
govindaṁ gopikānandaṁ vadantaṁ śarmanarma tāḣ |
punnāgavit.apāgrastaṁ pun.yapuñcaphalodayam k 126 k
bhaktānugrahasavyagragṙhı̄tādbhutavighraham |
ithaṁ gopyo jaguḣ kṙs.n.aṁ kan.t.hadaghnajale sthitāḣ k 127 k
44 śrı̄kṙs.na tāvakamahimā
nandayaśodānandana nal.inanābha
sundarahāsavilāsasūcitairalaṁ vimalābha (śrı̄kṙs.n.a) k 3 k
sarvakāmādigun.a sarvapalana
śarvarı̄nāyakānana śātakumbhavarn.avasana (śrı̄kṙs.n.a) k 4 k
z z z z z
ślokam
gopı̄bhiḣ prārthitastvevaṁ govindo bhūryanugraham |
kurvān.astāsu saṁvādaṁ bhūyopyakṙtasādaram k 128 k
76
gopyaḣ lokālokanavihitāvaran.aṁ
lokeśvara mama dehi samuditam k
z z z z z
ślokam
ābālyametadyus.mākamabalāḣ kevalam matam |
ubhābhyāmeva hastābhyāṁ gṙhn.antu vasanāni vaḣ k 129 k
ityuktvā vasanānyāsāṁ datvā gopālakaiḣ saha |
avaruhya taroḣ kṙs.n.aḣ prayayau svagṙhaṁ mudā k 130 k
indrayāgasamārambhaṁ nandādı̄nāṁ vilokya saḣ |
aiśvaryaṁ khyāpayan svı̄yaṁ nandamāhedamacyutaḣ k
44
alamalpaiḣ
77
46 indrayāgasamāraṁbha
indrayāgasamāraṁbha
rāgam: kāṁbhoji tāl.am: cāpu
pallavi
indrayāga samārambhasaṁbhrama-
miha tu mudā manye
anupallavi
candraravipāvakamukhasuravara-
parigan.itavibhūtirayaṁ hi tāta (indra)
caran.am
sakalalokajanakaṁ sakalāgama-
sambodhitamahimānamanindram
prakat.itajagadan.d.akot.ivadanamiha
sāks.ādeva vihāya mahendram (indrayāga) k 1 k
girivanasaridamaranarakhagādis.u
paripūrn.abodharasamāgamaviditam
harimiha govardhanagirivarayuta-
macyutameva bhajāmo’viratam (indrayāga) k 3 k
nandanandanagı̄tamidaṁ bhuvi
nandagopahitaṁ muhuradhunā
nandayogi vicintitamanu śiva-
nārāyan.atı̄rtha kṙtamiti vidhinā (indrayāga) k 4 k
z z z z z
ślokam
govardhānagireḣ pūjāṁ govindavacanādarāt |
cakrurnandādayastūrn.aṁ savanasya gavāṁ tathā k 132 k
78
atha devendrāgamanam k
daru 24 k
ślokam
kruddhasya tasmādindrasya vavṙs.u satataṁ ghanāḣ |
gokulaṁ vyākulaṁ tasmāt vilokya dhṙtavān girim k 133 k
chatrı̄kṙtagirirāje raks.itagopālagodhanasamāje |
govinde tamanantaṁ bhaktyā gopyo jaguḣ paraṁ tus.t.āḣ k 134 k
47 govardhanagiridhara
govardhanagiridhara
rāgam: mukhāri tāl.am: ādi
pallavi
govardhanagiridhara govinda
gokulabālaka paramānanda
anupallavi
śrı̄vatsān.kita śrı̄kaustubhadhara
bhāvakabhayahara pāhi mukunda (govardhanagiridhara)
caran.am
puruhūtamakhavighātasucatura
purus.ottama pūritajagadudara
merubhūridhairyāghavidūra
mı̄naketuśata kot.iśarı̄ra (govardhanagiridhara) k 1 k
amitakalyān.agun.a agan.italı̄la
aparimitanandaghana nandabāla
śamitadaityadambha śāntyādimūla
vimalamānasavṙttinivasanaśı̄la (govardhanagiridhara) k 2 k
79
vahato jagadan.d.akot.istavedaṁ
varada kimadbhutamacalendravahanam
mahanı̄yakı̄rtimāvahasi dehi mudaṁ
māghavanaṁ madamapanayasi ghanam (govardhanagiridhara) k 3 k
ānandāmṙtavāridhikhela
alaghuparākrama anupamalı̄la
śrı̄nandātmaja śritajanapāla
śrı̄karakisalayalālanalola (govardhanagiridhara) k 4 k
pāt.itasuraripupādapa bṙnda
pāvanacarita paramānanda
nāt.yarasotkat.anānābharan.a
nārāyan.atı̄rthā rcita caran.a (govardhanagiridhara) k 5 k
z z z z z
ślokam
raks.ite gokulajane harin.ā giridhārin.ā |
lajjābharānataśirāḣ surarājo’bhavattadā k 135 k
nivṙtte meghasan.ghāte svaste gokulavāsini |
sthāpite ca girau kṙs.n.amidraḣ stautı̄ti sādaram k 136 k
indra uvāca k
ślokam
śrı̄gopālakṙpānidhe karun.ayā svāminmayā’nus.t.itaṁ
ks.antavyaṁ bhavatāparādhaśatakaṁ yadyatks.an.e tattadā |
ādityādisamastadevanivaho yasyājñayā vartate
sa tvaṁ sātvatapun.gavaḣ śrutiśirovāggopikāvallabhaḣ k 137 k
48 māmakāparādhaśatam
māmakāparādhasaśatam
rāgam: tod.i (śan.karābharan.am) tāl.am: triput.a
pallavi
80
māmakāparādhaśataṁ ks.amyatāṁ tvayā
anupallavi
māmakāparādhaśataṁ mā gan.ayāthavāyutam
śyāmavarn.a śamānvita śāśvatānandasandoha (māmakāparādhaśataṁ)
caran.am
atyantakṙpāsāgara ādipurus.ānādhāra
nityada jagadādhāra nihnutāsura
śrutyanantavanasañcāra śobhanaphaladācāra
bhṙtyadayādhṙtākāra bhramakāran.avidāra (māmakāparādhaśataṁ) k 1 k
kāmaśatakot.ives.a khan.d.itanikhilados.a
dāmodarodārabhās.a dāsapos.a
kamalākṙtābhilās.a kāmanākalitāśes.a
sāmagı̄tāśritāśes.asādhujanasantos.a (māmakāparādhaśataṁ) k 2 k
ādityacandraman.d.alābhyantarādhāra nirmala
bodharūpānandācala pos.itākhila
vedapurān.ādimūla ven.ugānakrı̄d.ālola
sundarataragokulaśrı̄dharanātha gopāla (māmakāparādhaśataṁ) k 3 k
z z z z z
gadyam 23
indrasahāyārthamāgatā kāmadhenuḣ svakı̄yaks.ı̄rābhis.ekapūrvakaṁ śrı̄kṙs.n.amidamāha k
ślokam
nandakumārakamanaghaṁ naumi parānandamakhilavandyam |
sundarasarasijanetraṁ mandasmitasāndracandrikācandram k 138 k
49 nandanandana govinda
nandanandana govinda
rāgam: sāveri tāl.am: triput.a
81
pallavi
nandanandana govinda (kṙs.n.a) naumi te padam
anupallavi
mandarabhūdharoddhāra madanagopālakṙs.na (nandanandana)
caran.am
sarasasundarahāsa samuditanijabhāsa
nirasitāndhatamasa nityānandarasa (nandanandana) k 1 k
aparimitakarun.a asurabṙndanirharan.a
tapanı̄yāmbarābharan.a dāsapos.an.a (nandanandana) k 2 k
kalitakastūrı̄tilaka kamanı̄yaphālaphalaka
lalitatrivalipul.aka laks.mı̄pālaka (nandanandana) k 3 k
kaustubhaśobhitakan.t.ha kalitaśrı̄vaikun.t.ha
vistı̄rn.adayotkan.t.ha vidhitaśrı̄kan.t.ha (nandanandana) k 4 k
harihayaman.inı̄la hāt.akaman.ikun.d.ala
nārāyan.a lı̄lananditākhila (nandanandana) k 5 k
goparaman.ı̄nayana kumudacandravadana
tāpasamānasaśayana tāpanāśana (nandanandana) k 6 k
z z z z z
ślokam
stutvā surendraḣ śrı̄kṙs.n.aṁ vijñāpya jñātakauśalam |
ājñāto lokagurun.ā dhenvā saha divaṁ gataḣ k 139 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.agopı̄vastrāpahāragovardhanoddhāravarn.anaṁ nāma
pañcamastaran.gaḣ samāptaḣ k
82
k s.as.t.astaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.agopı̄samāgamana varnanaṁ
śrı̄kṙs.n.agopı̄samāgamanavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
bṙndāvane’tha śrı̄kṙs.n.agopı̄san.go’bhinı̄yate |
ādau gopyastataḣ kṙs.n.o gopı̄nāṁ kṙs.n.asan.gamaḣ k 140 k
gopı̄śrı̄kṙs.n.asaṁvādastato gopı̄parigrahaḣ |
s.as.t.esmin san.grahastvevaṁ rāsāraṁbho nigadyate k 141 k
śāradeva śaradāgatā svayaṁ tārakodayaviśes.abhāsurā |
vārites.u saliles.u dhı̄matāṁ smāritārthamiva bhāsayantyasau k 142 k
gadyam 24
tatra bhagavati śrı̄nivāse paripalita nijadāse santatānandakalyān.agun.agan.a- navaratnaratnākare
saral.a- mural.ı̄nādasamudañcitavividhagı̄ta- samudghos.a- manda- gamanollāsa- vividhalı̄lā-
vilāsa- bahutarakallolajāle bhuvanasundare śrı̄kṙs.n.e viharati tasmin vrajayuvatı̄manonadyaḣ
syandamānāḣ samabhivyaktaśārada- vimalı̄- kṙta- vṙtti- viśes.ānubhāva- rasād.hyāḣ tadaikarasya-
mabhilas.antyaḣ satvaramāviviśuḣ | itthaṁ ca tāsāṁ vacovilāsāḣ prādurbhūvuḣ k
50 paramapurus.amanuyāma
paramapurus.amanuyāma
rāgam: kedāragaul.a (tod.i) tāl.am: ādi
pallavi
paramapurus.amanuyāma vayaṁ sakhi (pa)
anupallavi
surucirahāsaṁ sundaranāsaṁ
tarun.ārun.akiran.ādharasarasam (paramapurus.aṁ)
caran.am
83
nandakumāraṁ nagavaradhı̄raṁ
bṙndāvanabhuvi vividhavihāram
bṙndārakagan.a vanditacaran.āra-
vindaṁ mil.itaman.imadhukara nikaram (paramapurus.aṁ) k 1 k
bhāvukaśaran.aṁ bhavasantaran.aṁ
bhavyasevakajanabhāgyavitaran.am
avyayavimalavibhūti vijṙmbhita-
divyaman.iracitavividhābharan.am (paramapurus.aṁ) k 2 k
paramodāraṁ pāpavidūraṁ
smarasāyakasragdharamaticaturam
viracitamural.ı̄gı̄tarasāmṙta-
bharitaghanaṁ ghanakaustubha hāram (paramapurus.aṁ) k 3 k
yuvatı̄gı̄taṁ yogisulalitaṁ
kavijanamānasakamalavilasitam
śiva nārāyan.atı̄rtha viracitaṁ
śrı̄gopāladayārasamil.itam (paramapurus.aṁ) k 4 k
z z z z z
ślokam
bho bho vrajapuranāryaḣ śāradasamayaṁ paraṁ śivaṁ matvā |
kṙpayā tasya bhajāmo prāhuriti tadānyonyam k 143 k
84
paramapurus.asuratipatikāmavidūraṁ
pan.d.itaman.d.alaparamāhlādakaram
paramahaṁsagativighnapāt.anacaturaṁ
paraśukasamuditaphalavidhātāram (śan.ke) k 2 k
nirmalarasapūranirupamagān.gaṁ
nikhilamāninı̄janamānavibhan.gam
śarmadaśaśidharasarasottamān.gaṁ
samuditagovindakṙta bahusan.gam (śan.ke) k 3 k
iti gopavadhūgı̄tamidamatilalaitaṁ
ı̄śopamaśāradasamayavilasitam
yativaraśiva nārāyan.atı̄rtha bhan.itaṁ
yādavābdhijaratnasammil.itam (śan.ke) k 4 k
z z z z z
ślokam
iti pralapati vraje śaradi gopikāman.d.ale
sudhākiran.aman.d.ale parihṙtāndhakāre niśi |
parākpravan.amānasāḣ sa khalu kṙs.n.asārāḣ sphut.aṁ
murārimural.ı̄ravaḣ samuditāḣ samākars.ati k 144 k
kāpi gopı̄ paraṁ kāntaṁ kāmacāra phalodayam |
gantukāmetarā gopı̄stavayantı̄damāha tu k 145 k
52 bṙndāvanamadhunā manye
bṙndāvanamadhunā manye
rāgam: mukhāri (punnāgavaral.i) tāl.am: triput.
pallavi
bṙn.dāvanamadhunā manye sakhi
bṙhadāran.yamaham
anupallavi
sundarataravaṁśanādasaṁsūcita-
svānandabodhāmṙtamayapurus.am (bṙndāvanamadhunā)
caran.am
85
unnataśākhāgrasadānanda-
nirn.ayarasapūraphalabhāram
pun.yavatāmatiraman.ı̄yaṁ amarendra-
varn.itabhūmapadaṁ bhavapāram (bṙndāvanamadhunā) k 1 k
munivaraparisevitaṁ mohavirāma-
mūlamaśes.aviśes.āspadam
aniketaniketanamakhilaśokaharaṁ
anudayalayaparatarasiddhaphaladam (bṙndāvanamadhunā) k 2 k
sakṙdidamavalokitaṁ samyagiha
svasutakal.atrādidhanavirasam
prakat.ayati paramahaṁsasāmakulaṁ
amalamānasavṙttivilasita sarasam (bṙndāvanamadhunā) k 3 k
parihṙtaripuvargaṁ paramayogi-
paripūrn.abhāvaviśes.odayam
hariparabhāvanayā gopikāgı̄damiti
bhan.itaṁ nārāyan.atı̄rtha yatinā (bṙndāvanamadhunā) k 4 k
z z z z z
gadyam 25
itthamanyonyasnehadayārasasyandanadravı̄kṙtacittavṙtti- vilāsollāsita vividhavāgvilāsavatyo
gokulapuravarayuvatyo govindaṁ bṙndāvanasamusañcitavipulatara- laks.mı̄vilāsa lāsyaran.ga-
sthalāyamāna- ramyavaks.oviśālaphālādi- sundarasarvān.gaṁ svakāntamālaks.ya madanamahı̄pati-
kārmukha- mahāmegha- samudgal.ita- śaravars.adhārā iva nibid.atarabṙndāran.ya- nikūt.aṁ
navanı̄tamus.aṁ samāsādya sakalalokābhı̄s.t.a- phalaṁ phalayantaṁ viśvambharamiva vars.adhārāḣ
śrutaya iva śrotriyaṁ samadhigatāḣ satvaramājagmuḣ k nayanotpalāni ca tasmin śrı̄nivāse
prasārayāmāsuḣ k
ślokam
jñātvā hariḣ sthiraṁ bhāvaṁ parasmin puṁsi yos.itām |
āvis.karis.yan govindastāsāṁ prāhetamādarāt k 146 k
86
pallavi
vallavān.ganā mā kalayata dharmollan.ghanam
anupallavi
vallavān.ganā nijavallabhapadayuga-
pallavasevanameva paro dharmo (vallavān.ganā)
caran.am
kulaśı̄lamaryādākul.ı̄rādijālaṁ
kopasaṁtāpādinibid.akallolam
alamiha saṁsārajaladhimāgamakṙta-
kuladharmaseturatha tārayati bahul.am (vallavān.ganā) k 1 k
gurubandhujanāvajñākutsitācāraṁ
pariharata kuruta paraparihāram
tvarayaiva gṙhamanuyāta pātakabuddhiṁ
arivargamapi pariharata nissāram (vallavān.ganā) k 3 k
paripūrn.abodhaikarasamakhilasāraṁ
paramapurus.amanusarata gopabālam
guruvarakarun.āsudhāmudañcita-
śiva nārāyan.atı̄rtha yatigı̄tamatulam (vallavān.ganā) k 4 k
z z z z z
ślokam
śravan.āñjalibhirgopyo govindavacanāmṙtam |
pı̄tvāpi jātisvābhāvyāt lajjābhārabharaiḣ sthitāḣ k 147 k
punaḣ punarbodhayantaṁ dharmasāragirā harim |
ūcurgopyo harestatvaṁ vyañjayantyo yathāgamāḣ k 148 k
87
pallavi
śaran.aṁ bhava kṙs.n.a saṁsaratām
anupallavi
karun.ā tava saṁsmaran.apayodhi saṁ-
taran.ı̄ tvāmanubhavatāmasmākam (śaran.am)
caran.am
nūnaṁ tribhuvanagṙhin.ı̄patiriti
gānaṁ mahatāmanusaṁviditam
śrı̄nandātmajaśrı̄vasudhādhipā-
nandaṁ tvāmanuyāmo’viratam (śaran.am) k 1 k
kāminı̄janasakalakāmaduhaṁ
paramakārun.ı̄kaṁ prāhureva bhavantam
komalagirā gopikāgan.agı̄taṁ
govindamiti nārāyan.atı̄rtha bhan.itam (śaran.am) k 3 k
z z z z z
ślokam
janmāntarasahasres.u kṙtapun.yaphalodayā |
idamāhāparā kāntaṁ kurvantı̄ pran.atı̄rmuhuḣ k 149 k
pallavi
pūraya mama kāmaṁ gopāla
anupallavi
vāraṁ vāraṁ vandanamastu te
88
vārijadal.anayana gopāla (pūraya)
caran.am
manye tvāmiha mādhava daivaṁ
māyāsvı̄kṙtamānus.abhāvam
dhanyairādṙtatatvasvabhāvaṁ
dhātāraṁ jagatāmativibhavam (pūraya) k 1 k
bṙndāvanacara barhāvataṁsa
baddhakuñjavanabahutara vilāsa
sāndrānanda samutgı̄rn.ahāsa
san.katakeyūra samuditahāsa (pūraya) k 2 k
matysakūrmādidaśa mahitāvatāra
madanugrahādāra madana gopāla
vātsalyapālitavarayogibṙnda
vara nārāyan.atı̄rtha vardhitamoda (pūraya) k 3 k
z z z z z
ślokam
nṙn.āṁ bandhahatiṁ kurvan nṙsiṁho’si dayānagha |
iti saṁbodhya govindaṁ sānandaṁ prāha gopikā k 150 k
56 karun.ayāvalokaya mām
karun.ayāvalokaya mām
rāgam: sāveri tāl.am: triput.a
pallavi
karun.ayā’valokaya māṁ śrı̄narasiṁha
anupallavi
śūrāsurasaṁhāra śobhanādriśrı̄narasiṁha (karun.ayā)
caran.am
paripūrn.adayārasa pāthodibrahman.a
prahvādacandrodaya śrı̄nṙsiṁha
nirasitatāmasa nirviśes.amahasā
gurutaravı̄ra śrı̄ gūd.ha sugun.ālaya (karun.ayā) k 1 k
89
pātakamahāt.avı̄pan.ktikopānala
bhaktacandanaśı̄tal.a śrı̄nṙsiṁha
uttun.gasukirı̄t.a unnatakeyūra
mattacittamātan.gamardana mahābala (karun.ayā) k 2 k
traigun.yaphalātı̄ta tatvaphalātmaka
tāpajaladhitāraka śrı̄nṙs.iṁha
śrı̄gurukarun.ayāśritabhaktisudhārasa
śrı̄ nārāyan.atı̄rtha śreyovidhāyaka (karun.ayā) k 3 k
z z z z z
ślokam
anyāpi yuvatı̄ kācidanyādṙśagirā harim |
dhanyā saṁbodhayantyaddhā sanyāyaṁ prāha sādaram k 151 k
varayāmi gopālavallabhamadhunā
tvarayāhamakhila gurum
90
sarasagirā gopayuvatı̄kathitamiti
gurukṙpayā nārāyan.atı̄rtha bhan.itam (bhūyo bhūyo) k 3 k
z z z z z
ślokam
murārivacanāvyagrā vallavı̄ kāpi tatparā |
saṁbodhayitvā svasakhı̄miti gāyati sādaram k 152 k
pallavi
vada kiṁ karavān.i sakhi he
varakokilaśuka vān.i
anupallavi
patavanabhuvi barhibarhāvataṁso
vadati kimapi vakratayālam (vada kiṁ)
caran.am
nimis.amapi yugasahasrasamatayā
nı̄taṁ mayā dinamāsāyam
amitakṙpānidhirayamiti sahasā
adhunā gatamiha tyajyati kathamayam (vada kiṁ) k 1 k
z z z z z
91
ślokam
madhye kṙs.n.aṁ marakataman.icchāyamicchāvihāraṁ
kṙtvā gopyaḣ kuvalayadṙśo nāyakaṁ ves.t.ayantyaḣ |
gāyantyastaṁ sarasavacasā dāsyabhāvaṁ bhajantyo
bṙndāran.ye man.aya iva tāḣ padmarāgā ivāsan k 153 k
nigamabṙndasaroruhasan.gataṁ
nikhilalokamadhu svasukhātmakam |
madhuripuṁ pratilabhya vallavı̄-
madhukarāḣ sukarāḣ jagurityalam k 154 k
59 vanabhuvi govindamiha
vanabhuvi govindamiha
rāgam: kedāragaul.a (kāṁbhodhi) tāl.am: triput.a
pallavi
vanabhuvi govindamiha viharantam
anupallavi
vallavayuvatı̄janabhāsvantam (vanabhuvi)
caran.am
nigamasaroruha nityasan.gamadhuṁ
madhukarātmatayeha samuditam
agan.itagodhanamaparimitānandaṁ
ānandakaramamareśiturapi tam (vanabhuvi) k 1 k
inaśaśipāvakatārakabhāsaka-
mı̄ks.an.asamuditajagadekanātham
munijanamānasasārasavara haṁsaṁ
mahanı̄yadaivatamakhiladeharatham (vanabhuvi) k 2 k
lāvan.yasaridekanāyakamakhila saṁ-
raks.an.amamarasaṁraks.an.amadhunā
sevaka śiva nārāyan.atı̄rtha bhāvita-
śreyovidhāyakamiha vedavidhinā (vanabhuvi) k 3 k
z z z z z
92
ślokam
gayantyo nanṙtuścetthaṁ gāyantaṁ nandanandanam |
ven.unādasudhādhārāmudgirantaṁ muhurmuhuḣ k 155 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.agopı̄samāgamanavarn.anaṁ nāma
s.as..tamastaran.gaḣ samāptaḣ k
93
k saptamastaran.gaḣ k
rāsakrı̄d.āvarn.anaṁ
rāsakrı̄d.amahotsavavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
athābhinı̄yate rāsakrı̄d.ākhyaṁ cartitaṁ hareḣ |
gopı̄kadambasahitaśrı̄kṙs.n.āgamanaṁ vane k 156 k
tāsāṁ tatvopadeśaśca tābhirānandatān.d.avam |
yatkṙtaṁ harin.ā sarvaṁ pus.pavṙs.t.iḣ suraiḣ kṙtā k 157 k
hāsyatān.d.avasan.gı̄taiḣ gopı̄nāṁ cittarañjanam |
san.grahaḣ kathitastvevaṁ saptamesmin taran.gake k 158 k
anekajanmasāhasratapasā paritos.itaḣ |
āvirbhūtaḣ sa bhagavān tāsāṁ gopyāṁ sujanmani k 159 k
gadyam 26
tarta khalu bṙndāvane mandāra pārijāta santāna kalpaka haricandanādi taru bṙndānandita
śuka pika śārikādi bṙnda vinindita45 nandanodyāne samutphulla śārada mallikādi makaranda
parimal.a lālasatayā sañcaraccañcarı̄ka jhan.ajhan.ātkāra nūpuraravaiḣ vicitrapatatri vaktrodgal.ita
nānāvidha vinoda nināda tāl.a mṙdan.ga san.gı̄tādi kalāviśes.aiḣ ālaks.itānantakot.i vanade-
vatā nāt.ya rasotkat.e kal.indanandinı̄ pul.inda samullasita lalita lavan.ga latādi vividhalatā
bhavane kvāpi kvāpi śārada sāndra candrikā san.gavilasita manivālukā mauktika sitasikatā
sudhāraman.ı̄ya vedikājāle divya vimāna samārud.ha sura kinnarādi vara vanitāgan.es.u paśyatsu
vars.atsu ca muhurmuhuḣ pārijātādi divya sugandhikusumāni bhakta san.kalpa siddhamātanvāno
goparaman.ı̄nayanotpalārādhita madanagopālamūrtiḣ vāsudevo gopı̄bhiḣ saha rāsakrı̄d.ā
mahotsavāraṁbha saṁbhramacetāḣ gopı̄bhiḣ sārdhamātmātatvamupadiśan idamāha k
ślokam
brahmānubhūtirasikāṁ śaurervāglaks.an.āṁ sudhām |
bhūyaḣ pibantyo modante kṙs.n.abrahman.i tāḣ bhṙśam k 160 k
nṙtyantastena tadgı̄taṁ gāyantyo rāsaman.d.ale |
tenopadis.t.amadvaitamanukrvanti mānataḣ k 161 k
45
bṙndānandita
94
60 advayamakhan.d.itam
advayamakhan.d.itam
rāgam: nāthanāmakriyā tāl.am: jhaṁpa
advayamakhan.d.itamaśes.ajagadadiṁ
yatra ca jagatritayamāstitamanante |
yatra vilayaṁ punarupaiti mṙti kumbho
yadvadavadhārayata satyamiti mamom k 1 k
yatpunatabhūttrividhapūrus.aśarı̄raṁ
yattadanuviśya sakalaṁ trividhamāsı̄t |
jı̄vakalaya sakalasāks.yavikṙtaṁ sat
tatvamavadhārayata satyamiti māmom k 3 k
annasalile abhavatāmaśitapı̄te
prān.amānasaparin.ate paramasūks.me |
vāgabhavadapyaśitamalpaparin.āmi
jyotiravadhārayata satyamiti māmom k 4 k
yatra madhupāhṙtamadhūpamitimetat
citrarasamekarasatāṁ samadhigamya |
naiva rasabhedamiha veda jagadādiṁ
tatvamadhārayata satyamiti māmom k 7 k
95
brahman.i janā anudinaṁ samanuyātāḣ
tatvamavadhārayata satyamiti māmom k 8 k
sindhujanitaṁ salilamiśritamivātmā
sarvagata ekarasatāmanugato yaḣ |
vedaśirasāṁ paricayena suviviktāḣ
tatvamavadhārayata satyamiti māmom k 11 k
akriyatayā sakalavikriyadṙśitvāt
naiva hananādivis.ayo yadavaśis.t.am |
taptaparśusapṙgiva satyapariguptaḣ
tatvamavadhārayata satyamiti māmom k 14 k
kinnu kamanı̄yamabalāyatanubhūtaṁ
sarvamanubhūtamapahāya na tu tatvam |
nityamanubhūti sukhavigrahamacintyaṁ
tatvamavadhārayata satyamiti māmom k 15 k
96
niścitamaśes.anigamāntavacanairyat
tatvamayamityakhilasāramanubhūtaiḣ |
tarkaśatakairapi dṙgekarasamādyaṁ
dhı̄ramatigamyamavadhārayata satyam k 17 k
paryavasitaṁ nigamavāgśatakamiśra-
laks.an.akatayānyavis.aye’parisamāpteḣ |
sarvavis.ayasya ca tadātmakatayā taṁ
śis.t.amavadhārayata satyamiti māmom k 18 k
śrı̄murariporvadanapadmamakarandaṁ
brahmasukhasāravacanaṁ bahu pibantaḣ |
gokulavadhūmadhukarāssuparitṙptāḣ
rāsabhuvi man.d.alakṙto bahu ramante k 19 k
samanigamāntavacanārthamupalabhya
svānubhavamekamakhilaikarasabhūtam |
etadamṙtaṁ bhavabhayāpaharamādyaṁ
nārāyan.ānandatı̄rtha parigı̄tam k 20 k
z z z z z
ślokam
saṁsārarogasaṁtaptāḣ kṙs.n.abrahmarasāyanam |
gopyaḣ pibantyastanmuktā ramante hyabhayaṁ gatāḣ k 162 k
ātmārāmāḣ parānandanityatṙptāḣ punaḣ punaḣ |
ātmānubhūtiṁ gāyantyaḣ kṙs.n.aikarasatāṁ gatāḣ k 163 k
ramante paramānadakṙs.n.abrahman.i tā bhṙśam |
tyakadehādyahammānā nirviśes.asukhe sthitāḣ k 164 k
idamidamityakhiles.u samanugataṁ
satyacidadvayavigraham
śrutiśirasi praviviktamasaktaṁ
abhaktajanairatidurgraham (paramiha) k 2 k
gaganamarunmukhabhūtasamudita
samastajagatpratibhāsakam
tadanu tadannarasamayamaśes.a-
viśes.amakhan.d.asukhātmalam (paramiha) k 3 k
adhigatamannamayādis.u yogibhi-
rāntamaramāntaramavyayam
harirakhilaikarasaṁ jananādi-
vikāravihı̄namanāmayam (paramiha) k 4 k
viduriha yannigamāntavacobhi-
rapohya parāñjamakhan.d.itam
aghat.itasan.gat.anāghat.itākṙtiṁ
adbhutakun.d.alaman.d.itam (paramiha) k 5 k
svajanadayādhṙtadehamadehatayā
viharantamiha bhūtale
vanabhuvi rāsasamayarasapan.d.ita-
gopavadhūkṙtaman.d.ale (paramiha) k 6 k
atanumaśes.atanuṁ jagatāṁ
abhayaṁ bhayakāran.atāran.am
nijakalayā paribṙhmitasarva-
janātmatayā’ghanivāran.am (paramiha) k 7 k
sakṙdavalokanirākṙtagopa-
vadhūjanatāpamarindam
navajaladābhatanuṁ tat.itābha-
pat.aṁ nat.aves.adharaṁ samam (paramiha) k 8 k
haricaran.asmaran.aikaparāyan.a
janasukhadaṁ paradaivatam
98
muni nārāyan.atı̄rtha suviracita-
gı̄tamidaṁ nigamānvitam (paramiha) k 9 k
z z z z z
ślokam
jagadudayalayādeḣ sādhakaṁ sādhakairyat
śrutigurudṙd.habhaktyā labhdhamadvaitatatvam |
śrutiśirasi viviktaṁ pañcakośāntarasthaṁ
vanabhuvi viharantaṁ taṁ tu paśyanti gopyaḣ k 165 k
evaṁ kṙs.n.ātmatatvajñāḣ kṙs.n.abrahmātmanā sthitāḣ |
sarvopanis.as.āṁ sāraṁ gāyantyaḣ kṙs.n.amāsate k 166 k
hṙdayanihitaṁ kāntaṁ kācitkal.indasudhātat.e
priyatamamathālin.gatyaddhā niran.kuśa tṙptitaḣ |
nijaparibhidātı̄taṁ dhairācchṙteḣ śirasāṁ balāt
muhurapi bhṙśaṁ gāyantyenaṁ ciraṁ bahu modate k 167 k
62 kalaye devamiha
kalaye devamiha
rāgam: punnāgavarāl.i tāl.am: triput.a
pallavi
kalaye devamiha sukhakandam
anupallavi
nigamanigūd.hamakhiladṙśamekarasaṁ
vrajānadamanantam (kalaye)
caran.am
yadaśanayādivikāravihı̄namaśes.amajayyamanantam
iha munayo mṙgayanti śamādibhirāntaramenamacintyam (kalaye)
99
sakalasudharmavidharmakṙtākṙtabhūtabhavis.yadatı̄tam
nijaparibrahmitajagatanukūlatayā satataṁ suvibhātam (kalaye) k 4 k
pran.avaturı̄yasulaks.itamaks.aramātmatayā yadananyam
yadayamanusmarati svayamavyayamāśu savindati dhanyam (kalaye) k 5 k
viratiśamādivihı̄nadurāpamabodhasubodhasamānam
yadavagatipratis.iddhamabodhavijṙṁbhityamāhurihainam (kalaye) k 7 k
vibhumaśarı̄ramaśes.aśarı̄raguhāsu nivis.t.acidaṁśam
vrajayuvatı̄janavallabhamātmatayā pariśis.t.amadhı̄śam (kalaye) k 8 k
z z z z z
ślokam
nirviśes.acidānandamāvirbhūtaṁ nijecchayā |
kṙs.n.abhābena buddhyādi tatvabhūs.aṁ jagucca tāḣ k 168 k
buddhyāditatvaparicihnitagopaves.aṁ
siddhānubhāvitamaśes.ajagannidānam |
nāsāgralagnanavamauktikacandrabimbaṁ
bimbādharaṁ bhavabhayapraśamaṁ namāmi k 169 k
100
caran.am
ambujalocana kambuśubhagrı̄va
bimbādhara candrabimbānana
cāmpeyanāsāgralagnasumauktika
śāradacandrajanitamadana (mādhava) k 1 k
śan.khacakrapadmaśārn.gakhad.ga-
vaijayantı̄kaustubhādibhūs.a
svı̄kṙtabuddhyāditatvasamanvita
divyaman.gal.a gopabālaves.a (mādhava) k 2 k
kapat.amānus.adeha kalpitajagadan.d.a
kot.imohitabhāratı̄raman.a
apagatamohatadudbhava nijajana-
karun.ādhṙta46 deha sulaks.an.a (mādhava) k 3 k
taral.akun.d.ala raviman.d.alavikasita
nijajanamānasapan.keruha
karun.āhāsasudhanidhikiran.a-
śamitabhavatāpa janamoha (mādhava) k 4 k
mural.ı̄gānarasāmṙtapūrita
vrajayuvatı̄mānasārn.ava bho
sarasagun.ārn.ava tı̄rn.abhavārn.ava
satataṁ gı̄takı̄rtiman.d.ala bho (mādhava) k 5 k
āgamagiriśikharodita satyaci-
dadvayalaks.an.asukhabhāno
bhogikulottamabhogaśayana dugdha-
sāgarajā laks.an.ād.hyatano (mādhava) k 6 k
z z z z z
ślokam
sānandaṁ nandasūnuṁ sakalajanimatāṁ
46
karun.ayā
101
sāramārādupāsyam
dāsyo lāsyaṁ rasād.hyāḣ karatalakalitai-
stāl.avādyaiḣ sugı̄taiḣ |
kurvantyo nirviśan.kāḣ kuvalayasudṙśo
divyatāt.an.kavatyaḣ
bṙn.dāran.ye bhajante suravaravanitā-
staṁ jaguḣ syandanasthāḣ k
64 govindamiha
govindamiha
rāgam: bāgeśrı̄ (bhairavi) tāl.am: jhaṁpa (cāpu)
pallavi
govindamiha gopikānandakandaṁ
sānandamavalokayāmo mukundam (govindamiha)
caran.am
gopikāgan.anayanakumudapūrn.enduṁ
gopālakulatilakamakhilajanabandhum
śrı̄patimanindyaharicandanasugandhiṁ
śreyovidhayikarun.ārasasindhum (govindamiha) k 1 k
san.gı̄tarasarasikasarasasallāpaṁ
sarasamural.ı̄gal.itasādhusantāpam
śṙn.gārarasapūraśrı̄madanagopaṁ
śritajanānandamakhilānandarūpam (govindamiha) k 2 k
an.ganāmukhapadmasan.gibhṙn.gāks.aṁ
ālolamakarakun.d.alanat.anadaks.am
man.gal.ākaramakhilalokasaṁraks.aṁ
mādhavamaśes.asuraripugan.avipaks.am (govindamiha) k 3 k
vallavı̄mān.ikyaman.iyugal.amadhye
marakataman.icchāyamadanagopālam
mallikājājı̄caṁpakādisumabhāraṁ
mahanı̄yalāvan.yalalitatarapūram (govindamiha) k 4 k
spuradadharakalitamural.ı̄nādasudhayā
surasundarı̄gan.amihākars.ayantam
102
gurukarun.ayā racitametadatilalitaṁ
nārāyan.ānandatı̄rtha samuditam (govindamiha) k 5 k
z z z z z
ślokam
dhruvamat.hyamukhamukhyaiḣ tāl.abhedairat.antyo
vanabhuvi varanāryo rāsagos.t.hı̄karis.t.hāḣ |
alaghulaghupadādinyāsabhedaiśca nāt.yaiḣ
sarasamabhinayantyo nandasūnuṁ bhajante k 171 k
muhurapi suranāryo rāsalı̄lāvilāsaṁ
jaguriti divi divyasyandanānandavatyaḣ |
abhinayamapi tāsāṁ vallavı̄nāṁ murāre-
radhikamabhinayantyaḣ pus.pavṙs.t.yārcayantyaḣ k 172 k
65 dhruvaman.d.alapan.d.itam
dhruvaman.d.alapan.d.itam
rāgam: nāt.a tāl.am: dhruvam
dhruvaman.d.alapan.d.itaṁ vadhūjanaman.d.alamahonnatam47
bhavasāgaratārakaṁ girā paribhāvukasulaks.itam
drutamadhyamantharagatiravalokayata sundarı̄ḣ
kṙtapun.yaphalātmakaṁ hariṁ paripaśyata vrajaukasām
tripatākapatākasukaraiḣ kat.akāmukhaśilı̄mukhaiḣ
parabhāvarasotkat.aparairapi vı̄ks.an.asuśiks.itaiḣ
tanumadhyaniyojitakarairapi nāt.yarasotkat.āḣ
nārāyan.ānandatı̄rtha kṙtaṁ gı̄taṁ yatijanatos.an.am
47
man.d.alamihonnatam
103
66 jagadı̄śaṁ paśyanta
jagadı̄śaṁ paśyanta
rāgam: madhyamāvati tāl.am: mat.hyam
jagadı̄śaṁ paśyata suravaravanitā
vrajān.ganābhiriha navanavaman.idivya-
kun.d.alataran.inicayaśaśigan.asaṁjāta
śrı̄dharajitasatyalokavicitrabhūtirayam
lı̄lāmayadivyasundar madanakot.ivilasita
tanurvasudhāsudhārāśirnṙtyati bhuvi
nijadāsavargasukhakarakṙpāmburāśirenam k
67 nityānandamiha
nityānandamiha
rāgam: tod.i (mukhār) tāl.am: rūpakam
nityānandamiha paśyata narasiṁhaṁ
vrajavadhūbhiradhikalāsyakṙtaṁ parijanahitacaritam
bhaktānāmabhayadaṁ bhavabandhanavidal.anaṁ
munivaryamoks.aikaphalaṁ vedaviditam
indirālin.gitaṁ dayāsudhayāparimitāmodadaṁ
gopı̄janamanasijānekarūpadharamiha
paripālitanijajanaṁ niravadhikakarun.ārasam
104
68 suralokavanitāḣ
suralokavanitāḣ
rāgam: pantuvarāl.i (varāl.i) tāl.am: jhaṁpa
69 gopālamālokaye
gopālamālokaye
rāgam: mohanam tāl.am: triput.a
105
tataktı̄tisuta jhantari tatimi takit.atatimi tajhaṁ tajhaṁ tan.āṁ
jhan.uṁ tan.āṁ timitatı̄ tan.ataka tatimi takit.a jhan.uta
takit.ataki takajhan.u tan.atimi tatimita takatan.ata jhan.utāhata
timita jhan.uta takatarikit.a jhan.uta tattimi takit.atakitaka jhan.utaka
takatati kin.atom
70 kalayata suravanitā
kalayata suravanitā
rāgam: ānadabhairavi tāl.am: at.a
kalayata suravanitā madanagopālaṁ
anupamalāvan.yasaridekanātham
vanabhuvi ravitanayātat.inı̄tat.e
haricandanalavan.galatādivilasite
nirupamarāsarasollāsite vallava-
yuvatı̄janamānasapūrn.endum
mṙdamadatilakalalitabhāsa48 sañjāta
śramajalakan.amuktāphalajālasarasam
caran.akamalagataman.imayanūpura-
madhukararavamadanigamaśiks.āguruṁ
mandamadhyamalaghulaghutaragatibheda-
sundaralāsyānanditayuvatı̄bṙndam
haricandanatul.ası̄kamalacampakādi-
kumudakundapārijātādikusumasugandhim
71 kalayata vanabhuvi
kalayata vanabhuvi
48
phāla
106
rāgam: kāṁbhoji tāl.am: ekam
ślokam
an.gapratyan.gagaun.asphut.asamavis.ama-
vyañjakavyaktisiddhaṁ
śṙn.gārādyairanindyairadhikamabhinayaṁ
vyañjayantyo yuvatyaḣ |
rāsakrı̄d.avilāsairrvanabhuvi nitarāṁ
mādhavaṁ tos.ayantyaḣ
tus.t.āḣ svairaṁ ramante ciramiha gurun.ā
śrı̄dharen.āptakāmāḣ k 173 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
rāsakrı̄d.āmahotsavavarn.anaṁ nāma
saptamastaran.gaḣ samāptaḣ k
107
k as.t.amastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.a rāsakrı̄d.āvarn.anaṁ
rāsakrı̄d.āmahotsavavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
as.t.ame gopikāgı̄tamādaren.ābhinı̄yate |
gopı̄bhiḣ saha kṙs.n.asya rahasyāgamanaṁ vane k 174 k
antardhānaṁ ca kṙs.n.asya tato gopı̄pralāpanam |
kṙs.n.asyānves.an.aṁ bhūyastāsāṁ śrı̄kṙs.n.adarśanam k 175 k
etaccaritramadhunā saṁgrahen.a hareḣ kṙtam | 176 k
ānandaṁ nandayantaṁ hṙdayagataṁ
avidyāśrayaṁ nādagamyaṁ
prān.ādı̄n s.od.aśārāniva rathacaran.e
sthāpitānnābhideśe |
ākāśādı̄ṁśca bhāvānnijaparikalayā
jṙṁbhitānmāyayā taṁ
gopı̄madhye mukundaṁ vrajapuravanitā
kāpi gāyatyudāram k 177 k
caran.am
madhuripumiha rāsabhuvi49 viharantaṁ
mādhavamindriyādı̄s.u50 vasantam (bhāvaye) k 1 k
49
vanabhuvi
50
indriyadhı̄s.u
108
dinakaraman.d.alagaṁ sutapantaṁ
viśvatanuṁ viyadādis.u santam (bhāvaye) k 2 k
pavanagatamakhilakāran.amādiṁ
pran.atayā parividitamanādim (bhāvaye) k 3 k
sakalavilayamanubhavati yadekaṁ
yatra tadā nijameti sadekam (bhāvaye) k 4 k
yamavadhilayamanuyāti tu tāraṁ
taṁ paramavyayamāgamapāram (bhāvaye) k 5 k
nigamavicārajanitamatigamyaṁ
janmalayādirahitamatiramyam (bhāvaye) k7 k
abhinavajaladharasundaradehaṁ
vāritagopavadhūjanamoham (bhāvaye) k 8 k
hariguruparijanahṙdayavinodaṁ
nārāyan.atı̄rtha bhan.itamihedam (bhāvaye) k 9 k
z z z z z
ślokam
sarva pratyañcamekaṁ prakṙtimakhilabhāvaṁ
svayaṁ bhāsayantam
nityāsan.ghasvabhāvaṁ sakalahṙdayagaṁ
vyomavannirvikāram |
ācāryasya prasādādviduriha munayo
vedabhāge mukundam
nṙtyantaṁ gāyatı̄ti vrajapuravanitā
bhaktasaṁkalpa siddham k 178 k
109
pallavi
śrı̄nilayaṁ sakhi śrı̄nilayam
anupallavi
dhı̄mahi gopı̄mānasanilayam51 (śrı̄nilayam)
caran.am
gaganapavanamukhabhūtanidānaṁ
priyatamamāgamamṙgitamihainam (śrı̄nilayaṁ) k 1 k
divyatanumajaramamaramasan.gaṁ
āntarabāhyatataṁ jagadan.gam (śrı̄nilayaṁ) k 3 k
analaśiraḣśrutivācamadhı̄śaṁ52
dinakara śaśadhara locana deśam (śrı̄nilayaṁ) k 4 k
viśvahṙdayaṁ medinı̄padamādiṁ
prān.atayākṙtapavanamanādim (śrı̄nilayaṁ) k 5 k
viśvanagaravararājamarājaṁ
vividhakalāmṙtajı̄vasamajam (śrı̄nilayaṁ) k 6 k
muhuraparamparabṙhmitabhāvaṁ
nijakalayā parihṙtabhavabhāvam (śrı̄nilayaṁ) k7 k
vrajayuvatı̄janakṙtaparihāsaṁ
vanabhuvi munivarahṙdayanivāsam (śrı̄nilayaṁ) k 8 k
budhajanamānasaman.d.anabhūtaṁ
idamiha nārāyan.atı̄rtha gı̄tam (śrı̄nilayaṁ) k 9 k
z z z z z
ślokam
iti gopyaḣ parānandaṁ gāyantyastāḣ pṙthak pṙthak |
aparā śrutayo bhūyo bhūyastatraiva san.gatāḣ k 179 k
kadācidgovinde gatavati parānandasadanaṁ
51
sukhanilayaṁ
52
vedyamadhı̄śaṁ
110
nirākāraṁ dhāmasvakamitica vijñāpayati tāḣ |
tadākāraṁ sāks.ātparamadhigatāḣ kṙs.n.arasikāḣ
punastāṁ gāyantyo rahasi mṙgayanti priyatamam k 180 k
74 mṙgayata rādhāmādhavam
pallavi
mṙgayata rādhāmādhavaṁ sakhi
muhuriha nigamavane dhavam
caran.am
anupadamakhilaphalapradaśākhis.u
mṙgitamadṙs.t.amanantam
kvacidapi gūd.hatayā nija dhāmani
kṙtasukṙtairanubhūtam (mṙgayata) k 1 k
yadakhiladūratare’pi yadāntika-
mātmatayā viyadādim
anugatamadhigatamāgamapāra-
mananyamanobhiranādim (mṙgayata) k 2 k
svayamavagatiravagantṙniyantṙ
yadakhilajanasya nirı̄ham
śravan.anayanavacanādidurāpa-
mapun.yavatātidurūham (mṙgayata) k 3 k
yadakhilabhūtanidānamavaiti
tadātmatayātmani sarvam
sa tarati śokamahodadhimāśu
vivarjitamānus.agarvam (mṙgayata) k 5 k
111
calati jagati yadacañcalamātata
mukhavinihitajagadan.d.am
prabhavati bhavati pinaddhamidaṁ
nijamāyikamekamakhan.d.am (mṙgayata) k 6 k
asuradhiyāmatidurgamamapriya-
mātmahano hi paraṁ te
iti nigamā jagurenamapāra-
sukhaikarasaṁ na bhajante (mṙgayata) k 7 k
kuvalayadal.arucirākṙtimananya-
manobhirupāhṙtadeham
gurukṙpayā hṙtagopavadhūjana-
śokamapākṙtamoham (mṙgayata) k 8 k
śrutiśirasāmanubhūs.an.amadvaya-
mātmaratipriya śes.am
muraripubhavarasikavara nārā -
yan.atı̄rtha bhan.itamados.am (mṙgayata) k 9 k
z z z z z
ślokam
itthaṁ gopı̄janāḣ śaureḣ parabhāvavidaḣ punaḣ |
bhuvi śiks.āṁ vitanvantyo mṙgayantā’dikāran.am k 181 k
sarvāntaḣkaran.āntasthaṁ mādhavaṁ prān.avallabham |
mṙgayantı̄rvane pus.paiḣ hasanta iva pādapāḣ k 182 k
mallikādilatāstadvatos.adhyo’nyāśca tadvane |
saṁbodhya nāmabhistes.āṁ tānāhurvallavān.ganāḣ k 183 k
75 mādhavṁ darśaya he
mādhavaṁ darśaya he
rāgam: kāmboji (bhairavi) tāl.am: cāpu
pallavi
mādhavaṁ darśaya he mandāra- mādhavaṁ darśaya
anupallavi
112
mādhavamiha rādhikārādhitamatha
sādhakajanaphalasādhakamadhunā (mādhavaṁ)
caran.am
re re mandāra santāna kalpaka
pārijāta candana
re re caṁpaka nāga punnaga jaṁbı̄ra
panasa nārı̄kel.a rasāla (mādhavaṁ) k 1 k
sarasakadamba palāśa
kuravaka vat.asamūha
vilasadaśoka kapittha kadal.ivana
lalitadevadārubṙnda picumanda (mādhavaṁ) k 2 k
bṙnde bṙndāvanacandramaharniśi
nandanandanamatulam
kunda lavan.galate kut.ilāl.akamindu–
sundarānanamı̄śamatibalam (mādhavaṁ) k 3 k
sakalanigamagād.hamakhilalokādhāraṁ
acyutamakhilagurum
sarasagopı̄gan.aparigı̄tamanu śiva
nārāyan.atı̄rtha bhan.itamudāram (mādhavaṁ) k 6 k
z z z z z
ślokam
gopı̄s.u mṙgayantı̄s.u vane gopālanandanam |
ātmānaṁ darśayāmāsa cikı̄rs.urbhūryanugraham k 184 k
gadyam 27
113
atha khalu vallavayuvatyo nijavallabha viraha santāpa janita duranta cintā santāpa53 mandı̄kṙta
bāhyavis.aya viveka vṙttimaccityavatyaḣ muhurmuhuḣ tadı̄ya lı̄lāvinoda navarasāvis.karan.a
pravı̄n.āḣ apān.ka pratyan.ka gun.āgan.a sama vis.ama balābala vilāsa vilasita grı̄vāśiraḣ kaṁpa
tribhan.gi lalita divyagātra bhrūnetra hasta viśes.ādyāvis.kṙta navarasālan.kārālan.kṙta vividha
lāsya viśes.aṁ spuradadhara man.iparimil.ita mural.ı̄kalarava sudhāvatı̄rita sudhākhan.d.a man.d.alaṁ
smāraṁ smāraṁ svasvāntaḣkaran.āpāyena sarvāntaran.gaṁ madanaśatakot.i sundarān.gaṁ
dhyāyantyo manasā pran.amantyaḣ śirasā gāyantyo vacasā ca puraḣ sthitamiva saṁbodhya
pratyekaṁ gopālamāgāyanta k
ślokam
madanaśatakot.ives.aṁ mādhavamādhāya māmake manasi |
vidal.itasuraripubṙndaṁ vis.n.uṁ gāyāmi viśvabhartāram k 185 k
lı̄lāmānus.abālakaves.a
balānujavigraha gopāla
mural.ı̄dhara munibṙndavicintita
muktajanāśraya gopāla (nandanandana) k 2 k
nandasunandādivanditacaran.āra-
vinda mahonnata gopāla
bādhitaripubṙnda bodharasānanda54
sādhitajagadan.d.a gopāla (nandanandana) k 3 k
53
santati
54
ghanānanda
114
gopı̄manmatha goparipālana
govardhanoddhāra gopāla
rāsaman.d.alanat.a dāsajanāvana
vāsavādinuta gopāla (nandanandana) k 4 k
mūlakāran.a mohavārakalaks.mı̄-
bāla vāryādhipa gopāla
ghorabhavārn.avatāraka pālita-
nārāyan.atı̄rtha gopāla (nandanandana) k 5 k
z z z z z
ślokam
mādhavacaran.asaroje vanabhuvi
sikatāsu rekhayānumite |
dṙs.t.vā tadanu ca tanvyāścaran.au
kasyā itı̄tarāḣ prtāhuḣ k 186 k
kācidgopı̄ kanakalatikākāntirantādihı̄naṁ
kāntaṁ svāntasthitamanugataṁ kāmakāmāṁ śriyaśca |
laks.ı̄kṙtyaśrutiriva parānandamūrtiṁ pragalbhā
nṙtyantı̄ gāyatı̄ti prakṙtiparataraṁ mṙgyamān.aṁ mukundam k 187 k
77 nandamukunde paramānande
nandamukunde paramānande
rāgam: kedāragaul.a tāl.am: ādi
pallavi
nandamukunde paramānande
vayamiha kimu mṙgayāma
caran.am
viharati gope gatabhavatāpe kāmanusarati durāpe
kvacidapanı̄te hṙtanavanı̄te nijakalayā suvibhāte (nandamukunde) k 1 k
amṙtakalāyāmativimalāyāṁ acalavibhūtinidāne
svasukharatāyāmatitaral.āyāṁ anupamamiha ramamān.e (nandamukunde) k 2 k
115
nabhasi sadaṁśe manasi cidaṁśe paśyati vitatamaśes.aṁ
prakṙtikṙtādiṁ rathaturagādau bhānasamayakṙtaves.e (nandamukunde) k 4 k
z z z z z
ślokam
pān.āvādhāya pan.iṁ vrajapuravanitā
kāpi kasyāḣ pragalbhā
grāhyaṁ gṙhn.antamantarbahirapi vitataṁ
svānubhūtiprasiddham |
siddhaṁ vedāgrabhāge tadanugun.anaye
brahmavitsu prasiddhaṁ
nṙtyantı̄ gāyatı̄ti prakṙtiparataraṁ
mānato darśayantı̄ k 188 k
pallavi
devadevaṁ kveti taṁ mṙgayāmo vayamiha
caran.am
116
dṙśyavastus.u dṙktayā satataṁ sati55 pratibhāti
pratyagātmatayāpi buddhis.u nityameva punāti (devdevaṁ) k 1 k
prān.abuddhilayodayāvapi bhāsayatyamalena
svaprakāśasukhātmanodayahānidhı̄rahitena (devadevaṁ) k 2 k
gopanı̄yatayāpi gopavadhūbhirābhiramāni
śrı̄murāntakabhāvabhāvanayā sa eva bhavāni (devadevaṁ) k 8 k
vedabhāgavicārajātamatipriyapran.ayena
varn.itaṁ śiverāma tı̄rtha padāmbujabhraman.ena (devadevaṁ) k 9 k
z z z z z
ślokam
mūrtāmūrte yadanuvitate māyayā yasya rūpe
saccatyaccetyubhayarasa ityāgamokto ya ātmā |
netı̄tyevaṁ yadavati jagadbādhyate yasya sṙs.t.yā
sarvaṁ dṙs.t.aṁ tamiha mṙgayantyāha gopı̄ mukundam k 189 k
79 sahacari samarasamiha
sahacari samarasamiha
rāgam: kāṁbhoji (vasanta) tāl.am: triput.a
55
sakhi
56
vibhāti
117
pallavi
sahacari samarasamiha mṙgayante
anupallavi
sajjanasan.garatā munayo bhuvi nigamaśirassu kathayante (saha)
caran.am
giritarusāgarasaridaparātmatayā sati bhāti mukundaṁ
suranarakhagamṙgarūpitayāpi vibhāti ciraṁ sukhakandam (sahacari) k 1 k
jagadupamarditamāgamabhāgavicāradhiyā punaretaṁ
ciramavivekasamarpitamātmani yatra janairanubhūtam (sahacari) k 5 k
sakalajaganmadhunisvayamavyayabodhatayā suvibhāte
amṙtarase jagadi vyayameti sadātmatayāpyanubhūte (sahacari) k7 k
vrajayuvatı̄janavallabhabhāvamupeyus.i navajaladābhe
navarasaśālini śubhavanamalini kāmitakanakalatābhe (sahacari) k 8 k
muraripubhāvarasābhiniveśajanāntarabhūs.an.abhūtaṁ
atigata57 bodhanidānamidaṁ śiva nārāyan.a yatigı̄tam (sahacari) k 9 k
z z z z z
ślokam
madhutvena ca yaḣ siddhaḣ bhūtibhautikavargayoḣ |
so’yaṁ sāks.ātparānandaḣ sahacaryānuvartyate k 190 k
57
kṙta
118
80 kal.abhagatiśobha
kal.abhagatiśobha
rāgam: madhyamāvati (nāthanāmakriyā) tāl.am: jhampe
rādhā
kal.abhagatiśobha ghanakāl.ameghābha
kalaya mama rahasi kutukani subahūni k
kṙs.n.aḣ
kalahaṁsakāmini tadaiva karavān.i
kathayasi yadā sapadi kathaya paramadya k
rādhā
vimalakalyān.agun.a vividhaviśvātman
vigal.itadukūlamatha racaya mama sudṙd.ham k
kṙs.n.aḣ
bād.haṁ abale tava dṙd.haṁ viracayāmi
hāt.akadukūlamāyāhi tarumūlam k
rādhā
racaya mṙgamadatilakamatilalitamadya
kucakumbhayugamapi sakuṁkumavilepam58 k
kṙs.n.aḣ
racayāmi tilakamapi tava lalitaphāle
kucakumbhayugal.e’pi kun.kumavilepanam k
rādhā
gal.itakacanicayamatha ghat.aya mama kṙs.n.a
gamaya māmiha rahasi keśava kṙpālo k
kṙs.n.aḣ
ehi mama hṙdayakutukaṁ kalaya rādhe
iha samupaviśa rahasi dehi mudamadya k
rādhā
kusumanicayāpacayamadya kuru kṙs.n.a
kuntalabharaṁ ghat.aya mama kusumabhāraiḣ k
58
sakun.kumapan.kam
119
kṙs.n.aḣ
mama raman.i kusumabhārairalan.kurve
sumaśaraśarāsana samaṁ tu kacanicayam k
rādhā
sarasavaragan.d.i surasālaphalavargaṁ
niravadhisukhaṁ dehi nityamapavargam k
kṙs.n.aḣ
nirupamaphalāni ca gṙhān.a sarasāni
nirviśan.khaṁ vihara mama hṙdayaraman.a k
rādhā
pānı̄yamānı̄yatāṁ tvayā mahyaṁ
pātuṁ pipasā hi bhūyasi mama bho k
kṙs.n.aḣ
madhuraṁ payaḣ piba madhūni subahūni
mama vallabhe tṙptirastu tava sutāram k
rādhā
adharasudhayā mama manorathapayodhiṁ
adhikamiha pūraya kṙpāpārajaladhe k
kṙs.n.aḣ
kalaya varavarn.ini tathaiva kalayāmi
mil.atu tava hṙdayaṁ madı̄yahṙdayena k
rādhā
kathamanusarāmi vanabhūmis.u bhavantaṁ
kalaya subhagā’hamabalā vaha ca kāntām k
kṙs.n.aḣ
ahamiha vahāmi tu ramāmi ca suśı̄le
vihitasarasālāpagatamadanatāpe k
iti kalitamiha rādhikākṙs.n.acaritaṁ
rahasi śiva nārāyan.ā nandayatinā k
z z z z z
gadyam 28
kadācid bṙndāvane śāradacandra candrikā dhaval.ita kāl.indı̄pul.ine nal.inanābha caran.a nal.inān.ga
120
raman.ı̄yabhāge vismṙtapati putra bāndhavāstatra gāyaṁ gāyaṁ sañcarantyo madhukarā
iva mādhavamabhilas.antyaḣ vilapantyaśca rahasyārādhita mādhavaṁ rādhāṁ kvāpyupakuñjaṁ
mādhava viraha vyakulāntaratayā conmādāvasthāmāsthāṁ sarcāśca gopayuvatyo dadṙśuḣ
k ithaṁ ca tāṁ tāḣ papraccuḣ k
mṙgamadatilakalalita59 phālasundaraṁ
agan.itasugun.aman.iratnākāram
vigatamohamakhilavedabhāgaviditaṁ
bhagavantamāśritabhāvukavidhātāram (kathaya) k 2 k
z z z z z
ślokam
atha ciraparibhuktā śaurin.ākhan.d.arūpā
nijasukhaparitṙptā brahmavidyeva gopı̄ |
vrajayuvatibhiruccaiḣ prārthitā sābhilās.aṁ
59
kalitatilaka
121
hariparatarabhāvaṁ darśayantı̄damāha k 191 k
82 harimekarasākṙtim
harimekarasākṙtimadhunā
rāgam: dhanyāsi tāl.am: triput.a
pallavi
harimekarasākṙtimadhunā
anupallavi
avadhārayatāgamavidhinā (hari)
caran.am
ciratarapurus.aṁ pratibhāvapus.am
paramiha viyadādatam
praśamitakalus.aṁ bhavarogabhayamus.aṁ
pratyagabedhena tam (hari) k 1 k
vilasitamakhilaṁ gurutaralı̄lam60
yadvadabodhādhikam
ks.an.amiha viditaṁ sat61 punaruditaṁ
paśyata purato hitam (hari) k 3 k
anudayavilayaṁ priyatamamabhayaṁ
jagadudayādidṙśam
yadavadhividitaṁ sakalamabhihitaṁ
niyatamabodhāvaśam (hari) k 4 k
asukṙtaduritaṁ phalayugarahitaṁ
kevalabodhātmakam
60
marutalasalilam
61
na tu
122
ciramiha mṙgitaṁ munijanaviditaṁ
niravadhikasukhātmakam (hari) k 5 k
yadapṙthagakhilaṁ nigamabhāgaphalam
bhāti hi paradaivatam
na bhavati bhūtaṁ na ca bhāvi satatam
sukṙtibhiriha bhāvitam (hari) k 6 k
niravadhivibhavaṁ niyatānubhavam
nirupaśubhaderitam
phalamiva karagaṁ sakalahṙdayakam
taytvadhiyākhan.d.itam (hari) k 7 k
avacanamamitaṁ gatalobharatim
nityanirastākhilam
vrajapuravanitāgatatanumamatam
svātmataivāmalam (hari) k 8 k
ślokam
evaṁ gopyaḣ tataḣ śrutvā samādāya parātmani |
kṙs.n.e cittaṁ tadākārākāritaṁ maunamāstitāḣ k 192 k
vismarantyaḣ svakaṁ dehamātmamātrāvaśes.itam |
bālonmattādayo yadvadātmanyeva samahitāḣ k 193 k
kṙtakṙtyāstato dṙs.t.vā sarvaypgeśvaro hariḣ |
tāsāṁ tu purataḣ kurvannāste māyāvid.aṁbanam k 194 k
123
83 nāthanāthamākalaya
nāthanāthamākalaya
rāgam: bhairavi tāl.am: triput.a
pallavi
nāthanāthamākalaya nandanandanaṁ sakhi
anupallavi
mādhavamakhilagopı̄madanakot.imohanam (nāthanāthaṁ)
caran.am
pādapallavakalitapadmakalāśādirekhaṁ
vedavedāntaviditaṁ vipulasukhadam
sādaramakhilalokasādhakaṁ taṁ kalaya bhuvana-
nāthamamarendravandyanat.anavinodam (nāthanāthaṁ) k 1 k
z z z z z
ślokam
urasā manasā dṙs.t.yā paris.vajya muhurmuhuḣ |
kṙtakṙtyāstadātmānaṁ kṙs.n.aṁ matvā samāsthitāḣ k 196 k
ātmārāmo’pi bhagavānātmānaṁ darśayan param |
tataḣ prabhāte gopı̄bhiḣ saha gokulamāgataḣ k 197 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.arāsakrı̄d.āmahotsavavarn.anaṁ nāma
as..tamastaran.gaḣ samāptaḣ k
124
k navamastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.amathurāpraveśavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
śrı̄kṙs.n.alı̄lā mathurāpraveśākhyā’tra varn.yate |
kaṁsasyāgamanaṁ pūrvaṁ devakı̄vasudevayoḣ k
bṙndāvane’tha śrı̄rāmakṙs.n.ayostadanataram k
nāradāgamanaṁ paścādakrūrāgamanaṁ tataḣ k
kaṁsasyānujñayā’krūrāgamanaṁ kṙs.n.asannidhau |
śrı̄kṙs.n.adarśanaṁ tasya viśvarūpapradarśanam |
mathurāyāṁ praveśaśca san.graho’yaṁ prakı̄rtitaḣ k
ślokam
atha nivasati tasmin gokule vāsudeve
vrajayuvaticakorı̄bṙndarākāśaśān.ke |
iti kathayati kaṁsaṁ nārade kṙs.n.avṙttaṁ
bhayavikalitacetāḣ prāha kaṁso’pi dūtān k 202 k
mantribhirmantrayitvā’tha dhanuryāgacikı̄rs.ayā |
akrūraṁ codayāmāsa kaṁsastvānayane tayoḣ k 203 k
daru 25
125
ślokam
mayi dves.o dos.aḣ khalu jagati tes.āṁ khalajus.āṁ
mahān ros.ome’dya prasarati sara tvaṁ ti jhat.iti |
tanuryākavyājādatha madhuripuṁ rāmasahitaṁ
nayāsmatsandeśādiha mama sakhe’krūra sumate k 204 k
ślokam
mahārāja śrı̄man jagati mahimā te vijayate
tathā kurve’haṁ tvaṁ vadasi tu mahārājatanaya |
amoghaṁ tadvı̄ryaṁ balamapi ca loke suviditaṁ
vidheḣ san.kalpaḣ kiṁ phalayati na jāne tvayi param k 205 k
ślokam
akrūra tvarayā gatva62 rāmakṙs.n.āvihānaya |
bṙndāvanaṁ dhanuryāgaccalena mama tau ripū k
ślokam
akrūro gokulaṁ gaccan madhye mārgaṁ muhuḣ smaran |
kṙs.n.asya gun.aratnāni gāyaṁ gāyaṁ yathāviti k
84 draks.yāmi gokulanilayam
draks.yāmi gokulanilayam
rāgam: madhyamāvati tāl.am: ādi
pallavi
draks.yāmi gokulanilayaṁ gopı̄mādhavam
62
gaccha
126
anupallavi
praks.ı̄n.akalmas.ayogipratyaks.adaivaṁ nūnam (draks.yāmi)
caran.am
pātakāran.yakut.ārapādapan.kajaṁ śuddha-
pādajasalilapūtabhaktasamājam
ketakı̄campakatul.ası̄lalitavārijaśritaṁ
kevalānandaikabhāvaṁ gal.itamohajaṁ nūnam (draks.yāmi) k 1 k
z z z z z
ślokam
gatvātha yamunāṁ tasyāḣ pul.Inaṁ dadṙśe mudā |
śrı̄hareḣ caran.āṁbhojadhvajavajrādicihnitam k 208 k
atha akrūravacanam k
ślokam
kal.indakanyālaharı̄ha dhanyā
kal.indajāyāḣ pul.inaṁ ca dhanyam |
mil.anmukundasya padāravinda-
prasādabhāgyodayataḣ prasanne k 209 k
ahaṁ ca dhanyo yamibṙndamānyo
yadūdvahasyān.ghrisarojacihnam |
paśyāmi yasmāditi tatvadarśı̄
gāyatyathākrūrapadābhideyaḣ k 210 k
127
85 dhanyadhanyo’haṁ jagatı̄tale
dhanyadhanyo’haṁ jagadı̄tale
rāgam: punnāgavarāl.i tāl.am: cāpu
pallavi
dhanyadhanyo’haṁ jagatı̄tale dhanyadhanyo’ham
anupallavi
dhanyadhanyeyaṁ kāl.indı̄ dhanyameva kāl.indı̄pul.inam
caran.am
śrı̄haricaran.āmbhojavilasitamatulaṁ san.gata-
śrı̄nivāsapun.gavaṁ dehadhārin.amatidṙs.t.iraman.ı̄yam
gehabāndhavapaśvādigehinı̄putradhanādau
mohapāśavimocanaṁ muhurapi dṙśyate (dhanya) k 1 k
gopagopı̄janabṙndaṁ gokulajantukadambaṁ
pāpatāpādivihı̄naṁ paramapāvanam
śrı̄patidṙgvilāsitaṁ śreyasāmamitāspadaṁ
rūpayauvanasamyutaṁ ruciramihādya paśyāmi k 2 k
śan.khacakravajrapadmacārupatākadi-
rekhān.kitāni bhuvi dṙśyante adya nūnam
pan.kajanābhasya yadupun.gavasya cihnāni śiva-
nārāyan.atı̄rtha śaṁsitaṁ haripurukṙpayā k 3 k
z z z z z
ślokam
śrı̄haricaran.asaroje hṙdayasaroje nidhāya bhūyo’pi |
gāyati nandakumāraṁ sambodhyānanyabhaktiyuktātmā k 211 k
86 bhāvaye hṙdayāravinde
bhāvaye hṙdayāravinde
rāgam: bilahari tāl.am: ādi
pallavi
128
bhāvaye hṙdayāravinde tāvaka padāravinde
anupallavi
devagandharvādibṙndasevita māmava mukunda (bhāvaye)
caran.am
sakalalokanāyaka sādhujanatāraka
madhuraketujanaka māyādhāraka
vikat.ārividāraka vedasamuddhāraka
vikṙtabhayavāraka vipulasukhadāyaka (bhāvaye) k 1 k
kanakamayadukūla kalitakalyān.ajāla
munimānasānukūla mural.ı̄lola
vinayādigun.aśı̄la vedapuran.ādimūla
vı̄ra vijayagopāla vigataśokādimūla (bhāvaye) k 2 k
kāl.indı̄tat.avihāra karun.ārasasāgara
mil.itagopı̄nikara merusamadhı̄ra
kal.ı̄yamadahāra kaṁsādhibhayan.kara
gokulaśrı̄mandira kot.ikāmasundara (bhāvaye) k 3 k
bhaktajanasaṁraks.a paramakarun.avı̄ks.a
saktajanasuśiks.a sādhujanapaks.a
raktakamalapatrāks.a raman.ı̄yacaran.a daks.a
bhakta nārāyan.atı̄rtha bhavabhayabandhamoks.a (bhāvaye) k 4 k
z z z z z
ślokam
bṙndāvane gavāṁ madhye gopaman.d.alamadhyagam |
dṙs.t.vā’krūraḣ pran.amyātha bhaktyā prārthayate harim k 212 k
śrı̄nandagopatanayākhilaviśvamūrte
śrı̄matpayodhitanayādhava kṙs.n.amūrte |
ānadayākhilamaśes.ajagannidhāna
mı̄nān.kakot.isamasundara śuddhakı̄rte k 213 k
akrūraprārthanā k
129
87 nandagopāl kṙs.n.ā
nandagopāla kṙs.n.ā
rāgam: kāṁbhoji tāl.am: ādi
pallavi
nandagopāla kṙs.n.ānandayākhilam
anupallavi
śrı̄candanakun.kumatul.ası̄cāmpeyādisugandhitān.ga (nandagopāla)
caran.am
ajayāracitaloka āgamabṙndamānaka
jagadārtinivāraka bhadradāyaka
ajita lokanāyaka ādityādiśāsaka
vijitāsuranāyaka viśvaman.gal.akāraka (nandagopāla) k 1 k
gopān.ganāman.d.ala gogopaparipāla
tāpasajanajāla tārakāgamamūla
śrı̄pate’nandalı̄la śṙn.gārakṙpālavāla
śrı̄vatsacihnādimūlakāran.amūrte (nandagopāla) k 2 k
atulakarun.āsāra akhilajagadādhāra
dhṙtadivyapı̄tāmbara divyasundara
hṙtanavanı̄todāra hṙdayanihitendira
śritabhaktamandāra63 śrı̄vatsakaustubhadhara (nandagopāla) k 3 k
santatānandakara sādhujananikara-
cintitārthada dhı̄ra cinmayāmara vı̄ra
satyakāmādicatura saṁsārapārāvāra
nityanigamaśikharaniyatavihāra (nandagopāla) k 4 k
vyatyastān.ghrikamala vimalaman.ikun.d.ala
pratyastamohajāla pratyagakhila
nityamukta nirmala nikhilanigamamūla
bhṙtyajananukūla bhrājadgokulasulı̄la (nandagopāla) k 5 k
vaijayantiśobhita vāmadevādisevita
nijabhaktasuvidhita nityakalyān.acarita
63
śritajanasantāra
130
ṙjumānasalalita ṙgyajussāmagı̄ta
vrajanārı̄parivṙta viśvavikhyāta (nandagopāla) k 6 k
devādikṙtamoda divyamural.ı̄nāda
bhāvitākhilaveda bhavyabhaktavarada
śrı̄vasudhāvinoda śritajanamoks.aprada
śiva nārāyan.atı̄rtha sevitapāda (nandagopāla) k 7 k
z z z z z
ślokam
muhurmuhurnamannaman mukundapādapadmayoḣ
mahanmahanmahı̄yasāṁ prabho mama prabodhaya k 214 k
iti svayaṁprabhaṁ ptabhuṁ hṙdā hariṁ smaran gun.ān
sa gadgadasvaren.a tatsamı̄pago’stuvanmudā k 215 k
māyāmānus.adehı̄ mādhavanāmābhivādya taṁ sabalaḣ |
tenālin.gitamūrtiḣ suraripuvṙttaṁ taduktamatha veda k 216 k
akrūro rāmakṙs.n.ābhyānyavasad gokule sukham |
athotthito rātriśes.e samutthāpayati sma tau k 217 k
88 he rāma he kṙs.n.a
he rāma he kṙs.n.a
rāgam: bhūpālam (malahari) tāl.am: jhaṁpa
pallavi
he rāma he kṙs.n.a iha samutthis.t.ha
anupallavi
he rāma he kṙs.n.a he jagatrayaguro
he pun.d.arı̄kāks.a raks.a nijapaks.am (he)
caran.am
prācı̄gigan.ganā parihasati he kṙs.n.a
patiyogaparamasaubhāgyamahitā
prācı̄navairasyamabhinayantyatha sā
pratı̄cı̄ṁ diśaṁ rāma kāmamuditā (he rāma he kṙs.n.a) k 1 k
131
nal.inamukul.odaravidal.anagal.itāl.ayo
lalitatararavinihnutāntatimirāḣ
mil.itanavanal.inaparimal.abahul.amakaranda-
kalanayā vicaranti kāmamukharāḣ (he rāma he kṙs.n.a) k 2 k
dadhimathanasañjātamadhuratarasan.gı̄ta-
budhajanāgamaghos.aramyaghos.am
madhumathana san.kalaya mādhava vidhı̄ndranuta-
padakamala padmākṙtābhilās.am (he rāma he kṙs.n.a) k 3 k
bhūpāladeśāks.idevagāndhāriśubha-
bilaharı̄64 vasantamukharāgabṙndam
gopikā gāyanti govinda tava tu śubha-
gun.aratnabṙndamānadakandam (he rāma he kṙs.n.a ) k 4 k
z z z z z
ślokam
vyatı̄tāyāṁ sa tadrātrau sabalaṁ balināṁ balam |
āropya syandanaṁ tūrn.amakrūro’śvānayūyujat k 218 k
syandane vasati nandanandane
candraman.d.alasamānane ghane |
mandahāsaraman.ı̄yacandrikā-
sundaraṁ jagurimā hi gopikāḣ k 219 k
89 akrūro nayati
akrūro nayati
rāgam: kalyān.i tāl.am: ādi (triput.a)
pallavi
akrūro nayati mathurāmacyutamiha sakhi sutarām
64
malaharı̄
65
lalita
132
anupallavi
sa krūro māyāvı̄ tasya tu sāhasamatha sakhi paśya (akrūro)
caran.am
bṙndāvanacandramasaṁ nijajanacandanamindranutaṁ
nandanandanamānanditavidhimukhabṙnda-
maninditasyandananiyatam (akrūro) k 1 k
sabalaṁ gopı̄janahṙdayāmbujasavitāraṁ
sahasākabal.itanavanı̄tam
akhilāgamakāran.amasuravidāran.amı̄śam (akrūro) k 2 k
samsārārn.avatārakavijayagopalakamakhilaguruṁ
kaṁsaripuṁ śiva nārāyan.atı̄rtha -
kalitamidaṁ kavihṙdaya vinodam (akrūro) k 3 k
z z z z z
ślokam
balena sahitaṁ kṙs.n.amakrūra syandane sthitam |
mathurābhimukhaṁ dṙs.t.vā gopikā kāpi gāyati k 220 k
90 svāminaṁ vanamālinam
svāminaṁ vanamālinam
rāgam: sāveri tāl.am: at.a (triput.a)
pallavi
svāminaṁ vanamālinaṁ sakhi kalaya
anupallavi
śrı̄mahonnataśrı̄vatsakaustubhaṁ
vimalaṁ kāmadavijayagopālam (svāminaṁ)
caran.am
sundaraṁ satyasukhabodharasikaṁ
somavaṁśajaladhipūrn.asomam
nandanandanamiha paramānandasyandane
nandayoginutaṁ sakhi
133
suranarakinnaravaramuniparigı̄taṁ
sarasagun.ārn.avaṁsakalaguruṁ mama (svāminaṁ) k 1 k
adharabimbasamarpitamural.ı̄-
madhuragı̄tasarasāmṙtabharitam
madhuripuṁ sakhi mādhavamiha paśya
māthurı̄bhāgyabharamandahāsam
śakradisannutapadamiha
vakrakuntal.abharaṁ ratnābharan.am (svāminaṁ) k 2 k
z z z z z
ślokam
mathurāgamanotsāhaṁ mādhavaṁ vallavān.ganāḣ |
man.gal.ānyācarantyastaṁ jagustasya jayecchayā k 221 k
91 vijayagopāla te man.gal.am
vijayagopāla te man.gal.am
rāgam: surat.i tāl.am: ādi (cāpu)
pallavi
vijayagopāla te man.gal.am jaya
viśvaṁbhara te man.gal.am (vijayagopāla)
caran.am
nandayaśodānandana sundara
mandasmita dhṙtamandara
nandasunandādivanditapādāra-
vinda govinda jaya man.gal.am (vijayagopāla) k 1 k
cārukadambakatarumūlāśrita
cañcalaman.imayakun.d.ala
134
dārun.avairisaṁharan.aparākrama
dāsapos.an.a te man.gal.am (vijayagopāla) k 2 k
candanacampakatul.ası̄kalpaka-
śı̄tal.avanasañcārin.e
vācāmagocaracaritasadānanda
vāsudevāya te man.gal.am (vijayagopāla) k 3 k
gopı̄man.d.alagūd.ha parānanda
govinda gokulanāyaka
āpaduddhārakākhilajanādhāra
tāpaharan.a te man.gal.am (vijayagopāla) k 4 k
z z z z z
ślokam
akrūro rāmakṙs.n.ābhyāṁ mathurābhimukhaṁ vrajan |
ācaranyāmune snānaṁ salile dṙs.t.avān harim k 222 k
muhurmuhussyandanastaṁ salilastaṁ hṙdi sthitam |
dṙs.t.vā sarvātmakaṁ kṙs.n.aṁ prāha cedaṁ sa tatvavit k 223 k
92 jāne bhuvanasṙs.t.icāturı̄
jāne bhuvanasṙs.t.icāturı̄
rāgam: tod.i tāl.am: ādi (triput.a)
pallavi
jāne bhuvanasṙs.t.icāturı̄durı̄n.am
goniketanaṁ vijayagopālamakhilaśaran.am (jāne)
caran.am
sakalahṙdayakamalasavitṙkot.iprakāśaṁ
salilādibhāvamadhyasan.gamapūritāśam
135
prakat.ameva phan.ı̄ndraprakaraśayanadeśaṁ
pratyagabhinnamakhilaparamānandaniveśam (jāne) k 1 k
nigamasāranicayanityavidhitabhāvaṁ
sugun.aman.isamūhasūtrasatsvabhāvam
agan.itajagadantarātmānamamitavibhavaṁ
khagamṙgasuranarādighananāmarūpamabhavam (jāne) k 2 k
nandādivrajajanānandaghanabhāgadeyaṁ
kandarpaśatakot.ikalitakāntikāyam
nanditayoginicayaṁ nāradādimunigeyaṁ
bṙndāvanavihāraṁ baddhamāyūravalayam (jāne) k 3 k
avaniman.d.alatilakamacyutamakhilajanakaṁ
navanavanı̄tarasikaṁ namadabhayadāyakam
bhavabhayanivārakaṁ bhavyamuktināyakaṁ
śiva nārāyan.atı̄rtha siddhānandadāyakam (jāne) k 4 k
z z z z z
ślokam
dṙs.t.vātha mathurāṁ rāmaṁ nagarı̄ṁ suranāgarı̄m |
āha cedaṁ mahotsāhaṁ mādhavo madhuraṁ vacaḣ k 224 k
navanavaman.iśren.ı̄ nāgaraman.imanohārin.ı̄
avanı̄surahārin.ı̄ amaraman.iparivārin.ı̄ (rāma) k 2 k
136
kal.indagirinandinı̄ kallolalolapadminı̄
mil.itahamsamālinı̄ mı̄nān.garājarājadhānı̄ (rāma) k 3 k
abjayonikṙtyātı̄tākhilasaṁpadopetā
labdhavidyāvādādhyus.itā laks.an.alaks.itasahitā (rāma) k 4 k
mādhavasugı̄tamidaṁ mahitabalarāmamodam
bādhitasamsārakhedaṁ bhavya nārāyan.atı̄rtha sukhadam (rāma) k 5 k
z z z z z
ślokam
upavana vanajes.u haṁsamālāḣ
muniriva mānasanispṙhāstu yasyāḣ |
niravadhisukhamātralagnacittāḣ
kathamapi bāhyamanusmaranti naiva k 225 k
avatı̄rya rathāttūrn.amakrūrādhis.t.hitāt prabhuḣ |
mathurārājamārgen.a padbhyāmeva śanaiyayau k 226 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.a mathurāpraveśavarn.anaṁ nāma
navamastaran.gaḣ samāptaḣ k
137
k daśamastaran.gaḣ k
kaṁsanirharanaṁ
kaṁsavadhavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
śrı̄kṙs.n.a caritaṁ kaṁsavadhākhyamabhinı̄yate |
kaṁsasyāgamanaṁ pūrvaṁ devakı̄vasudevayoḣ k 227 k
madhurānagarı̄vı̄thyāṁ rajakātervinigrahaḣ |
kubjādyanugrahaścātha mallamātan.gamardanam k 228 k
kaṁsāsuravadaścātha pitrordarśanamādarāt |
san.graho’yaṁ caritte’smin kathitaḣ sāvadhāran.am k 229 k
gadyam 29
tau khalu rāmakṙs.n.au sphut.atara nı̄lapı̄ta divya sundara paridhānau madhyabhāga samab-
hivyakta66 sarasvatı̄ vilasita sitāsita saridvara saṁyoga samullasita vicitra kānti tiraskaran.a-
pravı̄n.au67 satpatha pathika pariśrānti virāma raman.ı̄ya munivara manohaṁsaśren.ı̄ samāśraya
karacaran.a vadananayana nābhı̄sarası̄ruha saṁpatsaridvara kāntikāyau tun.gaprasāda śṙn.gasan.gata
candrakānta man.igan.a śaśān.ka saṁyoga samudgal.ita lalitatarāmṙta saṁsikta raman.ı̄ya saikata
māthurā rājamārgagāminau vicitra vanamālinau māninı̄janamohanau saral.a mural.ı̄gı̄ta sudhā-
samudbodhita surakinnarādi vāravanitā manomaya rājahaṁsagan.au satyakāmādi gun.au
sakalaloka saṁraks.an.apravı̄nau mathurāpuranivāsi bhāgyaparibhāga viśes.alaks.an.au sura-
naranāgarı̄ gurutara gı̄tasudhā samārādhanānanditau durmadamada vibhan.ga tun.ga dhairya
vı̄rya gāṁbhı̄ryabhāvau parigṙhı̄ta gopakumārabhāvau mahānubhāvau dṙs.tvā muhurmuhuḣ
santus.t.āstatratya janāva bhūvuḣ k
ślokam
āyāntaṁ rājamārgen.a mathurāpuriyos.itaḣ |
āścaryarūpasaṁpannamāścaryaṁ sabalaṁ jaguḣ k 230 k
66
manabhivuakta
67
tiraskriyāpravı̄n.au
138
94 nandanandanaṁ nijabhaktacandanam
nandanandanaṁ nijabhaktacandanam
rāgam: ānandabhairavi tāl.am: ādi
pallavi
nandanandanaṁ nijabhaktacandanaṁ ākalaya
caran.am
nandādimunı̄ndrabhāvyānandamāl.i kalaya (nandanandanaṁ) k 1 k
bhrūbhan.gakat.aks.alaks.yabhūrikarun.amākalaya68 (nandanandanaṁ) k 4 k
sarvalāvan.yatat.inı̄sāgaramākalaya (nandanandanaṁ) k 5 k
parijanaraks.an.abaddhaparikaramākalaya (nandanandanaṁ) k7 k
vijayagopālamatulavikhyātamākalaya (nandanandanaṁ) k 8 k
balabhadrabhadradabāhubandhamihākalaya (nandanandanaṁ) k 9 k
z z z z z
ślokam
harantaṁ rājavastrān.i carantaṁ cārudarśanam |
nirantaraparānandasadanaṁ kalayāl.i tam k 231 k
68
bhūrikarun.āmal.i
69
kalitalı̄lamāl.i
139
kubjāgamanam k
daru 26
ślokam
kvāpi kubjāṁ sunetrābjāmabjanābho vilokya tām |
prātilomyagirāṁ sāraiḣ prahasannidamāha saḣ k 232 k
95 kāmamohini kathaya
kāmamohini kathaya
rāgam: pantuvarāl.i tāl.am: rūpakam
pallavi
kāmamohini kathaya ninnu nāma te padam
anupallavi
komal.ādharakarapadapallava
kumudabandhuvadanakuntalajāle (kāmamohini)
caran.am
tanvan.gitāvaka tanuriyamārjavamati-
vahati sundaramanadakārin.i
anvahamabhinavayauvanaghanavana-
mācarasi bhuvanajanamanohārin.i (kāmamohini) k 1 k
candanamṙganābhicaṁpakādikusuma-
gandhasugandhitagaganadin.man.d.ale
140
kandarparadhirathakalpitaśubhagātri
kalahaṁsabhās.in.i kalyān.aśı̄le (kāmamohini) k 2 k
z z z z z
ślokam
hasantaṁ vadantaṁ samı̄pe vasantaṁ
muhuḣ saṁsmarantı̄ tataḣ prāktanaṁ tat |
parapremabhaktyā prabhuṁ prārthayantı̄
svayaṁ prāha cedaṁ vacaḣ sādhu kubjā k 233 k
goparaman.ı̄jāraraman.a govinda
gun.a man.igan.avarābharan.a
pāpāsurabṙndanirharan.a parama-
pāvanacarita pātakaharan.a (ehi ehi) k 2 k
gandhamālyādigṙhān.a gal.itabhava
phan.ı̄ndragarud.aviharan.a
141
sundara mama dehi raman.aṁ sukhaya
māmiha deva mama bhava śaran.am (ehi ehi) k 3 k
kalitakastūrikātilaka deva
karadhṙtamural.ı̄kal.aninadarasika
balajitasuravairigan.aka deva
baddhamāyūrapiñca vanajabı̄japracayaka (ehi ehi) k 4 k
paripūrn.ānandasamudra deva
pāpa mahāt.avı̄pāvakaraudra
parijanakṙtabahubhadra deva
vara nārāyan.atı̄rtha dhṙtabodhamudra (ehi ehi) k 5 k
z z z z z
ślokam
sarvān.gasaundaryasudhāpagāyāṁ
apārasaṁsāraviśodhikāyām |
kaṁsadvis.astasya sukhaṁ carantı̄
kubjā manovṙdhiratannivṙttā k 234 k
ākarn.ya kubjāvacanamāścaryaṁ tāmaninditām |
akarotkarasaṁsparśādamarı̄ṁ sundarı̄ṁ hariḣ k 235 k
riraṁsayā tena sākaṁ kubjā sā kāmamohitā |
pı̄tambaradharaṁ śyāmaṁ madhuraṁ prāha mādhavam k 236 k
taran.ikot.ikiran.a tāmasagun.anirharan.a
tārakamuktābharan.a dāsapos.an.a
duritadurjanagan.a dos.arahitacaran.a
vara nārāyan.atı̄rtha nāmarūpanirvahan.a (mādhava) k 3 k
z z z z z
ślokam
prārthitastvanayā kṙs.n.astāṁ samādhāya satvaram |
balātkuvalayāpı̄d.aṁ kuñjaraṁ nijaghāna saḣ k 237 k
hatvā mus.t.ikacān.ūrau dhanurbhan.gaṁ vidhāya ca |
sāgrajo mātulasabhāṁ pravis.t.o gı̄yate’maraiḣ k 238 k
98 avalokayata śrı̄govindam
avalokayata śrı̄govindam
rāgam: sāveri (śan.karābharan.am) tāl.am: triput.a
pallavi
avalokayata śrı̄govindam
anupallavi
navajaladharaśyāmaṁ nanditabalarāmam (avalokayata)
caran.am
70
kalitākhilabhuvana
71
atibālam
143
bhuvanasundarākāraṁ bhūrikarun.ākaraṁ
avanı̄bhārasurārividāram
navamuktāman.ihāraṁ nānāvidhavihāraṁ
dhruvapadavidhātāraṁ duritasaṁsārapāram (avalokayata) k 1 k
mallacān.ūranidhanaṁ mattamātan.gamathanam
phullapan.kajadal.asannibhanayanam
vallavān.ganamadanaṁ vāsudevābhidhānaṁ
kallolamāliśayanaṁ kaṁsakuñjarakesarin.am (avalokayata) k 2 k
ekāntabhaktadaivataṁ yādavābhisamuditaṁ
śrı̄karakolanagarı̄śrı̄bhūmisahitam
vikat.amoharahitaṁ vijayagopalamasitaṁ
nākanagarı̄gı̄taṁ nārāyan.atı̄rtha racitam (avalokayata) k 3 k
z z z z z
ślokam
avaruhyāsanādvı̄raḣ kaṁso ran.gagataḣ khalaḣ |
saṁyuddhya saha kṙs.n.ena smaran prāgdevabhās.itam k 239 k
hataḣ kaṁsārin.ā kaṁsaḣ saṁsārabhayahārin.ā |
śaurin.ā harin.a yuddhe jagastaṁ surabhūsurāḣ k 240 k
144
vasudevatanaya śrı̄vijayagopala
vāsavādinuta śrı̄vijayagopāla (pāhi māṁ) k 1 k
san.gı̄talola śrı̄vijayagopāla
sadgun.aśı̄la śrı̄vijayagopāla
śṙn.gārarasapūra72 śrı̄vijayagopāla
śritajanapāla śrı̄vijayagopāla (pāhi māṁ) k 2 k
dhı̄ragun.odāra śrı̄vijayagopāla
dhenukādiharan.a śrı̄vijayagopāla
nāradamunigeya śrı̄vijayagopala
nārāyan.atı̄rtha śrı̄vijayagopāla (pāhi māṁ) k 3 k
z z z z z
ślokam
mathurāyaṁ hate kamse mādhavena mahātmanā |
vavars.uḣ pārijātādi pus.papān.yākāśatataḣ surāḣ k 241 k
anatakalyān.agun.ābhirāmau
durantasaṁsāratamo irāmau |
nirantaraṁ saṁsmaratossvapitro-
rathāntikaṁ saṁyagavāptavantau k 242 k
paris.vajyān.kamāropya mūrdhnyupāgrāya sādaraṁ |
devakı̄vasuevau tāvāśis.aṁ cakraturmudā k 243 k
jagatı̄patirapi bhagavan yadupati
bandhussubandhutakhilātmā |
hariratha mathurānagarı̄ narapati-
māmandayan sa tatrāste k 244 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
kamsanirharan.avarn.anaṁ nāma
daśamastaran.gaḣ samāptaḣ k
72
pos.a
145
k ekādaśastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.advārakāpraveśavarnanaṁ
śrı̄kṙs.n.advārakāpraveśavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
ekādaśe’tha śrı̄kṙs.n.advārakāgamanaṁ tathā |
uddhavasya ca gopı̄nāṁ saṁvādo’pyabhinı̄yate k 245 k
balena saha kṙs.n.asya bhṙtyairāgamanaṁ saha |
bṙndāvane ca nandādyaiḣ gopı̄nāṁ ca samāgamaḣ k 246 k
uddhavāgamanaṁ kṙs.n.ānujñayā gokulaṁ prati |
bhṙn.gagı̄tamanuprāpya tataḣ paramatipriyam k 247 k
gopı̄nāṁ ca samādhānaṁ jarāsandhādinigrahaḣ |
mucukundastutiḣ paścāt dvārakāgamanaṁ tataḣ k 248 k
kṙs.n.ānujñayā uddhavāgamanam k
daru 27
ślokam
samādhānāya gopı̄nāṁ govindena pracoditaḣ |
uddhavo gokulajanaiḣ pṙs.t.haḣ pratyāha kauśalam k 249 k
nandādyaistos.itastatra mādhavoktaṁ nivedya ca |
santaṁ rahasi gopyastaṁ prāhurmadhupakalpitam k 250 k
146
pallavi
madhupa madhupa dūtaṁ manye mādhavı̄yaṁ tvām
anupallavi
mathurāpuranagarı̄vadanāmbuja-
makarandamākalaya māyāhi yāhi (madhupa)
caran.am
mathurāpuranārı̄vadanakamalaṁ
mādhavabhāskaramahitakaravikasitam
adhunā yādavakarun.āsudhayā samullasitaṁ
kathaya kathaya kimiha kāmamākalaya kāmam (madhupa) k 1 k
z z z z z
ślokam
śrutvā tadgopikāgı̄taṁ śrāvyaṁ śrutimanoramam |
tatvamāvedayan gopı̄ḣ pratyāhoddhava utsukaḣ k 251 k
pallavi
gopālaṁ viddhi gopālaṁ viddhi gopālam
73
some versions omit this line
74
hasita
147
anupallavi
gopı̄janagomadhyaviharaṁ
govindaṁ paramānandakandam (gopālaṁ)
caran.am
antaran.ge santaṁ bhāntaṁ ādimadhyāntavasantaṁ
santataṁ satsu carantaṁ satyamekāntam
antike yogivicintyaṁ añcitasakalāgamāntaṁ
hanta durantasaṁsārabandhahantāraṁ viharantam (gopālaṁ) k 1 k
samyogaviyogavihı̄naṁ sādhumānasajı̄vanaṁ
māyopādhividal.anaṁ mānasasanaṁ gopālam
heyopādeyasādhakahetudṙs.t.āntabādhanam
bhuyo bhuyo vicaryainaṁ bhūmānaṁ bhūrimahimānam (gopālaṁ) k 2 k
buddhivikalpitabhedābhedaṁ bodhabādhitasarvakhedaṁ
siddhajanabhāvitasiddhidaṁ setumabhayavidam
baddhamuktaikasiddhavedabodhitānandaikaprasādaṁ
siddha nārāyan.atı̄rtha siddhaṁ sevakasevitaśrı̄pādam (gopālaṁ) k 3 k
z z z z z
ślokam
vigal.itabhayaśokā vidyayā labdhatatvāḣ
kathamapi paratatve sthāpayitvā manāṁsi |
muhurapi parabhaktyā viśvavandye mukunde
madhukara parik.l.ptaṁ taṁ prati prāhurittham k
148
caran.am
madhupa kulavataṁsa kathaya madhumādhavacaritamiha
madhukarācārarasiko mādhavo vijayate
kathamapi kathā kiṁ smarati naḣ sadasi rahasi
kimu kuśalı̄ vanamālı̄ sugun.aśālı̄ (kimu) k 1 k
z z z z z
ślokam
dattottarassamādāya gopı̄bṙndaṁ sa coddhavaḣ |
punarviveśa mathurānagarı̄ṁ harimandiram k 253 k
madhuripuṁ mathurāpuranāyakaṁ
samadigamya sa coddhavanāmakaḣ |
rahasi gopavadhūparibhās.itaṁ
madhuramāha manobhavarūs.itam k 254 k
149
pallavi
iti vadati hi gopı̄ gopālakṙs.n.a
anupallavi
natayo nutayaḣ smṙtayo kṙtayaḣ
pratipadamasmābhistvayi vihitaḣ (iti vadati)
caran.am
madhuraṁ mathurānagarı̄nārı̄
madhuraṁ gāyati madhusūdana te
adhunā mādhava tava kiyadasmat-
kṙtibhirnutibhirnatibhiḣ stutibhiḣ (iti vadati) k 1 k
nandamukundaṁ paramānandaṁ
mandasmerasudhāvadanendum
bṙndāvanabhuvi santaṁ vande
smāraṁ smāraṁ vāraṁ vāram (iti vadati) k 2 k
z z z z z
ślokam
nityasiddhāgamajño’pi bhagavān sabalo’gamat |
vidyārthı̄ lokaśiks.ārthaṁ sāndı̄pinimuniṁ gurum k
sāndı̄pinerāgamanaṁ gı̄yate k
150
daru 28
atha vidyāgrahan.am k
ślokam
gṙhı̄tavidyo bhagavān75 balabhadrasahāyavān |
guruṁ prasādya vidhinā gı̄to brahmacāribhiḣ k 256 k
104 kaṁsāsurasaṁharan.am
kaṁsāsurasaṁharan.am
rāgam: sāran.ga (kedāragaul.a) tāl.am: cāpu
pallavi
kaṁsāsurasaṁharan.aṁ kalaya kṙs.n.a
saṁsārasindhutāran.a
anupallavi
puṁsāmananyapurān.apurus.ottama
haṁsayatı̄śvaraśaṁsitacaran.a (kaṁ)
caran.am
pañcajanāsurapāt.alakalita śrı̄-
pāñcajanyaśan.khapāvananinada
añcitaguruputrasañjı̄vanakaran.a
mañjul.amauktika mādhava dhṙtaveda (kaṁsāsura) k 1 k
vācāmagocara vāsudevatanaya
sadācārapālaka danujakulamathana
he cārukamalavilocana bhavapāśa-
mocaka śatakot.imanmathamohana (kaṁsāsura) k 2 k
75
balavān
151
vārijasaṁbhavavanditapādābja
bhūridayārasa bhuvanaikanātha
nārāyan.atı̄rtha natacaran.āmbuja
nānāvidhalı̄lāvinoda (kaṁsāsura) k 3 k
z z z z z
ślokam
jarāsandhasya sainyāni hatāni harin.ā’sakṙt |
nihataḣ kālayavano mucukundamukhāgninā k 257 k
cirasuptotthitasyāsya mucukundasya paśyataḣ |
anugrahāya bhagavānāvirbhūto guhāntare k 258 k
mucukundo’pi taṁ dṙs.t.vā bandhahantāramātmanaḣ |
nṙsiṁhapadasaṁlaks.yaṁ pran.aman stauti divyadṙk k 259 k
vedādrisiṁha tvāṁ
rāgam: kāṁbhoji (kalyān.i) tāl.am: jhaṁpa
vedādrisiṁha tvāṁ naumi vimala-
vidyujjvalitajihvaṁ tvāṁ naumi
vedāntavedyavimalānandavijñāna-
vidal.itadurantabhavamohaṁ pran.amāmi k 1 k
narabhāvabhāvana dṙd.habandhaharamakhila-
suravairidal.anakharanakharam
paripūrn.akarun.āsudhāsamāhlādita-
prahlādabhayaharamudāraṁ pran.amāmi k 2 k
ghorasaṁsāratarakādhipati-
taran.iman.d.alakot.ibhāsam
ks.ı̄ragaṁbhı̄ravāridhimathanasañjāta-
varalaks.mı̄vilāsaṁ tvāṁ pran.amāmi k 3 k
jagadan.d.aśatakot.ijananı̄kal.atramiha
janmamaran.ādibhayavidūram
nigamamaya khagavarayānasañcāra
niyatalı̄lāmayaśarı̄raṁ pran.amāmi k 4 k
152
man.imayakirı̄t.aman.imakarakun.d.alakānti-
mathitadigdaśatimirahāram
an.imādibhūtidamananyaśaran.ārttināṁ
ādhāramakhilasukhasāraṁ pran.amāmi k 5 k
niravadyagun.aratnanirmalāntaḣkaran.a-
varayogivaradānanipun.am
dhı̄raśiva nārāyan.atı̄rtha yatigūd.ha-
paramārthamatikarun.aṁ pran.amāmi k 9 k
z z z z z
ślokam
uddharoddhara govinda patitaṁ bhavasāgare |
bhı̄kare śrı̄hare kṙs.n.a vṙs.n.ivaṁśasamudbhava k 260 k
iti stuvantaṁ mucukundamādarāt
kṙpāsudhāvṙs.t.idṙśāvalokya saḣ |
hitaṁ samādiśya ca satvaraṁ punaḣ
viveśa śaurirmathurāmarindamaḣ k 261 k
dvārakā nagarı̄ harmyaśārikā gı̄tasārikā |
tārakotkalikā modavāsitā nandapūrakā k 262|
śarmadā nirmaladiyāṁ nirmitā viśvakarman.ā |
tatra santaṁ hariṁ paurāstus.t.āstus.t.uvurı̄śvaram k 263 k
pallavi
vayaṁ dhanyā vayaṁ dhanyā vasudhātale
anupallavi
svayaṁ vyaktaṁ paraṁ tatvaṁ
hariṁ tvāmavalokayāmo (vayaṁ dhanyā)
caran.am
nikhilalokanidāna nigamabṙndaikamāna
153
sukhasatyāmitajñāna surapālana
maghavadādipāvana māyayā kṙtabhuvana
aghamūlavināśana akhjilalokapāvana (vayaṁ dhanyā) k 1 k
jaladhimadhyanirmitajāṁbūnadodara76
kalitagopuraharmyakamanı̄yā
jalajanābha tāvakajanmaramyadvārakā
alamiyamasmābhiravalokyate deva (vayaṁ dhanyā) k 2 k
vasudhāsudhāsaudhavasatı̄kṙtavāsava
kusumabān.aviharan.akūt.āvana
vasudevabhāgadeya vāmadevādigeya
sadā nārāyan.atı̄rtha varada vijayagopāla (vayaṁ dhanyā) k 3 k
z z z z z
ślokam
amaradurlabhabhūtiriyaṁ satı̄
vimalamānasahaṁsasamākulā |
kamalanābha ramātimanoramā
satatamastu tavādya mahāpurı̄ k 264 k
adyāpi bhaktānanukampayanmudā
hṙdyānavadyaṁ nagartı̄madhis.t.itaḣ |
pratyastaśatrurbhagavān virājate
ks.mayā ca laks.myā saha sarvasaṁpadā k 265 k
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.advāravatı̄praveśavarn.anaṁ nāma
ekādaśastaran.gaḣ samāptaḣ k
76
jāṁbūnadakalaśa
154
k dvādaśastaran.gaḣ k
śrı̄kṙs.n.arukmin.ı̄kalyan.amahotsavavarnanaṁ
śrı̄kṙs.n.arukmin.ı̄kalyān.amahotsavavarn.anābhinayaḣ kriyate k
ślokam
bhı̄s.mo’tha rukmı̄ tatputro rukmin.ı̄ tatsutā satı̄ |
vasudevo devakı̄ ca balakṙs.n.au sabāndhavau k 266 k
rukmin.yā likhitaṁ patraṁ śrı̄kṙs.n.āya nivedanam |
brāhman.ena tatastatra gatenagamanaṁ hareḣ k 267 k
rājñāṁ samaks.aṁ rukmin.yaḣ pān.igrahan.aman.galam |
rukmin.yā saha kṙs.n.asya dvārakāyāṁ samāgamaḣ k 268 k
rukmin.ı̄kṙs.n.ayoḣ samyagvivāhastadanantaram |
as.t.apatnı̄samāhāraḣ kathāsn.graha ı̄ritaḣ k 269 k
tatrādau bhı̄s.māgamanam k
daru 29
atha rukmyāgamanam k
daru 30
155
gadyam 30
atha bhı̄s.mamahārājo rukmin.yāḣ svasutāyāḣ vivāhamahotsavāya varamanvicchan svamantribhiḣ
kulavṙddhaiśca samaṁ paryālocya vāsudevaṁ varaṁ rocayāmāsa kila | rukmı̄ ca tadvṙttaṁ
jñātvā caidyapaks.atvāt sāmars.amuvāca | alamaho vicāren.a gopavarakanyāpradānavis.ayen.a
| ayaṁ hi jāracoraśikhāman.iḣ paratantro nāsmatkulocitavara iti | rājāpi putrasnehavaśāt
tadrocayāmāsa k
ślokam
krı̄d.āgrahaṁ samāyāntı̄ṁ krı̄d.antı̄ṁ svasakhı̄janaiḣ |
pratyāha rukmin.ı̄ṁ dūtı̄ yadvṙttaṁ bhı̄s.mamandire k 270 k
rauhin.eye kṙtodvāhe revatı̄prān.avallabhe |
śrı̄kṙs.n.asyātha samayo vaivāhikamahotsave k 271 k
iti dvāravatı̄ paurāḣ praśamsanti kilānaghe |
rukmı̄ ca rukmin.ı̄ṁ dātuṁ śiśupālāya rocate k 272 k
putrasnehavaśādrājā tadaiva hṙdi niścitaḣ |
evamālocitaṁ sarvaiḣ bandhubhiścāpi māninı̄ k 273 k
iti dūtı̄vacaḣ śrutvā rukmin.ı̄ nyapatadbhuvi |
upalabhya śanaiḣ samjñāṁ pralapatyamalāśayā k 274 k
vı̄ks.e’haṁ kadā
rāgam: āhiri tāl.am: triput.a (ādi)
156
pallavi
vı̄ks.e’haṁ kadā gopālamūrtim
anupallavi
sāks.ānmadanakot.isaundaryarasapet.im (vı̄ks.e’haṁ)
caran.am
mṙgamadalalitatilakavilasadviśālaphālaṁ
sakalagun.asampatyā sahitamamantalı̄lam (vı̄ks.e’haṁ) k 1 k
bṙndāvanavihāraṁ baddhamayūrabarhaṁ
nandanandanamakhilānandakaravigraham (vı̄ks.e’haṁ) k 2 k
kāl.ameghaśarı̄raṁ kalitavidyudvasanaṁ
kel.ı̄kalākutukakiñcitkuñcitādharam78 (vı̄ks.e’haṁ) k 3 k
sarasamural.ı̄gı̄tasarasasudhālaharı̄-
nirata nārāyan.atı̄rtha nirmalamānasahaṁsam (vı̄ks.e’haṁ) k 5 k
z z z z z
ślokam
nidhaya hṙdi govindaṁ rukmin.ı̄ rukmabhūs.itā |
manaḣ sambodhya govinde samādhayedamāha ca k 275 k
re re cetaḣ śṙn.u vimalahṙtpun.d.arı̄kāntarasthe
yasminmāyāvilasitajagatkot.ayaḣ santi bhūmni |
gopālaṁ taṁ bhaja nigamavidyāvilāsānupālaṁ
bhūpālaṁ taṁ parihara punarjanmabandhaikamūlam k 276 k
re re mānasa gopālam
rāgam: sāveri (revagupti) tāl.am: ādi
78
kuñcitapādam
157
pallavi
re re mānasa gopālaṁ bhaja dūre parihara bhūpālam
anupallavi
ārādantarataramakhilātmākabodhānandaghanaṁ bālam (re)
caran.am
vimalahṙdayakamalodāraṁ veda-
śamitavividhavis.ayākāram
kamanı̄yatarakarun.āsāraṁ sarva-
samabhāvabhāvamahodāram (re re) k 1 k
sāmādinigamāntasañcāraṁ dhı̄ra-
dhı̄madanusmṙtasugun.ākāram
samarasamekamanantamananvaya79 -
mamitanirantarasukhasāgaram (re re) k 2 k
jagadan.d.akot.iparākāśaṁ sarva-
nigamāntaviditasvaprakāśam
agan.itagun.aman.ivāgı̄śaṁ80 deva-
māgamarūpanijādeśam (re re) k 3 k
vigal.itamohajabhavapāśaṁ viśva-
man.gal.akṙtatanumakhileśam
bhagavantamādiguruṁ śivamadvaya-
cidgaganaṁ navanı̄tāśam (re re) k 4 k
sundarataramural.ı̄nādaṁ muni-
bṙndavicintyasundarapādam
nandatanayamakhilānandaṁ śara-
dinduvadanamiha govindam (re re) k 5 k
bṙndāvanahitagobṙndaṁ dhṙta-
mandaramakhilanigamakandam
nandasunandādi vandyamananyaka-
nārāyan.atı̄rtha yativaradam (re re) k 6 k
z z z z z
79
anāmaya
80
vārı̄śaṁ
158
ślokam
iti niścitya sā bhais.mı̄ govindāvāptaye hṙdi |
ārādhayantı̄ taṁ kṙs.n.aṁ premabhkaktyedamāha ca k 277 k
gopālameva daivatam
rāgam: khamās tāl.am: ādi
pallavi
gopālameva daivataṁ bhaje sadā
caran.am
sarvalokakāran.aṁ satyakāmādi gun.am
bhaktānugrahābhivyaktabhavyamūrtidhārin.am (gopālakaṁ) k 1 k
yādhavābdhicandramiha yamijanamohāpahaṁ
gopı̄kānanakumudagurutaracandrodayam81 (gopālakaṁ) k 2 k
kaṁsādivairivirāmakalitadivyavigrahaṁ
ghorasaṁsārakāran.avāran.akesarin.am (gopālakaṁ) k 3 k
z z z z z
gadyam 31
tato rājavigrahadhārin.e suravidves.akārin.e śiśupālanamne svāṁ dhātuṁ kṙtaniścayaṁ sva-
janaṁ jñātvā sā rukmin.ı̄ goparaman.ı̄ mānasa mānasasarovara rājı̄va rājivirājamāna mat-
tarajahamsaṁ mardita mahāsurakaṁsaṁ bhaktajanaracita praśas.aṁ govindaṁ ātmānandaṁ
smāraṁ smāraṁ vigal.itamānus.abhoga- tṙs.n.ā kṙs.n.aikabaddhatṙs.n.ā nijasahacarı̄ sāhacaryā-
valambinı̄ sadā”ste k
ślokam
brāhman.aṁ brahmavidvaryaṁ brahman.yaika parāyan.ā |
dṙs.tvā’tha likhitaṁ datvā tamāhānayane hariḣ k 278 k
81
candramasam
159
tathāhi rukmin.yāḣ patrikalekhanaprakāraḣ k
gadyam 32
śrı̄mate satyakāma satyasan.kalpa sarvakarma sarvakāma sarvarasa sarvagandha sarvasan.kalpādi
gun.avate kṙtākṙta mātṙmānādi bhedabhinna sakala jagadādhārāvabhāsakāya nis.pratyūha
nitya niratiśayānandānandita brahmādi sakalajanimate viśva vaiśvānarādi sakala nāma rūpa
nirvāhakāya sārvajña sarvaśakti samanvitāya sarvāntaryāmin.e dus.t.anigraha śis.t.aparipālakāya
bhaktānukampāya parigṙhı̄ta gopakumāra bhāvāya mahānubhāvāya karacaran.a nalina vil-
asita dhvaja vajrān.kuśādi rekhānumita mahāpurus.alaks.an.āya kanakaman.imaya makarakun.d.ala
kat.akakat.isūtrān.gadādi divyabhūs.an.a bhūs.itāya bhaktajanakāmita kāmavars.i mahāmegha
nı̄lamegha samujvalita vidyutpuñja kalpa divya pı̄tāmbaradhārin.e śrı̄vatsakaustubhādi śobhitāya
dı̄nadayāparamūrtaye śrı̄kṙs.n.āya śatakṙtvaḣ sahasrakṙtvaśca namo namaḣ k vijñāptiścais.ā
k
ślokam
tatprasādaṁ paraṁ kān.ks.e kṙs.n.a nānyattu kāmaye |
manasā vacasā nūnaṁ matpān.igrahan.aṁ kuru k 279 k
pallavi
kān.ks.e tava prasādaṁ kalpitākhilavedam (kā)
caran.am
amitabhāgyadātāraṁ atula bhūtivistāraṁ
kamanı̄yakarun.ākaraṁ gopālam (kān.ks.e) k 1 k
vimatamadavidaraṁ vidvajjanādhāraṁ
śamitabhūmibhāraṁ śakalı̄kṙtārinikaram (kān.ks.e) k 2 k
160
nāmarūpanirvāhaṁ nāthaṁ nāgārivāhaṁ
tvāmāśraye’nı̄haṁ tvarayā naya māṁ svageham (kān.ks.e) k 4 k
dharan.iman.d.alatilaka tāpasajanatāraka
parijanasukhakāraka gopālaka (kān.ks.e) k 5 k
kalaven.unādarasika ghanataramauktika
vara nārāyan.atı̄rtha varitadustarānarthaka (kān.ks.e) k 6 k
z z z z z
ślokam
ks.emaṁ sadaiva kuru devaśikhāman.e tvāṁ
yāce tvadan.ghrikamale pran.atı̄rvidhqaya |
nānyaṁ vṙn.e patimaśes.aguroranantāt
tvattaḣ samastagun.adhāmabhiramatulyāt k 280 k
prahlādabhayavidāra paramayogi-
pāvana bhuvanādhāra
moharahitabodha maunimānasahaṁsa
sāhasajita82 vairisan.ghāta mahodāra (ks.emaṁ) k 2 k
82
sahasāhata
161
ajita vijayagopāla anantalı̄la
rañjitapadakamala
vijayadvārakāpurı̄vimalakamalālola
nija nārāyan.atı̄rtha nirmalānanda bāla k 3 k
z z z z z
ślokam
gaurı̄śan.karapūjārthaṁ yātrā me nagarādbahiḣ |
yadā tadā hyavasaro bhavato matparigrahe k 281 k
likhitvā likhitan. dattaṁ viprahasthe’tha kanyayā |
gṙhı̄tvā likhitaṁ viprastvarayā dvārakāṁ yayau k 282 k
ślokam
sa gatvā dvarakāṁ ramyāṁ dṙs.t.vā gopālanandanam |
vijñāpayāmāsa harau rukmin.yā likhitaṁ dvijaḣ k
dvārakāyāṁ brāhman.āgamanam k
daru 32
kṙs.n.asamı̄pe patrikāvacanam k
ślokam
162
iti vipramukhācchrutvā rukmin.ya likhitaṁ hariḣ |
pratyuttaraṁ likhitvātha tatra gantuṁ mano dadhe k 284 k
he sūnāstra samullasadvirahin.ı̄samhāra dos.ādiha
prāpto’si tvamanan.gataṁ tava śarāḣ pañcatvamāpurdhruvam |
cāpaste dharan.ı̄ṁ gataḣ smara nadı̄gāmı̄ tvidı̄yo dhvaja-
stvevaṁ kṙcchragato’pi manmatha vadhūhimsagun.aṁ nojjhasi k 285 k
akal.an.kaḣ kamalāptasaumyaḣ śaurirbhavāṁstu sakal.an.kaḣ |
kamalārirugramaul.iḣ kathamindo tavāpyate vidhunāma k 286 k
śrı̄kṙs.n.ahṙdayaṁ jñātvā punarāgamya sa dvijaḣ |
śrı̄kṙs.n.agamanotsāhaṁ prāha bhais.mı̄ṁ prati priyam k 287 k
z z z z z
ślokam
dvijamukha sarasijagal.itaṁ sā harivacanāmṙtaṁ samāpı̄ya |
ānandānubhavād.hyā rukmin.ı̄yāste manaḣ samādhāya k 288 k
163
gadyam 33
atha kosala kuru pāñcāla maithila cedi māgadha matsya māl.ava an.ga van.ga kal.in.ga saurās.t.ra
ghurjara mahārās.t.ra saindhava kāśmı̄ra kubja keral.a kon.kan.a drāvid.a nepāla karn.at.a kotkalita
trailin.gyādyaneka deśādhis.t.hitāro mahaprabhāvāḣ atiratha mahārathādi padma mahāpadma
saṁkhyāka sainikāḣ rājata jāṁbūnata mahārha vajra vaid.ūryā marakadādyaneka ratna vinir-
mita yugapadānekakot.i tat.idvibhradyotamāna divyavimāna samārūd.hāḣ dhikkṙta surasaṁpadaḣ
mattamātan.ga turan.ga vāhana vāhinı̄pati śataparives.t.itāḣ madanamadāpahāri saundaryaśālinaḣ
sakalakalā kuśalāḣ kun.d.inanagara parisara samudhitāḣ pan.ktibaddharathāḣ samāsate k
ślokam
trailokyasampat kalayāvatı̄rn.ā
sā rukmin.ı̄ sāgararājakanya |
seyaṁ bhavānı̄ṁ bhavabhāvayuktāṁ
saṁpūjya niryāti sakhı̄sametā k 289 k
atrāntare dvāravatı̄nagaryāḣ
rathena gatvā sa rathān.gapān.iḣ |
āste mahı̄pālamahāsabhāyāṁ
sūryo yadā dı̄pasahasramadhye k 290 k
gadyam 34
tatra khalu vetrapān.ayaḣ nirasta samasta janasaṁmardāḣ rukmin.yāḣ parijanāḣ parito babhūvuḣ
k
ślokam
padān.gul.Inyastadṙśaṁ vrajantı̄ṁ
bhais.mı̄ṁ prati prāha ca darśayantı̄ |
tasyāḣ sakhı̄ rājasutān kramen.a
vetren.a vijñāpayatı̄ ca dūtı̄ k
komalādhare rukmin.i
rāgam: mukhāri tāl.am: cāpu
dūtı̄:–
komal.ādhare rukmin.i kosalādhipatiriyaṁ
kāmasundaramākalaya kalyān.i rājakanyake k
164
rukmin.ı̄:–
dūti mā kuru vilambaṁ nı̄tisārajñe sundari
bhāti kiṁ na te māmakaṁ bhāvukaṁ manasāvṙatam k
dūtı̄:–
paśya pāñcālamaithilān pārthivānarthasaṁbandhe83
niścalā vibhūtiryatra nı̄tirapyabjalocane k
rukmin.ı̄:–
tārakā iva dṙśyante śāradacandrasannidhau
vāraya dūti pārthivān sāravivekacature k
dūtı̄:–
kauravaṁ kalaya devi kurudeśādhipamiha
paurajānapadopetaṁ padmapatravilocane k
rukmin.ı̄:–
atra kinna te vicitraṁ citra caritra saṁbandhe84
tatra tatrāt.a tanvān.gi tāması̄ mā bhava dūtı̄ k
dūtı̄:–
māgadhamatsyamāl.avavan.gakalin.gasaurās.t.rān
nāgaraghurjaradeśanarapālānavalokaya k
rukmin.ı̄:–
santu rājāno dūti ke sakhi sahasraśo bhuvi
kiṁ tato me cala bāle kı̄rtimākalaya mayi k
dūtı̄:–
keral.anepālakon.kan.adravid.āndhrakarn.āt.akān
dharan.ı̄pālakānākalaya rājakanyake k
rukmin.ı̄:–
carvitacarvan.enālaṁ cakrin.aṁ darśaya bāle
sārakamalasan.kāśāks.aṁ śāradacandrasannibhāsyam k
dūtı̄:–
dvārakāpuranāyakaṁ dāritadurjanajālaṁ
dhı̄ramākalaya kṙs.n.aṁ devadevakı̄tanayam k
sundaraṁ paśya sundari nandayaśodānandanaṁ
syandane bhı̄s.manandini nandayendubiṁbānanam k
rukmin.ı̄:–
varaya dūti pārthivān sāraviveka cature k
83
saṁpanne
84
saṁpanne
165
dūtı̄:
nandanandanaṁ ākalaya nārāyan.atı̄rtha yatigı̄tam k
z z z z z
ślokam
vaidarbhı̄vasudevasūnunayanananyonyavinyāsato
dhanyānāmapi dhanyatāṁ janimatāṁ kanyāvarān.āṁ dhuri |
anyonyopamitāni yāni bhuvi santyanyāni vastūni tat-
sarvasyapyupamā vayaṁ tviti tayościttaikatāṁ kurvate k 292 k
gṙhı̄tvā pān.inā pan.iṁ rukmin.yāstvarayā prabhuḣ |
āropya syandane bhais.mı̄ṁ dvārakāṁ prasthito hariḣ k 293 k
samagrasenayā sārDhaṁ madhyemārgaṁ samāgataḣ |
balabhadro’khilan jitvā pārthivān dvārakāṁ yayau k 294 k
rukmı̄ tu samare kṙs.n.aṁ jetumagniṁ patan.gavat |
pravṙttastena nirjitya rathe baddhaḣ paśuryathā k 295 k
rukmin.ya prārthitaḣ kṙs.n.o rukmin.iṁ ca tadagrajam |
prāgbaddhaṁ mocayitvātha prahasan dvārakāṁ yayau k 296 k
rukmin.ı̄sahite kṙs.n.e dvārakāpuramagate85 |
vasudevādayaḣ sarve bāndhavāḣ dras.t.umāgatāḣ k 297 k
gadyam 35
tatra khalu dvāravatyāṁ sakalasurāsura gandharva kinnara vidyādhara nākanāgarı̄ pari-
janādharı̄kṙta surendra mahāsabhāyāṁ tapta jambūnadānekakot.i ravikānta spat.ikasan.ghat.ita
marakata vajra vaid.ūryādyaneka ratna vidyotamāna sahasrastahmbha man.d.apa virājamāna
suraguru matispardhāvarddhita vidyālasadvibudhaśata san.kulāyāṁ anekakot.i mahākavivandi
gāyaka hāsakādi laks.an.a laks.itāyāṁ gargapramukha mahāmunyādhis.t.itāyāṁ mahārājasabhāyāṁ
iks.u ks.ı̄ra dadhi madhu ghṙta gul.a gorocana jı̄raka marı̄cakādi man.gal.adravya sambhāravatyāṁ
gargaprabhṙtayaḣ vasudevā- numatyā mahāsan.kalpapūrvakaṁ śrı̄rukmin.ı̄kṙs.n.ayoḣ gāndhara-
vidhinā vaivāhika mahotsavāya lagnās.t.akaṁ ārabhanta k
ślokam (lagnās.t.akam)
satyajñānasukhasvarūpamamalaṁ sarvottamaṁ nityadṙk
pratyaktatvamacintyaśaktivilasadviśavaṁ paran.m brahma yat |
lokānugrahavigrahasya jagatāṁ nāthasya tasyāmarāḣ
85
samāgate
166
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 298 k
sulagne sāvadhāna
gan.gādyāḣ sarito grahāśca śubhadā gandharva vidyādharāḣ
dikpālā ṙs.ayaśca devamunayo devyaśca gauryādayaḣ |
śrı̄vatdān.kitavaks.asaḣ sumanasāmagresarasya prabhoḣ
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 299 k
sulagne sāvadhāna
yo gopı̄nayanotpalairanupamairārādhito gokule
gobhirgopasutairanekamunibhirhṙtpadmakośāntare |
māyāmānus.avigrahasya marutaste vālakhilāydayo
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 300 k
sulagne sāvadhāna
brahmāvis.n.urumāpatiśśruticayo vān.ı̄ramomāyutā
ādityā vasavo gan.ādhipamukhā rudrāśca bhadrapradāḣ
kālāṁbhodharadivyakāntivilasatkāyasya māyāvino
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 301 k
sulagne sāvadhāna
vaṁśı̄nādavinodananditasunandādyo’navadyo mahān
nandādyairabhipūjitaḣ paramayā bhaktyā muhurlālitaḣ |
yaḣ pūrvaṁ kamaleks.an.asya kamalānāthasya tasyāmarāḣ
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 302 k
sulagne sāvadhāna
vidyudpuñjanibhāṁbarasya vilasadgraiveyakasya prabhoḣ
muktāhāramahārhakaustubhaman.igrı̄vasya kṙs.n.ātmanaḣ |
pūrn.endupratimānanasya sutarāṁ pūrn.asya bhaktyāmarāḣ
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 303 k
sulagne sāvadhāna
mı̄nān.gādhikasundaraḣ suravadhūdṙkcātakāṁbhodharo
gopı̄man.d.alacan.d.abhāskaralasadvis.n.uḣ priyaḣ pūrus.aḣ |
tasyākhan.d.asukhātmakasya vidus.āmekātmakasya prabhoḣ
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 304 k
sulagne sāvadhāna
ye satyaṁ pravadanti sarvabhuvane yā dharmaśı̄lāstriyaḣ
pātivratyaparāyan.āssurabhayo mandāramukhya drumāḣ |
te sarve yadunayakasya mahataḣ sarvātmakasya prabhoḣ
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 305 k
sulagne sāvadhāna
167
gargādyairmunibhiḣ sadāmitamahāśı̄rvādaśarmāñcito
devairvyomani vimānamadhyakalitai86 rdattaprasūnāñjaliḣ |
santus.t.āmarasamyagācaritabherı̄nādena santus.t.avan87
rukmin.yāḣ satataṁ vivāhasamaye kurvantu te man.gal.am k 306 k
sulagne sāvadhāna
114 śrı̄vāsudevaprabho
śrı̄vāsudevaprabho88
rāgam: śan.karabharan.am tāl.am: cāpu
pallavi
śrı̄vāsudevaprabho pālaya māṁ
caran.am
sakalahitakara sarasagun.aghana
nigamasarasija niyatarasaghana
vigatabhavabhaya vinatasuravara
gaganasuvimala garud.aviharan.a (śrı̄) k 1 k
sarasijodara caran.avilasita
sarasanūpura sādhuhitakara
dharal.akun.d.ala tān.d.avānana
muraripo’khilamohanābhava (śrı̄) k 2 k
nirupamadhvani nikarapāvana
mural.ikārava mohitakhila
suravadhūgan.a sundaranana
karivarāvana kāñcanāṁbara (śrı̄) k 3 k
divyaman.gal.a gopaves.a
dı̄napālana vı̄tados.a
navyataranavanı̄tarasika
narasakhānana nikhilajanaka (śrı̄) k 4 k
devakı̄vasudevatanaya
devarajaviracita vinaya
86
nilayai
87
nādatus.t.o’sya vai
88
This gı̄tam is not featured in some versions
168
deva nārāyan.ānanda
tı̄rtha viracita divyagı̄ta (śrı̄) k 6 k
z z z z z
avalokaya bhais.mı̄vadanam
rāgam: kalyān.i (kāpi) tāl.am: cāpu
pallavi
avalokaya bhais.mı̄vadanaṁ kṙs.n.a
bhuvanasundaramiha bhūśaśinam
caran.am
navanitapriyavaravadanaṁ bhais.mi
bhavatārakamatiśobhanam
kalyan.aṁ tava bhavatu sadā
kanakāmbara kanakābhe rukmin.i (avalokaya) k 1 k
bhrūmadhyaṁ parisaṁmṙjyācyuta
bhūs.aya bhais.mı̄vadanamiha
kāmaṁ yugavinihitakanakāmbubhiḣ
snapaya hare bhais.mı̄madhunā (avalokaya) k 3 k
navyasundaraparidhānenāgha
devı̄madhunācchādaya bho
divyakanakaman.iman.gal.asūtraṁ
devı̄kan.t.he sthāpaya89 bho (avalokaya) k 4 k
169
kāran.ajagatāmasuravidāran.a
nārāyan.atı̄rthā daran.a (avalokaya) k 5 k
z z z z z
ślokam
bhais.myāḣ pan.isaroruhāñjaligatā
raktāstu muktāḣ sthitāḣ
yā muktā gal.itānurāgavimalāḣ
kṙs.n.ottamān.gāśrayāḣ |
yātāstasya yadūdvahasya paramaṁ
sāmyaṁ viśuddhātmanā
tā kurvantvabhitaḣ śubhāni satataṁ
śrı̄kṙs.n.avaivāhikāḣ k 307 k
116 kalyān.agopālam
kalyān.agopālam
rāgam: pantuvarāl.i tāl.am: cāpu
pallavi
kalyān.agopālaṁ karun.ālavālam
anupallavi
mālyālan.kṙtamı̄d.e madanagopālam (kalyān.a)
caran.am
amaranārı̄gı̄taṁ āgamaviditam
amitabhagyopetaṁ āśraye’nantam (kalyān.a) k 1 k
sakalajagatkāran.aṁ satyakāmādigun.am
bhṙtyasaṁraks.an.aṁ bhavabandhamokd.an.am (kalyān.a) k 2 k
mural.ı̄saral.agānaṁ munibṙndādhı̄nam
śaran.āgatapālanaṁ śaradinduvadanam (kalyān.a) k 3 k
bhavatimiraghanabhanuṁ bhaktakāmadhenum
śiva nārāyan.atı̄rtha śı̄ghravaradānam (kalyān.a) k 4 k
z z z z z
170
k śobhanaṁ me śobhanam k
brahmādisuravandyapāda bhavabandhahṙdayagrant.hibheda
brahman.yadeva dhṙtaveda balabhadrāvaraja bhaktavarada (jaya jaya) k 2 k
z z z z z
k ācāryopadeśaḣ k
ślokam
brahmagranthiṁ vidhāyāgniṁ pratis.t.āpaya keśava |
kṙtvā saptapadaṁ karma pradhānaṁ homamācara k 308 k
lājahomaṁ tataḣ kṙtvā prāveśaṁ homamācara |
gandharvapūjāṁ kṙtvātha sthālı̄pākaṁ samācara k 309 k
bhuktvātha bandhubhiḣ sākaṁ bhaks.yaṁ pāyasamuttamam |
śes.ahomaṁ tataḣ kṙtvā tato nāgabaliṁ kuru k 310 k
divyaśayyāṁ samārud.ho rukmin.yā ramayā saha |
bhun.ks.vākhan.d.asukhaṁ satyaṁ bhūmākhyaṁ kṙs.n.a kevalam k 311 k
171
118 brahmagranthiṁ kuru
is.t.atamaṁ pāyasamatimṙs.t.aṁ
pis.t.akamatisantus.t.amanāḣ
is.t.ajanaiḣ saha bhun.ks.va yathes.t.aṁ
tus.t.aṁ pus.t.iṁ kuru jagatām k 5 k
śes.aśaya lı̄lāmayavigraha
śes.abhavanamiha kuru kṙs.n.a
dos.arahita kuru nāgabaliṁ bhuvi
bhūs.aya bhais.mı̄miha bhūman k 6 k
laks.an.aśayyāmadhirūd.hastvaṁ
ramayā saha laks.mı̄jāne
aks.ayasukhamanubhava nigamāntaiḣ
laks.an.ayā bodhitamamalam k 7 k
śrı̄kalyān.agopālaka kṙpayā
rukmin.yāḣ kalyān.amidam
172
śrı̄karamiha nārāyan.atı̄rtha -
prakat.itamiti yativarasukhadam k 8 k
z z z z z
ślokam
ācāryavacanātsarvamakarodyadunandanaḣ |
vācāmagocarātmāpi vāsudevaḣ svamāyayā k 312 k
bhais.mı̄ jāmbavatı̄ bhāmā satya bhadrā ca laks.man.ā |
kāl.indı̄ mitravindā ca mahis.yastvas.t.adhā hareḣ k 313 k
dvārakānagarı̄madhye sahasrasthaṁbhaman.d.ape |
ratnasimhāsanārūd.haṁ sakal.atraṁ jaguḣ surāḣ k 314 k
ālokaye rukmin.ı̄
rāgam: kāṁbhoji tāl.am: ādi
pallavi
ālokaye rukmin.ı̄kalyān.agopālam
anupallavi
nı̄lameghanibhākāraṁ bālārkasamānacelam
nı̄lāmbarānujaṁ gopālakaṁ nı̄lāl.akāntam (ālokaye)
caran.am
dvārakāpuraman.d.ape dvādaśādityasannibhe
bhūriratnasiṁhāsane bhūsuraghane
vı̄rāsane sukhāsı̄naṁ viśvaman.gal.adāyinaṁ
dhı̄rayogisaṁsevanaṁ devakı̄vasudevasūnum (ālokaye) k 1 k
divyakirı̄t.akun.d.aladı̄ptapı̄tāmbaradharaṁ
navyamuktāman.iharaṁ nānāviharam
90
komal.āśanakūjite
173
avyayabhūtivistāraṁ amaranārı̄surādhāraṁ
bhavyakaustubhakandharaṁ bhaktamānasasañcāram (ālokaye) k 3 k
as.t.amahis.ı̄sametaṁ amaranārı̄susevitaṁ
tus.t.apus.t.ajanāvṙtaṁ tumburugı̄tam
is.t.ajanasamāśritaṁ ı̄śvaramaparājitaṁ
dṙs.t.asarvalokajātaṁ devarājādivinutam (ālokaye) k 4 k
hemamuktāman.icchatraṁ hı̄raratnakat.isūtraṁ
cāmaravyajanāvṙtaṁ śaradinduvaktram
kāmakot.isamagātraṁ kanakān.gadādivicitraṁ
śyāmasundaraṁ pavitraṁ śaran.āgatoddhāragotram (ālokaye) k 5 k
candrānanābhais.mı̄bhāmājāmbavı̄satyāmitra-
vindābhadralaks.man.ākāl.indı̄nayakam
nandanandanamāśritabṙndabṙndārakavandyaṁ
nandita nārāyan.atı̄rthā nandanamānandakandam (ālokaye) k 6 k
z z z z z
ślokam
śrı̄gopālaghanādapārakarun.āpı̄yūs.adhārāssṙtā
yā nārāyan.atı̄rtha bhūdharapariks.iptāssamastāśca tāḣ |
saṁbhūyācyutabhaktabhūmis.u vahantyānandayantı̄ jagat
pāvityaṁ vitanotu kṙs.n.a vilāsa llı̄lātaran.gin.ya sau k 315 k
kāmadā kāmināmes.ā mumuks.ūn.āñca moks.adā |
śṙn.vatāṁ gāyatāṁ bhaktyā kṙs.n.alı̄lātaran.gin.ı̄ k 316 k
madanagopāla te man.gal.am
rāgam: madhyamāvati tāl.am: ādi
pallavi
174
madanagopāla te man.gal.am mandaradhara te man.gal.am
caran.am
śrı̄raman.ı̄kucakun.kumapan.kaviliptaviśālabhujāntara
vārijalocana vallavayuvatı̄jāra sadā te man.gal.am91 k 1 k
ran.gakabhan.gaparākramasan.gata
gan.gādhara te man.gal.am
an.gajajanaka bhujan.gama tun.ga-
taran.gaśayana te man.gal.am k 3 k
dinakaraman.d.alamadhyaga santata-
vinatāmara te man.gal.am
vanajabhavarcitapādasaroruha
munijanahita te man.gal.am k 4 k
sāmajapos.an.a śatruvibhı̄s.an.a
saṁbhṙtakaustubhabhūs.an.a
kāmitadāyaka kamalanāyaka
somanvaya te man.gal.am k 5 k
z z z z z
175
man.gal.aṁ śrı̄vatsabhūs.an.āya śārn.gin.e
man.gal.aṁ nandagopātmajāya (jaya man.gal.aṁ) k 1 k
pūtanākamsādipun.yajanahārin.e
puruhūtamukhadevahitakarāya
sūtāya vijayasya sundaramukhābjāya
śı̄takiran.ādikulapāvanāya (jaya man.gal.aṁ) k 2 k
kāl.ı̄yamaul.iman.irañjitapadābjāya
kālāṁbudaśyāmadivyatanave
kārun.yarasavars.inayanaravindāya
kalyān.agun.aratnavārinidhaye (jaya man.gal.aṁ) k 3 k
navanı̄tacorāya nandādigopago-
raks.in.e gopikāvallabhāya
nāradamunı̄ndranutanāmadheyāya te
nārāyan.ānandatı̄rtha gurave (jaya man.gal.aṁ) k 4 k
z z z z z
k iti śrı̄nārāyan.atı̄rthayatı̄ndraviracitāyāṁ
śrı̄kṙs.n.alı̄lātaran.gin.yāṁ
śrı̄kṙs.n.arukmin.ı̄kalyān.amahotsavavarn.anaṁ nāma
dvādaśastaran.gaḣ samāptaḣ k
k samāpto’yaṁ granthaḣ k
z z z z z
176
The next two kı̄rtanams are usually attributed to Saint Nārāyan.atı̄rtha, and do not form
part of śrı̄k
.rs.n.alı̄lātaran.gin.i.
pallavi
śiva śiva bhava bhava śaran.aṁ mama
bhavatu sadā tava smaran.am
caran.am
gan.gādhara candracūd.a jaganman.gal.a sarvalokanı̄d.a k 1 k
z z z z z
pallavi
jaya jaya vais.n.avi durge jaya jaya kalpitasarge
jaya jaya tos.ita bharge jaya jaya kucajita durge (jaya)
caran.am
177
śrı̄kara sadgun.ajāle sindhūrarañjita phāle
pākaśāsanaman.inı̄le prāleyabhūtara pāle (jaya) k 1 k
bhaktajanāmarapūje pācitalokasamāje
rakta mṙdula pādāmboje ran.gaduttun.gavaks.oje (jaya) k 3 k
z z z z z
178