Wat is de beste tijd om naar Polen te gaan?

Het is in Polen bijzonder rustig in de eerste weken van het nieuwe jaar. De feestelijkheden rond kerst en oudejaarsavond zijn voorbij, maar wat blijft is de winterse kou en sneeuwval, waardoor mensen lekker binnen blijven. Jezelf goed inpakken is dus het devies als je in januari op reis wilt, want ondanks de kou is er toch wat te doen. In het zuidelijk gelegen Zakopane draait bijvoorbeeld het skiseizoen op volle toeren. Langlauf tussen stralend witte bergen in de Hoge Tatra tijdens een tocht vanuit skiresorts als Szymoszkowa en Nosal.

Niet zo’n fan van de lange latten? Probeer dan eens een safari in het Oerbos van Bialowieza. Dankzij de verse sneeuw is het een stuk makkelijker om een wilde bizon, eland of zelfs wolf te zien - maar alleen onder begeleiding van een officiële lokale gids! Als je naar het platteland gaat, kun je niet zonder een paar stevige wandelschoenen.

De temperaturen in Polen komen ook in februari amper boven de 0ºC. De dagen zijn misschien kort, maar als het zonnetje schijnt is het lekker helder en droog. Net als in januari kun je het beste van de winter profiteren door de pittoreske skiplaatsen in het zuiden te bezoeken. Sneeuw verzekerd, en er zijn pistes voor alle niveaus - van beginners tot gevorderden. De pistes hebben echter de beste sneeuw tijdens de krokusvakantie, dus dit is de ideale periode om te boeken. De besneeuwde Karpaten in het zuiden zijn ook ideaal voor een wandeling. Vergeet niet sneeuwschoenen en een goede gids mee te nemen.

Op de donderdag voor Vasten krijgt het koude weer concurrentie van een calorierijk festival dat bekend staat als 'Tlusty Czwartek', ofwel Dikke Donderdag. Het idee achter deze nationale feestdag is vrij eenvoudig - zoveel mogelijk vette, zoete donuts en deegwaren eten voordat je begint met vasten.

De winterse kou verdwijnt langzaam inmaart, maar verwacht geen wonderen. Warme kleding is nog steeds onontbeerlijk, want overdag ligt de temperatuur zo rond de 0-4ºC, of je nou aan het skiën bent in Zakopane of ronddwaalt door de straten van Warschau en Krakau. Pas aan het eind van de maand komt de lente voorzichtig om de hoek kijken, met onverwachtse regenbuien en dauw op het gras. Het is daarom wel zo handig om een regenjas en stevige schoenen mee te nemen.

In de zuidelijke skiresorts is de grote drukte voorbij, waardoor je nu kunt profiteren van speciale aanbiedingen. Je kunt aan het begin van de maand ook naar Warschau trekken voor het 'Retro Weekend' - een driedaags swing- en bluesfestival. In maart organiseert Poznan bovendien het filmfestival Short Waves, met korte films op locaties door de hele stad.

In april ontwaakt Polen uit een lange winterslaap, met langere en warmere dagen, en meer zon. De betere vooruitzichten zie je ook terug in toeristische trekpleisters als Gdansk, Krakau en Wroclaw, waar naarmate de maand vordert het aantal bezoekers toeneemt. In het zuiden betekent april het einde van het skiseizoen - en het begin van een lange natte periode met smeltende sneeuw en steeds meer regen. De waterniveau van de rivieren in landelijke gebieden kan flink stijgen, neem daarom regenkleding mee en hou de weersvoorspellingen goed in de gaten.

De Palmzondag en het paasweekend erna zijn in heel Polen de hoogtepunten van de maand. Het gaat gepaard met religieuze processies, het schilderen van eieren en schitterend bewerkte cakes bij de bakker. Tot de andere evenementen in april behoren de Restaurant Week, de marathon van Krakau en een herdenkingsdag op 19 april voor de gevallenen tijdens de opstand in Warschau in 1943.

In mei begint het Poolse hoogseizoen. Toch is het aan het begin van de maand nog altijd een stuk rustiger dan aan het eind. De temperatuur overdag haalt de 15ºC, terwijl overal stadsbloemen bloeien. En dat is een fraai gezicht vanaf het terras van een restaurant, café of bar. In mei barsten de Poolse bossen van de kloppende spechten en kwinkelerende trekvogels, terwijl veel mensen kiezen voor een uitstapje naar de moerassen van het nationaal park Biebrza. Het zuiden blijft met het regenseizoen in aankomst erg nat, dus zorg dat je regenkleding en een paraplu bij je hebt.

In de lente schieten door het hele land culturele evenementen als paddenstoelen uit de grond, waaronder in mei de Florianski-jaarmarkt in Warschaus wijk Praga. Laat je verrassen door livemuziek, kunst, ambachten en heel veel lokale hapjes. Een paar dagen later brengt de stad Czestochowa religieuze muziek van verschillende geloofsovertuigingen samen, waar aan het eind van de maand in Krakau het Juvenalia-carnaval en het filmmuziekfestival in heel het land elkaar in rap tempo opvolgen.

Juni is een zeer warme en bovendien natte maand in grote delen van Polen, vooral in Zakopane en Warschau. Op warme dagen kan de temperatuur stijgen tot boven de 30ºC, dus ga niet op pad zonder zonnebril en zonnebrandcrème. Stop voor de zekerheid trouwens ook een regenjas in je rugtas. Een goede tip voor stedentrips: Bezoek de bekendste bezienswaardigheden zo vroeg mogelijk, voordat het 's middags vol loopt.

Voor een deel van de plaatselijke bevolking is het hoogtepunt van de maand Corpus Christi - het twee-na-grootste religieuze feest na Kerstmis en Pasen. Je kunt de festiviteiten het beste bijwonen in Lowicz, waar deelnemers in kleurrijke traditionele klederdracht over de grote markt en rond de kathedraal paraderen. Andere opvallende evenementen zijn het Festival van Goed Bier in Wroclaw, het internationale theaterfestival Malta van één week in Poznan en het Joods Cultureel Festival in Krakau aan het eind van de maand.

In het algemeen is juli een warme en broeierige maand in Polen, met een gemiddelde van 22-25ºC en regelmatig een regenbui. Warschau en Krakau stromen vol met bezoekers, dus boek flink van tevoren als je accommodatie zoekt. Of je volgt de locals om de koelere stranden aan de noordkust te bezoeken. Sopot ligt tussen Gdynia en Gdansk en is de populairste badplaats van Polen. Je vind rustigere stranden in het westen bij Leba, Ustka en Miedzyzdroje, in de buurt van het nationaal park Wolin.

In juli gaat bovendien het festivalseizoen pas echt los. Het Open'er Festival in Gdynia trekt in de eerste week van de maand internationale namen en duizenden liefhebbers van pop- en alternatieve muziek. Ondertussen organiseert de hoofdstad het internationale straatkunstfestival - zijn grootste openluchtevenement - en diverse concerten voor de Warsaw Summer Jazz Days. Aan het eind van de maand vullen de straten van Krakau zich met de klanken van volksmuziek uit de Tatra tijdens het festival EtnoKrakow/Crossroads.

Ondanks het wispelturige weer is augustus hartje hoogseizoen in Polen. De ene dag is de hemel prachtig blauw, de andere moet je schuilen vanwege een enorme stortbui. Net als in juli is de kans op het eerste het grootst aan de Baltische noordkust in badplaatsen als Sopot, Debki en 'Hel' - een beetje slecht gekozen naam als je lekker op een idyllisch wit zandstrand onder een blauwe hemel ligt te luieren. Je kunt de drukte ook ontlopen door minder bekende plaatsen te bezoeken, zoals Torun, Malbork of Olsztyn, toegangspoort tot de glooiende heuvels en moerassen van Ermland. Het kan er overigens wel regenen.

Een groot deel van augustus houdt Gdansk de eeuwenoude Dominicaanse jaarmarkt - een enorm evenement met livemuziek, straatartiesten en traditionele winkels en kraampjes. Ook Poznan organiseert half augustus een enorm culinair festival, Good Taste. Aan het eind van de maand vindt het Sopotfestival plaats in een prachtig openluchttheater, terwijl Warschau alle registers opentrekt voor het Singer's Festival.

De grote steden zijn een stuk minder druk als de zomer op zijn einde loopt en de scholen weer beginnen. De gemiddelde temperatuur daalt tot ongeveer 14-16ºC. Aan de zee schijnt nog volop zon, dus neem zomerse kleding en zonnebrand mee als je nog even wilt genieten van een strandvakantie voordat de herfst invalt. Ondertussen trekt de regen eindelijk weg uit het zuiden, waardoor september een topmaand is om te gaan wandelen in de Tatra of het nationaal park Bieszczady.

Bovendien is er nog net tijd voor wat culturele evenementen voordat de zomer plaatsmaakt voor de herfst. In Lodz wordt het Festival van de Vier Culturen gehouden, een eerbetoon aan de historische diversiteit met uitvoerende kunst van Poolse, Joodse, Russische en Duitse artiesten. In het zuidelijke Wroclaw kunnen locals kiezen uit een hele rits klassieke concerten en volksmuziek tijdens Wratislavia Cantans. Elders vindt in het plaatsje Biskupin één van de grootste archeologische festivals van Europa plaats. Wat dat inhoudt? Exposities met oude voorwerpen en middeleeuwse muziek, activiteiten en nabootsingen van historische veldslagen.

Oktober is een rustige maand, perfect voor een trip naar geliefde bestemmingen als Krakau, Gdansk of Warschau zonder regen en drukte. Deze steden vol middeleeuwse kerken, kastelen en pleinen lenen zich uitstekend voor een herfstbezoek, net voor de winterse kou intreedt. Het wordt overigens wel kouder naarmate de weken vorderen, en zeker als de zon ondergaat. Neem dus genoeg warme kleding mee voor de avonden.

In het zuiden versterkt de strakblauwe hemel de prachtige herfstkleuren in de bossen. Het regent zelden, waardoor oktober ideaal is om de heuvelachtige nationale parken te verkennen. Laat je imponeren door de Hoge Tatra, of rijd in 20 minuten van Krakau naar Ojców - het kleinste nationale park van Polen inclusief kasteelruïne op een heuvel. Qua evenementen is er niet echt veel te doen in oktober. Het Rawa Blues Festival in Katowice en het filmfestival van Warschau vormen de uitzonderingen op die regel.

De temperatuur duikt onder de 5ºC in november, en afhankelijk van de regio kan het bovendien ook flink regenen. Vergeet dus niet warme en waterbestendige kleding mee te nemen. De enige streken waar het niet zo vaak regent vind je in het zuiden - in ieder geval tot het eind van de maand als de sneeuw het goudkleurige bladerdak bedekt. Het noordelijkere stadje Kazimierz Dolny is ook een geweldige plek om de herfstkleuren te bewonderen, zeker vanaf de hoge muren van het 13e-eeuwse kasteel.

Allerheiligen op 1 november is een nationale feestdag. De volgende dag - 2 november - staat bekend als Allerzielen en vult de clubs, bars en kerken van Krakau met internationale musici voor het oudste jazzfestival van Polen. Op 11 november viert Polen zijn onafhankelijkheid. In Poznan noemen ze het overigens Sint-Maarten. Op deze dag zetten de locals hun beste beentje voor tijdens kleurrijke optochten onder het genot van zoete Sint-Maarten-croissants.